Morgunblaðið - 21.05.2002, Blaðsíða 4

Morgunblaðið - 21.05.2002, Blaðsíða 4
FRÉTTIR 4 ÞRIÐJUDAGUR 21. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ Til sölu MMC Pajero GLS, nýskráður 11.07.2000, ekinn 32.500 km, 3ja dyra, sjálfskiptur, diesel turbo 3200, leðurinnrétting, topplúga, álfelgur. Ásett verð 3.790,000. Ath. skipti á ódýrari. Nánari upplýsingar hjá Bílaþingi. Opnunartímar: Mánud.-föstud. kl. 10-18 og laugard. kl. 12-16. Laugavegur 170-174 • Sími 590 5000 • Heimasíða: www.bilathing.is Netfang: bilathing@hekla.is ÁRSFUNDUR Alþjóðahvalveiði- ráðsins í Japan hafnaði í gær umsókn Íslands um aðild að ráðinu með fyr- irvara. Í upphafi fundarins lagði for- maður ráðsins til að ákvörðun hval- veiðiráðsins frá síðasta ári um að Íslendingar fengju ekki aðild stæði óbreytt og var hún samþykkt með 25 atkvæðum gegn 20. Stefán Ásmunds- son, formaður íslensku sendinefndar- innar á ársfundi Alþjóðahvalveiði- ráðsins, segir að á fundinum í gærmorgun hafi verið brotið gróflega gegn þjóðréttarlegum reglum og fundarsköpum ráðsins þegar sam- þykkt var að hafna aðild Íslendinga að ráðinu. Árni Mathiesen sjávarútvegsráð- herra segir að ekki sé ljóst hvert framhald málsins verður en þetta sýni hve langt menn vilji ganga innan ráðsins til að koma í veg fyrir hval- veiðar. Lögðu fram nýtt aðildarskjal Íslendingar sóttu í fyrra um inn- göngu í Alþjóðahvalveiðiráðið á ný með þeim fyrirvara að mótmæla banni á hvalveiðum í atvinnuskyni sem samþykkt var 1986. Á fundinum samþykkti ráðið að taka sér það vald að hafna umsókn Íslands, en íslensk stjórnvöld töldu þá afstöðu vera skýrt brot á þjóðréttarlegum reglum vegna þess að ráðið hefði ekki lagalegt vald til að taka þessa ákvörðun. Í fram- haldi af þessari niðurstöðu var úr- skurðað að Íslendingar hefðu áheyrn- araðild án atkvæðisréttar. Stefán Ásmundsson sagði að á undanförnum mánuðum hefðu verið haldnir margir samningafundir með aðildarríkjum hvalveiðiráðsins þar sem reynt hefði verið að leysa þennan ágreining. Í kjölfarið hefðu íslensk stjórnvöld í síðustu viku sent ráðinu nýtt aðildarskjal. Í því er áfram fyr- irvari settur við hvalveiðibannið en jafnframt lýsa Íslendingar því yfir að þeir skuldbindi sig til að hefja ekki at- vinnuveiðar fyrr en lokið sé vinnu við svokallaðar endurskoðaðar veiðiregl- ur, Revised Management Scheme (RMS), sem verið hafa í undirbúningi um árabil. Árni Mathiesen sagði á blaðamannafundi í gær að með þessu hefðu Íslendingar viljað ganga til móts við sjónarmið hvalveiðiráðsins en jafnframt setja pressu á að ljúka vinnu við RMS. „Eftir þær viðræður sem við höfum átt í aðdraganda fund- arins var orðið ljóst að það var orðinn meirihluti fyrir því að ráðið hefði ekki vald til að hafna Íslandi,“ sagði Stef- án. Nokkur ríki hefðu á grundvelli lögfræðilegrar skoðunar endurskoð- að fyrri afstöðu og komist að þeirri niðurstöðu að hvalveiðiráðið hefði ekki vald til að hafna umsókn Íslands. Stefán sagði að hins vegar hefðu ein- stök ríki getað mótmælt fyrirvörum Íslands. „Það sem gerðist á fundinum var að andstæðingar sáu hvaða stefnu málið var að taka, þ.e. að þegar spurningin, er hvalveiðiráðið bært til að hafna eða samþykkja umsókn Ís- lands?, yrði tekin fyrir þá myndi Ís- land hafa betur í þeim kosningum. Þeir urðu greinilega mjög örvænting- arfullir í sinni ráðgjöf. Í fyrra brutu þeir reglur þjóðarréttar en þeir gengu ennþá lengra í ár. Við lögðum inn þetta nýja aðildar- skjal fyrir sendinefnd Bandaríkj- anna, sem er vörsluaðili samningsins, en hún hefur það hlutverk að taka við þessum skjölum og dreifa þeim til að- ildarríkjanna. Það er það eina sem felst í því að vera vörsluaðili. Þeir létu það ekki duga þegar þeir útbýttu skjölunum heldur létu koma fram að þetta væri mál sem hval- veiðiráðið þyrfti að taka sérstaka afstöðu til. Þeir viðurkenndu þetta sem sé ekki sem formlegt aðildarskjal. Það voru önnur aðild- arskjöl sem lágu fyrir og komið var fram við þau með venjulegum hætti líkt og komið var fram við okkar skjal í fyrra, en í ár létu þeir raunverulega skjalið ekki fylgja samningn- um heldur að þetta væri mál sem hvalveiðiráðið þurfi að taka afstöðu til. Á fundinum ákvað formaður hval- veiðiráðsins, Svíinn Bo Fernholm, að taka sömu afstöðu og hafði komið fram hjá Bandaríkjamönnum og líta ekki á þetta sem venjulegt aðildar- skjal og þar með tók hann þátt í því að vinna ekki samkvæmt samningnum. Þar með voru vörsluaðili samningsins og formaðurinn búnir að ganga bein- línis gegn 10. gr. samningsins, sem er mjög skýr að þessu leyti. Að sjálf- sögðu er það hlutverk vörsluaðila og formanns að vera hlutlausir. Formaðurinn ákvað að ákvörðun sem var tekin í fyrra myndi gilda líka um þetta nýja skjal Íslands, ákvörð- un sem er tekin u.þ.b. ári áður en skjalið er lagt fram, á þeirri forsendu að fyrirvarinn væri nánast sá sami. Þar með er verið að virða aðildarskjal Íslands að vettugi. Að sjálfsögðu voru menn ekki sáttir við þessa ákvörðun á fund- inum. Það kom fram að það þyrfti að taka á valdhæfni ráðsins og að það gengi ekki að gera þetta með þessum hætti. Formaðurinn ákvað engu að síður að hafa atkvæðagreiðslu um hvort ákvörðunin frá því í fyrra væri í gildi. Þar tel ég reyndar að hafi verið ákveðinn mis- skilningur í gangi því þá lá kannski ekki fyrir hvort hann var að segja að ákvörðunin væri í gildi eða hvort þetta þýddi að hann væri að fjalla um nýja íslenska skjalið.“ Málið tekið út af dagskrá Stefán sagði að reglur ráðsins væru alveg skýrar um að ef ágreing- ur kemur upp um mál sem lögð eru fyrir fundinn skuli fara fram at- kvæðagreiðsla um efnisatriði máls- ins. „Formaðurinn tilkynnti einfald- lega að hann myndi loka umræðum um þetta mál og sagði þessum dag- skrárlið lokið. Norðmenn voru mjög ósáttir við þetta og töldu að þetta væri aðgerð sem gengi ekki upp. Hann sagðist þá túlka orð Norð- manna á þann veg að þeir væru að mótmæla hans ákvörðun um að loka þessum dagskrárlið og bauð upp á kosningu um hvort ætti að loka hon- um. Þá kosningu vann hann. Það sem skiptir máli er að þau ríki sem höfðu ætlað sér að fylgja okkur, þ.e. ríki sem töldu að hvalveiðiráðið hefði ekki vald til að hafna okkur, forðuðust að taka á þeirri spurningu. Þau svöruðu spurningum um hvort það ætti að loka dagskrárliðum og þess háttar, en slepptu því að fjalla um spurninguna um hvort hvalveiði- ráðið hefði vald til að hafna þessum fyrirvara. Ég held að það sé öllum ljóst að það var gert vegna þess að menn vissu ef að kæmi til atkvæða- greiðslu myndi Ísland fara með sigur af hólmi. Menn teygðu sig svo langt til að koma í veg fyrir að sú atkvæða- greiðsla gæti farið fram og brutu ekki bara hefðarreglur þjóðarréttar, eins og þeir gerðu í fyrra, heldur ákvæði samningsins um Alþjóðahvalveiðiráð- ið og fundarsköp ráðsins,“ sagði Stef- án. Óljóst hvað tekur við Eins og Stefán sagði fóru fram tvær atkvæðagreiðslur á fundinum. Sú fyrri var um hvort líta bæri svo á að aðildarskjal Íslendinga væri ekki nýtt aðildarskjal. Úrskurður Fern- holms, formanns hvalveiðiráðsins, um þetta var borinn undir atkvæði og samþykktur með 25 atkvæðum gegn 20. Þegar Norðmenn reyndu að mót- mæla þessari afgreiðslu úrskurðaði formaðurinn að taka ætti málið af dagskrá og var sú tillaga samþykkt með 24 atkvæðum gegn 17, þrjár þjóðir sátu hjá. Árni Mathiesen sagði að með þessu móti hefði með valdi verið komið í veg fyrir að ráðið greiddi atkvæði um hvort það væri til þess bært að taka afstöðu til aðildarskjals Íslendinga, og þær þjóðir, sem væntanlega hefðu greitt atkvæði í slíkri atkvæða- greiðslu í samræmi við sjónarmið Ís- lendinga, hefðu hlaupið í skjól með því að greiða tillögu formanns hval- veiðiráðsins atkvæði. Hann sagði að hlutur formanns hvalveiðiráðsins í af- greiðslu mála á ársfundinum væri ljótur. Árni sagði óljóst hvað tæki við í hvalveiðimálum Íslendinga. Stjórn- völd ættu eftir að fara yfir málið í heild sinni og meta stöðuna upp á nýtt. Hann tók fram að það væri alls ekki svo að öll sund væru lokuð. Aðild Íslands að hval- veiðiráðinu hafnað Ársfundur Alþjóðahvalveiðiráðsins hafnaði í gær aðild Íslands að ráðinu á fundi þess í Jap- an. Ekki voru þó greidd atkvæði um efnisatriði málsins heldur var umsókninni hafnað á grund- velli formsatriða. Stefán Ásmundsson INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir borgarstjóri hefur svarað fyrir- spurnum Guðlaugs Þórs Þórðarson- ar, borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokks- ins, sem hann lagði fram í síðasta mánuði, um sérfræðikostnað borgar- innar og fleiri atriði. Guðlaugur Þór spurði m.a. um sérfræðikostnað Reykjavíkur og hversu mikið af þeim verkefnum væri boðið út. Fram kem- ur hjá borgarstjóra að sérfræði- kostnaðurinn var 935 milljónir árið 1998, 1.061 milljón 1999, 1.192 millj- ónir árið 2000 og í fyrra var hann 1.511 milljónir. Mismunandi er hvort kostnaður einstakra borgarstofnana eða mála- flokka hækkar eða lækkar milli ára. Þannig hefur sérfræðikostnaður hjá skrifstofu borgarverkfræðings farið lækkandi undanfarin þrjú ár, en sér- fræðikostnaður vegna menningar- mála var um fjórar milljónir 1998, 9,5 milljónir árið eftir, 22 milljónir árið 2000 og 41 milljón í fyrra. Þessi hækkun er sögð skýrast einkum af fornleifauppgreftri við Aðalstræti. Hjá Orkuveitu Reykjavíkur hefur kostnaður einnig farið hækkandi undanfarin þrjú ár; hann var 152 milljónir króna árið 1998, 135 millj- ónir árið 1999, 311 milljónir árið 2000 og 575 milljónir í fyrra, eða yfir þriðjungur af öllum sérfræðikostn- aði borgarinnar. Í svari borgarstjóra segir: „Ekki liggur fyrir könnun á því hversu mik- ill hluti samninga um kaup á sér- fræðiaðstoð byggist á útboði eða for- vali. Stjórn Innkaupastofnunar Reykjavíkurborgar samþykkti á fundi sínum í nóvember á síðasta ári að óska eftir því að Borgarendur- skoðun gerði úttekt á viðskiptum stofnana og fyrirtækja borgarinnar til að afla upplýsinga um hvort um frávik sé að ræða. Verður að vonast til þess að Borgarendurskoðun bregðist við því erindi enda er ákaf- lega nauðsynlegt að kannað sé reglu- bundið hvort farið er að reglum Inn- kaupastofnunar Reykjavíkur um innkaup og samningagerð.“ Guðlaugur Þór hefur áður spurt um sérfræðigreiðslur til Skúla Bjarnasonar lögmanns og spurði nú um greiðslur til hans í tengslum við kaup Reykjavíkur á landi og mann- virkjum Áburðarverksmiðjunnar. Í svari borgarstjóra segir að Skúli hafi fengið greiddar 1,7 milljónir króna vegna samninga og skjalagerðar. Skúli hafi ekki fengið greitt fyrir önnur verkefni á vegum borgarinnar en greint sé frá í svarinu og í fyrra svari til borgarfulltrúans, en þar kom fram að Skúli hefði fengið 16,3 milljónir króna án vsk. fyrir sér- fræðivinnu vegna breytinga á rekstrarformi og sölu fyrirtækja. Sérfræði- kostnaður 1,5 millj- arðar HALLDÓR Ásgrímsson utanrík- isráðherra, segir sorglegt að Bandaríkjamenn og Svíar skuli beita brögðum innan Alþjóðahval- veiðiráðsins til að koma í veg fyr- ir að efnisleg atkvæðagreiðsla um aðild Íslands að hvalveiðiráðinu næði fram að ganga. Ársfundur hvalveiðiráðsins hafnaði því að líta á aðildarskjal Íslands, sem lagt var fram í síð- ustu viku, sem nýtt skjal. Afstaða Bandaríkjamanna og Svía réð mestu um þessa niðurstöðu. Halldór sagði erfitt að segja fyrir hvaða skref yrðu tekin af Ís- lands hálfu næst. Sem betur fer hefði þeim þjóðum í ráðinu verið að fjölga sem vildu vinna á grundvelli þjóðarréttar. „En það eru þarna þjóðir sem alla tíð hafa vanvirt bæði reglur ráðsins og alþjóðarétt. Þetta er því ekkert nýtt. Á þeim árum þegar ég kynntist ráðinu gat maður átt von á hverju sem er og það hefur ekkert breyst.“ Halldór sagði að það vantaði hins vegar ekki mikið á að við kæmust inn í hvalveiðiráðið og líkast til yrðum við að þrauka eitt árið enn. Það þyrfti hins vegar að fara vandlega yfir málið í fram- haldi af þessum fundi. „Við áttum von á því að við yrðum samþykktir í þetta skipti og mér skilst á okkar mönnum að það hefði gerst ef beiðni okkar hefði verið borin upp, en þá ákveður vörsluland samningsins, Bandaríkin, með aðstoð for- mennskuríkisins, Svíþjóðar, að gera það með allt öðrum hætti. Ástæðan var einfaldlega sú að þeir vissu að annars yrði þetta samþykkt. Það er sorglegt að þessi vinaríki Íslendinga skuli ekki hika við að beita brögðum inni í þessu ráði þar sem allt virð- ist vera heimilt,“ sagði Halldór. Morgunblaðið/Árni Sæberg Árni M. Mathiesen sjávarútvegsráðherra boðaði til blaðamannafundar í sjávarútvegsráðuneytinu í gær. Honum á vinstri hönd er Ármann Kr. Ólafsson, aðstoðarmaður ráðherra, og á hægri hönd er Kolbeinn Árna- son, skrifstofustjóri í ráðuneytinu. Vinaþjóðir beittu okkur brögðum

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.