Morgunblaðið - 21.05.2002, Qupperneq 34

MINNINGAR
34 ÞRIÐJUDAGUR 21. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ

 

 
 

 





   


 
 !"#!! $%%&! '%"%(&#% )!%"* )#
)$##!! $%%&! #!+#,# -.* !!%"* )#
)$# !!! $%"* )#
/0#!!! $%%&! $! ) "# $!,%"* )#
1#!10#!1#!1#!10#!&$1#!1#!2
1#!10#!-
   



.


/.3
$#!%$)4

 !  "
 # $%
&  $ ' 
( 
.*!/!") 
* 
!"#
* 
)$##
* 
)$##/-/# )!"
.*!-/# )!"-

 




 

     

   
     

   
 ! "! #




   

   
  






    




  
 
 
       
!"!  #$ %&!'() $$*  +) ,-.  ((/!
0 '!%&!'() $$*   &
, 12((/!
(&%&!'() $$* 
  %,%&!'() $$*  0*  3$$ + &(/!
- *!!%&!'((/!
- .!!%&!'() $$*  !! 4&! ($*!((/!
+* ! %&!'() $$* 
5 !5. !/&5 !5 !5. !,

  

 
  
 

 



 


  

 
  

 

  

 
 !""   #! 
$%% !   
%
 !""
& '(!  
)*"
'(!  !"" +%
  
, ,- , , ,- 

 (!.  '
✝ Guðbjörg Guð-mundsdóttir
fæddist í Skuld við
Framnesveg í
Reykjavík 20. sept-
ember 1905. Hún lést
á Hrafnistu í Reykja-
vík 12. maí síðastlið-
inn. Foreldrar henn-
ar voru Guðmundur
K. Jónsson frá Hala
við Ránargötu í
Reykjavík, f. 16.
des.1883, og Guðný
Sigmundsdóttir frá
Kotströnd í Ölfusi, f.
9. sept. 1876. Systk-
ini Guðbjargar voru Sigmunda
Guðmundsdóttir og Pétur Ólafur
Guðmundsson, bæði látin.
Guðbjörg giftist Sigurði Ein-
arssyni pípulagningamanni frá
Málmey í Skagafirði, f. 30. maí
1889, d. 1930. Foreldrar hans
voru Einar Ásgrímsson, f.1834 á
Mannskaðahóli á Höfðaströnd í
Skagafirði, og Sigurbjörg Magn-
úsdóttir frá Hugljótsstöðum í
Skagafirði, f. 1853. Börn Guð-
bjargar og Sigurðar eru Guð-
björn Þórir, f. 1926, d. 1927, Sig-
urbjörg, f. 22. des. 1928, Sigríður,
f. 25. nóv. 1930, d. 12. des. 1988.
Sigurbjörg Sigurðardóttir giftist
Einari Þorsteinssyni. Börn þeirra
eru: 1) Ingólfur Einarsson, maki
Þórdís Skúladóttir Öfjörð. 2)
Guðbjörg Einarsdóttir, maki
Finnur Egilsson rafvirki. Sigríð-
ur Sigurðardóttir
giftist Hans Helga
Hanssyni. Börn
þeirra eru: 1) Sig-
urður Þórir Hans-
son, maki Elísabet
Einarsdóttir. 2)
Ólavía Hansdóttir,
maki Jan Wallin. 3)
Guðný Steinunn
Hansdóttir. Sigríður
átti eitt barn með
Páli Árnasyni, Sig-
mundu Björgu, maki
Boo Andersen. Guð-
björg kynntist sam-
býlismanni sínum,
Pétri Guðfinnssyni, 1931 og áttu
þau soninn Pétur H. Pétursson, f.
1932, d. 23. des. 2001, maki Erna
Júlíusdóttir. Börn þeirra eru: 1)
Guðfinna Pétursdóttir, maki
Rudiger Peltz. 2) Guðríður Katr-
ín Pétursdóttir, sambýlismaður
Þórarinn Þórisson. 3) Guðbjörg
Pétursdóttir. 4) Júlíus Pétur Pét-
ursson, maki Carlotta Pétursson.
5) Eyrún Inga Pétursdóttir, maki
Pétur Sveinsson. Barn með seinni
konu, Lilju Bögeskov, Hafsteinn
Pétursson, maki Kristbjörg
Ágústsdóttir. Hún átti fósturdótt-
ur, Unu H. Pétursdóttur, f. 1. apr-
íl 1947. Barn hennar er Soffía H.
Weisshappel, maki Jón Ingi Ingi-
mundarson.
Útför Guðbjargar fer fram frá
Áskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Eftir langa ævi lést amma mín
Guðbjörg Guðmundsdóttir á Hrafn-
istu þar sem hún dvaldist síðustu
árin.
Þegar ég minnist ömmu kemur
margt upp í hugann. Hún bjó í 65 ár
á Freyjugötu 32 ásamt fjölskyldu
sinni. Margt hefur breyst frá því í
gamla daga þegar ég kom sem barn
til að gista hjá „ömmu á Freyjugöt-
unni“.
Amma fór ekki í stórmarkað eins
og nú tíðkast, hún fór „út í búð“ að
kaupa í matinn. Farið var út að
morgni og keypt í matinn með hlið-
sjón af því að vikumatarpeningarnir
dygðu. Ég minnist þessara ferða
með ömmu. Það var farið út í mjólk-
urbúð, fiskbúð, kjötbúð o.s.frv., eftir
því hvað vantaði.
Þessar búðarferðir eru mér minn-
isstæðar vegna mannlífsins sem þá
var. Amma hafði margt fram að
færa við kaupmanninn og oftast
mikið spjallað um vöruna og við
aðra viðskiptavini. Hún var ná-
kvæmnismanneskja. Það var ekki
sama hvernig varan leit út eða
hvernig hún lyktaði. Amma keypti
alltaf fyrsta flokks hráefni og gerði
úr því fyrsta flokks mat sem er mér
minnisstæður fyrir það hve góður
hann var.
Í þá daga hittust menn á götum
úti og spjölluðu. Konur stóðu úti á
tröppum burstandi mottur á fullu í
heimilisstörfum og ekki féll ömmu
það verk úr hendi því mikil hrein-
lætiskona var hún. Blaktandi þvott-
ur á snúrum var algeng sjón og
þvotturinn hennar ömmu bar af í
hverfinu að margra mati fyrir það
hvað hvítur hann var og fallegur.
Hún fór mjúkum höndum um þvott-
inn og hann var meðhöndlaður eftir
settum reglum eins og allt annað í
lífi ömmu.
Það var föst regla hjá henni um
helgar að fara í heimsókn til Díu
dóttur sinnar vestur í bæ og ákveð-
inn vagn var tekinn. Í þá daga gekk
strætisvagninn Freyjugötuna svo
stutt var að fara í hann. Við stóðum
tvær úti á horni og biðum vagnsins,
amma uppáklædd og ég reyndi að
vera stillt, full tilhlökkunar að heim-
sækja Díu frænku og leika mér við
Guðbjörgu dóttur hennar.
Það gustaði af ömmu, hún var
ekki hljóðlát kona og það heyrðist í
henni ef með þurfti. Hún er sterk í
minningunni: Það var engin logn-
molla í kringum Guðbjörgu, hún var
skapmikil kona sem átti sína erfiðu
tíma. Hún eignaðist fjögur börn og
missti þrjú. Það er erfitt að sjá
gamla konu fylgja barni sínu til
grafar. Fyrsta barn hennar, Guð-
björn Þórir, dó á fyrsta ári, Sigríður
(Sía) lést í desember 1988 og Pétur
faðir minn sem hún kallaði ávallt
Lilla, lést á Þorláksmessu síðastliðið
ár en eftir átti amma tryggðavin
sinn, Sigurbjörgu (Díu), sem sinnti
móður sinni ávallt vel og á hún
miklar þakkir skilið. Amma eign-
aðist fósturdóttur strax sem korna-
barn, hana Unu sem hún hugsaði
um eins og prinsessu. Heimasætan
fékk allt það besta og ekki mátti
hafa hátt á sunnudagsmorgnum
þegar hún svaf.
Allar þessar minningar hrannast
upp þegar komið er að kveðjustund.
Ömmu þótti afar vænt um allan
þann barnahóp sem börnin, barna-
börnin og barnabarnabörnin hennar
áttu. Hún var afar stolt af honum
og hún mátti vera það því þetta er
myndarhópur sem frá henni er
kominn.
Ekkert varir að eilífu. Eins er
með ömmu á Freyjugötunni og
gamla tímann. Ég er þakklát fyrir
þessar minningar og ég er þakklát
ömmu fyrir allt.
Gegnum Jesú helgast hjarta
í himininn upp ég líta má,
Guðs míns ástar birtu bjarta
bæði fæ ég að reyna’ og sjá,
hryggðarmyrkrið sorgar svarta
sálu minni hverfur þá.
(Hallgr. Pét.)
Kveðja frá einu barnabarnanna.
Guðbjörg Lilja.
Látin er á Hrafnistu í Reykjavík í
hárri elli amma okkar, Guðbjörg
Guðmundsdóttir. Hún amma hefði
orðið níutíu og sjö ára í haust hefði
hún lifað. Þeim fer fækkandi sem
ólust upp á fyrri hluta síðustu aldar
og bjuggu í höfuðborginni, en amma
fæddist í húsinu Skuld við Fram-
nesveg. Amma var starfskona á
straustofu Vífilsstaðaspítala þegar
hún kynnist Sigurði afa. Saman
eignuðust þau þrjú börn, misstu
dreng níu mánaða, Guðbjörn Þóri.
Afi deyr langt um aldur fram. Það
hefur ekki verið glæsilegt ástand
fyrir unga ekkju sem missir mann-
inn sinn og ungan son. Með eina
dóttur, Díu, og ólétt að öðru barni,
Síu, að þurfa sjá þeim farborða
snemma á fjórða tug aldarinnar.
Ekki var einfalt að fá vinnu rétt upp
úr kreppunni. Hætta var á upplausn
fjölskyldunnar. En lánsöm var hún.
Hún kynnist Pétri Guðfinnssyni
vörubílstjóra. Þau hófu samvistir og
eignast einn son, Pétur Hafstein.
Tilhugalífi fólks á þessum tíma
fylgdi eðlilega rómantík en hún
hafði á sér annan blæ en í dag.
Amma hló mikið þegar hún sagði
mér að Pétur hefði boðið upp á lím-
onaði og biskví þegar þau voru að
byrja að skjóta sér saman. Það var
kannski eins og að bjóða upp á
kjúklinga og pizzur okkar tíma en
líklega heldur meira virði.
Amma var glæsileg kona, ekki
síst þegar hún var búin að búa sig
uppá í upphlut með silfurskrauti.
Þessum sparibúningi bar hún mikla
virðingu fyrir, hann var hefðbund-
inn sparibúningur kvenna þess
tíma.
Amma var tilfinningarík kona en
félagslynd og glaðlynd í betra lagi.
Trúuð og söngelsk. Söng alltaf und-
ir messu, hvort sem var í kirkju eða
við útvarpið. Þá ómuðu tónarnir um
allt hús og út um eldhúsgluggann
hjá ömmu á Freyjugötuni. Hún
hafði fallega söngrödd. Hún var í
essinu sínu innan um fólk og þá sér-
staklega fjölskylduna.
Pétur og amma voru að sumu
leyti ólík, hann alvörugefinn og
festulegur í fasi. Maður bar virð-
ingu fyrir honum, tók mark á því
sem hann sagði. En eitt áttu þau
svo sannarlega sameiginlegt og það
var reglusemi innan húss sem utan.
Pétur hafði með dugnaði sínum og
hugkvæmni komist í nokkrar álnir
þannig að ekki leið fjölskyldan skort
nema síður væri. En vel skyldi farið
með, ekki skyldi eytt í neinn óþarfa.
Þó tók hann upp á ýmsu. Seint á
sjötta áratugnum var komið sjón-
varp á Freyjugötuna, stór kassi
með litlum skjá, kanasjónvarpið!
Þar sáum við Roy Rogers og heyrð-
um Duke Ellington hljóma, það er
ógleymanlegt.
Amma var með afbrigðum mynd-
arleg húsmóðir, allt skyldi vera
hreint fínt og snurfusað. Listakokk-
ur var hún. Hvert okkar man eftir
fiskibollunum hennar ömmu, þær
voru frábærar.
Á Freyjugötu 32 var heimili
ömmu og Péturs, mömmu, Díu, Pét-
urs yngra og Unu. Í meira en hálfa
öld. Þar er óðal æskuminninga okk-
ar barnabarnanna. Þar var oft líf og
mikið fjör. Þar bjuggu lengi, auk
ömmu og Péturs, í risinu Pétur
yngri ásamt fjölskyldu. Enn býr á
Freyjugötunni hún Una uppeldis-
systir mömmu, Díu og Lilla. Sam-
fellt búseta fjölskyldunnar er orðin
löng á Freyjugötunni.
Marga ferðina átti á Freyjugöt-
una elsta barnabarnið, eins og
amma titlaði mig alltaf. Stutt var
fyrir snáðann að fara frá Bergstað-
stræti upp á Freyjugötu til ömmu.
Ef hann taldi sig þurfa traust eða
var svangur og vildi komast í
franskbrauðið með rabarbarasult-
unni hennar. Snáðinn var stundum
ódæll, rataði í vandræði. Þá stóð
ekki á ömmu að leiðrétta og leið-
beina til betri vegar. Eitt einkenndi
ömmu, að aldrei hallmælti hún
nokkrum manni. Heyrði hún að
hallaði á var alltaf hægt að bera í
bætifláka fyrir viðkomandi. Sama
gilti um mömmu heitna. Vonandi
hefur snáðinn lært að iðka þann sið.
Við Gróu á Leiti var hún amma
aldrei dús.
Áföll eins og áður er nefnt, ung
tuttugu og sex ára orðin ekkja er afi
Sigurður deyr langt um aldur fram
ásamt Guðbirni Þóri níu mánaða.
Hún með tvö börn á framfæri. En
það eru ekki einu áföllin. Pétur eldri
deyr. Mamma deyr eftir stutta en
erfiða sjúkdómslegu einungis fimm-
tíu og átta ára. Og nú um áramótin
deyr Pétur yngri einnig eftir erfiða
sjúkdómslegu. Það var ömmu þung
raun eins og það hlýtur að vera öll-
um foreldrum að þurfa að horfa á
eftir börnum sínum á undan sér yfir
móðuna miklu.
Það eru vatnaskil í fjölskyldunni.
Barnabörnin orðin afar og ömmur
frændgarður og afkomendur ömmu
orðnir fjölmargir og allir voru þeir
góðir að hennar mati.
Lengst af var amma heilsuhraust
og hélt minni sínu ótrúlega vel. Hún
gekk mikið sér til heilsubótar. Síð-
ustu sjö árin árin hefur hún dvalið á
Hrafnistu í Reykjavík, fyrst meðan
heilsan var góð á almennu herbergi
en hin síðustu ár á sjúkradeildinni.
Þar naut hún eiginleika sinna að
vera félagslynd, hún átti gott með
að eiga samskipti við fólk og var oft-
ast ánægð. Þar reyndust allir henni
vel og fyrir það ber að þakka starfs-
fólki Hrafnistu. Pétur yngri sinnti
mömmu sinni af alúð og umhyggju
meðan hans naut við. Día á sama
hátt og Guðbjörg frænka dugleg að
taka ömmu heim eða í mat. Guð-
björg hefur hlotið listakokkinn í arf.
Það liggur ljóst fyrir.
Kveðjur flyt ég frá barnabörnum
og barnabarnabörnum búsettum í
Svíþjóð, Steinunni, Lóu og Siggu
Björgu og börnum sem minnast
ömmu sinnar af hlýhug. Guð styrki
Díu sem ein lifir mömmu sína ásamt
Unu uppeldisdóttur ömmu. Blessuð
sé minning ömmu.
Sigurður og fjölskylda,
Ingólfur og fjölskylda,
Guðbjörg og fjölskylda.
GUÐBJÖRG
GUÐMUNDSDÓTTIR