Morgunblaðið - 03.02.2001, Blaðsíða 29

SKÁLDSAGAN Sniglaveislan eft-
ir Ólaf Jóhann Ólafsson hentar að
mörgu leyti vel sem efniviður í leikrit
eins og bent hefur verið á. Verkið
byggist að mestu leyti upp af sam-
tölum tveggja manna, það gerist á
einni kvöldstund og fer að mestu leyti
fram innan fjögurra veggja. Færsla
verksins úr formi skáldsögunnar til
leikræns forms hefur tekist prýðilega
hjá þeim Sigurði og Ólafi Jóhanni.
Þótt þeir fylgi byggingu skáldsög-
unnar að mestu leyfa þeir sér að
breyta framvindunni og textanum að
ýmsu leyti, auk þess sem bætt er inn í
verkið atriðum sem flest miða að því
að auka dramatískan þunga atburða-
rásarinnar. Þannig er hápunktur
verksins annar í leikritinu en í skáld-
sögunni þar sem lesendum var látið
eftir að geta í eyðurnar, en hér eru
tekin af öll tvímæli um erindi gestsins
Arnar Bergssonar (Sigurþór Albert
Heimisson) sem kemur óboðinn í
heimsókn til stórkaupmannsins Gils
Thordersens (Gunnar Eyjólfsson)
þegar hann heldur sjálfum sér dýrð-
lega veislu á rigningarkvöldi í
Reykjavík vorið 2000.
Höfuðstyrkur þessa verks felst tví-
mælalaust í persónulýsingu Gils
Thordersens. Hann er skemmtilega
samsettur persónuleiki, forríkur, for-
pokaður og snobbaður af lífi og sál,
haldinn ýmsum kunnuglegum for-
dómum en sjálfur kannski ekki svo
djúpvitur eða vandaður maður er til
kastanna kemur. Gunnar Eyjólfsson
átti í engum vandræðum með að túlka
þennan karlfausk af innsæi og list.
Gils líkamnaðist á sannfærandi hátt á
sviðinu í fagmannlegum leik Gunnars
sem óx ásmegin þegar á sýninguna
leið þótt hann virtist eiga í örlitlum
erfiðleikum með textann framan af.
Sigurþór Albert Heimisson veitti
BOÐIÐ
TIL VEISLU
Morgunblaðið/Kristján
„Ég gæti trúað að þessi sýning ætti eftir að ganga allvel bæði norðan heiða og í Reykjavík.“
LEIKLIST
L e i k f é l a g A k u r e y r a r
o g L e i k f é l a g Í s l a n d s
eftir Ólaf Jóhann Ólafsson. Höf-
undar leikgerðar: Ólafur Jóhann
Ólafsson og Sigurður Hróarsson.
Leikstjóri: Sigurður Sigurjónsson.
Leikarar: Gunnar Eyjólfsson, Sig-
urþór Albert Heimisson, Sunna
Borg og Hrefna Hallgrímsdóttir.
Leikmynd og búningar: Elín Edda
Árnadóttir. Lýsing: Halldór Örn
Óskarsson. Tónlist: Hilmar Örn
Hilmarsson. Aðstoðarmaður leik-
stjóra: Randver Þorláksson.
Samkomuhúsið á Akureyri 2.
febrúar.
SNIGLAVEISLAN
Gunnari ágætan mótleik, en hlutverk
hans er ekki eins gjöfult þar sem per-
sónulýsing Arnar Bergssonar er öll
flatari og einfaldari en lýsingin á Gils,
frá hendi höfundar. Stéttamunurinn á
þeim Gils og Erni er undirstrikaður
með búningum og líkamshreyfingum;
grunnskólakennarinn er púkalegur
og hálfvandræðalegur, í ljótri peysu
og flauelsbuxum, í samanburði við
hinn glæsta auðmann sem gengur í
fatnaði frá þekktum hönnuðum.
Undrun hans yfir ríkmannlegu heim-
ili Gils, sem skreytt er dýrum lista-
verkum og leðurstólum, virkaði frem-
ur ósannfærandi á mig og heldur
úrelt. En innviðir verksins byggjast
mikið á þessum ýkta mun og á um-
snúningi verðmæta og gilda þegar í
ljós kemur að það er „lágstéttarmað-
urinn“ sem er hinn sanni unnandi
listaverka, sem fyrir eigandann eru
aðeins innantóm stöðutákn.
Í veislu Gils er boðið upp á fimm
tegundir snigla, franska, þýska, am-
eríska og indverska, auk íslenskra
brekkusnigla. Hver sniglategund hef-
ur sín einkenni og geta áhorfendur
skemmt sér við að heimfæra þau ein-
kenni upp á persónurnar eftir því sem
líður á leikinn, en sniglarnir bjóða
auðvitað upp á ýmsa táknræna túlkun
í lýsingu höfundar.
Sunna Borg fór með hlutverk Að-
albjargar ráðskonu og léði henni
skemmtilega kómíska vídd með svip-
brigðunum einum saman. Hrefna
Hallgrímsdóttir var létt og kát fram
reiðslustúlka sem lét hálfkveðnar vís-
ur húsbóndans ekki koma sér í upp-
nám. Þótt hlutverk þeirra tveggja séu
ekki eins veigamikil og karlhlutverk-
in þá veitti návist þeirra skemmtileg-
um léttleika í sýninguna.
Elín Edda Árnadóttir hefur valið
að búa sýningunni raunsæjan búning
enda vandséð hvaða önnur leið er fær
til að skapa það andrúmsloft sem
verkið miðlar. Hilmar Örn Hilmars-
son er höfundur tónlistar en hún er
ekki fyrirferðarmikill hluti sýningar-
innar, réttara væri kannski að tala
um leikhljóð en tónlist. Lýsing Hall-
dórs Arnar Óskarsonar var einföld í
sniðum en hnitmiðuð og þjónaði vel
tilgangi sínum.
Þótt efniviður Sniglaveislunnar sé í
grunninn fremur dramatískur en
kómískur hefur Sigurður Sigurjóns-
son leikstjóri reynt að spila á létta
strengi þar sem verkið býður upp á
það og er það vel. Ég gæti trúað að
þessi sýning ætti eftir að ganga allvel
bæði norðan heiða og í Reykjavík,
enda gaman að fá tækifæri til að sjá
leikara á borð við Gunnar Eyjólfsson í
stóru burðarhlutverki.
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 2001 29
Soff ía Auður Birgisdótt ir
NORSKI rithöfundurinn Jan
Kjærstad hlýtur Bókmenntaverð-
laun Norðurlandaráðs í ár fyrir
bók sína Oppdageren eða Land-
könnuðurinn. Í umsögn dómnefnd-
ar segir: „Í skáldsögunni fylgjum
við Jónasi Wergeland er hann upp-
götvar Noreg. Þetta er jafnframt
ferð okkar um fortíð. Kjærstad er
mjög frumlegur og skapandi og
veitir lesandanum margfalda
ánægju og mikla fræðslu.“
Jan Kjærstad er fæddur 1953 og
er meðal þekktustu rithöfunda
Noregs. Hann gaf út sína fyrstu
bók 1980, smásagnasafnið Kloden
drejer stille rundt, og síðan hafa
fjölmargar skáldsögur fylgt í kjöl-
farið þar sem hann hefur sýnt
mikla breidd sem höfundur. Hæst
hefur höfundarferill hans risið með
þríleiknum um sjónvarpsmanninn
Jonas Wergeland en bækurnar
heita Förföreren, Erobreren og
Oppdageren og í heild eru þetta
tímamótaverk í norskum nútíma-
bókmenntum. Í þriðju og síðustu
bókinni er Wergeland fylgt á ferð
hans um Noreg eftir að honum hef-
ur verið sleppt lausum úr fangelsi
fyrir að hafa kannski myrt eigin-
konu sína.
Jan Kjærstad hefur einnig tekið
virkan þátt í bókmenntaumræðu í
Noregi með því að gefa út ritgerða-
söfn og ritstýra bókmenntatímarit-
inu Vinduet.
Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs afhent
Jan Kjærstad bar
sigur úr býtum í ár
Ljósmynd/Heiko Junge
Norski rithöfundurinn Jan Kjærstad.