Morgunblaðið - 25.07.2003, Blaðsíða 26

LISTIR
26 FÖSTUDAGUR 25. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TÓNLISTARHÁTÍÐIN í Reykholti
verður haldin nú um helgina í sjö-
unda sinn og hefst hún með tónleik-
um í kvöld. Á dagskránni eru fernir
tónleikar og að vanda er efnisskráin
mjög fjölbreytt. Hátíðin hefst með
tónleikum í kvöld kl. 20 þar sem dag-
skráin er eingöngu tileinkuð Schu-
bert, en að sögn Steinunnar Birnu
Ragnarsdóttur, stjórnanda hátíðar-
innar, hefur sú hefð skapast gegnum
árin að tileinka opnunartónleikana
einu tónskáldi. Í ár er Danmörk það
Norðurlanda sem er í forgunni á há-
tíðinni og af því tilefni er kominn
hingað vel þekktur danskur tenór,
Jens Krogsgaard. Á tónleikum á
morgun kl. 15 mun hann flytja söng-
lög eftir danska tónskáldið Heise auk
verka eftir Beethoven og Strauss.
Annar erlendur gestur hátíðarinn-
ar að þessu sinni er Brindisi tríóið frá
Englandi, sem mun á tónleikum ann-
aðkvöld kl. 20 flytja verk eftir Moz-
art, Fauré og Brahms. Brindisi tríóið
samanstendur af Caroline Palmer pí-
anóleikara, Jacqueline Shave fiðlu-
leikara og Michael Stirling sellóleik-
ara. Efnisskrá lokatónleikanna, á
sunnudag kl. 16, verður skemmtilega
blönduð þar sem bæði verða flutt
mjög þekkt verk auk
þess sem frumflutt
verður nýtt verk eftir
Hildigunni Rúnars-
dóttur við texta Snorra
Sturlusonar. Stjórn-
andi Reykholtshátíðar
er sem fyrr Steinunn
Birna Ragnarsdóttir
píanóleikari sem jafn-
framt kemur fram á
tónleikum hátíðarinnar
og leikur m.a. með Jens
Krogsgaard á miðdeg-
istónleikunum á laug-
ardag. Auk hennnar
eru íslenskir flytjendur
á hátíðinni Auður Haf-
steinsdóttir fiðluleikari,
Ásdís Valdimarsdóttir víóluleikari,
Bryndís Halla Gylfadóttir sellóleik-
ari, Greta Guðnadóttir fiðluleikari,
Guðmundur Kristmundsson víólu-
leikari og Hulda Björk Garðarsdóttir
sópran.
Læt nefið ráða för
„Við fögnum sjö ára afmæli hátíð-
arinnar í ár og að mörgu leyti er
þetta eins og að horfa á börnin sín
vaxa úr grasi. Árið í ár er samt í
fyrsta skiptið sem ég get aðeins and-
að rólegar yfir því að barnið er orðið
nógu stórt til þess að maður þori að
líta af því án þess að það fari sér að
voða,“ segir Steinunn Birna og hlær.
„Það er auðvitað heilmikið uppbygg-
ingarstarf að standa fyrir svona hátíð
og fyrstu árin er maður náttúrlega
bara í hálfgerðu landnemastarfi og
veit aldrei í hvert sinn hvernig til
tekst. Þetta hefur hins vegar gengið
ótrúlega vel enda hef ég verið heppin
bæði með þátttakendur og áheyrend-
ur.“
Að sögn Steinunnar Birnu hefur
Reykholtshátíðin getið sér gott orð á
Norðurlöndum. „Erlendu tónlistar-
fólki þykir orðið eftirsóknarvert að
koma hingað á þessa hátíð og þess
vegna fæ ég svona góða krafta, sem
mér þykir auðvitað mjög vænt um.
Auk þess er líka mikilvægt fyrir okk-
ur að fá að heyra og kynnast því hvað
er að gerast á Norðurlöndum, sem
eru svona nálægt okkur menningar-
lega. Innlendu flytjendurnir eru yfir-
leitt þeir sömu ár eftir ár og eru
orðnir nokkurs konar húsmúsíkant-
ar,“ segir Steinunn Birna stolt af sínu
fólki.
Aðspurð um hvað stýri verkefna-
valinu segist Steinunn Birna yfirleitt
láta nefið ráða för. „Ég hef gert þetta
af tilfinningunni með það að mark-
miði að bæði tónlistarfólkið njóti sín
og áheyrendum þyki gaman. Ég hef
lagt áherslu á vandaðan flutning og
skemmtilega tónlist. Margir hafa
sagt mér að þeir kunni að meta það
að geta komið á þessa hátíð og fengið
að heyra gömlu góðu verkin. Þannig
getur fólk treyst því að verkin höfði
til þeirra. Ég hef leyft mér að vera
svolítið hefðbundin í verkefnavali. Ég
er ekkert að reyna að finna upp hjól-
ið, heldur bara búa til skemmtilega
hátíð.“
Ljóðasöngur í
miklu uppáhaldi
Danski tenórinn Jens Krogsgaard
nam söng við Tónlistarháskólann á
Jótlandi og hjá prófessor Werner
Hollweg í Freiburg í Þýskalandi. Síð-
ustu sjö árin hefur hann verið fast-
ráðinn við Óperuna á Jótlandi, en
hefur auk þess komið víða fram í óp-
eruhúsum og sungið óratoríur við
mikið lof áheyrenda og gagnrýnenda.
Aðspurður segist Krogsgaard njóta
þess að syngja á ljóðatónleikum, en
því miður gefist ekki mörg tækifæri
til þess í Danmörku sökum dvínandi
áhuga áheyrenda á ljóðasöng. „Í
ljóðasöng eru yfirleitt aðeins tveir
flytjendur og það þýðir að ekki þarf
að gera jafn miklar málamiðlanir við
tónlistarflutninginn, eins og t.d. í
óperu þar sem margir tugir lista-
manna koma að. Þegar aðeins eru
tveir flytjendur verður allt samspil
miklu frjálsara og auðveldara að
prufa sig áfram og gera tilraunir í
flutningnum. Ég hlakka mikið til
þess að fá að spila með Steinunni og
sjá hvernig við náum saman tónlist-
arlega séð.“
Krogsgaard segir Heise vera sitt
uppáhalds danska tónskáld. „Verk
hans eru samtímis lýrísk og drama-
tísk og auk þess tekst honum listilega
vel að tvinna saman lag og ljóð svo
þau vinni fullkomlega saman. Sem
gamall rokksöngvari hef ég alltaf
hrifist mest af góðum og flottum lag-
línum og þegar kemur að þeim er
Heise algjör meistari. Tónlistin þarf
alls ekkert að vera svo vitsmunalega
flókin til þess að hún virki. Með ein-
faldri laglínu má nefnilega tjá eitt-
hvað miklu dýpra og þessi einfald-
leiki höfðar afar sterkt til mín. Ég
verð einfaldlega svo glaður innra
með mér þegar ég heyri tónlistina
hans.“
Auk verka Heise munu Krogs-
gaard og Steinunn Birna flytja „An
die ferne Geliebte“ eftir Beethoven
og ljóðasöngva eftir Strauss. Að sögn
Krogsgaard er verk Beethovens afar
sjaldan flutt enda þykir það tónlist-
arlega mjög erfitt í flutningi. „Líkt og
Heise tekst Strauss líka listavel að
semja flottar laglínur. Hann var fær
um að skrifa raunverulega erótíska
söngva auk þess sem hann er meist-
ari í að lýsa óttanum í söngvum sín-
um, en oft tengjast einmitt erótíkin
og óttinn og það finnst mér afar
spennandi. Auk þess hentar þessi
tónlist rödd minni einstaklega vel,
sem er alltaf afar mikilvægt,“ segir
Krogsgaard að lokum.
Vandaður flutningur á
skemmtilegri tónlist
Sjöunda Reykholtshá-
tíðin hefst í kvöld. Silja
Björk Huldudóttir
ræddi við danska ten-
órinn Jens Krogsgaard
og Steinunni Birnu
Ragnarsdóttur píanó-
leikara sem jafnframt er
stjórnandi hátíðarinnar.
Steinunn Birna
Ragnarsdóttir
Jens
Krogsgaard
silja@mbl.is
Vídalín kl. 23 Tónleikar Djass-
bandsins Angurgapans. Hljóm-
sveitin spilar fjölbreyttan djass. Öll
tónlistin er eftir meðlimi hljómsveit-
arinnar.
Galleri de Aanscouw, Rotterdam
Aðalheiður S. Eysteinsdóttir opnar
sýningu og er hún liður í verkinu „40
sýningar á 40 dögum“.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
Laugardagur
Sesseljuhús kl. 14 Sýning
myndhöggvarans Gerhards
König opnuð.
Kaffihúsið Græna kannan kl.
16 Sumarkabarett. Söngsveit
Leikfélags Sólheima flytur m.a.
lög eftir Bítlana, úr Grease og
Abba.
Sunnudagur
Kaffihúsið Græna kannan kl.
16 Sumarkabarett Sólheima:
„Heimsfrægir gestaleikarar“.
Ingustofa Sólheima kl. 13–18
Leirgerð Sólheima sýnir af-
rakstur vinnu sinnar. Legósýn-
ing Árna Alexanders.
Aðaltorgi Sólheima kl. 13–17
Opinn útimarkaður fyrir list-
muni og lífrænt grænmeti.
Þema helgarinnar er: Tré og
hljóðfærasmiðja Sólheima.
Hægt er að fylgjast með lista-
mönnum við iðju sína.
Kaffihúsið Græna kannan:
Opið kl. 13–18.
Verslun og listhús Vala: Opið
kl. 11–18.
Listasumar á Sólheimum í
Grímsnesi er hluti af listahátíð-
inni List án landamæra sem er
haldin í tilefni af Evrópuári fatl-
aðra 2003.
Listasumar
Sólheima
REYKVÍSKA Listaleikhúsið, sem
samansett er af fjórum leiklistar-
nemum úr Leiklistarskor Listahá-
skóla Íslands, frumsýnir í kvöld
Líknarann eftir írska leikskáldið
Brian Friel í Fríkirkju Reykjavíkur
kl. 20. Verkið samanstendur af fjór-
um eintölum þriggja persóna, en
persónurnar þrjár eru Frank
Hardy, farandheilari sem er fullur
sjálfsefa varðandi mögulega náð-
argáfu sína, Grace kona hans sem
fórnað hefur öllu fyrir manninn
sem hún elskar og Teddy, umboðs-
maður heilarans sem haldið hefur
tryggð við þau hjón um áraraðir án
þess þó fyllilega að skilja hvers
vegna. Frásagnir persónanna
þriggja skarast að mörgu leyti er
þau rifja upp sameiginlega fortíð
sína á ferðalögum um smáþorp
Englands og Wales þar sem Frank
læknaði fólk á samkomum.
„Það var Guðmundur Brynjólfs-
son leiklistarfræðingur sem benti
okkur á leikritið,“ segir Stefán
Hallur Stefánsson sem leikur um-
boðsmanninn Teddy. „Við báðum
hann um að benda okkur á eitthvert
verk, hann kom með þetta og það
hreif okkur strax,“ segir Sveinn
Ólafur Gunnarsson sem leikur
heilarann Frank. „Þetta er bara svo
skemmtilegur texti og dularfullur.
Auk þess sem persónurnar eru allir
svo margslungnar,“ segir Birgitta
Birgisdóttir sem leikur eiginkon-
una Grace. „Persónurnar eru afar
margþættar, en við fáum að kynn-
ast þeim af eigin orðum og vegna
frásagna hinna persónanna. Ein-
hvern veginn er aldrei á hreinu
hver er að segja satt eða rétt frá,“
segir Stefán Hallur. „Það er einmitt
svo skemmtilegt hvernig mann-
eskjur upplifa hlutina á svo mis-
munandi hátt og ljúga síðan oft að
sjálfum sér, jafnt sem öðrum, í frá-
sögnum sínum,“ segir Sveinn. „Svo
eru þær búnar að ljúga svo oft og
lengi að sjálfum sér að á endanum
verður þetta þeirra sannleikur,“
segir Ólafur Steinn Ingunnarson
leikstjóri sýningarinnar.
Aðspurður um markmið uppsetn-
ingarinnar svarar hópurinn því til
að meginhugsunin hafi verið að fá
að vinna með það sem þau séu að
læra. „Með þessu vildum við taka
skólann einu skrefi lengra. Nýta
okkur námið í verki. Útvíkka lær-
dóminn utan skólans á okkar eigin
forsendum. Spila út frá einhverju
sem við sköpum sjálf og þannig lær-
um við alveg ótrúlega mikið, sér-
staklega í svona einleiksformi eins
og þetta, sem er einstaklega krefj-
andi,“ segir Stefán Hallur.
Samspil við ólík rými
„Við höfum aldrei gert þetta áð-
ur,“ segir Birgitta. „Í raun er þetta
það mest krefjandi sem við gátum
valið okkur,“ segir Sveinn. „Í haust
munum við svo snúa aftur í skólann
reynslunni ríkari eftir vinnuna nú í
sumar. En næsta vetur tekur ein-
mitt við einstaklingsverkefni og þá
erum við í fyrsta sinn í skólanum að
stíga ein á svið,“ segir Birgitta.
Á sunnudagskvöldið kemur verð-
ur nokkurs konar endurfrumsýn-
ing því þá mun hópurinn sýna upp-
færsluna í nýju rými, þ.e. í
Nýlendunni á Nýlendugötu 15a.
Þar verða sýndar fimm sýningar á
verkinu en lokasýningin verður,
líkt og frumsýningin, í Fríkirkj-
unni. Nýlendan er tilraunaaðstaða,
á vegum leikhópsins Lab Loka, og
tekur átján manns í sæti en Frí-
kirkjan tekur rúmlega þrjúhundr-
uð gesti í sæti. „Þetta eru eins mikl-
ar andstæður og hugsast getur,“
segir Sveinn. „Hugsunin var að per-
sónurnar fengju með þessu að lifa
sjálfstæðu lífi utan rýmisins sem
þær urðu til í. Að þær fengju bæði
að vera til í hinu lokaða rými Ný-
lendunnar og jafnframt finna frels-
ið sem opna rými kirkjunnar býður
upp á. Kannski má segja að persón-
urnar verði raunverulegri fyrir vik-
ið,“ segir Ólafur. „Það er búið að
vera virkilega spennandi að takast
á við þessi tvö rými og auðvitað
mikil reynsla. Óhjákvæmilega
skapast meiri nálægð við áhorf-
endur í kjallaranum á Nýlendugöt-
unni. Fyrir vikið verður sambandið
við áhorfendur þó brothættara,
sem er bara spennandi. En það er
líka stórkostlegt að leika í kirkj-
unni og gaman að færa leikhúsið
aftur inn í kirkjuna þar sem það á
m.a. uppruna sinn,“ segir Stefán
Hallur. „Með notkuninni á þessum
tveimur rýmum erum við líka að
sýna að kraftaverk geta gerst alls
staðar,“ segir Ólafur.
Leikhópurinn þýddi sjálfur verk-
ið undir handleiðslu Ólafar Eldjárn,
en búningar eru í höndum Elmu
Backman. Reykvíska Listaleikhúsið
er hluti af skapandi sumarhópum
Hins hússins. Hópurinn vildi koma
sérstöku þakklæti til Hjartar
Magna, Hreiðars og Ásu Bjarkar
hjá Fríkirkjunni fyrir aðstöðuna og
alla aðstoðina.
„Kraftaverk geta gerst alls staðar“
Morgunblaðið/Jim Smart
Birgitta Birgisdóttir, Sveinn Ólafur Gunnarsson og Stefán Hallur Stefánsson á leikæfingu í Fríkirkjunni.
silja@mbl.is