Morgunblaðið - 10.05.2002, Side 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 10. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
...símjúkur á brauðið
N
O
N
N
I O
G
M
A
N
N
I I Y
D
D
A
•
6
2
9
0
/ S
IA
VERJANDI Árna Johnsen, fyrrver-
andi alþingismanns, segir að sér hafi
komið á óvart hversu mörg brot rík-
issaksóknari hafi ákært Árna fyrir.
Í Morgunblaðinu í gær var ákær-
an gegn Árna og fjórum öðrum birt í
heild. Ákæran er í 28 liðum og eru
sakir bornar á Árna í 27 liðum.
Jakob R. Möller, verjandi Árna,
segir að vegna 11 ákæruliðanna hafi
Árni viðurkennt að til hans hafi
runnið fé eða verðmæti sem hann
hafði ekki rétt á. Þetta eigi við þau
ákæruatriði þar sem Árni hafi end-
urgreitt fé eða skilað verðmætum og
í þeim tilfellum sem ekkert fé rann
til hans. Árni telji sig ekki eiga eftir
að endurgreiða vegna þessara
ákæruatriða.
Af þeim 16 ákæruliðum sem eftir
eru, séu 5 að hluta til réttir og að
hluta til rangir, níu séu beinlínis
rangir eða byggðir á misskilningi. Þá
byggist ákæruliðir 14 og 18 á rang-
túlkun en báðir varða framkvæmdir í
Grænlandi. Í öðru tilvikinu er Árna
gefið að sök að hafa nýtt í eigin þágu
tékka sem gefinn var út fyrir smíði á
32 kistilhnöllum og hinn ákæruliður-
inn varðar reikning sem hann
greiddi af bankareikningi Vestnor-
ræna ráðsins til Torf- og grjóthleðsl-
unnar ehf. en í ákærunni segir að
fyrirtækið hafi þegar verið búið að fá
greiðslu fyrir verkið.
Jakob segir að samkvæmt lögum
eigi ákæruvaldið ekki að ákæra
nema það telji sig hafa gögn sem
nægja til sakfellingar. Í fjölda af
fyrrnefndum 16 liðum sjái hann ekki
hvernig ríkissaksóknari ætli að
sanna sekt.
Málsgögn verða að
nægja til sakfellingar
Jakob vill ekki tilgreina nákvæm-
lega hvaða ákæruliði hann á við,
nema að ákæruliðir 19–21 séu bein-
línis rangir en þar er Árni sakaður
um að hafa samþykkt greiðslu á til-
hæfulausum reikningum til Þjóðleik-
húskjallarans. Jakob segir að Árni
hafi talið að reikningarnir væru
greiðslur fyrir veitta þjónustu á
margra ára tímabili. „Telji ríkissak-
sóknari að hann geti sýnt fram á að
þetta hafi verið rangt mat hjá Árna,
þá er það bara hreinlega ekki refsi-
vert athæfi að skrifa upp á reikninga
í góðri trú,“ segir Jakob.
Í tveimur tilvikum er Árni ákærð-
ur fyrir mútuþægni, annars vegar
frá Ístaki og hins vegar fyrir að hafa
heimtað og þegið 650.000 krónur úr
hendi forsvarsmanna Þjóðleikhús-
kjallarans hf. gegn því að samþykkja
reikning þeirra fyrir endurbætur í
Þjóðleikhúskjallaranum. Jakob segir
að Árni neiti því ekki að hann hafi
tekið við þessari fjárhæð en segir al-
rangt að hann hafi krafist þess að fá
þessa greiðslu eða hann hafi sett ein-
hver skilyrði fyrir því að skrifa upp á
reikninginn. Aðspurður hvers vegna
forsvarsmenn Þjóðleikhúskjallarans
hafi greitt Árna 650.000 krónur, seg-
ir Jakob að þær upplýsingar verði að
koma fram fyrir dómi. Hins vegar
haldi enginn því fram að reikning-
urinn sem Árni skrifaði upp á hafi
verið rangur. Varðandi ákæru um
mútuþægni frá Ístaki segir Jakob að
þessi ákæra varði viðskiptaskuld
Árna við Ístak.
Engar áhyggjur
Björn K. Leifsson, fyrrv. eigandi
Þjóðleikhúskjallarans hf., er ásamt
Gísla Hafliða Guðmundssyni ákærð-
ur fyrir að múta Árna. Björn sagðist
í samtali við Morgunblaðið engar
áhyggur hafa af ákærunni, niður-
staðan kæmi í ljós þegar dæmt yrði í
málinu. Að öðru leyti vildi hann ekki
tjá sig um málið. Ekki náðist í Gísla
Hafliða né Stefán Axel Stefánsson
sem eru ákærðir fyrir hlutdeild í
brotum Árna.
Tómasi Tómassyni, verkfræðingi
hjá Ístaki, er gefið að sök að hafa
tekið þátt í meintum umboðssvika-
og fjársvikabrotum Árna. Í samtali
við Morgunblaðið sagðist Tómas
ekki vita til þess að hann hefði brotið
lög. Hann taldi ákæruna furðulega
og margir sem hann hefði rætt við
væru á sömu skoðun.Hann vildi ekki
tjá sig frekar um málið að svo
stöddu.
Samkvæmt fyrirkalli verður málið
þingfest fyrir Héraðsdómi Reykja-
víkur föstudaginn 17. maí og verður
þá væntanlega ákveðið hvenær aðal-
meðferð muni fara fram.
Verjandi Árna Johnsen um ákæru ríkissaksóknara
Fjöldi ákæruatriða
kemur á óvart
HALLDÓR Ásgríms-
son, utanríkisráð-
herra, segist ekki hafa
séð nýrri útreikninga
um kostnað af hugsan-
legri aðild Íslands að
Evrópusambandinu
en þá sem áður hafi
verið greint frá. Þær
tölur um kostnað sem
hann þekki komi fram
í Evrópuskýrslu utan-
ríkisráðuneytisins,
sem hann lagði fyrir
Alþingi fyrir tveimur
árum. Í þeirri skýrslu
sé gert ráð fyrir því að
framlög Íslendinga til
ESB gætu verið um
7–8 milljarðar króna á ári og að um
5 milljarðar gætu komið til baka
sem greiðslur frá ESB.
Davíð Oddsson, forsætisráð-
herra, sagði á aðalfundi Samtaka
atvinnulífsins á þriðjudag, að fórn-
arkostnaðurinn af aðild Íslands að
ESB lægi í öllum aðalatriðum skýrt
fyrir. Hann sagði að ætla mætti að
lágmarksfjárhæð til Evrópusam-
bandsins væri á milli 10 og 12 millj-
arðar króna á ári eftir stækkun
sambandsins.
Fullir burðir til að standast
samkeppni um stuðning
Halldór segir að fram hafi komið
í Evrópuskýrslunni að fjárlög ESB
væru 1,1% af heildarlandsfram-
leiðslu sambandsins.
Sett hefði verið þak á
þetta hlutfall þannig
að til staðar væri póli-
tískt svigrúm til að
hækka hlutfallið í
1,27%. Varðandi hugs-
anlegar greiðslur frá
ESB, væri Ísland aðili
að sambandinu, segir
Halldór að þeir sem
unnið hafi að gerð
skýrslunnar hafi
greint frá því að áætl-
aðir 5 milljarðar væru
varlega áætlaðir. Þar
væru t.d. ekki tekin
inn möguleg sérstök
framlög til ferða- eða
samgöngumála.
„Það er ljóst að stuðningur ESB
ræðst ekki eingöngu af fjárhag að-
ildarríkjanna heldur einnig af
strjálbýli,“ segir Halldór. „Því er
ekki auðvelt að gera sér fulla grein
fyrir stuðningnum. Reynsla okkar í
sambandi við rannsóknar- og þró-
unarsamstarf er þannig að við höf-
um verið að fá út úr þessu sam-
starfi allt að helmingi meira en við
höfum lagt til þess. Það sýnir að
okkar fólk hefur fulla burði til að
standast þá samkeppni sem er á
nokkrum sviðum um stuðning.
Þetta eru þau atriði sem ég kann-
ast við og hef ekki séð aðra útreikn-
inga,“ sagði Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra.
Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra um kostnað við ESB-aðild
Hefur ekki
séð nýja
útreikninga
Halldór
Ásgrímsson
GÓÐ humarveiði hefur verið hjá bát-
unum frá Höfn í Hornafirði á síðustu
dögum og eru um 120 tonn af heilum
humri komin í land frá áramótum eða
sem samsvarar um 40 tonnum af höl-
um, en mest hefur verið landað að
undanförnu.
Fimm bátar gera nú út á humar frá
Höfn, þar af fjórir frá Skinney-Þinga-
nesi, einn bætist væntanlega við í
dag, föstudag, og annar fljótlega.
Tveir bátar voru á humarveiðum í
vetur og tveir til viðbótar um tíma.
Versti veturinn
Björn Lúðvík Jónsson, skipstjóri á
Hvanney SF, hefur verið á humar-
veiðum nánast allt árið síðan 1998.
Hann segir að nýliðinn vetur hafi ver-
ið sá versti í fjögur ár, miklu minni
veiði en áður. Veðráttan hafi verið
einstaklega leiðinleg og auk þess hafi
humarinn verið mun smærri í vetur
en áður. Nýliðunin hafi komið sterk
inn og lítið verið um stóran humar.
Fyrstu þrjá veturna var hann fyrst
og fremst að veiðum í Breiðamerk-
urdýpi en hann segir að ekki hafi þýtt
að veiða þar í vetur vegna smáhum-
arsins. Því hafi hann verið í Horn-
arfjarðardýpi og Lónsdýpi í vetur en
þar sé erfiðara að vera á þessum árs-
tíma. Þau séu svo langt úti að ekki
skipti máli hvaðan hann blási, það sé
aldrei skjól, en í Breiðamerkurdýpi
sé þó skjól í norðanáttinni. Hins veg-
ar hafi veiðin glæðst að undanförnu.
„Það hefur verið þokkalega góð
veiði og góður humar og þetta virðist
allt vera í góðu lagi,“ segir hann, en
bætir við að léleg skel hafi verið á
humrinum í Lónsdýpinu og því hafi
stór hluti hans farið í 3. flokk. 25 gr.
hali og stærri fer í 1. flokk, 10 til 25
gr. í 2. flokk og minni í 3. flokk. Björn
segir að algengt sé að um þriðjungur
fari í 3. flokk, fyrst og fremst vegna
þess hvað mikið sé brotið, en fisk-
urinn í skelbrotnum humri sé samt
ekkert verri, aðeins töluvert ódýrari.
Björn segir að ekki sé á vísan að
róa í humrinum, þótt góð veiði sé í
dag geti hún verið búin á morgun.
„Við höfum fengið upp í 500 kíló í hali
og allt niður í 10 kíló daginn eftir,“
segir hann en fyrir tveimur árum
fékk hann upp í 600 til 700 kg í hali.
„Þá var miklu betri veiði um veturinn
og rétt fyrir jólin fyrir tveimur árum
komumst við upp í tvö tonn á sólar-
hring, en sá toppur er genginn hjá í
bili.“
Vinnslan ræður veiðinni og úthald-
inu en Björn segir að hann sé yfirleitt
úti í einn til tvo sólarhringa. „Þegar
verið er að vinna þennan heila humar
þarf hann að vera ferskur,“ segir
hann.
Aðgátin að skila sér
Björn hefur verið á humarveiðum í
35 ár. Hann segir að veiðin nú hjá
Hornarfjarðarbátunum sé lítil sem
engin samanborið við það sem áður
hafi verið. Kvótinn sé ekki nema um
110 tonn af hölum eða helmingur af
því sem hann hafi verið áður. Þegar
hann hafi verið að byrja hafi heildar-
veiðin farið upp í 4.000 til 5.000 tonn á
ári en nú sé hún komin niður í 1.500
tonn. Ástandið hafi verið mjög dapurt
1995 til 1997 en síðan hafi verið upp-
gangur. Hafa beri í huga að sóknin nú
sé mun minni en áður, skipin séu
færri og kvótinn minni.
Ljóst sé að stofninn hafi ekki þolað
þessa mikla veiði fyrir áratugum, en
sem betur fer hafi tekist að minnka
veiðina, sem hafi leitt til þess að
stofninn væri í jafnvægi. Jafnvel væri
spurning hvort veiða mætti eitthvað
örlítið meira. Á Höfn væru menn
samt á því að betra væri að veiða
stærri og dýrari humar en að vera í
þessu smælki. Hins vegar vildu
margir alltaf meira.
„Hornfirðingar hafa alltaf lagt til
að veiða frekar minna en meira, fara
gætilega, og hugsanlega erum við að
njóta þess núna. Verðmunurinn er
svo gífurlega mikill að það er miklu
betra að veiða helmingi minna af góð-
um humri heldur en að moka upp ein-
hverju drasli sem lítið fæst fyrir og
enginn markaður er fyrir,“ segir
Björn.
Gæði humars skipta
öllu en ekki magnið
Morgunblaðið/Sigurður Mar Halldórsson
Skinney-Þinganes á Höfn hefur verið að vinna góðan humar að und-
anförnu, en hér er Vigfús Dan Vigfússon á milli Krystyna Januszewska
til vinstri og Sigurbjargar Snæbjörnsdóttur í vinnslusalnum.