Morgunblaðið - 07.06.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 LAUGARDAGUR 7. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
w
w
w
.d
es
ig
n.
is
©
20
03
Salmíakbragð
Mildur
sykurlaus
Sítrónubragð
Mildur og ljúfur
sykurlaus
Orginal
Frískandi sterkur
sykurlaus
Lakkrísbragð
Frískur og góður
Piparmyntubragð
Ferskur og góður
sykurlaus
Orginal
Frískandi sterkur
XCO
Heildverslun
Sími 581 2388FF INNDU MUNINNSEX TEGUNDIR
ina að hún léti Suu Kyi og stuðnings-
menn hennar lausa tafarlaust. „Það
er ótækt og svívirðilegt að [fólkinu]
sé haldið í einangrun,“ sagði í til-
kynningunni.
Tveir þekktir bandarískir þing-
menn, repúblikaninn Mitch Mc-
Connell og demókratinn Dianne Fen-
stein, mæltust jafnframt til þess að
viðskiptabann yrði sett á Burma í
kjölfar herferðar herforingjastjórn-
arinnar gegn lýðræðissinnum um
liðna helgi. Auk þess lýstu þau
áhyggjum sínum af velferð Aung San
Suu Kyi og fóru fram á að stjórnin
skýrði frá ástandi hennar. McConnell
sagðist vonast eftir því að refsiað-
gerðir gegn herforingjastjórninni
ismanna SÞ mun Razali, sem
ráðgerir að dvelja fjóra daga í
Rangoon, að öllum líkindum snúa taf-
arlaust til baka fái hann ekki leyfi til
að hitta stjórnarandstöðuleiðtogann
hið fyrsta.
Bandaríkin segja handtöku
Suu Kyi hafa verið skipulagða
Bandaríska utanríkisráðuneytið
tilkynnti á fimmtudag að rannsókn á
staðnum þar sem Suu Kyi var hand-
tekin um síðustu helgi benti til þess
að „óþokkar“ er tengdust herfor-
ingjastjórn Burma hefðu skipulagt
fyrirsát fyrir henni. Þá sagði í yfirlýs-
ingu frá ráðuneytinu að óskað hefði
verið eftir því við herforingjastjórn-
SENDIFULLTRÚI Sameinuðu
þjóðanna (SÞ), Razali Ismail, kom í
gær til Rangoon í Burma í þeim til-
gangi að tryggja
að Aung San Suu
Kyi, foringi
stjórnarandstöð-
unnar í Burma og
friðarverðlauna-
hafi Nóbels, yrði
látin laus úr haldi
herforingja-
stjórnarinnar í
landinu. Þetta
kemur fram á fréttavef BBC. Að-
spurður sagðist Razali eiga „raun-
hæfan möguleika“ á að fá að hitta
Suu Kyi.
Razali mun tjá herforingjastjórn-
inni að láti hún Suu Kyi ekki tafar-
laust lausa eigi hún reiði alþjóðasam-
félagsins á hættu. Að sögn embætt-
fengju „breiðan alþjóðlegan stuðn-
ing“.
Bretar aðvara
búrmönsk stjórnvöld
Jack Straw utanríkisráðherra
Bretlands tók í sama streng og sagði
yfirvöldum í Burma að sleppa Suu
Kyi og stuðningsmönnum hennar
þegar í stað og taka upp viðræður við
stjórnarandstöðuna. Þá sagði hann
„áríðandi“ að Razali fengi fullt leyfi
til að hitta stjórnarandstöðuleiðtog-
ann og hennar fólk. „Neiti stjórnin að
veita Razali slíkt leyfi mun alþjóðlegt
samfélag túlka það sem vísvitandi
höfnun og búrmönsk yfirvöld verða
að gera sér grein fyrir því að slíkt
mun hafa afleiðingar,“ sagði hann.
Enn fremur fóru mannréttinda-
samtökin Amnesty International
þess á leit við stjórnvöld í Burma í
gær að þau létu af handtökum stjórn-
arandstæðinga og slepptu þeim sem
hnepptir voru í varðhald um liðna
helgi.
Mjög misvísandi fréttir eru af því
hve margir létust í átökunum sem
blossuðu upp milli fylgismanna Suu
Kyi um síðustu helgi og þúsunda
stuðningsmanna herforingjastjórn-
arinnar og leiddu til handtöku henn-
ar. Yfirvöld segja fjóra hafa látið lífið
en orðrómur er um að allt að 60
manns hafi fallið. Þá eru sumir sjón-
arvottar að atvikinu sagðir vera í fel-
um af ótta við refsiaðgerðir herfor-
ingjastjórnarinnar.
Fulltrúi SÞ kominn til Burma
„Óþokkar“ á vegum stjórnvalda sagðir
standa að baki handtöku Suu Kyi
Washington. AFP.
Razali Ismail
GRUNUR leikur á að þýski stjórn-
málamaðurinn Jürgen Möllemann
hafi framið sjálfsmorð en hann lést
í fallhlífarstökki á fimmtudag.
Talsmaður lögreglu sagði í gær
að enn væri unnið að rannsókn
málsins en svo virtist sem Mölle-
mann hefði losað sig við fallhlífina.
Vitni bæru að Mölleman hefði opn-
að aðalfallhlíf sína eftir að hafa
kastað sér út úr flugvél ásamt níu
öðrum í um 4.000 metra hæð. Svo
virðist sem hann hafi ekki gert til-
raun til að opna varafallhlífina.
Einn þeirra sem stukku með Mölle-
mann fullyrti að fallhlíf hans hefði
opnast eðlilega, hana hefði auðveld-
lega mátt þekkja.
Mölleman var reyndur fallhlífar-
stökkvari en stökkið afdrifaríka
stökk hann yfir heimabæ sínum
Marl í Rheinland-Westphalen.
Annette Marberth-Kubicki, lög-
fræðingur Möllemanns, sagði í gær
að ekkert hefði komið fram sem
benti til þess að hann hefði haft
sjálfsvíg í huga. Möllemann hafði
verið sviptur þinghelgi um hálftíma
áður en hann stökk út úr flugvél-
inni vegna ásakana um svik og brot
á lögum um fjáröflun stjórnmála-
flokka. Hann var varaformaður
Frjálslynda demókrataflokksins þar
til í fyrra er flokkur hans beið ósig-
ur í þingkosningum.
Framdi
Möllemann
sjálfsmorð?
Berlín. AFP.
VÍSINDAMENN frá Alþjóðakjarn-
orkumálastofnuninni (IAEA) komu
til Íraks í gær í fyrsta skipti frá því
að Bandaríkjamenn og Bretar réð-
ust á landið í mars sl. Vísindamenn-
irnir munu dvelja í Írak í tvær vikur
en þeim hefur verið falið að gera
leggja mat á hverju kunni að hafa
verið stolið úr stærstu kjarnorku-
framleiðslustöð landsins. Þeir munu
hins vegar ekki taka þátt í leitinni að
gereyðingarvopnum.
Vísindamennirnir eru komnir til
Íraks vegna þess að hætta er talin á
því að Írakar sem búa í nágrenni
Tuwaitha-orkustöðvarinnar í útjaðri
Bagdad kunni að hafa orðið fyrir
geislun eftir að lýður fór um stöðina
og stal þar öllu steini léttara í varg-
öldinni sem ríkti í Írak eftir fall
Saddam-stjórnarinnar.
Þá óttast margir að geislavirk efni
hafi komist í hendur hópa eins og al-
Qaeda-hryðjuverkasamtakanna,
sem kynnu að hafa áform um að búa
til svokallaða „skítuga sprengju“.
Vísindamenn
IAEA komnir
til Íraks
Bagdad. AFP.
BANDARÍKJAMENN hafa til-
kynnt að herafli þeirra verði dreg-
inn til baka frá herlausa svæðinu á
milli Suður- og Norður-Kóreu og
fluttur suður fyrir Seoul, höfuð-
borg S-Kóreu. Óttast margir
S-Kóreumenn að landið verði fyrir
vikið berskjaldaðra en áður.
Áratugum saman hafa S-Kór-
eubúar litið á veru bandarískra
hermanna á svæðinu sem trygg-
ingu fyrir því að Bandaríkin
myndu skerast í leikinn ef óvinur-
inn í norðri gerði árás.
N-Kórea er fimmta stærsta her-
veldi heims og eru tveir þriðju hlut-
ar hersins staðsettir við landamær-
in við S-Kóreu. Á einu augnabliki
gæti stórskotalið þeirra látið þús-
undum sprengna rigna yfir Seoul,
sem er aðeins í 60 km fjarlægð frá
landamærunum. Hermálafræðing-
ar hafa bent á að fyrir Bandaríkja-
menn sé ekki viturlegt að hafa svo
margar landgönguliðasveitir ná-
lægt stórskotaliði óvinarins þar
sem stór hluti þeirra myndi falla á
fyrstu klukkustundunum ef
N-Kórea gerði árás. Bandaríkja-
stjórn telur að þótt heraflinn flytj-
ist suður fyrir Seoul verði samt
sem áður hægt að bregðast tafar-
laust við árás frá N-Kóreu, það
verði jafnvel auðveldara en áður.
S-Kóreumenn
áhyggjufullir
Bandaríkin flytja herlið sitt til
Seoul. AP.
TÍBESKI trúarleiðtoginn Dalai
Lama sést hér ásamt danska for-
sætisráðherranum, Anders Fogh
Rasmussen, yfirgefa opinberan
móttökustað forsætisráðuneyt-
isins í Kaupmannahöfn í gærdag.
Dalai Lama átti fund með
Rasmussen í gær en nokkuð hafði
verið rætt um það í Danmörku
fyrir heimsókn hans hvort rétt
væri að forsætisráðherrann tæki
á móti honum.
AP
Dalai Lama í Danmörku
ELLEFU manns, þar af níu börn,
fórust þegar sprenging varð í fjöl-
býlishúsi í Grosní, höfuðborg Tétsn-
íu, aðfaranótt gærdagsins. Þrjú börn
til viðbótar voru flutt á sjúkrahús að
sögn tétsneskra ráðamanna.
Talið er að gassprenging hafi vald-
ið slysinu en upphaflega var óttast að
um hryðjuverk væri að ræða þar
sem nokkrar mannskæðar sprengju-
árásir hafa verið gerðar í Tétsníu að
undanförnu. Að sögn embættis-
manna hefur sá möguleiki verið úti-
lokaður.
Fjöldi íbúða eyðilagðist í spreng-
ingunni en um 15 manns bjuggu í
húsinu.
Í liðnum mánuði létust 78 manns í
landinu í tveimur sjálfsmorðsárásum
sem gerðar voru með þriggja daga
millibili. Þá fórust 20 manns á
fimmtudag þegar kona sprengdi
sprengju, sem hún bar á sér, við
strætisvagn rétt utan við tétsnesku
landamærin.
Ellefu fórust
í sprengingu
í Tétsníu
Moskva. AFP.
♦ ♦ ♦
JOHN Ashcroft, dómsmálaráðherra
Bandaríkjanna, hefur farið fram á
það við Bandaríkjaþing að stjórn-
völdum verði
gert kleift að
herða enn frekar
á hryðjuverka-
vörnum í landinu.
Ashcroft kom
fyrir þingnefnd í
fyrradag og
hvatti þingheim
þá til að útvíkka
nýja löggjöf um
varnir gegn hryðjuverkum, Föður-
landslögin svokölluðu, þannig að yf-
irvöldum yrði gert enn auðveldara
að festa menn, sem grunaðir eru um
aðild að hryðjuverkum, í varðhald
um óákveðinn tíma. Jafnframt vill
Ashcroft að yfirvöldum verði gert
kleift að fara oftar fram á dauðadóm
yfir sakborningum í dómsmálum er
tengjast hryðjuverkum.
Fyrr í vikunni var gerð opinber
skýrsla dómsmálaráðuneytisins um
meðferð yfirvalda á þeim sem
hnepptir voru í varðhald vegna
gruns um aðild að hryðjuverkunum
11. september 2001. Sagði þar að
bandarísk yfirvöld hefðu brotið á
réttindum hundraða innflytjenda
sem handteknir voru.
Ashcroft sagðist fyrir þingnefnd-
inni hafa „ákveðinn skilning“ á
þeirri gagnrýni sem fram kæmi í
skýrslunni – sem unnin var af sér-
stökum eftirlitsaðila sem starfar
innan dómsmálaráðuneytisins.
Engu að síður sagði hann nauðsyn-
legt að herða enn frekar á reglum,
sem kveðið er á um Föðurlandslög-
unum; enda væru í þeim „glufur
sem hryðjuverkamenn gætu nýtt
sér“.
Þingmenn Repúblikanaflokksins
þökkuðu Ashcroft vel unnin störf en
demókratar lýstu aftur á móti
nokkrum áhyggjum vegna þess
hvernig Föðurlandslögin hefðu ver-
ið framkvæmd og veltu fyrir sér
hvort verið væri að brjóta á lýðrétt-
indum fólks í nafni þjóðaröryggis.
Vill herða enn á löggjöf
um hryðjuverkavarnir
Demókratar spyrja
hvort brotið sé á
lýðréttindum fólks í
nafni þjóðaröryggis
Washington. AP, The Washington Post.
John Ashcroft