Morgunblaðið - 09.07.2003, Blaðsíða 12

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
12 MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÚTLIT er fyrir að gengi krón-
unnar styrkist á nýjan leik eft-
ir umtalsverða veikingu á síð-
ustu vikum. Þessa veikingu má
einkum rekja til aukinna gjald-
eyriskaupa Seðlabankans og
minna framboðs af gjaldeyri,
sérstaklega eftir að um hægð-
ist varðandi breytingar á eign-
arhaldi stórra hlutafélaga hér
innanlands, að því er fram
kemur í mánaðarriti Lands-
banka Íslands.
Í markaðsyfirliti Íslands-
banka kemur einnig fram að
bankinn spáir hækkun á gengi
krónunnar á næstu mánuðum
og misserum. Helstu skýringar
á væntanlegri gengishækkun
eru samkvæmt Íslandsbanka:
vaxtahækkanir Seðlabankans,
gjaldeyrisinnflæði vegna stóriðju-
framkvæmda og aukinna afla-
heimilda, kaup erlendra aðila á
innlendum verðbréfum, frekari
kerfisumbætur stjórnvalda og
væntingar um áframhaldandi
stöðugleika hagkerfisins eru allt
þættir sem að mati Greiningar Ís-
landsbanka munu valda því að
krónan auki verðgildi sitt á næst-
unni.
Vextir verði komnir
í 7% í árslok 2004
„Einn af þeim þáttum sem mun
án efa leiða til hækkunar á gengi
krónunnar á næstunni eru vaxta-
hækkanir Seðlabankans. Greining
ÍSB spáir því að á síðari hluta
þessa árs muni Seðlabankinn
hækka stýrivexti sína um allt að
0,5 prósentustig. Greining ÍSB
telur líklegast að sú breyting verði
gerð á síðasta ársfjórðungi og í
tengslum við útgáfu verðbólgu-
spár Seðlabankans í byrjun nóv-
ember. Ekki er hægt að útiloka að
Seðlabankinn hækki vexti sam-
hliða útgáfu ársfjórðungsrits
bankans nú í lok þessa mánaðar.
Greining ÍSB telur það samt ólík-
legt. Greining ÍSB spáir því að
stýrivextir Seðlabankans verði
5,8% í lok þessa árs en nú standa
þeir í 5,3%. Greining spáir frekari
vaxtahækkunum á næsta ári og að
stýrivextir verði komnir upp í
7,0% í lok næsta árs,“ að því er
segir í Markaðsyfirliti Íslands-
banka.
Í Mánaðarriti Landsbankans
kemur fram að frá því í byrjun
þessa árs, þegar tilkynnt var um
að ráðist yrði í hinar gífurlegu
stóriðjuframkvæmdir á Austfjörð-
um og að góðar líkur væru á að því
til viðbótar mætti búast við stækk-
un álvers Norðuráls í Hvalfirði,
hefur gengisþróun krónunnar ver-
ið skólabókardæmi um það sem
gerist á frjálsum gjaldeyrismark-
aði þegar væntingar um framtíð-
arþróun ráða ferðinni. „Þrátt fyrir
að bein áhrif þessara fram-
kvæmda á íslenskt efnahagslíf á
þessu og næsta ári verði tiltölu-
lega hófleg og beint gjaldeyrisinn-
flæði takmarkað er engum blöðum
að það að fletta að styrking krón-
unnar á þessu tímabili á að veru-
legu leyti rætur að rekja til þess-
ara ákvarðana. Að vísu hefur
einnig á undanförnum mánuðum
verið verulegt framboð á gjaldeyri
sem rekja má til fjármögnunar
tengdum við uppstokkun á eign-
arhaldi í atvinnulífinu (Baugur,
Olís, ÍAV o.fl.) Þessu til viðbótar
hafa vöru- og þjónustuviðskipti
milli landa verið í allgóðu jafnvægi
þó svo að nú virðist sem einhverra
breytinga sé að vænta í þeim efn-
um. Framboðshliðin á gjaldeyris-
markaði hefur því verið sterk auk
þess sem sterkar væntingar hafa
byggst upp um að gengi muni
haldast hátt á næstu árum meðan
stóriðjuframkvæmdanna gætir.
Skilaboð stjórnvalda hafa verið
þau að við þessu sé ekkert að gera.
Markaðurinn ráði ferðinni og af-
skiptum ríkis og Seðlabanka af
gengi krónunnar sé einfaldlega
lokið,“ að því er segir í mán-
aðarriti Landsbankans.
Íslenskur skuldabréfa-
markaður jaðarmarkaður
Greiningardeild Landsbank-
ans telur að samspil skulda-
bréfa- og gjaldeyrismarkaðar á
næstu mánuðum og misserum
geti haft mikil áhrif á gengi
krónunnar, í takt við vaxandi
áhuga erlendra fjárfesta á ís-
lenskum skuldabréfum og inn-
flæði fjármagns í tengslum við
kaupin. Það sem liggur til
grundvallar áhuga erlendra
fjárfesta á íslenskum skulda-
bréfum er sá munur sem er á
raunvöxtum hér á landi og er-
lendis. „Nú þegar vextir eru í
sögulegu lágmarki hvort sem litið
er til Ameríku, Evrópu eða Asíu
og hlutabréfamarkaður ekki tal-
inn álitlegur kostur, eykst áhugi
alþjóðlegra fjárfesta á jaðarmörk-
uðum þar sem von er á hærri
ávöxtun en gerist og gengur á
hefðbundnum mörkuðum. Íslensk-
ur skuldabréfamarkaður er dæmi
um slíkan markað. Hér eru í boði
skuldabréf til millilangs tíma (5–
13 ár) með ríkisábyrgð með um
2,5% hærri raunvexti en sambæri-
legir verðtryggðir pappírar í öðr-
um löndum. Ríkisábyrgðin er mik-
ilvæg trygging sérstaklega í ljósi
þess að íslenska ríkið er vel þekkt-
ur skuldari á alþjóðlegum fjár-
málamarkaði með góðan orðstír og
háa einkunn hjá alþjóðlegum
matsfyrirtækjum,“ að því er segir
í mánaðrriti Landsbankans.
Auknar stöður
í krónunni
Að mati greiningardeildar
Landsbankans má gera ráð fyrir
að erlendir fjárfestar taki í aukn-
um mæli stöðu í krónunni samfara
skuldabréfafjárfestingum. Ef gert
er ráð fyrir að kaup erlendra aðila
á íslenskum skuldabréfum verði í
svipuðu mæli og verið hefur og
fjárfestar gengistryggi að meðal-
tali 60–80% kaupanna má búst við
að gjaldeyrisinnflæði vegna þessa
geti numið 8–15 milljörðum króna
á næsta ári, að því er segir í mán-
aðarriti Landsbankans.
Styrkingu krón-
unnar spáð í haust
Íslandsbanki telur að Seðlabankinn muni
hækka vexti á næstu misserum.
EIGNARHALDSFÉLAGIÐ
Fengur ehf. hefur keypt 6% hlut í
fjárfestingarfélaginu Kaldbaki hf.
af Kaupfélagi Eyfirðinga svf.
Gengi bréfanna í viðskiptunum var
3,68 og söluverðið samtals 387
milljónir króna.
Pálmi Haraldsson, framkvæmda-
stjóri Fengs, segir að kaupin séu
gerð að frumkvæði Fengs, sem
telji Kaldbak vanmetið félag og
góða fjárfestingu. Hann segir Feng
hafa trú á félaginu og yfirstjórn
þess og að það sé ástæðan fyrir
kaupunum.
Eignarhaldsfélagið Fengur er í
eigu Pálma og Jóhannesar Krist-
inssonar, sem er búsettur í Lúx-
emborg. Félagið á hlut í ýmsum
fyrirtækjum og Pálmi segir að það
hafi fyrst og fremst fjárfest í
óskráðum fyrirtækjum. Meðal fyr-
irtækja sem Fengur á hlut í eru
AcoTæknival, Flugleiðir og Grænt,
sem á Banana og Ávaxtahúsið.
Fyrir söluna á 6% hlutnum til
Fengs átti Kaupfélag Eyfirðinga
33% í Kaldbaki. Það á nú 27% hlut
og er áfram stærsti hluthafi félags-
ins miðað við hluthafalista 27. júní.
Kaupþing Búnaðarbanki er sam-
kvæmt sama lista næststærsti hlut-
hafi Kaldbaks með 13,8% hlut og
Samherji í þriðja sæti með 12,9%.
Þá kemur Lífeyrissjóður Norður-
lands með 10,9% og Fjárfestingar-
félagið Fjörður með 10,4%, en aðr-
ir áttu rúmlega 1% eða minna.
Lokagengi Kaldbaks í Kauphöll
Íslands í gær var 3,60 og markaðs-
verð félagsins var áætlað 6,3 millj-
arðar króna.
Fengur kaupir
6% í Kaldbaki
HLUTABRÉF í Hamleys, bresku
leikfangaversluninni sem Baugur
hefur gert yfirtökutilboð í, hækk-
uðu um rúmlega 1% í kauphöllinni í
London í gær. Lokagengi bréfanna
var 256,50 pens, sem er 2,50 pens-
um hærra en tilboð Baugs. Baugur
hækkaði tilboð sitt í 254 pens í síð-
ustu viku og fór þar með rúmlega
10% yfir það verð sem keppninaut-
urinn, Tim Waterstone, hefur boð-
ið.
Verð hlutabréfa Hamleys hefur
ekki áður farið yfir 254 pensa tilboð
Baugs, en lítil viðskipti eru á bak
við hækkunina í gær. Umfjöllun um
yfirtökutilraunirnar hafa verið litl-
ar í helstu breskum fjölmiðlum frá
því um síðustu helgi, en í gær birt-
ist frétt í Guardian um að tilboð
kynni jafnvel að koma fram í gær
og að sérfræðingar á markaði telji
að Waterstone muni hækka tilboð
sitt í vikunni og bjóða 267 pens.
Verð bréfa Hamleys
komið yfir tilboð Baugs
HAGNAÐUR Alcoa á öðrum fjórð-
ungi þessa árs nam 216 milljónum
Bandaríkjadala, sem jafngildir tæp-
lega 17 milljörðum íslenskra króna.
Þetta er minni hagnaður en á sama
tímabili í fyrra þegar hagnaður fyr-
irtækisins var 232 milljónir dala, en
meiri hagnaður en á fyrsta fjórðungi
þessa árs, þegar hagnaðurinn var
151 milljón dala. Alcoa er stærsti ál-
framleiðandi heims og vinnur nú að
byggingu álvers í Reyðarfirði.
Meðal skýringa Alcoa á minni
hagnaði en í fyrra er hærri orku-
kostnaður og minni eftirspurn frá
flugvélaframleiðendum, en stjórnar-
formaður Alcoa segir að fyrirtækið
hafi sýnt getu til að bæta reksturinn
á krefjandi tímum.
Ef litið er framhjá óreglulegum
liðum, meðal annars vegna endur-
skipulagningar, er hagnaður á öðr-
um fjórðungi 227 milljónir dala.
Samsvarandi tala í fyrra var 237
milljónir dala og 195 milljónir dala á
fyrsta fjórðungi ársins.
Tekjur ársfjórðungsins námu 5,5
milljörðum dala, um 428 milljörðum
íslenskra króna, og er það um 6%
aukning frá fyrra ári.
Hagnaður Alcoa dregst
saman frá fyrra ári