Morgunblaðið - 25.05.2003, Blaðsíða 26

LISTIR
26 SUNNUDAGUR 25. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SÖNGFÉLAGIÐ sunnan heiða og
Ólafur Kjartan Sigurðarson baríton,
Helga Bryndís Magnúsdóttir píanó-
leikari og Pétur Björnsson kvæða-
maður halda tónleika í Salnum í dag
kl. 17. Stjórnandi er Kári Gestsson.
Á efnisskrá er aðallega íslensk tón-
list, þar á meðal nýtt verk, Stemmur,
sem Gunnsteinn Ólafsson tónskáld
samdi fyrir kórinn.
Söngfélagið Sunnan heiða, er
blandaður kór sem starfað hefur í
nokkur ár. Að stofni til er þetta kór
Svarfdælinga í Reykjavík en kórnum
hefur bæst liðauki, meðal annars úr
kórum SPRON og RARIK.
Á efnisskrá er aðallega íslensk
tónlist, þar á meðal verk Gunnsteins.
Um verkið segir hann í efnisskrá
tónleikanna:
„Tónverkið Stemmur var samið í
byrjun árs 2003 að beiðni Söng-
félagsins sunnan heiða og stjórn-
anda þess, Kára Gestssonar. Verkið
átti að byggjast á kvæðalögum sem
Kvæðamannafélagið Iðunn hefur
kveðið frá því á fjórða áratug 20. ald-
ar. Óskað var eftir að verkið yrði fyr-
ir kór ásamt einsöngvara og kvæða-
manni, Ólafi Kjartani Sigurðarssyni
óperusöngvara og Pétri Björnssyni,
félaga í Kvæða-
mannafélaginu
Iðunni. Ég átti í
pússi mínu níu
stemmur sem
Steindór Ander-
sen hafði eitt sinn
kveðið fyrir mig.
Ég tók fram upp-
skrift mína á lög-
unum og samdi
kórverkið svo til í
einum áfanga. Lögin féllu hvert að
öðru eins og þau hefðu alltaf átt að
sameinast í einni tónsmíð.
Á öldum áður kváðu kvæðamenn
yfirleitt einir. Þegar Kvæðamanna-
félagið Iðunn var stofnað hófst ný
tegund kvæðamennsku, svokallaður
samkveðskapur. Forsöngvari kvað
stemmuna og hinir tóku undir. Í tón-
verkinu er leikið með þessa hefð
samkveðskapar. Forsöngvarinn,
Ólafur Kjartan, kynnir stemmurnar
og hinir taka undir. Á þessu eru þó
undantekningar. Þannig birtist eitt
sinn kvæðamaður og kveður huldu-
konunni lof, einn og án þess að nokk-
ur taki undir; þar fer aldagamall nið-
ur stemmunnar sem laugaði hlustir
þjóðarinnar í sjö hundruð ár.“
Aldagamall niður
stemmunnar
Gunnsteinn
Ólafsson
LEIKSÝNING Möguleikhússins áVöluspá eftir Þórarin Eldjárn hefurvakið mikla athygli víða um heim áþeim þremur árum sem liðin eru frá
frumsýningu. Leikarinn Pétur Eggerz og
sellóleikarinn Stefán Örn Arnarsson sem tek-
ur virkan þátt í sýningunni eru nýkomnir heim
úr þriggja vikna leikferð til Norður-Ameríku
þar sem þeir sýndu Völuspá 21 sinni á þremur
leiklistarhátíðum í Philadelphiu og Pittsburg í
Bandaríkjunum og Toronto í Kanada.
Frábærar móttökur og mikill áhugi
„Það sem stendur upp úr eftir þessa ferð er
hversu vel var tekið á móti okkur alls staðar og
hversu ánægðir áhorfendur voru með sýn-
inguna. Áhuginn á öllu því sem íslenskt er og
hinum forna texta sem Þórarinn byggir leik-
verkið á er greinilega mjög mikill og sumir
lögðu heilmikla fyrirhöfn á sig til að sjá sýn-
inguna,“ segir Pétur Eggerz.
Hann segir að það hafi verið tilviljun hvern-
ig tókst að samræma boð frá þessum þremur
hátíðum þar sem ekki hafi verið neitt samráð
eða skipulag um það. „Þetta eru allt stórar og
miklar hátíðir sem vel eru þekktar alþjóðlega
en áherslur eru mismunandi. Við hófum ferð-
ina með þátttöku í alþjóðlegu barnaleikhúshá-
tíðinni í Philadelphiu þar sem áherslan var að
mestu leyti norræn í ár. Þarna voru því sýn-
ingar frá hinum Norðurlöndunum auk okkar
og við sýndum níu sinnum á einni viku, 8 sýn-
ingar voru fyrirhugaðar en bætt var við einni
vegna mikillar aðsóknar.
Hátíðin í Toronto, Musicools, er eiginlega
meira tónlistarhátíð en leikhúshátíð en í ár var
hún helguð leikhústónlist og nokkuð langt er
síðan okkur var boðið að koma á þessa hátíð en
gátum ekki þegið boðið fyrr en núna. Þetta er
mjög stór hátíð og gríðarlega vel skipulögð.
Þarna var mikið rætt um hvernig koma eigi
tónlist á framfæri við börn og leikhúsið er eitt
af bestu tækifærunum til þess.“
Tamara Bernstein, gagnrýnandi dagblaðs-
ins National Post í Toronto, sagði sýninguna
dæmi um „tærustu frásagnarlist sem ætti
vafalaust rætur að rekja til fornrar norrænnar
sagnahefðar. Allt leggst á eitt, þéttriðið hand-
rit, frábær leikur og framúrskarandi notkun á
tónlist. Áhorfendur voru heillaðir af dýpt efn-
isins og einfaldleika sýningarinnar.“
Stefán Örn hefur á undanförnum árum fært
sig æ meira yfir til leikhússins og tekið þátt í
þremur sýningum Möguleikhússins og leikur
nú einleikinn Tónleik á vegum þess þar sem
hljóðfærið skipar aðalhlutverkið ásamt hljóð-
færaleikaranum. „Leikhúsið er frábær miðill
til að færa börnum og reyndar fullorðnum líka
tónlistina. Það var mjög skemmtilegt að hitta
svona margt tónlistarfólk á hátíðinni sem hef-
ur svipaðar skoðanir á möguleikum leikhúss-
ins til miðlunar tónlistar.“
Þriðja og síðasta hátíðin var alþjóðleg
barnaleikhúshátíð í Pittsburg þar sem leikið
var í risastóru tjaldi. „Það voru dálítil viðbrigði
að koma úr hátæknivæddu leikhúsinu í Tor-
onto í tjaldið í Pittsburg en mestu viðbrigðin
voru þó þegar við sýndum eina sýningu í 150
ára gömlu óperuhúsi í Lancaster í Pennsylv-
aníu, Fulton Opera House. Þetta er mjög fal-
legt og sögufrægt leikhús þar sem stjörnur á
borð við Söruh Bernard, Al Jolson, Önnu Pavl-
ovu með Ballet Russe og W.C. Fields stigu á
svið á árum áður. Það var mjög sérstök tilfinn-
ing að standa á sviðinu í þessu leikhúsi,“ segir
Pétur og Stefán Örn tekur undir það.
Þeir bæta því við að helsti styrktaraðili há-
tíðarinnar í Pittsburg hafi verið stórfyrirtækið
Alcoa sem hefur höfuðstöðvar sínar þar í borg.
„Okkur var boðið að koma í höfuðstöðvarnar
og ræða við starfsmenn fyrirtækisins um Ís-
land. Þar dundu á okkur spurningarnar og var
greinilegt að vel hafði verið fylgst með þróun
mála í Íslandi í sambandi við fyrirhugað álver í
Reyðarfirði.“
{Völuspá} var frumsýnd fyrir 3 árum á
Listahátíð í maí 2000. Sýningar eru orðnar 149
og 150. sýning verður sérstök hátíðarsýning í
Möguleikhúsinu við Hlemm sunnudagskvöldið
1. júní kl. 20.
„Okkur finnst við hæfi að fagna þessum
áfanga. Sýningin hefur farið mjög víða á þess-
um þremur árum, við höfum sýnt í Rússlandi, í
Svíþjóð, Finnlandi, Færeyjum og Álands-
eyjum og eina ferð fórum við um Íslend-
ingabyggðir í Kanada á síðasta ári. Við sýnum
á sænsku og ensku auk íslensku sem gerir
áhorfendum kleift að tileinka sér efnið án
vandræða.“
Pétur segir að Reykjavík og höfuðborg-
arsvæðið sé reyndar það sem orðið hafi hvað
mest útundan í sýningum fram að þessu. „Enn
hafa ekki nema tiltölulega fáir grunnskólar í
Reykjavík fengið sýninguna en við höfum aft-
ur á móti sýnt hana mjög víða úti á landi und-
anfarna vetur og næsta vetur vonum við að
Grunnskólar Reykjavíkur taki betur við sér,
því þá verðum við enn með Völuspá á ferðinni.“
Í haust verður svo frumsýnt enn eitt nýtt
verk hjá Möguleikhúsinu sem hefur skapað
sér mikla sérstöðu og viðurkenningu fyrir að
sýna nánast eingöngu ný og frumsamin leikrit
fyrir börn og unglinga. „Við höfum fengið
danska leikstjórann Thorkild Lindebjerg í lið
með okkur til að búa til verk sem heitir Tveir
menn og kassi. Bjarni Ingvarsson leikur ásamt
okkur Stefáni Erni en tónlist skipar stóran
sess í sýningunni og gerir Stefán Örn að
ómissandi manni í Möguleikhúsinu og verður í
fjórum sýningum okkar í haust, Völuspá, Heið-
arsnældu, Tónleik og Tveimur mönnum og
kassa,“ segir Pétur Eggerz að lokum.
Mikill áhugi fyrir Ís-
landi og goðafræðinni
Stefán Örn Arnarsson og Pétur Eggerz ásamt kynningarfulltrúa Alcoa í Pittsburg.
Möguleikhúsið með Völuspá í Norður-Ameríku
SÖNGVASEIÐUR verður sýndur á
Stóra sviði Þjóðleikhússins í kvöld og
ákveðið hefur verið að hafa tvær
aukasýningar að auki, á mánudag og
þriðjudag. Söngleikurinn var valinn
áhugaverðasta áhugaleiksýningin á
leikárinu og er sýning Litla leik-
klúbbsins og Tónlistarskólans á Ísa-
firði.
Alls koma um sjötíu manns að sýn-
ingunni og er þetta viðamesta
áhugasýningin sem valin hefur verið
til sýningar í Þjóðleikhúsinu til
þessa. Leikstjóri sýningarinnar er
Þórhildur Þorleifsdóttir, sem jafn-
framt samdi dansa. Höfundur leik-
myndar er Messíana Tómasdóttir og
lýsingu hannaði Sveinbjörn Björns-
son. Tónlistar- og kórstjóri er Beáta
Joó. Um tónlistarflutning sér hljóm-
sveit Tónlistarskóla Ísafjarðar og
hljómsveitarstjóri er Janusz Frach.
Aukasýningar
á Söngvaseið
Þjóðmenningarhús
Sýningu á verkum Vilborg-
ar Dagbjartsdóttur, sem verið
hefur Skáld mánaðarins í
Þjóðmenningarhúsinu, lýkur í
dag, sunnudag.
Sýningar í Þjóðmenningar-
húsi eru opnar kl. 11–17 alla
daga. Ókeypis aðgangur á
sunnudögum.
Sýningu
lýkur
20 í kvöld. Hljóðfæraleikarar eru
Guðmundur Sigurðsson, Gunnar
Hrafnsson, Kjartan Valdemars-
son, Pétur Grétarsson og Sig-
urður Flosason. Stjórnandi er Jón
Stefánsson. Einnig mun Þóra Sif
Friðriksdóttir syngja nokkur lög
en hún lauk nú nýverið fyrsta
stigs prófi í söng.
Aðalverk tónleikanna er eftir
danska tónskáldið John Høybye
og heitir Håb (Von). Það er í 8
köflum og efni textans er boð-
skapur páskanna. Verkið er sam-
ið fyrir kór, einsöngvara, orgel,
píanó, altsaxófón, bassa og slag-
verk. Kórinn var beðinn að flytja
þetta verk á tónleikum 25. júní
fyrir NMPU-ráðstefnu hér, en það
eru samtök norrænna tónlistar-
uppalenda, kórstjóra og tónlistar-
EIVÖR Pálsdóttir syngur með
Gradualekór Langholtskirkju kl.
kennara. Tónskáldið verður að-
algestur ráðstefnunnar ásamt
finnska kórstjóranum Erki Po-
hjola, stofnanda hins kunna Ta-
piolakórs.
Auk þess verða fluttar þjóð-
lagaútsetningar eftir Jón Ásgeirs-
son, verk eftir Hildigunni Rúnars-
dóttur, Jakob Hallgrímsson o.fl.
Um mánaðamótin ágúst–
september fer kórinn í tónleika-
ferð til Finnlands, en hann þáði
boð um að vera gestur á Symp-
atti-kórahátíðinni. Sex barnakór-
ar frá fjórum heimsálfum eru
boðnir á hátíðina sem felst í sam-
eiginlegum tónleikum gestakór-
anna í upphafi og við lok hátíð-
arinnar en auk þess er skipulögð
viku tónleikaferð fyrir hvern kór
um Finnland.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Færeyska söngkonan Eivör Pálsdóttir á æfingu með Gradualekór Langholtskirkju fyrir tónleikana. Á kontra-
bassa leikur Gunnar Hrafnsson.
Eivör Pálsdóttir syngur
með Gradualekórnum