Vísir - 19.07.1980, Blaðsíða 9

SSíí; Íi'iíi. .61 ilíljsk,ifi§lS£
vlsm
Ólympíuleikarnir eru
settir í dag í Moskvuborg.
Sjálfsagt verður þar mik-
ið um dýrðir, allt með
pomp og pragt á ytra
borðinu. Sú staðreynd
verður þó ekki umf lúin að
hinar pólitísku deilur og
fjarvera bandarískra,
vestur-þýskra og fjöl-
margra annarra iþrótta-
manna mun varpa
skugga á leikana. Þeir
verða ekki hinir sömu,
hversu mikið sem Sovét-
menn setja á svið. Ekki
kæmi það á óvart, þótt
þetta yrðu síðustu leik-
arnir þessarar tegundar.
Kaldar kveðjur
Þátttaka Islands hefur valdiö
deilum og þær voru kaldar sum-
og lýöskrumarar leitt inn i
iþróttahreyfinguna endalausar
og óþolandi umræöur um rétt-
mæti þess aö keppa viö þessa
eöa hina þjóöina.
Alþingi hækkaði styrkinn
Hitt er sömuleiöis ljóst, aö ef
pólitikin er svo þung á meta-
skálunum varöandi þátttöku
okkar i Olympiuleikunum nú, þá
var þaö pólitiskum stjórnvöld-
um i sjálfsvald sett, að hindra
för islenska hópsins. Pólitiskar
ákvaröanir á aö taka af stjórn-
málamönnum en ekki iþrótta-
mönnum.
En islenskir ráöamenn.rikis-
stjórn og alþingi hafa ekki lýst
skoöun sinnúekki tekiö afstööu
nema þá á þann veg, aö ýta
frekar undir förina til Moskvu.
Viö afgreiöslu fjárlaga seint i
vetur, haföi innrás Sovétmanna
i Afganistan átt sér staö, og
þátttaka i Olympfuleikunum
var mjög á dagskrá. Þá geröist
þaö eitt á alþingi aö fjárveiting
ferö einræöisherranna á
andófsmönnum i Sovétrikjunum
er atlaga aö mannréttindum
hvar sem er I veröldinni.
Blygöunarleysi kommínista-
flokksins sem fram kom i litlu
handbókinni til flokksfélaga
er köld vatnsgusa framan i
iþróttahreyfinguna. Yfir-
lýsingar þess efnis, aö þátttaka
annarra þjóöa i Olympiuleikun-
um i Moskvu sé staöfesting á
réttmæti utanrikisstefnu Sovét-
rikjanna er frekleg móögun viö
frjálsboriö fólk, og tilraun
Kremlverja til aö gera Moskvu
aö sýningarhöll kommúnismans
mun súúast i höndum þeirra.
Brottflutningur barna og and-
ófsmanna, hvitþvottur ein-
hverra bæjarhluta og Potemkin-
tjöld i nokkra daga munu ekki
koma i veg fyrir aö þúsundir
iþróttamanna og fréttamanna
munu gera sér grein fyrir aö
sýningarhöllin er tilgeröarlegt
skrum, og kommúnisminn
timaskekkja.
ar kveöjurnar, sem islenska
hópnum voru sendar viö brott-
förina.
Islenska olympiunefndin átti
vissulega úr vöndu aö ráöa,
þegar ljóst varö aö þátttaka ts-
lands kynni aö valda pólitiskum
deilum. Iþróttir hafa veriö
blessunarlega lausar viö póli-
tiska flokkadrætti, og iþrótta-
hreyfingin hefur getaö taliö þaö
sér til gildis, aö leiöa saman
iþróttamenn til keppni án tillits
til litarháttar, búsetu eða
stjórnmálaskoöana.
Olympiuleikarnir hafa veriö
tákn þessarar hugsjónar, glæsi-
legasta hátiö hennar.
1 þessum anda hefur islensk
iþróttahreyfing starfaö. Viö höf-
um sent einstaklinga og hópa til
keppni til allra landa án tillits til
þjóöfélagsaöstæöna, og enginn
vafi er á þvi, aö þessi stefna og
iþróttirnar yfirleitt, hafa stuöl-
aö aö þvi, meir en flest annaö,
aö samgangur og kynni hafa
myndast milli austurs og vest-
urs, suöurs og noröurs. Pólitlsk
landamæri hafa veriö virt aö
vettugi, einangrun fólks hefur
veriö rofin, og velvild og skiln-
ingur hefur skapast milli
iþróttafólks hvaöanæva aö, sem
hefur haft jákvæö áhrif langt út
fyrir raöir iþróttamanna.
Góð stjórn eða slæm?
Atti islensk Iþróttahreyfing,
sem hefur starfaö i þessum
anda, aöhlaupanú upptil handa
og fóta vegna fyrirmæla frá
Carter Bandarikjaforseta? Vill
Islenska þjóöin aö iþróttahreyf-
ingin taki til þess afstööu hverju
sinni, hvort þaö sé Bandarikja-
forseta þóknanlegt eöa ekki, aö
sækja tilteknar þjóöir heim á
iþróttasviöinu? Eigum viö aö
spyrja samvisku okkar i hvert
skipti sem kappleikur eöa
spretthlaup hefst, hvort mót-
herjinn sé góöur maöur eöa
slæmur i pólitisku tilliti? Eigum
viö aö meta þátttöku okkar á
leikvanginum eftir þvi hvort i
landi keppinautanna sé góö
stjórn eöa slæm?
Þessum spurningum stóö
islenska oly mpiunefndin
frammi fyrir, og þaö er yfir-
gnæfandi skoöun iþróttaforystu-
manna, aö það hafi verið
ógjörningur fyrir nefndina aö
breyta út frá þeirri afstööu,
þeirri grundvallarafstööu að
blanda ekki saman pólitik og
iþróttum.
Meö þvl heföi hún stigiö spor,
sem heföi örlagarikar afleiöing-
ar I för meö sér. Ekki yröi aftur
snúiö, fordæmiö skapaö og héö-
an I frá gætu pólitiskir loddarar
til olympiunefndarinnar var
hækkuö frá fyrra frumvarpi og
samþykkt samhljóöa.
Ekki benti þaö til þess aö
islensk stjórnvöld lettu iþrótta-
menn til fararinnar. Enginn
alþingismaöur fetti fingur út I
þessa fjárveitingu. Þetta skyldu
þeir hafa i huga sem saka
iþróttamenn um geöleysi vegna
Moskvufararinnar. Þeir hengja
bakara fyrir smiö.
Sýningarhöll
kommúnismans
Arás Sovétrikjanna inn i
Afganistan var fólskuleg. Með-
Friðarvonir mannkyns
Þessa hluti þarf ekki aö ti-
unda, en hinu má ekki gleyma,
aö Sovétrikin byggja þjóöir,
manneskjur meötilfinningar og
langanir, sem þrá frelsi og friö
jafnrikt og viö sem búum vestan
megin. örlög Sovétrikjanna og
alræöi kommúnismans er ekki
þeirra sök. Viö megum ekki ein-
angra og fordæma þetta fólk,
við megum ekki hegna fólkinu
sjálfu, vegna afglapa einræöis-
herranna, meö þvi aö slita á þau
tengsl sém skapast hafa gegn-
um menningar-, lista- og
iþróttasamskipti. Þaö er visasti
vegurinn til aö magna upp hatur
og fordóma, og kalla fram vopn-
uö átök. Vonir fólksins i Sovét-
rikjunum liggja öllu ööru frekar
i hægfara þróun til aukins
friálsræöis. Viö þaö bindast og
ritstjórnar
pistill
Þögn stjórnar-
andstööunnar var
oröin of hávær
Ellert B. Schram
ritstióri skrif^r
friöarvonir alls mannkyns.
Þetta skulum viö einnig hug-
leiða þegar tekin er afstaöa til
þess, hvort frjálsar þjóöir eigi
aö sækja Moskvuborg heim á
viökvæmum timum.
Bergmál almannaróms
Einhvern kann aö hafa rekiö i
rogastans, þegar Visir auglýsti
eftir stjórnarandstööunni á
mánudaginn meö allsérkenni-
legum hætti. Stundum þarf aö
brýna vopn svo þau biti. Sann-
leikurinn var sá, aö þaö var ekki
Visir einn sem spuröi. Aug-
lýsingin i blaöinu var aöeins
bergmál almannarómsins.
Ég var ekki i hópi þeirra sem
klöppuöu saman lófunum þegar
rikisstjórnin var mynduö, en ég
hef veriö þeirrar skoöunar aö
hún ætti aö njóta sannmælis og
fá tækifæri til aö spreyta sig.
Þaö var hinsvegar ekki ætlunin
aö Sjálfstæbisflokkurinn léti
þolinmæöi og umþóttunartima
vara aö eilifu, og þar heldur
ekki ætlunin aö flokkurinn léti
rikisstjórnina draga sig enn
lengra niöur I svaö getuleysis og
sundrungar.
Mönnum hefur runniö til rifja
hversu stjórnleysiö hefur veriö
látið afskiptalaust. Þögn
stjórnarandstööunnar var oröin
of hávær.
Ef þaö er skoöun stjórnarand-
stööunnar aö þögnin vinni gegn
stjórninni þá er þaö misskiln-
ingur. Þaö er einnig ranglega
ályktað aö þögnin vinni á
sundrungunni. Sjálfstæöisflokk-
urinn er i sárum en hann er ekki
óvigur og menn bregöast ekki
viö mótlæti meö uppgjöf.
Sjálfstæðisstefnan
Fyrir þá sem bera hag Sjálf-
stæöisflokksins fyrir brjósti er
þaö ógeöfellt og forkastanlegt,
þegar uppi vaöa hugmyndir
meöal flokksmanna um stofnun
nýrra flokka. Sjálfstæöisflokk-
urinn er auövitaö enginn ódauö-
leg stofnun, og hann er ekki hei-
lög kýr vegna sjálfs sin, heldur
vegna þeirra hugsjóna sem
hann á aö standa vörö um. Fólk,
sem trúir á vernd einstaklings-
ins og frjálsræöi, samstööu lýö-
frjálsra rikja, samvinnu stétta,
landshluta og hagsmuna og
framtak og sjálfsbjargarviö-
leitni hefur bundist samtökum i
þessum flokki, Sjálfstæöis-
flokknum, og þaö er eins og hver
önnur fjaröstæöa, þegar ein-
hverjir telja hag þessara lifs-
skoöana betur borgiö meö stofn-
un nýrra flokka.
Allt tal um hægri eöa vinstri i
þessu sambandi er út I hött. Ef
þaö er hægri stefna aö efla
frjálst framtak og sjálfstæöan
atvinnurekstur, þá er Sjálf-
stæöisflokkurinn hægri flokkur.
Ef þaö er vinstri stefna aö sinna
litilmagnanum og efla félags-
legtöryggi hinna afskiptu, þá er
Sjálfstæðisflokkurinn vinstri
flokkur. Þetta hvortveggja
rúmast innan sjálfstæöisstefn-
unnar, þvi hvorutveggja hefur
þaö aö leiöarljósi aö taka tillit til
einstaklingsins, hvort sem hann
vill komast til bjargálna eöa er
hjálpar þurfi. Og hvort fyrir sig
er raunar forsenda hins, þvi
kyrkingur I atvinnulifi þýöir
samdrátt i þjóðartekjum —
minna f jármagn til félagslegrar
þjónustu.
Ef menn eru óánægöir meö
flokkinn eins og hann er, þá er
þar verk aö vinna fyrir þá
sjálfa, til að rétta hann viö.
ööru visi veröur þaö ekki gert.
EUert B. Schram.