Morgunblaðið - 20.03.2003, Blaðsíða 9

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 20. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Ob, ob, ob, mundu að þú ert ekki með Hafró-kvóta í flottroll, allt annað er ávísun á Litla-
hraun, góði.
Fyrirlestur um sorg vegna sjálfsvíga
Verðum að
læra svo margt
upp á nýtt
Félagsskapurinn Nýdögun hefur boðiðupp á eitt fræsluer-
indi um sorg á vetri á und-
anförnum árum. Nú er
komið að erindi þessa vetr-
ar. Það verður í safnaðar-
heimili Háteigskirkju í
kvöld klukkan átta, en þar
stígur í pontu Guðrún
Eggertsdóttir djákni sem
flytur erindi sem ber yf-
irskriftina „Sorg vegna
ástvinamissis við sjálfs-
víg“. Guðrún svaraði
nokkrum spurningum
vegna þessa.
– Hvernig er yfirskriftin
tilkomin?
„Yfirskriftin „Sorg
vegna ástvinamissis við
sjálfsvíg“ skýrir sig nokk-
uð sjálf. En kannski mætti
hafa sem undirtitil „að fóta sig á
ný í breyttum heimi“, því við
sjálfsvíg breytist allt og við verð-
um að læra svo margt upp á nýtt.
Sjálf tala ég út frá eigin reynslu,
en byggi einnig á bæði viðtölum
sem ég hef átt við fjölda aðstand-
enda og umfjöllun fræðimanna.“
– Á hvað muntu helst leggja
áherslu?
„Mikilvægi þess að viðurkenna
tilfinningar sínar og gangast við
líðan sinni. Að gefa sorginni tíma
og rúm. Að lífið heldur áfram. Og
kannski ekki síst að vekja athygli
á því að við búum öll yfir ótrúleg-
um hæfileikum til þess að takast á
við og vinna úr áföllum. Flest höf-
um við staðið frammi fyrir erfið-
leikum og unnið okkur í gegnum
þá. Það sem dugaði þá gagnast
einnig núna, þó svo að áfallið sé
stærra og skelfilegra en við höfum
áður upplifað.“
– Hver eru helstu markmiðin
með fyrirlestrinum?
„Helstu markmiðin eru að vera
til stuðnings þeim sem misst hafa
ástvin við sjálfsvíg. Að viðurkenna
að það eru margir sem eiga um
sárt að binda vegna sjálfsvíga og
bjóða vettvang þar sem hægt er
að takast á við eitthvað af því sem
fylgir því að læra að lifa áfram í
skugga þess sem gerst hefur. En
svona fræðsluerindi er ekki ein-
ungis hugsað fyrir þá sem eiga um
sárt að binda sem nánustu að-
standendur, heldur líka fyrir þá
sem standa hjá og vilja rétta
hjálparhönd en vita ekki alveg
hvernig.“
– Hversu stórt vandamál er
sorg eftir sjálfsvíg í þjóðfélaginu í
dag?
„Hér á landi falla milli 40 og 50
manns fyrir eigin hendi á ári
hverju, en það eru fleiri en farast í
bílslysum. Hvert sjálfsvíg snertir
náið a.m.k. tíu manns, svo við er-
um að tala um hundruð manna
sem eru í sárum og síðan eru enn
fleiri sem sjálfsvígið snertir á einn
eða annan hátt; vinnu- og skóla-
félagar, nágrannar,
vinir hins látna og vinir
annarra fjölskyldu-
meðlima, prestar, lög-
regla, sjúkraflutninga-
menn, starfsfólk
sjúkrahúsa og heilsugæslustöðva
og svo má lengi telja. Sjálfsvíg
snerta samfélagið allt, ekki síst
vegna þess að þau gerast í „venju-
legum“ fjölskyldum og hjá
„venjulegu“ fólki sem þýðir að ég
og mín fjölskylda erum ekki óhult.
Og í raun má segja að því minna
sem samfélagið er, því fleiri hlut-
fallslega verði fyrir verulegum
áhrifum af sjálfsvíginu þar sem
„allir þekkja alla“ og ekki er hægt
að skapa fjarlægð frá tilfinning-
unum með því að ákveða að þetta
hljóti nú að hafa verið „svona og
svona“ fólk sem bjó við „svona og
svona“ aðstæður.“
– Hvaða úrræði hafa syrgjend-
ur í þessum efnum?
„Það er svolítið misjafnt eftir
því hvar fólk býr hvað í boði er.
Prestarnir koma að flestum sjálfs-
vígum, rétt eins og öðrum dauðs-
föllum, og reyna að sinna eftir-
fylgd við aðstandendur. En
markvisst framboð á úrræðum á
landsvísu er ekki til. Ný dögun
hefur boðið upp á fræðsluerindi
um sorg einu sinni á vetri und-
anfarin ár og í tengslum við það
hefur verið boðið upp á nærhóp
fyrir aðstandendur. Á nokkrum
fleiri stöðum á landinu eru starf-
andi sorgarsamtök sem reyna að
koma til móts við þörfina með því
að bjóða upp á fræðslu. Á fyrstu
mánuðum eftir missinn þarf fólk
einstaklings og/eða fjölskyldu
stuðning en þegar á líður getur
starf í svokölluðum „nærhópi“
gagnast mörgum mjög vel.“
– Segðu okkur aðeins frá nær-
hópnum sem fólk fær að kynnast í
lok erindisins.
„Nærhópur er lítill hópur ein-
staklinga með sömu reynslu sem
koma saman í nokkur skipti undir
stjórn fagaðila og deila reynslu
sinni. Það hjálpar að geta talað við
aðra sem skilja hvað við erum að
tala um. Það er dýrmætt og gagn-
legt að þiggja af reynslu annarra
og fá tækifæri til að miðla eigin
reynslu. Stundum heldur fólk að
það sé óþarfi fyrir það
að hugsa um slíkt starf
því það sé svo langt um
liðið frá missinum.
Reynslan sýnir aftur á
móti að það þarf að
vera svolítið um liðið til þess að
við náum því að hafa fullt gagn af
slíku starfi. Og ég er þeirrar skoð-
unar að „betra sé seint en aldrei“.
Sorg vegna ástvinamissis er
nokkuð sem býr alltaf með okkur,
en með því að takast á við sárs-
aukann, ganga inn í hann, getum
við bætt líðanina, þó svo að við
getum aldrei öðlast fyrra „sak-
leysi“ eða „léttlyndi“.“
Guðrún Eggertsdóttir
 Guðrún Eggertsdóttir er fædd
og uppalin á Selfossi. Hún lauk
BA-prófi í guðfræði djákna 1997.
Stundaði framhaldsnám í sál-
gæslu í Bandaríkjunum 2000 til
2001 og er nú í kandídatsnámi
við guðfræðideild Háskóla Ís-
lands. Guðrún var vígð djákni
haustið 1997.
40–50 manns
falla fyrir eig-
in hendi á ári