Morgunblaðið - 25.11.2001, Qupperneq 38

MINNINGAR
38 SUNNUDAGUR 25. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ

 




 
  






 

 

 

 
    
 
 


 
  


!! 

!! 

!"#!! 

$%

!"#!! 

#&

'&

!"#!%""#


 


 
   



 



 
  


 


   


 



 



    
 !"
     
#$# %# &' # ((

 )# # (%'**"

 


 
  


 
  
 
 



   
  

    
  
 !"# $ %& 
 '!& %(% )  
 ! 

 
 
 
  
 

        
 
 
   

  

  
  !"#
$"% & " '()*))$ $% +$%$,-
$-* . $% *))$
'() $%,- & - $- **))$
 -  $%,-

) $--
/0 --,-#


 
  
         
            

  
 
     
  
   !
" #!$%  &
&'  $%  &
()&*& +&
&' $%  & ,- (&'( .   +&
'' $%  &
 &/ &+- & &/ &!


 
  
  
      

 


   
   

!"
# ! 
✝ Einhildur Ingi-björg Ágústa
Guðjónsdóttir fædd-
ist á Vífilsmýrum í
Önundarfirði 12.
ágúst 1905. Hún lést
á Hrafnistu í Hafn-
arfirði 14. nóvember
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Guðjón Sig-
urðsson, f. 5.11. 1868
í Trostansfirði í Arn-
arfirði, d. 31.12.
1937, og Helga Ein-
arsdóttir, f. 31.12.
1866 á Selabóli í Ön-
undarfirði, d. 23.10. 1938. Ágústa
var næstyngst níu systkina, þrjú
þeirra dóu í frumbernsku. Þau
sem komust til fullorðinsára eru
Hólmfríður Þóra, f. 21.9. 1894, d.
ur, f. 5.6. 1960. 4) Guðjón Hörður,
f. 15.2. 1933, d. 25.6. 1934. 5) Hjör-
dís Erla, f. 4.6. 1934, maki Magnús
Guðmundsson, f. 16.1. 1924. Börn
þeirra eru Kjartan, f. 26.10. 1962,
og Erla Stefanía, f. 11.2. 1968.
Hjördís var áður gift Reyni
Haukssyni. Þau skildu. Börn
þeirra eru Guðný Rannveig, f. 8.8.
1954, og Haukur, f. 1.5. 1956.
Hjördís átti son með Oddgeiri
Halldórssyni, Hörð Ágúst, f. 6.3.
1951. Hörður er uppeldissonur
Ágústu. 6) Ásgeir, f. 30.9. 1935.
Hann var kvæntur Gyðu Ásbjarn-
ardóttur. Þau skildu. Börn þeirra
eru Ingibjörg Erla, f. 2.4. 1954,
Petrína, f. 3.2. 1956, Ásgerður, f.
12.1. 1958, d. 16.1. 1958, Ásbjörn,
f. 21.9. 1959, Ásgeir, f. 30.4. 1962,
og Sólveig, f. 26.5. 1965. Lang-
ömmubörn Ágústu eru 29 og
langalangömmubörnin ellefu.
Ágústa fluttist til Reykjavíkur
1930 og vann ýmis verkakvenna-
störf. Lengst af bjó hún á Berg-
þórugötu 41.
Útför Ágústu fer fram frá Hafn-
arfjarðarkirkju á morgun, mánu-
daginn 26. nóvember, og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
10.6. 1995, Guðjón
Gísli, f. 28.10. 1897, d.
25.3. 1980, María
Guðrún, f. 19.12.
1899, d. 1932, Guð-
bjartur Sigurður, f.
2.3. 1904, d. 10.2.
1992, og Jóna sem ein
lifir systkini sín, f. 6.1.
1907.
Ágústa giftist árið
1930 Pétri Guð-
mundssyni frá Hesti í
Önundarfirði, f. 16.4.
1903, d. 17.6. 1971.
Þau skildu. Börn
þeirra eru: 1) dóttir, f.
9.8. 1928, d. 31.3. 1929. 2) Guðni
Guðmundur, f. 6.5. 1930, d. 1.7.
1930. 3) Guðný, f. 15.8. 1931, d.
8.8. 1989, maki Guðni Sigfússon, f.
29.9. 1928. Dóttir þeirra er Hild-
Nú hefur hún amma okkar kvatt
þennan heim södd lífdaga. Hún
fæddist upp úr aldamótunum 1900 og
mátti muna tímana tvenna. Líf henn-
ar mótaðist af þeim þjóðfélagslegu
aðstæðum og þeirri stéttaskipt-
inguna sem ríkti fram eftir öldinni.
Amma var alþýðukona og tilheyrði
þjóðfélagshópi sem vann mikið, en
uppskar ekki veraldleg gæði í sam-
ræmi við erfiði sitt og strit. Hún ólst
upp innst í Önundarfirði á kotbýlun-
um Ármúla og Efri-Húsum sem
ásamt fleiri bæjum mynduðu þyrp-
ingu sem kallaðist Þorpið og fylltu
íbúarnir nokkra tugi um það leyti
sem amma var að alast upp.
Lífsbaráttan var hörð og fátæktin
mikil. Eigi að síður minntist amma
uppvaxtarára sinna sem besta tíma
lífs síns. Hún ólst upp hjá ástríkum
foreldrum og systkinahópurinn brall-
aði margt saman. Helsta skemmtun
ungmennanna í sveitinni var að koma
saman og spila á spil og síðan voru
það böllin þar sem dansað var fram á
morgun. Já, svo sannarlega kunnu
amma og systkini hennar að spila, því
kynntumst við systurnar þegar við
áttum þess kost að spila við þau vist
eða skotta. Í spilamennskunni var
ekkert gefið eftir og ýmislegt látið
flakka sem ekki er prenthæft. Ön-
undarfjörður var ömmu alltaf ofar-
lega í huga og oft ræddi hún við okk-
ur um sveitina heima. Við systurnar
höfum farið nokkrar ferðir vestur til
að kynnast bernskuslóðum hennar
og til að kynnast ættingjum okkar
þar. Þorpið hennar ömmu er fyrir
löngu farið í eyði, en ómur þess
mannlífs sem einu sinni var bergmál-
ar enn í fjöllunum háu.
Þegar amma var á unglingsaldri
fór hún í vist til Ísafjarðar í nokkra
vetur og um tíma vann hún í fisk-
vinnslu á Þingeyri. Eftir að hún og
Pétur eiginmaður hennar rugluðu
saman reytum bjuggu þau á Hesti,
þaðan sem Pétur var, en það var eitt
af býlunum í Þorpinu. Stritið var það
sama og áður og árið 1930 ákváðu
þau að leita betra lífs og fluttu suður.
Þau höfðu þá eignast tvö börn og
misst þau bæði. Þau misstu einnig
dreng hér fyrir sunnan. Barnamiss-
irinn var þungbærri en orð fá lýst og
þótt áratugir væru liðnir gat amma
aldrei rætt við okkur um börnin sín
yndislegu án þess að tárast.
Lífsbaráttan í Reykjavík reyndist
ekki síður hörð. Það voru kreppu-
tímar og lítið um atvinnu. Amma og
Pétur þurftu oft að skipta um hús-
næði, enda sumar kytrurnar sem þau
leigðu ekki mönnum bjóðandi, með
raka og rottugangi.
Fjölskyldan stækkaði ört og baslið
hélt áfram. Það var dýrt að lifa, eng-
ar voru tryggingarnar, börnin voru
oft veik og læknishjálp var dýr.
Brestir komu í hjónabandið og þau
slitu samvistum árið 1937. Pétur
hvarf þá alveg úr lífi hennar og
barnanna. Við tók erfiðasti tíminn í
lífi ömmu, hún var bláfátæk einstæð
móðir þriggja barna sem voru eins,
tveggja og fimm ára.
Systkini hennar og foreldrar voru
öll fyrir vestan og engan opinberan
stuðning var að fá. Þegar við spurð-
um ömmu út í þessi ár talaði hún um
hræðsluna og einmanaleikann sem
hún glímdi við, en hún var mjög
þakklát bræðrum Péturs fyrir þann
mikla stuðning sem þeir veittu henni
og börnunum.
Okkur er óskiljanlegt hvernig
ömmu tókst að lifa af þennan tíma, en
líklega hefur vestfirsk seigla og
þrjóska bjargað henni. Börnin veittu
henni styrk til að halda áfram og frá
þessum tíma helgaði amma sig þeim
og síðar öðrum afkomendum.
Amma framfleytti sér með þvott-
um og hreingerningum og á her-
námsárunum tók hún þvott fyrir
bæði Bretann og Kanann eins og hún
orðaði það. Nóg var að gera, enda var
amma vandvirk og hreinleg með af-
brigðum. Segja má að hún hafi staðið
við þvottabrettið stríðið út í gegn og
enginn tími vannst til að fylgjast með
heimsmálum, enda hafði hún ekki
efni á að kaupa nein blöð.
Síðar á ævinni fylgdist hún hins
vegar vel með ýmsu sem var að ger-
ast hérlendis og erlendis og oft var
gaman að spjalla við hana um það
sem efst var á baugi.
Í kringum 1945 fékk amma leigu-
húsnæði á vegum borgarinnar á
Bergþórugötu 41. Í húsinu bjuggu þá
30–40 manns, en klósettin voru að-
eins tvö og ekkert bað. Nokkru áður
hafði amma fengið fasta vinnu við
skúringar á Símstöðinni og þar vann
hún allt til ársins 1979 er hún þurfti
að hætta vegna heilsubrests. Árið
1951 stækkaði fjölskyldan, þá fædd-
ist Hörður, dóttursonur og auga-
steinn ömmu, sem hún ól upp.
Nokkrum árum síðar bættust fleiri
barnabörn við og síðan hefur lítið lát
verið á fjölgun í ættinni.
Fyrstu minningar okkar systr-
anna eru tengdar Bergþórugötu 41,
en þar bjuggum við í frumbernsku.
Síðan hafa amma og heimili hennar
verið stór hluti af lífi okkar. Heim-
sóknirnar til hennar í gegnum árin
eru óteljandi.
Alltaf var amma til staðar og engin
hætta var á að við færum svangar frá
henni. Minningarnar spretta fram.
Amma að elda mat, þann besta
ömmumat sem til var. Amma að baka
snúða og kleinur. Amma að prjóna,
hekla eða sauma út.
Amma á leið í vinnuna. Amma að
spjalla við okkur. Hún var sístarfandi
og féll aldrei verk úr hendi. Heimili
hennar var snyrtilegt með afbrigðum
og bar handbragði hennar fagurt
vitni. Þeir eru ófáir púðarnir, klukku-
strengirnir og myndirnar sem amma
saumaði út handa afkomendum sín-
um og ófáar flíkurnar sem hún prjón-
aði og heklaði. Oft var margt um
manninn hjá ömmu Gúst, eins og hún
var kölluð af yngri afkomendum. Á
17. júní var það siður okkar að fara til
hennar í kakó og pönnslur og á Þor-
láksmessu var samvera og skötu-
veisla. Þótt íbúð hennar væri lítil var
samt alltaf nóg pláss og ekki skorti
hjartarýmið. Amma var þó alls ekki
allra. Hún hafði sterkar skoðanir á
ýmsum málefnum og stundum lét
hún þær óþarflega tæpitungulaust í
ljós, því fengum við systurnar og aðr-
ir afkomendur oft að kynnast. Börn-
in, barnabörnin og barnabarnabörn-
in voru henni allt. Hún fylgdist með
öllu því sem gerðist í lífi okkar og tók
þátt í gleði okkar og sorgum. Það var
ömmu þung raun að missa Guðnýju
dóttur sína eftir langvinn og erfið
veikindi, en eins og alltaf í lífinu hélt
hún áfram, þótt beygðari væri hún en
áður.
Amma átti sér þann draum að
eignast eigin íbúð með svölum og
baðherbergi.
Dag einn fyrir um 20 árum sagði
hún okkur stolt frá því að henni hefði
tekist að safna sér dágóðri upphæð
og spurði hvort hún myndi duga fyrir
útborgun í íbúð. Við gleymum aldrei
vonbrigðunum í svip hennar þegar
hún gerði sér ljóst að óðaverðbólgan
hafði étið upp sparifé hennar og að
EINHILDUR
INGIBJÖRG ÁGÚSTA
GUÐJÓNSDÓTTIR
Inger Steinsson,
útfararstjóri,
s. 691 0919
Ólafur Ö. Pétursson,
útfararstjóri,
s. 896 6544
Bárugötu 4, 101 Reykjavík.
S. 551 7080
Vönduð og persónuleg þjónusta.
Davíð Osvaldsson
útfararstjóri
Sími 551 3485 • Fax 568 1129
Áratuga reynsla
í umsjón útfara
Önnumst alla þætti
Vaktsími allan sólarhringinn
896 8284