Morgunblaðið - 19.12.2002, Blaðsíða 64

TÓNLIST
64 FIMMTUDAGUR 19. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Íslensku dívurnar
Frostrósir
1001 nótt
„Íslensku dívurnar “ eru Guðrún Árný
Karlsdóttir, Margrét Eir Hjartardóttir,
Védís Hervör Árnadóttir og Valgerður
Guðnadóttir. Einnig syngur Hreimur Örn
Heimisson í einu lagi. Félagar úr Karla-
kórnum Fóstbræðrum, Vox Feminae og
gospelkór Fíladelfíu koma fram. Fjöldi
hljóðfæraleikara kemur við sögu, félagar
úr Sinfóníuhljómsveit Íslands sjá um
strengi, Gunnar Gunnarsson á orgel,
Kjartan Hákonarson á trompet, Samúel
Jón Samúelsson á básúnu, Jóhann Hjör-
leifsson á trommur og slagverk, Kjartan
Valdemarsson á píanó, Jón Elvar Haf-
steinsson gítar, bassi, Máni Svavarsson
hljómborð og forritun, auk annarra. Jón
Ólafsson stjórnaði upptökum, Arnþór Ör-
lyggson sá um hljóðblöndun.
ÞÆR söngkonur sem prýða hið
jólalega og smekklega umslag plöt-
unnar Frostrósir eru nefndar „Ís-
lensku dívurnar“. Jú, þetta eru allt
prýðilegar söngkonur sem skila sín-
um hlut vel á þessum diski, en „dív-
ur“? Allar fimm?
Eitthvað finnst
mér þá þessi heið-
urstitill hafa geng-
isfallið – sérstak-
lega þegar
útgefandi sjálfur
smellir þessu á. En hvað sem því
líður er þetta afar metnaðarfullur
diskur og mikið í hann lagt, og hver
silkihúfan upp af annarri þegar
kemur að flytjendum. Söngkonurn-
ar Guðrún Árný, Védís Hervör,
Ragga Gísla, Vala Guðna og Mar-
grét Eir eru í aðalhlutverki en einn-
ig koma fram meðlimir úr Sinfón-
íuhljómsveit Íslands, Karlakórinn
Fóstbræður, Vox Feminae og Gosp-
elkór Fíladelfíu auk fleiri. Allir
leggja til vandaða vinnu en það dug-
ar ekki til í öllum lögum því þótt
hvert aðskilið atriði sé vel gert, þá
verða samanlögð áhrif ekki sjálf-
krafa snilldin ein. Skrautið glitrar
stundum svo mikið að það sést ekki
í lagið fyrir umbúðunum. Sem dæmi
má nefna útsetninguna á hinu hátíð-
lega „Ljósanna hásal“, strengjum
er beitt til hins ýtrasta, lúðrum og
kór, þannig að sérlega tær söngur
Margrétar Eirar hverfur stundum í
kófið. „Hann elskar líka þig“, gam-
all sálmur sem Valgeir Guðjónsson
hefur samið fallegan texta við, ein-
kennist af tæknilegum raddtilþrif-
um Védísar Hervarar og Margrétar
Eirar í r&b stílnum og lagið kafnar
undir þessari skreytilist – mikil
átök þurfa ekki endilega að skila
mikilli tilfinningu.
Þótt lagaval sé ágætlega heppnuð
blanda af gömlum og grónum jóla-
lögum sem hafa hefðina á bak við
sig og nýrri poppballöðum – jóla-
bland fyrir alla fjölskylduna – þá er
spurning hvort sum geti beinlínis
kallast jólalög. Hér má finna erlend-
ar dægurflugur í íslenskum búningi
(Kristján Hreinsson leggur til mjög
sönghæfa texta), eins og „Hvert
sem er“, mikil kraftballaða sem
Hreimur Örn og Guðrún Árný
syngja vel og „Ég verð hjá þér“ og
„Stjarnan mín“, hvort tveggja ljúf
og grípandi dægurlög sem sungin
eru af Védísi Hervöru sem hefur
góð tök á þessu formi. Hins vegar
fannst mér þau ekkert sérlega jóla-
leg þótt sungið sé um ást og eitt-
hvað minnst á snjó. Ég fann heldur
ekki alveg jólin í vögguvísunni
„Sofðu unga ástin mín“. Margrét
Eir og Védís Hervör eiga þar fal-
legan tvísöng, þar vantar ekkert
upp á og útsetningin í hófsamari
kantinum, en orkar ekki nokkuð tví-
mælis að ljúka jólaplötu á „dauða-
djúpum sprungum“? Best finnst
mér takast upp í hefðbundnari út-
gáfum, Valgerður Guðnadóttir
syngur „Friður friður frelsarans“
og „Ave Maria“ hátíðlega en hóf-
stillt og útsetningar eru tempraðar
þannig að laglínan fær að anda. Það
sem ber þó af á þessum diski er
næm, hvíslandi túlkun Ragnheiðar
Gísladóttur á „Það aldin út er
sprungið“, lagi frá 15. öld við texta
Matthíasar Jochumssonar. Hægir
tónar hins hógværa hljóðfæris,
kirkjuorgelsins, færa mann aftur í
aldir og andi jólanna, friðurinn og
hreinleikinn, kemur hér tærastur
fram, umbúðalaust.
Steinunn Haraldsdóttir
Jólin
skreytt
Sérstök jólasýning!
29. des. kl. 14. örfá sæti laus
5. jan. kl. 14 laus sæti
12. jan. kl. 14. laus sæti
19. jan. kl. 14. laus sæti
Kvöldverður fyrir og eftir sýningar
Miðasala er opin frá kl. 10-16 virka daga,
kl. 14-17 um helgar, frá kl. 19 sýnd.
Ósóttar pantanir seldar 4 dögum fyrir
sýningar. Sími 562 9700
Munið gjafakortin!
Lau 28/12 kl. 21 Jólasýning
Föst 3/1 kl. 21 Uppselt
Lau 11/1 kl 21
Grettissaga
saga Grettis
leikrit eftir Hilmar Jónsson byggt
á Grettissögu
sun 29. des kl. 20,
HÁTÍÐARSÝNING, nokkur sæti
föst 3. jan, kl 20, laus sæti
föst 10. jan, kl 20, laus sæti
Miðasala í síma 555 2222 0g á www.hhh.is og midavefur.is
Miðasala er opinn alla virka daga frá 15.00 til 19.00.
Nánari upplýsingar um Grettissögu og máltíð á Fjörukránni
fyrir sýningu á www.hhh.is
Stóra svið
SÖNGLEIKURINN SÓL & MÁNI
eftir Sálina og Karl Ágúst Úlfsson
Frumsýning lau 11/1kl. 20 UPPSELT
2. sýn su 12/1 kl 20 gul kort,
3. sýn fö 17/1 kl. 20 rauð kort 4.sýn lau 18/1 græn kort
SÖLUMAÐUR DEYR e. Arthur Miller
Lau 28/12 kl 20, Su 29/12 kl. 20
Sýningum fer fækkandi
HONK! LJÓTI ANDARUNGINN
e. George Stiles og Anthony Drewe
Gamansöngleikur fyrir alla fjölskylduna
Su 29/12 kl 14, Su 12/1 kl 14,
Nýja svið
Þriðja hæðin
Litla svið
Miðasalan er opin kl. 13-18 og fram að sýningu sýningardaga. Sími miðasölu opnar kl. 10 virka daga.
Fax 5680383 midasala@borgarleikhus.is
Miðasala: 568 8000
HERPINGUR e. Auði Haralds og
HINN FULLKOMNI MAÐUR e.Mikael Torfason
í samstarfi við DRAUMASMIÐJUNA
Lau 28/12 kl 20, Fö 10/1 kl 20
Síðustu sýningar
RÓMEÓ OG JÚLÍA e. Shakespeare
í samstarfi við VESTURPORT
Má 30/12 kl 20, UPPSELT,
Fö 3/1 kl. 20
SÓL & MÁNI eftir Sálina hans Jóns míns og Karl Ágúst Úlfsson
FORSALA AÐGÖNGUMIÐA STENDUR YFIR - GJAFAKORT Á TILBOÐSVERÐI TIL JÓLA
JÓN OG HÓLMFRÍÐUR e. Gabor Rassov
frekar erótískt leikrit í þrem þáttum
Su 29/12 kl 20, Fö 3/1 kl. 20
GJAFAKORT Í LEIKHÚSIÐ - FRÁBÆR JÓLAGJÖF
JÓLAGAMAN BORGARLEIKHÚSSINS
Jólasveinakvæði Jóhannesar úr Kötlum í leikbúningi ofl.
Su 5/1 kl 14 og 15 - Kr 500
15:15 TÓNLEIKAR
Takemitsu, George Crumb. Benda
Lau 21/12 kl 22 - ath. breytan tíma
Hversdagslegt
kraftaverk
eftir Évgení Schwarz
Leikstjóri: Vladimir Bouchler.
Lau. 21.12. kl. 19 laus sæti
fös. 27.12. kl. 20
lau. 28.12. kl. 19
Barn fær frítt í fylgd með fullorðnum
í leikhúsið yfir jólin.
Miðasölusími sími 462 1400
www.leikfelag.is
Jólasöngvar
Kórs Langholtskirkju
í Langholtskirkju
Fös. 20. des. kl. 23:00
Lau. 21. des. kl. 23:00
Sun. 22. des. kl. 20:00
Kór Langholtskirkju
Gradualekór Langholtskirkju
Stjórnandi:
Jón Stefánsson
Einsöngvarar:
Ólöf Kolbrún Harðardóttir
Ólafur Kjartan Sigurðarson
Úrvals hljóðfæraleikarar
Kakó og piparkökur í hléi
Ógleymanleg jólastemmning
Miðasala í Langholtskirkju
og við innganginn
klang@kirkjan.is
ÞAÐ gerist einhverra hluta ekki
oft að hljómsveit vendi kvæði sínu al-
gjörlega í kross, umbyltir tónlistar-
stefnu sinni á svo róttækan hátt að
hún sé vart þekkjanleg á eftir.
Þetta gerði Örkuml á árinu þegar
sveitin fór skyndi-
lega úr pönkinu yf-
ir í kántrí, skv. eig-
in skilgreiningu
(Morgunblaðið 9.
júní 2002). Fjórða
útgáfa sveitarinnar
Við gleymdum, er fyrsta skrásetta
heimildin um þessi stakkaskipti, en
þar fer fjögurra laga smáplata.
Lögin eru öll lágstemmd og sann-
arlega ekkert hávaðapönk en vart
getur þetta heldur talist til kántrís
eða sveitarokks, sé mið tekið af hefð-
bundinni skilgreiningu.
Í mínum eyrum hljóma lögin sem
nokkuð hefðbundið gítarpopp.
Reyndar nokkuð gamalgróið og
blússkotið, svo minnir á köflum á
blúsrokk áttunda og níunda áratug-
arins, á borð við fyrstu plötur Dire
Straits – taki menn þeirri samlíkingu
eins og þeir vilja, sem kosti eða lesti.
Þótt lögin séu orðin hægstilltari
og melódískari eimir enn svolítið af
pönkinu í sjálfri spilamennskunni
sem er hrá og kannski ekki sú allra
vandaðasta, hvort sem það var vís-
vitandi eður ei (platan var tekin upp
á einum degi vel að merkja).
Öll hafa lögin fjögur eitthvað við
sig, sérstaklega hið tregablendna
„Ís-land“, eru skemmtilega einföld
og letileg. En þessi einfaldleiki er um
leið helsti gallinn, það hve lögin eru
einhæf og útsetningar tilþrifalitlar.
Textar vega ágalla þennan eitthvað
upp, heimsósómakvæði í Megasar-
hefðinni.
Þótt þessi fyrsti kafli í sögu nýrra
og breyttra Örkumla hefði mátt vera
öllu áræðnari gefur hann ágæt fyr-
irheit um áframhaldið.
Kveðið í
kross
Örkuml
Við gleymdum
Vatn í blóð
Við gleymdum er 4 laga smáplata með
hljóðsveitinni Örkuml. Sveitina skipa Atli
Freyr Ólafsson bassi, Ingimar Bjarnason
gítar og söngur, Ólafur Guðsteinn söngur
og Valur Fannar Þórarinsson trommur. Öll
lög eftir Ingimar nema „Ís-land“ sem er
eftir Ingimar og ÓGUÐ. Allir textar ÓGUÐ
nema „Við gleymdum“ eftir ÓGUÐ og
Ingimar. Örkuml útsetti, Guðmundur
Kristinn Jónsson tók upp í upptökuheim-
ili Geimsteins 28. september 2002. Vatn
í blóð gefur út.
Skarphéðinn Guðmundsson
TALANDI tónar er önnur
breiðskífa Kristins, fyrir fjórum
árum kom út platan Kveikjur sem
var býsna vel heppnuð. Á henni
voru nokkur lög sungin, en að
þessu sinni lætur Kristinn hljóð-
færin um að tala,
aðallega gítarinn
sem Vilhjálmur
Guðjónsson leikur
á af fágætri
smekkvísi. Reynd-
ar heyrist manns-
rödd í að minnsta kosti þremur
laganna, en sú rödd syngur þó
ekki eiginleg orð.
Tónlistin á Talandi tónum dreg-
ur nokkuð dám af því sem helst
var á seyði í bresku hljóðfær-
arokki sjöunda áratugarins og ef-
laust finnst einhverjum hún gam-
aldags, en réttara er að kalla hana
sígilda. Vissulega hafa menn al-
mennt ekki verið að fást við slíka
tónlist síðan á mektarárum
Shadows, þó til séu ansi virkir
áhugamannahópar víða um heim,
en það kemur ekki að sök; þegar
vel er að verki staðið, eins og í lög-
unum á Talandi tónum, nær tón-
listin að verða tímalaus og á fullt
erindi við nútímann.
Mörg laganna eru vel samin,
nefni til að mynda þægilegan trega
í „Hughreystingu“, létta vor- og
gróandastemningu í „Vori eftir
vetur“, og hófstillta sveiflu í
„Létti“, en englasöngur Höllu Vil-
hjálmsdóttur lyftir því lagi. „Af-
drep“ er einnig gott lag og útsetn-
ing á því innblásin.
Í umslagi plötunnar má sjá að
lögunum á henni er ætlað að túlka
ýmsar mannlegar tilfinningar sem
nöfn laga gefa einnig til kynna.
Þannig eru einfaldar lýsandi
myndir við hvert lag og nokkur
orð fylgja sem eiga væntanlega að
vekja hugrenningar og leiða
áheyranda inn í stemninguna í lag-
inu. Alla jafna eiga mynd og orð
vel við hvert lag en orkar stundum
tvímælis. Þannig er lagið „Upp-
ljómun“ kannski fullfjörugt fyrir
hugarástandið sem það á að lýsa,
en annars verð ég að bera fyrir
mig vankunnáttu á því fyrirbæri
uppljómun; vel má vera að hún sé
einmitt svona, fjörugt popp með
syngjandi gíturum og strengjum.
Önnur lög á skífunni en þau sem
þegar er getið heita svo „Spurn-
ingar og svör“, „Nýjar slóðir“,
„Óstöðvandi“, „Hvarf óttans“,
„Fortíðin kvödd“, „Gullkorn“, „Af-
drep“ og „Úthald“.
Eins og getið er leikur Vilhjálm-
ur Guðjónsson á gítar og gítara
reyndar, hljóðgervla, hljómborð,
bassa og slagverk, aukinheldur
sem hann stýrir upptöku og út-
setningum. Skemmst er frá því að
segja að Vilhjálmur fer hreinlega á
kostum á plötunni. Gítarhljómur-
inn hjá honum er ótrúlega vel unn-
inn, hljómur hlýr og mjúkur. Allur
annar hljóðfæraleikur er líka til
fyrirmyndar, aðrir gítarar, hljóm-
borð, slagverk og þess háttar.
Eina sem kom miður út var hljóm-
ur í hljómborði/píanói í „Óstöðv-
andi“; það hefði verið gaman að
hafa þar raddmeira hljóðfæri.
Kristinn leikur sjálfur á bassa í
þremur laganna.
Niðurstaðan er prýðileg plata til
að láta hugann reika, jafnvel eftir
þeim leiðum sem tilgreindar eru,
en einnig má hlusta á hana til að
njóta gítarleiksins, útsetninganna
og laganna sjálfra. Til hamingju,
Kristinn.
Talandi tónar
Kristinn Snævar Jónsson
Talandi tónar
Kristinn Snævar Jónsson
Talandi tónar, breiðskífa Kristins Snæv-
ars Jónssonar. Kristinn Snævar semur öll
lög og leikur á bassa í þremur þeirra en
Vilhjálmur Guðjónsson leikur gítar, hljóð-
gervla, hljómborð, bassa og slagverk.
Hann stýrir upptöku og útsetningum.
Halla Vilhjálmsdóttir syngur bakraddir.
Kristinn Snævar gefur sjálfur út.
Árni Matthíasson