Morgunblaðið - 03.02.2001, Blaðsíða 45

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 2001 45
✝ Haukur HersirMagnússon
fæddist í Keflavík 8.
desember 1927 og
ólst þar upp. Hann
lést 27. janúar síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Páll
Magnús Pálsson, f.
16. nóvember 1891,
fórst með mb. Huldu
21. janúar 1932,
skipstjóri og útgerð-
armaður í Keflavík,
og k.h. Guðríður
Ingibjörg Jónsdóttir,
f. 13. október 1891,
d. 18. desember 1945, húsmóðir.
Bróðir Hauks var Haraldur Krist-
inn Magnússon, f. 11. ágúst 1914,
d. 26. desember 1985, rafvirki og
verkstjóri í Keflavík, kvæntur Sig-
rúnu Ingólfsdóttur og eignuðust
þau þrjú börn.
Haukur kvæntist hinn 31. des-
ember 1953 Þorgerði Þorbjörns-
vélvirki hjá Beiti, kvæntur Önnu
Hlöðversdóttur og eiga þau þrjár
dætur.
Haukur fór fjórtán ára til sjós og
var sjö vertíðir nánast eingöngu á
aflabátnum Guðfinni KE 132 auk
þess sem hann starfaði í landi fyrir
sömu útgerð. Hann tók meirabif-
reiðapróf 1947 og hóf þá leigubif-
reiðaakstur í Keflavík. Hann var
einn af stofnendum Aðalstöðvar-
innar 1948 og var stjórnarformað-
ur hennar í tuttugu og sex ár. Þá
var hann stöðvarstjóri Aðalstöðv-
arinnar 1953–73.
Haukur hóf síðan störf hjá Ís-
lenskum aðalverktökum á Kefla-
víkurflugvelli og var verkstjóri
þar 1974–97 er hann hætti störfum
fyrir aldurs sakir. Haukur var einn
af stofnendum Golfklúbbs Suður-
nesja 1964, sat í stjórn klúbbsins
um árabil og var formaður hans í
þrjú ár. Haukur æfði knattspyrnu
með UMFK og keppti sem mark-
maður með aðalliði ungmenna-
félagsins í sjö sumur. Þá tefldi
hann töluvert á skákmótum og var
skákmeistari Suðurnesja 1946.
Útför Hauks fer fram frá Kefla-
víkurkirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
dóttur, f. í Höfnum 8.
febrúar 1930. For-
eldrar hennar voru
Þorbjörn Benedikts-
son, útgerðarmaður,
skipstjóri og vélstjóri
á Kirkjubóli í Höfnum,
og Magnea Friðriks-
dóttir, húsmóðir. Börn
Hauks og Þorgerðar;
Guðríður, f. 9. nóvem-
ber 1949, afgreiðslu-
maður í Flugstöð
Leifs Eiríkssonar, gift
Aðalsteini Guðbergs-
syni, bifvélavirkja, og
eiga þau þrjú börn;
Magnea, f. 4. ágúst 1951, vaktstjóri
hjá Íslenskum markaði í Flugstöð
Leifs Eiríkssonar, og á hún tvo
syni; Vilborg Þórunn, f. 21. júní
1953, lögfræðingur í heilbrigðis-
og tryggingamálaráðuneytinu,
gift Borgþóri Arngrímssyni,
fréttamanni hjá Sjónvarpinu, og
eiga þau einn son; Magnús Hersir,
Þegar ég hitti Hauk Magnússon í
fyrsta skipti held ég að hvorugan
okkar hafi grunað að það væri upp-
haf þrjátíu ára kynna. Þetta var í
árslok 1970 og ég held að okkur hafi
báðum verið eins farið: Litist miðl-
ungi vel á það sem við sáum. Hann
yfirheyrði mig, síðhærðan og skeggj-
aðan, um ættir og uppruna og mér
fannst hann líkastur gömlum ráðrík-
um hershöfðingja (hann var þá 43
ára). Fljótlega eftir þetta urðu kynni
okkar nánari þegar ég og Vilborg
Þórunn, dóttir þeirrra Hauks og
Gerðu, rugluðum saman reytum
okkar. Þau hjónin heimsóttu okkur
til Lundúna stuttu eftir að við hófum
búskap þar 1973 og þótt þau segðu
ekki margt held ég að þeim hafi ekki
þótt mikið til búskaparins koma. Eft-
ir að við fluttum heim þremur árum
síðar og settumst að í Hafnarfirði
urðu samskiptin meiri og ég kynntist
þeim hjónum betur. Þau heimsóttu
okkur oft og með okkur Hauki tókst
ágæt vinátta. Hann hafði ungur
þurft að takast á við lífið og það mót-
aði skoðanir hans að ýmsu leyti. Við
deildum stundum á árum áður um
gildi og nauðsyn menntunar, honum
fannst meiru skipta að sjá sér far-
borða og vera engum háður fjár-
hagslega en að ganga menntaveginn
og lét mann óspart heyra þessa skoð-
un sína. Á síðari árum breyttist þessi
afstaða hans og ég hef sjaldan séð
hann montnari en á útskriftardegi
Vilborgar frá Háskóla Íslands.
Snemma tók ég ég eftir því að
tengdapabbi var mjög ættrækinn og
fygldist vel með ættmennum sínum.
Um langt árabil heimsótti hann með
reglulegu millibili fjölmörg skyld-
menni, ekki síst af eldri kynslóð,
ræddi málin og þáði kaffi. Oft voru
þessar heimsóknir stuttar en glöddu
þá sem í hlut áttu. Haukur hafði
mikla ánægju af að blanda geði við
fólk og tók þátt í ýmsum félagsstörf-
um, hann var meðlimur í Lyons-
klúbbi Keflavíkur í áratugi, einn
stofnenda Golfklúbbs Suðurnesja
1964 og stundaði golfið af miklu
kappi um margra ára skeið, tefldi
mikið um árabil og varð skákmeist-
ari Suðurnesja 1946. Hann hafði un-
un af að spila og stundaði það all-
mikið á seinni árum, bæði félagsvist
og bridge. Hann var eins og nútím-
inn kallar það „félagsvera“.
Engan hef ég þekkt sem bjó jafn
vel að skótaui og Haukur gerði og
vart verður tölu komið á höfuðfötin í
eigu hans. Þetta var partur af því að
hann var pjattaður eins og sagt er og
var ætíð hreinn og snyrtilegur til
fara. Snyrtimennska hans náði líka
til ökutækja, hann hefur á þeim ár-
um sem ég hef þekkt hann átt fleiri
bifreiðir en tölu verður á komið og
lagði mikið upp úr því að vera á góð-
um og hreinum bílum. Sumarbústað-
ur þeirra hjóna við Álftavatn (þar
hafa þau dvalið flestar helgar á
sumrin frá 1964) ber öll merki
snyrtimennskunnar, utan dyra sem
innan. Þar var sífellt verið að mála
og snurfusa og vart leið það sumar
að ekki væri málað allt utandyra, að
minnsta kosti eina umferð.
Haukur ól allan sinn aldur í Kefla-
vík, hann fylgdist grannt með því
sem fram fór í bænum og var ætíð
stoltur af heimabyggð sinni þótt ekki
væri hann jafnhrifinn af öllu því sem
ráðamenn höfðust að, til dæmis í
skipulagsmálum. Hann hafði gaman
af að rifja upp liðna tíð og segja sög-
ur af fólki og atburðum frá sínum
yngri árum og tók þá gjarna í nefið í
hlutfalli við framvindu sögunnar
hverju sinni, en tóbaksdósin var
fylgifiskur hans í áratugi. Hann hafði
ekki hvað síst gaman af að rifja upp
stofnun og fyrstu ár Aðalstöðvarinn-
ar en hann var einn stofnenda henn-
ar og framkvæmdastjóri í meira en
tvo áratugi.
Tengdapabbi talaði stundum um
hve erfitt það hlyti að vera að verða
ósjálfbjarga og utan við veröldina,
eins og hann orðaði það. Svo er for-
sjóninni fyrir að þakka að slíkt varð
ekki hlutskipti hans.
Við leiðarlok minnist ég allra okk-
ar samverustunda með tregabland-
inni hlýju.
Borgþór Arngrímsson.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka,
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna,
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Barnabörn og barnabarnabörn.
Vegir skiptast – Allt fer ýmsar leiðir
inn á fyrirheitins lönd.
Einum lífið arma breiðir
öðrum dauðinn réttir hönd.
Svo kvað þjóðskáldið Einar Bene-
diktsson.
Mér varð hugsað til þessara ljóð-
lína, þegar mér voru sögð þau tíð-
indi, að góðvinur minn um hálfa öld,
Haukur H. Magnússon, væri látinn.
Þá var ekki liðin nema hálf vika frá
því eg talaði síðast við hann. Dauðinn
rétti honum sannarlega snögglega
hönd.
Haukur var kornungur drengur,
þegar faðir hans, sem var aflasæll
skipstjóri á eigin báti, drukknaði, er
bátur hans fórst með allri áhöfn á
leið frá Reykjavík til Keflavíkur, í
allsögulegri ferð á þeim tíma. Móð-
irin stóð þá ein uppi með Hauk korn-
ungan og annan son rétti kominn yfir
fermingu. Auðvitað hafa þetta verið
erfiðleikatímar fyrir fjölskylduna á
kreppuárunum. En dugnaður, spar-
semi og nægjusemi voru einkenni
þessara ára, og allt bjargaðist á
besta veg.
Haukur fór ungur að bjarga sér,
og bjó áfram með móður sinni eftir
að eldri bróðirinn hafði stofnað
heimili. Eins og títt var um börn í
sjávarplássum á þessum árum var
hann í fiskvinnu á sumrin, og strax
eftir fermingu fór hann að vinna við
bát á vertíðum, lengst af sem land-
maður, og hann átti því láni að fagna,
að báturinn var einn aflasælasti bát-
urinn í Keflavík þessi ár. Í þessu
skiprúmi var hann svo fram undir
tvítugt. Og hann sagði oft með stolti,
að hann hefði aldrei tekið út nokkurn
eyri af hlut sínum yfir vertíðina, átt
hlutinn óskertan í vertíðarlok. En
um tvítugt hafði honum líka safnast
svo fé, að hann gat keypt sér
splunkunýja ameríska fólksbifreið.
Og upp úr því hóf hann leiguakstur,
sem átti eftir að verða, ásamt ýmsum
umsvifum á því sviði, starf hans
lungann úr starfsævi hans.
Þegar Haukur var aðeins 21 árs að
aldri, þá hafði hann forustu um að
stofna með 11 öðrum bifreiðastjór-
um nýja leigubifreiðastöð hér í bæ,
Aðalstöðina hf., og varð hann þegar
formaður stjórnar og forsvarsmaður
þess fyrirtækis og gegndi þessum
störfum í um 30 ár.
Og það varð einmitt á þessum
vettvangi, sem eg kynntist Hauki og
vinátta okkar hófst. Eg hafði að vísu
vitað af honum áður: þegar hann var
markvörður í knattspyrnuliði
UMFK við góðan orðstír. Og einnig
man eg eftir honum hjá Skákfélagi
Keflavíkur, en hann varð skákmeist-
ari Keflavíkur og Suðurnesjameist-
ari kornungur. Þá íþrótt lagði hann
alltof snemma á hilluna.
En bæði í knattspyrnunni og við
skákborðið kom fljótlega í ljós hið
mikla keppnisskap hjá honum. Að
láta helst aldrei í minni pokann, og
þá aldrei fyrr en í fulla hnefana.
Þessi skapeinkenni fylgdu honum
alla tíð, en án þess þó að beita brögð-
um eða ódrengilegum aðferðum.
Viljinn til að sigra dreif hann áfram.
Það var einmitt árið 1952 að
Haukur kom að máli við mig og
spurði hvort eg myndi ekki vilja taka
að mér bókhald og fjárreiður fyrir
hið unga félag þeirra, Aðalstöðina.
Eg hafði þá nýlega sett á stofn lög-
fræðistofu og fasteignasölu, og
fannst mér þetta ágætis búbót.
En hér hófst samstarf okkar
Hauks, sem entist í 22 ár, eða þar til
eg hvarf til annarra starfa. Lengst af
var um algjört aukastarf hjá mér að
ræða, en jókst mjög er á leið. Á þetta
samstarf okkar féll aldrei skuggi,
alltaf komumst við að sameiginlegri
niðurstöðu um hvað gera skyldi og
hvernig, þótt skoðanir væru um
sumt skiptar. Haukur var bráðlátur,
vildi umsvifalaust ráðast í hlutina,
oftast á réttum forsendum, en eg
vildi íhuga og ekki flana að neinu. En
þegar upp var staðið var þetta ágæt-
is blanda.
Aðalstöðin varð í höndum Hauks
að stórfyrirtæki, sem varð þekkt
víða um land. Bifreiðum stöðvarinn-
ar fjölgaði sífellt og urðu yfir 40 þeg-
ar flest var – og lagði Haukur ætíð
ríka áherslu á, að þær væru sem
allra nýlegastar, vel búnar og vel
hirtar. Þær skyldu ávallt verða besta
auglýsing fyrirtækisins.
Reksturinn hófst að sjálfsögðu
nánast upp úr engu, og byrjaði í
litlum skúr niðri á sjávarbakkanum.
En fyrirtækinu óx skjótlega fiskur
um hrygg, nóg var af bjartsýni og at-
hafnaþori. Og aðeins sjö árum eftir
stofnun stöðvarinnar var ráðist í
miklar byggingarframkvæmdir á
besta stað í bænum, við aðalgötu
bæjarins, á því starfsvæði, sem
reksturinn er enn.
Það var gæfa hins unga félags að
fá umboðssamning við Olíufélagið
hf., Essó, og var verslun með vörur
þess félags bakbeinið í rekstri og vel-
gengni stöðvarinnar. Samstarfið við
Olíufélagið var einnig bakhjarlinn í
uppbyggingunni, og náði Haukur
ætíð afar hagstæðum samningum við
það félag.
En þegar kom að byggingu stór-
hýsis við Hafnargötu 86 kom babb í
bátinn. Allskyns leyfa var þörf. Fjár-
hagsráð skyldi standa vörð gegn of
miklum fjárfestingum. En þegar allt
var að fara í strand og ekkert leyfi
skyldi veitt nema fyrir lágreistu
einnar hæðar húsi, þá var ekki um
annað að ræða en leita á æðstu staði.
Ólafur Thors kippti málinu í lið með
einu símtali.
Fyrirtækið óx, auk aðal stöðvar-
hússins var reist smurstöð og
dekkjaverkstæði, og veitingasalur
var útbúinn á efri hæð hússins – Að-
alver, sem starfaði um árabil og naut
mikilla vinsælda. Loks var reist sér-
stakt hús fyrir bensín- og olíusöluna
og dekkja- og bifreiðavarahluta-
verslun. Þetta voru sem sagt óhemju
mikil umsvif, bæði í uppbyggingu
húsakosts og sívaxandi fjölbreyti-
legra viðskipta.
Í öllu þessu reyndi mikið á Hauk,
og sýndi hann ávallt óhemju dugnað
og útsjónarsemi. Hann var sívakandi
í störfum fyrir félagið og þá var ekki
alltaf unnið eftir klukkunni. Á til
þess að gera örfáum árum gerði
hann ásamt félögum sínum á stöð-
inni Aðalstöðina að einu stærsta og
traustasta fyrirtækinu hér í bæ, þar
sem hvað flest starfsfólk vann. En þó
Haukur hefði sannarlega í nógu að
snúast, þá átti hann einhvern veginn
alltaf nægan tíma til þess að aðstoða
félaga sína á stöðinni, ef þeir þurftu
aðstoðar við um sín mál, og eg veit að
margur bílstjórinn átti Hauki margt
gott upp að unna á þessum árum.
Bifreiðastöðin var opin allan sólar-
hringinn, og um langt árabil þjónaði
hún slökkviliði bæjarins með útkalls-
þjónustu. Var þetta merkileg örygg-
isþjónusta fyrir bæjarbúa og lagði
Haukur ríka áherslu á, að þessi þjón-
usta væri innt af hendi á traustan og
öruggan hátt.
Haukur gat verið harður í horn að
taka. Hann var bæði þéttur á velli og
þéttur í lund. Og hann gat verið þrár.
Honum varð erfiðlega hnikað þegar
ákvörðun hafði verið tekin. Og þegar
keppnisskapið bættist við, þá voru
meiri líkur en hitt á því að hann hefði
sitt fram í viðskiptum og samning-
um. En aldrei fannst mér hann eig-
inlega ósanngjarn, og aldrei beitti
hann vísvitandi rangindum. Ódreng-
skapur var ekki til í hans huga, og
ávallt rétti hann hjálparhönd þegar
þess var þörf, og þá sama hver átti í
hlut.
Allt samstarf mitt við Hauk var
með ágætum. Það var gaman að
vinna með honum fyrir Aðalstöðina á
þessum uppgangsárum, og margt
hefði eg getað af Hauki lært. En um-
fram allt stendur upp úr að í Hauki
eignaðist eg ævilangan og traustan
vin, sem aldrei hefur brugðist mér.
Og eg held jafnvel að hann hafi oftar
en ekki gefið mér atkvæði sitt,
kannske alltaf, þótt hann hafi innst
inni haft aðra pólitíska sýn en eg.
Þetta getur þó hafa verið óskhyggja
mín – eg bað hann aldrei um að kjósa
mig og eg spurði hann þess aldrei.
Mér fannst það tortryggni í garð
góðs vinar að hafa orð á slíku. Og
aldrei hefði mér dottið í hug, að gera
tilraun til þess að hafa áhrif á stjórn-
málaskoðun Hauks.
Haukur var tryggur, sannur vinur
vina sinna, en hann hefur ugglaust
verið óþægur ljár í þúfu þeirra, sem
sýndu honum óvinskap eða ódreng-
skap. Haukur var stálminnugur allt
til hins síðasta, og hann var fróður
um sögu bæjarins, það fólk og þá at-
vinnuhætti, sem settu svip á æskuár
hans, og það var honum ætíð kært að
rifja upp þann tíma.
Við hjón eigum fjölmargar góðar
minningar frá samverustundum með
þeim hjónum Hauki og Gerðu í hart-
nær hálfa öld. Frá ferðalögum með
þeim bæði hér á landi og á ferðum til
útlanda. Þetta eru stundir sem ekki
gleymast, en verða þó ekki tíundaðar
hér.
Nú þegar leiðir skiljast, þá sökn-
um við sannarlega vinar í stað. Það
verður tómlegra við eldhúsborðið
hjá okkur á sunnudagsmorgnum, en
minningar ylja okkur um hjartaræt-
ur.
Við og fjölskylda okkar sendum
Gerðu, kærri vinkonu okkar, og
börnum þeirra Hauks og fjölskyld-
um þeirra okkar innilegustu samúð-
arkveðjur. Huggunarorð liggja ekki
létt á tungu, en sannarlega hryggj-
umst við og söknum með ykkur. Við
biðjum Guð allsherjar að veita ykkur
styrk í sorg ykkar, en Hauki vini
okkar óskum við góðrar heimkomu á
land eilífðarinnar.
Halldís og Tómas.
Það er undarleg tilfinning sem
hríslast um mann þegar síminn
hringir snemma morguns og röddin í
honum færir andlátsfregn um ein-
stakling sem manni hefur þótt vænt
um í áratugi.
Við, sem komin erum í seinni hálf-
leik æviskeiðsins, megum alltaf eiga
von á því að vinir og samferðamenn
heltist úr lestinni og leggi upp í lang-
ferðina miklu og slíti samvistum
a.m.k. um sinn.
Okkur bregður þó alltaf við og
stundum tekur það nokkurn tíma að
átta sig á þessum viðskilnaði.
Frammi fyrir dómi og kalli dauð-
ans standa allir jafnir.
Þau sannindi urðu mér enn einu
sinni ljós þegar frændi minn, Hauk-
ur Magnússon, lést 27. jan. sl.
Þegar ég bjó í foreldrahúsum
minnist ég þess að þeir bræður
Haukur og Haraldur komu oftast
tvisvar í viku í heimsókn til foreldra
minna. Faðir þeirra, Magnús, var
elsti bróðir föður míns. Þeir áttu
saman mótorbátinn Huldu, en í jan.
1932 fórst Hulda með allri áhöfn en
Magnús var skipstjóri. Þá stóðu þeir
bræður uppi föðurlausir á barns-
aldri.
Föðurmissirinn í æsku setti sinn
svip á heimilið, Guðríður móðir
þeirra stjórnaði af festu og ósérhlífni
og henni tókst að koma bræðrunum
til manns. Ef til vill litu þeir á föður
minn sem sinn nánasta ættingja og
það var örugglega gagnkvæmt.
Ég minnist þess að flest var borið
undir pabba minn og hann fylgdist
með flestu sem þeir bræður tóku sér
fyrir hendur. Þegar Haukur eignað-
ist nýja bíla kom hann ávallt við á
Garðavegi 4 og farið var í bíltúr og
bílarnir hans Hauks voru margir og
oftast þeir glæsilegustu í Keflavík.
Pabbi dó fyrir 32 árum, en Haukur
hélt sömu tryggðinni við móður mína
með heimsóknum og vinskap.
Heimili Gerðu og Hauks bar þess
vitni að samstilling, eindrægni og
gagnkvæm virðing ríkti á heimilinu.
Börnum sínum var Haukur góður
faðir og lét sér mjög annt um velferð
þeirra svo og barnabarnanna.
Við hjónin sendum Gerðu, börnum
og barnabörnum innilegar samúðar-
kveðjur.
Við vitum að ástvinamissirinn er
sár, það er hins vegar mikil gæfa að
eiga við leiðarlok góðar endurminn-
ingar. Ég er viss um að þar finnast
margir sólargeislar sem verma á
komandi árum.
Guð blessi sporin og minningarn-
ar.
Fari minn gamli vinur og frændi
vel og hafi hann þökk fyrir samfylgd-
ina og tryggðina.
Páll Jónsson.
HAUKUR HERSIR
MAGNÚSSON