Morgunblaðið - 21.07.2003, Blaðsíða 23
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. JÚLÍ 2003 23
SAUTJÁN laxar veiddust í Laxá í
Kjós fyrir hádegi á sunnudag og
sagði Ásgeir Heiðar, umsjón-
armaður árinnar, að morgunveiðin
að undanförnu væri iðulega milli 10
og 20 laxar, en síðan nokkuð minna á
seinni vöktunum. „Þetta er gríð-
arlega góð veiði miðað við að áin er
afar vatnslítil. Það er bara svo mikill
lax að þetta togast merkilega,“ bætti
Ásgeir við.
Í gærdag voru komnir um 540 lax-
ar á land úr ánni, meira en á sama
tíma í fyrra þótt skilyrðin séu nú lak-
ari en þá. Það er einfaldlega meira af
laxi og þannig ástand hefur skapast
að það er t.d. bannað að veiða með
öðru en flotlínu í Kvíslafossi vegna
laxakraðaks í hylnum.
Sá stóri á „veiðibjöllu“
Mest er nú að veiðast af fjögurra
til sex punda smálaxi og stóru fisk-
arnir sem gengu fyrr liggja fyrir í
dýpstu pyttum. Sá stærsti í sumar
náðist með heldur óvenjulegum
hætti. Veiðimaður einn sá veiðibjöllu
hrekja vænan lax upp á grynningar
og vinna þar á honum í Strengjunum
neðan við Fossbreiðu. Stökk veiði-
maður til og rændi fuglinn feng sín-
um, en hér reyndist vera 18 punda
lax á ferðinni.
25 pundarinn skráður 20 punda
Bandaríkjamaður veiddi rígvæn-
an lax í Laxfossi í Grímsá fyrir fáum
dögum. Sá orðrómur fór eins og eld-
ur í sinu þess efnis að hann hefði
verið 25 pund, en hann var á end-
anum skráður 20 pund. Veiðimað-
urinn og félagi hans töldu í fyrstu að
skepnan hefði varla getað verið und-
ir 25 pundum, að sögn Egils Krist-
jánssonar, umsjónarmanns við
Grímsá, en þegar menn báru saman
bækur sínar í lok vaktar, og í ljós
kom að laxinn var 97 cm, var hann
snarlega lækkaður í tign, en látinn
standa í 20 pundum þar sem hann
var grálúsugur og afspyrnufeitur.
Annars hefur veiði verið alveg
hreint viðunandi í Grímsá og benti
Egill á að áin verður aldrei jafnilla
vatnslaus og flestar árnar í nágrenn-
inu í langvarandi þurrkum eins og
nú hafa staðið. „Það komu 17 á land í
morgun og menn eru að setja í miklu
fleiri. Þeir eru hins vegar með svo
smáar flugur að þeir missa marga
laxa, sérstaklega í löndun,“ sagði
Egill í gærdag. Hann sagði þá 290
laxa vera komna á land, sem er
meira en á sama tíma í fyrra, en
hann sagði bæði meira af laxi í ánni
nú og hann væri dreifðari.
Rangárnar á uppleið
Góð stígandi hefur verið í Rang-
ánum síðustu viku – tíu dagana og
nú eru báðar árnar komnar með á
þriðja hundrað laxa á land og mjög
góður veiðitími í ánum er að fara í
hönd. Slatti af stórfiski er í aflanum í
bland við vaxandi fjölda smálaxa.
Göngur í vatnsleysi
Það er eitthvað að glæðast í ánum
á vestanverðu Norðurlandi, en
þurrkarnir hafa komið þar einna
harðast niður. Í Miðfjarðará hafa
menn t.d. orðið varir við umtals-
verðar smálaxagöngur síðustu daga,
þrátt fyrir að enn hafi ekki rignt.
Vesturá og Núpsá eru afar vatns-
litlar, en Austurá heldur vatnasvæð-
inu gangandi með jöfnu rennsli sínu.
Víða í Vesturá er mikið sjónarspil
þar sem laxinn hefur hlaðist upp, t.d.
í Hlíðarfossi, Hlíðarfossbreiðu og
Túnhyl. Á annað hundrað laxar eru
komnir úr Miðfjarðará og þverám
hennar.
Merkilegt hvað togast upp
Sjóbirtingur er farinn að sýna sig í
skaftfellsku ánum. Jón Jónsson
fékk þennan 9 punda fisk á Segl-
búðasvæðinu í Grenlæk.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
Í SAUTJÁN sumur hafa nú
verið haldnir sumartónleikar í
kirkjunum við Mývatn. Alla
tíð að frumkvæði Margrétar
Bóasdóttur.
Tónleikaröð verður í júlí og
ágúst þar sem hæfir flytjend-
ur, innlendir og erlendir,
gleðja heimamenn og ferða-
fólk með list sinni. Í sumar
eru á dagskrá samtals tíu
tónleikar. Um þessa helgi
fluttu Berglind María Tóm-
asdóttir flautuleikari og
Kristinn Árnason gítarleikari
fjölbreytta dagskrá. Þau léku
í Reykjahlíðarkirkju á laug-
ardagskvöldið og var þeim
ákaflega vel fagnað af þakk-
látum áheyrendum.
Morgunblaðið/BFH
Berglind María Tómasdóttir
og Kristinn Árnason á tón-
leikum sínum í Reykjahlíðar-
kirkju á laugardagskvöld.
Sumartón-
leikar við
Mývatn
Mývatnssveit. Morgunblaðið.
HÓPUR íslenskra þátttakenda fór
á Alþjóðaleika þroskaheftra og
seinfærra (Special Olympics) á Ír-
landi í lok júnímánaðar. Fram-
kvæmd leikanna tókst mjög vel, en
nú voru leikarnir haldnir í fyrsta
sinn utan Bandaríkjanna, segir í
fréttatilkynningu.
Sá háttur var hafður á að skipa
sérstakan vinabæ hverrar þátt-
tökuþjóðar, og var borgin Newry
á Norður-Írlandi valin fyrir ís-
lensku þátttakendurna. Dvöldu
þeir þar í góðu yfirlæti og nutu
mikillar gestrisni. Borgarstjóri
Newry afhenti meðal annars ís-
lenska hópnum sérstaka gjöf af
þessu tilefni.
Leikarnir sjálfir fóru fram í
Dublin, og var borgin öll í hátíð-
arbúningi af þeim sökum. Eldur
var fluttur af lögreglumönnum
alla leið frá Aþenu til Írlands, um
15 þúsund kílómetra leið. Ýmis
dagskrá var í tengslum við leik-
ana, bæði fyrir aðstandendur og
keppendur sjálfa. Má þar nefna
þjónustu ýmissa lækna og sérfræð-
inga, sem gáfu góð ráð og úrlausn-
ir. Magnús Kristinsson tannlæknir
var í þeim hópi fyrir Íslands hönd.
Keppni á jafnréttisgrundvelli er
megintilgangur leikanna og tóku
Íslendingar þátt í tíu greinum, þar
af í fyrsta sinn í handbolta og
golfi. Handboltaliðið var skipað fé-
lögum úr íþróttafélaginu Ösp.
Keppendur voru á ýmsum aldri og
átti sá elsti, Héðinn Ólafsson frá
Ísafirði, sextugsafmæli í ferðinni.
Íslensku forsetahjónin voru við-
stödd fyrstu keppnisdagana og
menntamálaráðherra heimsótti
leikana einnig.
Nemendur sérdeildar í Newry kvöddu íslenska hópinn með viðhöfn þegar
hann hélt til Dublin á leikana.
Vel heppnuð Írlandsför
NÝR veitingastaður, „Zanzibar“,
hefur verið opnaður í Reykjahlíð við
Mývatn. Þar verður hægt að fá hvers
kyns veitingar, smárétti og drykki
frá morgni til kvölds alla daga, sum-
ar sem vetur.
Staðurinn er í nýuppgerðu vist-
legu húsnæði þar sem áður var versl-
un KÞ. Þar geta setið við borð 80–
100 gestir, auk þess sem aðstaða er
til að sitja utandyra í sólinni. Eigandi
er Ingibjörg Þorleifsdóttir sem einn-
ig rekur nú Hótel Reykjahlíð. Fram-
kvæmdastjóri er sonur hennar,
Garðar Finnsson. Hann er þriðji ætt-
liður í karllegg frá Sigurði Einars-
syni sem hóf hótelrekstur í Reykja-
hlíð snemma á síðastliðinni öld.
Morgunblaðið/Birkir Fanndal Haraldsson
Garðar Finnsson, í hvítum jakka, ásamt starfsfólki staðarins.
Nýr veitingastað-
ur við Mývatn
Mývatnssveit. Morgunblaðið.
FYRIR nokkru voru á ferð hér á
landi nemendur og kennarar frá
Berea-lýðháskólanum í Banda-
ríkjunum. Þessi lýðháskóli var stofn-
aður árið 1855 af John G. Fee sem
var ákveðinn fylgismaður þess að
þrælahald yrði afnumið í Bandaríkj-
unum og stofnaði skólann á þeim
andlega grunni að „Guð hefði skapað
af sama blóði allt mannkyn jarðar“.
Skólinn skyldi byggður á jafnrétti
karla og kvenna og lagði hann
áherslu á að mennta fólk sem bjó í
hlíðum Appalachiafjallanna og
Bandaríkjamenn af afrískum upp-
runa sem öðluðust frelsi eftir þræla-
stríðið.
Stefna skólans hefur í helstu atrið-
um verið sú sama frá upphafi, að
gefa þeim sem koma úr efnaminni
stéttum samfélagsins kost á að læra.
Því eru engin skólagjöld í Berea-
lýðháskólanum, en nemendur vinna
með námi. Þeir fara milli hinna ýmsu
deilda skólans og þrífa, elda, vinna í
leirvinnslu skólans, þvo þvotta,
starfa í gróðurhúsi skólans og ann-
ars staðar innan deilda hans. Grunn-
urinn í náminu er sú hugsun að menn
geti þjónað öðrum með þekkingu
sinni.
Skólinn hefur þróað starfsemi sína
á undanförnum árum inn á
umhverfisvænar brautir og nú
stendur fyrir dyrum að byggja nýtt
hverfi á skólalóðinni með íbúðum
fyrir kennara og nemendur. Hverfið
verður vistvænt með stefnu á orku-
sparnað, endurvinnslu og annað það
sem miðar að sjálfbærni innan skóla-
svæðisins. Þegar fréttist af opnun
fyrstu vetnisstöðvar í heimi hér á
landi tók skólinn ákvörðun um að
senda hingað nemendur til þess að
kynna sér umhverfismál. Nemendur
þurftu að sækja um að komast í
námsferðina þar sem þeir gerðu
skriflega grein fyrir þeim ábata sem
þeir teldu sig fá af ferðinni og voru
fjórir valdir úr hópi umsækjenda.
Hinir heppnu voru Shelly Slocum, af
listabraut, Erick McAdam, af líf-
fræðibraut, David Coffman, af um-
hverfisfræðibraut og Andrew Jones,
af viðskipta- og tónlistarbraut, en
þess ber að geta að sá ungi maður
stefnir á að verða stjórnmálamaður.
Kennarar og fararstjórar voru
Cheyenne Oldham frá þróunardeild
skólans og Richard Olson, sem er yf-
irmaður náms í umhverfismálum og
sjálfbærri þróun.
Sjálfbær þróun á Íslandi
Til að kynna sér strauma og stefn-
ur hér á landi heimsóttu nemendur
m.a. umhverfisráðuneytið, Nesja-
velli, vetnisstöðina á Ártúnshöfða,
gróðurhús að Laugarási í Biskups-
tungum, Sólheima í Grímsnesi og
Gistiheimilið Brekkubæ á Hellnum
og þann umhverfisvæna kjarna sem
þar er. Í umræðum á Brekkubæ kom
í ljós að þeim þótti heldur lítið bera á
sjálfbærri þróun innan samfélagsins
í heild á Íslandi þótt unnið væri öt-
ullega að henni á ýmsum minni stöð-
um. Þau voru samt afar ánægð með
heimsóknina og stefndu á að enda
hana í Bláa lóninu, áður en haldið
yrði heim á leið með þá þekkingu
sem aflast hafði.
Bandarískir nemar með áhuga
á umhverfismálum á Íslandi
Morgunblaðið/Guðrún G. Bergmann
Frá vinstri, standandi: Andrew Jones, Erick McAdam, Richard Olson og
David Coffman. Sitjandi: Shelly Slocum og Cheyenne Oldham.
Hellnum. Morgunblaðið.