Morgunblaðið - 27.09.2001, Qupperneq 35

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2001 35
Í LIÐAÍÞRÓTTUM
er oft talað um að
vænlegast til árangurs
sé hópur sem saman-
stendur af jafn góðum
einstaklingum frekar
en nokkrum framúr-
skarandi einstakling-
um sem oft eru nefnd-
ar „stjörnur“. Ætli
það sé ekki víða sem
þetta á við, til að
mynda í stjórnmálum.
Ég verð að geta þess
strax að ég er ekki
mikill stjórnmálaspek-
ingur og lendi gjarnan
í vandræðum þegar
kemur að umræðum
um pólitík, því vitneskja mín er
takmörkum sett og því hugleiði ég
meira en að vera „virkur á skoð-
anaskiptatunnunni“. Mér finnst
óskaplega gaman að fylgjast með
pólitík og þá helst í sjónvarpi og
eru pólitískar umræður jafnvel
komnar við hlið íþróttaútsendinga
hvað áhuga varðar.
Ég spyr mig stundum, vinna
stjórnmálamenn eftir einhverri
hugsjón? Er stefna flokks þeirra
svo sterk og nálægt hjarta þeirra
að þeir fylgja henni í blindni en
gleyma þeim gildum sem mannlegt
innsæi segir? Og í framhaldinu; er
nokkuð svo mikill munur í dag á
stjórnmálaflokkum á Íslandi að
menn skiptist í fylkingar og eru al-
gerlega á öndverðum meiði um
hvernig skuli reka búið? Menn
þrátta og þræta og finna að hver
öðrum eingöngu í þeim tilgangi að
það hentar flokki viðkomandi að
benda á það sem miður fer hjá hin-
um. Hversu oft hefur maður ekki
heyrt menn í upphafi umræðna
segja t.d. „við vorum búnir að vara
við þessu“ eða „skuldir borgarinnar
hafa margfaldast eftir að þau tóku
við völdum“, en svo er eins og þeg-
ar líður á umræðurnar að önnur
gildi komi fram hjá viðmælendum
og þeir fari að hætta að tala í nafni
flokks síns og tali út frá eigin sann-
færingu í stað þess að þóknast
flokki sínum og því sem hann
stendur fyrir eða áhrifamestu
mönnum hans og þeirra svör eða
umsagnir eru bara ekki svo fjarri
skoðunum „andstæðinganna“! Hver
kannast ekki við setningar eins og
„ við getum nú verið sammála um“
eða fréttamaðurinn segi „það
greinir nú ekki mikið á milli hjá
ykkur“ Líklegra er að slík staða
komi upp þegar menn þora að vera
þeir sjálfir en sitja ekki fastir í
viðjum vanans um að finna enda-
laust að þeim sem við viljum kalla
pólitíska andstæðinga.
Menn eða málefni?
Eftir ofanteknar hugleiðingar
kemur einmitt sú grundvallar stað-
reynd upp að menn eru misjafnir
að verðleikum, traustir, stefnufast-
ir, sveigjanlegir,
hreinskiptir, ákveðnir
og svo mætti áfram
telja. Tókuð þið eftir
því að flestar eru
þetta eru tilvísanir
sem við tengjum oft
við stjórnmálamenn,
það passar einhvern-
veginn ekki að segja
um stjórnmálamann
að hann sé vanafastur,
skapgóður, fljótfær
eða tilfinningaríkur.
Allt eru þetta jákvæð
gildi, eða hvað? Hins-
vegar vitum við að
menn geta líka verið
óheiðarlegir, óstund-
vísir, falskir, viðkvæmir, sjálfum-
glaðir og hrokafullir. Ég held
reyndar að það séu mjög margir
hér á landi sem eru í sömu sporum
og ég, þ.e.a.s. hafa ákveðnar skoð-
anir á stjórnmálamönnum út frá
framkomu og einhverju leyti
ákvörðunum þeirra án þess að hafa
mikla eða endanlega vitneskju um
hvað þeir standa fyrir m.t.t. flokks
þeirra og hvort gjörðir þeirra eru
góðar fyrir almenning og þjóðarbú-
ið eða ekki, því tæmandi vitneskja
um mörg mál er takmörkuð (t.d.
Evrópumál, fiskveiðistefna, varnar-
mál). Þessa hef ég oft orðið var
þegar t.d. maður með mikla þekk-
ingu á ákveðnu máli kemur inn í
umræðu þar sem áður tóku þátt
eingöngu aðilar sem höfðu tak-
markaða þekkingu á málinu og rek-
ur kunnáttuleysi þeirra ofan í þá.
Auðvitað eins og í öllu öðru þarf
maður að þekkja málið til hlítar til
að geta talist marktækur, en er það
ekki einmitt skírskotun til ofan-
greindra pælinga að skoðanir
manna á persónu stjórnmálamanna
er ekki byggð á stefnu flokks
þeirra heldur persónunni sjálfri,
ímynd hennar – er hún leiðtogi?
Eru ekki einmitt sterkustu per-
sónuleikarnir þeir valdamestu eða
áhrifamestu í sínum flokkum? Mér
hefur fundist frábært hreinlega að
finna innan t.d. Sjálfstæðisflokksins
menn sem þora að vera þeir sjálfir
og setja fram skoðanir sínar sem
oft á tíðum stangast á við stefnu
eða skoðanir afgerandi meirihluta
flokksmanna. Mig grunar að margt
af því sem fram kemur í dag hjá
þessum „djarfhugum“ hefði nú ekki
þótt sæmandi hér fyrir nokkrum
árum.
Hugsjón?
Það eru til margar aðferðir við
að stjórna öðru fólki eða setja því
reglur og sameiginleg markmið, við
treystum stjórnmálamönnum til
þess fyrir okkur með því að kjósa
einhvern ákveðinn flokk því við
höldum að það sé næst okkar hug-
sjón eða væntingum. Sumir vilja að
við Íslendingar verðum ríkastir og
hver einstaklingur fái að njóta sín
til fullnustu og þeir sem það ekki
geta verða bara að eiga sig, aðrir
vilja að við séum öll jöfn og ríkið
haldi utan um velferðina, nú sumir
vilja næstum að allir lifi í kommúnu
og umhverfið sé svo hreint að
ruslaílátin rétt fylli tugina. Hvað
sem þessum ýktu og örfáu nefndu
atriðum líður erum við öll mann-
eskjur sem viljum okkar eigin hag
sem bestan, ekki satt? Ég held að
við Íslendingar séum náungakærir
svona í heildina og viljum að allir
hafi það sem best, en hvernig að-
ferð notum við til að ná því og
hverjum treystum við til þess?
Næst þegar ég geng til kosninga
hugsa ég örugglega; hver er mín
hugsjón, hvaða gildi eru æðst í
mínum huga? ... eða hugsa ég hvað
er mínum hagsmunum fyrir bestu?
Ja, ég er mannlegur eins og þú. En
hvaða stjórnmálaflokkur fyllir þau
skilyrði mín? – Úpps, ég veit það
ekki almennilega en ég veit um
fullt af einstaklingum sem ég hef
trú á, þeir eru framarlega í sínum
flokki sumir og eru sterkir per-
sónuleikar og ég treysti þeim best
... en, ansans, þeir eru meira og
minna hver í sínu horni, væntan-
lega að fylgja stefnu flokks síns ...
eða eigin hugsjón!?
Samanburður
Þegar hér er komið sögu í
vangaveltunum fer maður að bera
saman persónur án nokkurs tillits
til hvaða flokki þær tilheyra.
Fyrstu manneskjurnar sem koma
mér í hug eru Davíð Oddsson og
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir –
skyldu þau falla undir eitthvað af
tilvísununum hér að ofan? Ég læt
ykkur um að meta það, en hugs-
anlega bætið þið jafnvel við fúk-
yrðum og/eða hólyrðum, en eitt
getum við verið sammál um, þau
eru sterkir persónuleikar hvað sem
öðru líður.
...ja, það sér hugur minn nú.
Mín pólitíska hugsjón!
Sigurjón
Kristjánsson
Hugleiðing
Hvaða stjórnmálaflokk-
ur fyllir skilyrði mín veit
ég ekki almennilega,
segir Sigurjón
Kristjánsson, en það
eru margir einstakling-
ar sem ég hef trú á.
Höfundur er prenthönnuður.
HINN 1. október næstkomandi
hafa sjúkraliðar verið með lausa
samninga í 11 mánuði.
Í 11 mánuði hafa sjúkraliðar reynt
að semja við kjaranefnd ríkisins en
það hefur ekki gengið. Vegna þess
að sjúkraliðar hafa
ekki viljað sætta sig við
6,9% launahækkun,
vegna þess að 6,9%
hækkun á 89.000 kr.
byrjunarlaun er næst-
um því ekki neitt.
Reyndar hafa heyrst
hærri tölur hjá sátta-
semjara, þar sem
deiluaðilar hittast, en
það hefur þá annað-
hvort verið misskiln-
ingur eða eitthvað sem
er í núgildandi kjara-
samningi hefur átt að
seljast á móti.
Sjúkraliðar hafa
sýnt fram á að kjör
þeirra eru bágbornari
en sumra ófaglærðra stétta en það
skiptir ekki máli því skýringin er þá
sú að þær stéttir hafa ekki samið við
ríkið heldur einhverja aðra.
1. október er líka sorgardagur
vegna þess að þá taka uppsagnir ríf-
lega 100 sjúkraliða sem starfa á
Landspítala – háskólasjúkrahúsi
gildi. Þessir sjúkraliðar sætta sig
ekki við þá lítilsvirðingu sem störf-
um þeirra, skjólstæðingum þeirra,
og jafnvel vinnustaðnum þeirra eru
sýnd.
Þessir sjúkraliðar verða ekki í
vandræðum með að finna sér önnur
aðhlynningar- og umönnunarstörf
sem eru betur launuð því varla er
hægt að finna þau verr launuð.
Þessir sjúkraliðar vinna aðallega
á bráðadeildum sjúkrahússins í
Fossvogi og við Hringbraut. Það
verður mikil sorg að vita af áfallinu
sem þessar deildir verða fyrir þegar
stór hluti af starfsfólkinu fer, og
hver veit hvort það skilar sér nokk-
urn tíma til baka. Það verður mikil
sorg að vita af kostnaðinum sem af
þessu hlýst og verður engum til
gagns. Svo ekki sé talað um þær
þjáningar og vonbrigði sem hlýst af
þessu fyrir sjúklinga og aðstandend-
ur þeirra. Næstu mánaðamót á eftir
taka uppsagnir um 50 sjúkraliða til
viðbótar gildi.
1. október munu um
700 sjúkraliðar sem
vinna hjá ríkinu um
land allt byrja þriggja
daga verkfall, það
fyrsta af þremur í októ-
ber. Viðbúið er að þá
lamist hreinlega starf-
semi margra heilbrigð-
isstofnana og verða
ekki séðar fyrir afleið-
ingar þess á neinn hátt.
Sjúkraliðar á LSH
hafa leitað til yfir-
manna sinna sem vilja
leggja sitt af mörkum
til að leysa þessa deilu
og koma í veg fyrir að
þessir sorgaratburðir nái fram að
ganga, en þeir eru því miður hvorki
launagreiðandinn né beinir viðsemj-
endur.
Ég sný mér því til þeirra sem mál-
ið varðar. Gerið eitthvað áður en það
er um seinan.
1. október –
Sorgardagur
fyrir sjúkraliða
Hanna M.
Geirsdóttir
Höfundur er aðaltrúnaðarmaður
sjúkraliða á LSH Hringbraut og sit-
ur í samninganefnd sjúkraliða.
Verkfall
1. október munu um 700
sjúkraliðar sem vinna
hjá ríkinu um land allt
byrja þriggja daga
verkfall, segir Hanna M.
Geirsdóttir, það fyrsta
af þremur í október.