Morgunblaðið - 10.11.2003, Blaðsíða 23

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. NÓVEMBER 2003 23
bílar
Áskrifendum Morgunbla›sins
b‡›st smáaugl‡sing í bla›inu
Bílar fyrir a›eins
995 kr.
Fólkið sem þú vilt ná til
les sama blað og þú!
Ertu a› hugsa um a› selja bílinn flinn? Far›u árangursríkustu
lei›ina og augl‡stu hann í bla›inu Bílar.
Pantanafrestur er til kl. 12 á flri›judögum. Panta›u núna í
síma 569 1111 e›a sendu tölvupóst á augl@mbl.is
-alltaf á miðvikudögum
Í TENGSLUM við fjárlög næsta árs hefur félags-
málaráðherra lagt fram tillögur sem miða að því að
skerða atvinnuleysisbætur og veikja starfsöryggi fisk-
vinnslufólks verulega. Tillögurnar
leggur ráðherrann fram nokkrum mán-
uðum eftir að hann lofaði hærri at-
vinnuleysisbótum, þ.e. með samþykkt
flokksþings Framsóknarflokksins.
Þessi loforð voru gefin fyrir kosningar
og voru hluti af loforðabunka flokksins
í kosningabaráttunni, sem að vísu
gengisfalla nú hvert af öðru þessa dag-
ana. Ráðherrann hyggst lækka bæturnar hjá því fólki
sem verður fyrir þeirri ógæfu að verða atvinnulaust.
Þessum einstaklingum er ætlað að bera auknar byrðar
á sama tíma og hátekjuskattur verður aflagður sam-
kvæmt tillögum stjórnvalda. Samkvæmt þessu verða
fullar atvinnuleysisbæturnar um 67.000 krónur á
fyrsta mánuði í atvinnuleysi þar sem greiðsla fyrir
fyrstu þrjá dagana í atvinnuleysi á að falla niður. Þess
má geta að atvinnuleysisbætur á Íslandi eru þær
lægstu sem þekkjast hjá þeim þjóðum sem við miðum
okkur gjarnan við.
Starfsöryggi fiskvinnslufólks í hættu
Þá hefur ráðherra boðað að hætt verði að greiða fisk-
vinnslufyrirtækjum
sem nemur atvinnuleysisbótum starfsmanna, þegar
þær eru lokaðar vegna hráefnisskorts eins og kveðið
er á um í lögum um greiðslur Atvinnuleysistrygg-
ingasjóðs vegna fiskvinnslufólks. Þannig mun gamla
kerfið sem verkalýðshreyfingin barðist fyrir breyt-
ingum á, til að auka starfsöryggi fiskvinnslufólks, taka
gildi að nýju. Það er að starfsmenn í fiskvinnslu skrái
sig sjálfir tímabundið atvinnulausa og fái þannig at-
vinnuleysisbætur þegar vinnsla er ekki í gangi vegna
hráefnisskorts. Við þetta munu fyrirtækin spara mis-
mun á atvinnuleysisbótum og dagvinnulaunum starfs-
manna sem getur numið allt að 60 dögum á ári. Tekju-
skerðing fiskvinnslufólks á þessu tímabili getur numið
allt að 100% því fjölmörg dæmi eru um í núverandi
kerfi að starfsfólk haldi fullum launum í hráefnisleysi
sé það á launaskrá fyrirtækisins í vinnslustoppi, fólk
sem hefur mjög takmarkaðan rétt til atvinnuleys-
isbóta.
Þá má geta þess að tillögur ráðherrans eru gróf at-
laga að gildandi kjarasamningi aðila vinnumarkaðar-
ins sérstaklega er varðar fiskvinnslufólk. Í kjarasamn-
ingum er kveðið á um að fyrirtækjum í fiskvinnslu beri
að halda 40 stunda námskeið fyrir starfsfólk. Fyr-
irtækin eiga rétt á greiðslu frá Atvinnuleysistrygg-
ingasjóði fyrir þær vinnustundir starfsmanna sem tap-
ast vegna setu á námskeiðunum sem haldin eru enda
falli þær undir svokallaða 60 daga regluna.
Athyglisvert er að ráðherrann hyggst ekki beita sér
fyrir breytingum á 3.gr. laga nr. 19/1979 sem heimilar
fiskvinnslufyrirtækjum að senda starfsmenn sína heim
þegar ekki er vinnsla vegna hráefnisskorts. Greinin er
svohljóðandi:
„3. gr. Nú fellur niður atvinna hjá atvinnurekanda,
svo sem vegna þess að hráefni er ekki fyrir hendi hjá
fiskiðjuveri, upp- og útskipunarvinna er ekki fyrir
hendi hjá skipaafgreiðslu, fyrirtæki verður fyrir ófyr-
irsjáanlegu áfalli, svo sem vegna bruna eða skiptapa,
og verður atvinnurekanda þá eigi gert að greiða bætur
til launþega sinna, þó að vinna þeirra nemi eigi 130
klukkustundum á mánuði, enda missa launþegar þá
eigi uppsagnarrétt sinn meðan slíkt ástand varir“.
Þessi grein er löngu orðið úrelt enda hafa útgerð-
arhættir breyst mikið á þeim 25 árum sem liðin eru frá
setningu þessara laga. Þessa grein ber að fella niður
eða aðlaga nútíðinni. Niðurfelling þessarar greinar
myndi treysta starfsöryggi fiskvinnslufólks og koma í
veg fyrir óeðlilegar heimsendingar starfsfólks fisk-
vinnslufyrirtækja í hráefnisskorti.
Starfsgreinasamband Íslands hefur um áratuga
skeið barist fyrir auknu starfsöryggi fiskvinnslufólks.
Sú barátta hefur skilað töluverðum árangri, árangri
sem nú er í hættu ef marka má boðskap félagsmálaráð-
herra. Því er ekki þannig farið að ekki sé ástæða til að
fara yfir greiðslur Atvinnuleysistryggingasjóðs til fyr-
irtækja í fiskvinnslu þegar um er að ræða hráefn-
isskort. Dæmi eru um að fyrirtæki hafi farið frjálslega
með þennan endurgreiðslurétt. Hins vegar munu til-
lögur félagsmálaráðherra fyrst og fremst koma illa við
fiskvinnslufólk og brjóta niður starfsöryggi sem ekki
er ásættanlegt fyrir. Fulltrúar fiskvinnslufólks hafa
margítrekað komið fram með tillögur sem miða að því
að draga verulega úr heimsendingum fiskvinnslufólks
eins og núverandi kerfi bíður upp á og tryggja þar
með starfsöryggi fiskvinnslufólks. Því miður hefur
ekki verið skilningur í félagsmálaráðuneytinu fyrir
þeim tillögum. Hver veit nema ráðherra sé tilbúinn að
hlusta á þær í dag eftir það sem á undan er gengið.
Kjarasamningar í uppnámi
Ljóst er að hugmyndir ráðherra sem hér hafa verið
raktar koma til með að hafa mjög truflandi áhrif á þær
kjaraviðræður sem framundan eru og til stendur að
ljúka fyrir áramót. Sá sem þetta skrifar mun ekki und-
irrita kjarasamninga nema ráðherra dragi til baka
boðaðar tillögur og/eða endurskoði 3. gr laga nr. 19/
1979 eins og fiskvinnslufólk hefur krafist til fjölda ára.
Ráðherrann hefur talað
Eftir Aðalstein Á. Baldursson
Höfundur er formaður Matvælasviðs
Starfsgreinasambands Íslands.
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.
Dömu- og
herranáttföt
Opið virka daga frá kl. 11-18,
laugardaga frá kl. 11-15.
undirfataverslun
Síðumúla 3
ATVINNA mbl.is