Vísir - 08.11.1980, Blaðsíða 14

2f
14
OHQt i9(ínj9vön .8 msEÍneSPBJ
’ Láúgat-dagur %. nóve'mber i&áo'
DUGNAÐUR FLEYTTI
HONUM A TOPPINN
Gjöfin
Sigurliöi Kristjánsson, Silli, lést
8. nóvember 1972. Samkvæmt
gagnkvæmri erfBaskrá þeirra
hjóna komu allar eigur hans I hlut
Helgu Jónsdóttur, þaö er a& segja
helmingur fyrirtækisins Silli og
Valdi. Ariö 1977 var fyrirtækinu
skipt, komu i hlut Helgu fast-
eignir aö brunabótamati krónur
3.561.093.000.- Helga lést 3. júni
1978 og kom þá til kasta skipta-
ráöanda, aö framfylgja erföa-
skránni aö þeim báöum látnum.
25% — tæplega 900 milljónir
króna — renna til Leikfélags Bflafloti Silla og Valda fyrir framan búöina i Aöalstræti. Myndin er tekin m.þ.b. 1930.
Silli og Valdi eru komnir
í sviðsljósið að nýju. öllu
heldur Silli/ þegar megin-
atriði erfðaskrár hans og
konu hans/ Helgu Jóns-
dóttur/ voru birt um daginn
kom í Ijós að eigur sínar
gáfu þau til ýmissar menn-
ingarstarfsemi í landinu,
sem og til efnalítilla stúd-
enta í raunvísindum. Ur
greinargerð skiptaráð-
anda: /,Svo sem Ijóst má
vera af framangreindri
skýrslu um eigur þeirra
hjóna voru þau stórauðug,
er þau féllu frá. Trúlega er
hér um að ræða gjöf aldar-
innar ef ekki allra alda.
Jafnframt því sem gjöfin
speglar fágæta rausn
þeirra hjóna varpar hún
einnig Ijósi á áhugamál
þeirra. Ahugasviðið var
vítt: Leiklist, málaralist,
sönglist, skógrækt og
mannrækt. Þess má geta,
að í dánarbúinu reyndust
vera tæplega 270 oliumál-
verk eftir Sigurliða, sem
sýnir hvilíkur elju- og af-
kastamaður hann var".
Þau málverk eru orðin um-
deild, sem kunnugt er.
elstur fjögurra sona, elstur var
Jóhann, fyrrum héraöslæknir á
Ólafsfiröi, þá Silli og siöan Guö-
mundur, fyrrum prentsmiöju-
stjóri. Yngti bró&irinn Kristófer
léát á barnsaldri. Þaö sýnir stór-
hug og ákveöni hjónanna aö þeir
synir þeirra sem upp komust
skyldu allir settir til mennta,
þann stórhug og þS ákve&ni erföi
Silli i rikum mæli frá foreldrum
sinum. Hann settist á skólabekk i
Samvinnuskólanum og lauk þaöan
prófi áriö 1921, tvitugur aö aldri.
Hann fór aö afgreiöa i búö en
stefndi hærra, árið 1925 hóf hann
verslunarrekstur sjálfur og haföi
fengiö til liös viö sig Valdimar
nokkurn Þóröarson, kallaöan
Valda. Valdi var enn yngri en
Silli, aöeins 20 ára gamall, og
haföi lokiö prófi frá Samvinnu-
skólanum 1922, þar kynntust þeir
félagar náiö. Fyrsta verslun Silla
og Valda mun hafa verið aö
Vesturgötu 56 en fljótlega keyptu
þeir þá verslun sem þeir voru
kunnastir fyrir, Aöalstrætis-
búöina gömlu. Þetta elsta hús
Reykjavikur hýsti starfsemi
þeirra allt þar til fyrirtækiö var
leyst upp og lengst af stóöu þeir
sjálfir bak viö búðarboröiö og af-
greiddu.
Þaö var einmitt eitt af þvi sem
einkenndi Silla og Valda, alla
þeirra verslunartiö, aö þrátt yfir
velgengnina sem lét ekki biöa
lengi eftir sér, fóru þeir ekki i
neinn stórbokkaleik heldur gengu
aö sinum störfum við hliö ann-
arra starfsmanna. I Aðalstrætis-
búöinni höfðu þeir skrifstofur
sinar allar götur þangaö til
Austurstrætisbúöin — þar sem nú
er Viöir — var opnuö áriö 1964.
Reykjavikur og veröi þeim fjár-
munum variö aö fullu og öllu til
byggingar Borgarleikhússins.
önnur 25% renna til Listasafns
Islands.
25% enn renna til Islensku
óperunnar og skal öllu frám-
laginu varið til aö koma upp söng-
leikhúsi til flutnings á óperu-
verkum.
Þau 25% sem þá eru eftir
ganga til tveggja sjóða sem báöir
bera nafnið Minningarsjóöur
Helgu Jónsdóttur og Sigurliöa
Kristjánssonar, annar ætlaöur til
aö styrkja stúdenta i raunvis-
indum, hinn til stuðnings nýjung-
um i læknisfræöi.
Auk þessa eignast rikissjóöur
hús þeirra hjóna aö Laufásvegi
72, þrir aöilar — Hjartavernd,
Reykjavikurborg og Skógrækt
rikisins — fá eignarjörö þeirra
Asgarö I Grimsneshreppi,
Reykjavikurborg meö þeim skil-
málum aö þar veröi reist sumar-
dvalarheimili fyrir drengi á aldr-
inum 6-14 ára og þeim faliö aö
hlúa aö gróöri landsins, Skóg-
ræktin meö þeirri kvöö aö þar
verði stunduö skógrækt.
Upphaf Silla
Silli, Sigurliöi, fæddist I
Reykjavik áriö 1901 á þeim degi
sem siöar átti eftir aö veröa þjóö-
hátiöardagur íslendinga, 17. júni.
Foreldrar hans voru Kristján
Þórarinn Einarsson, sjómaður og
trésmiöur sem fæddur var aö Ei-
riksbakka I Tungum, og Sigriöur
Hafliöadóttir, fædd aö Birnu-
stööum á Skeiöum. Þau hjón
bjuggu viö fremur litil efni en þó
aldrei sára fátækt. Silli var næst-
Sigurliöi Kristjánsson, Silli:
,,Voru ckkert
ad slá um sig”
— segir Jón Guðjónsson,
kaupmaður
„Ég vann hjá Silla og Valda 146 bændur”, sagöi Jón Guöjónsson,
árog þaö h efö i ég ekki gert ef þeir verslunarmaöur, um kynni sin af
heföu ekki veriö góöir hús- þeim félögum. Jón var um fjölda
Jón Guöjónsson, fyrrum verslunarstjóri hjá Silla og Valda.
(Visismynd: Ella)
ára verslunarstjöri i Silla og
Valda búðinni aö Laugavegi 82 og
siöar skrifStofustjóri hjá fyrir-
tækinu.
,,Ég byrjaði hjá þeim áriö 1936
og var þá alls ókunnugur þeim
báöum, lagöi bara inn umsókn og
var ráöinn. Þeir tóku mér mjög
vel og almennt held ég aö starfs-
fólkinu hafi lfkaö ákaflega vel hjá
þeim. Til dæmis get ég fullyrt aö
liklega hefur enginn fariö frá
þeim vegna launakjara — sem
þeirá annaö borö vildu halda I”.
— Hvaö var þaö sem geröi þá
Silla og Valda aö þvi stórveldi
sem þeir voru?
„Þaö var fyrst og fremst dugn-
aöur, þeir unnu eins og þrælar
myrkranna á milli. Þeir voru
lika mjög samhentir — annars
heföi fyrirtækiö ekki getaö gengiö
— þó þaö væri viss verkaskipting
á milli þeirra. Valdi var meira
„inn á viö” ef svo má segja, sá
mm verslanirnar sjálfar, en Silli
var „út á viö”, sá um samninga,
vörukaup og þessa háttar”.
— En hvernig menn voru þeir
félagar?
„Ja, þeir voru ágætis náungar
og sérstaklega var þægilegt aö
vinna meö þeim. Nú, ég get nefnt
þaö aö þó þeim gengi vel þá voru
þeir ekkert aö slá um sig útáviö”.
,,Þeir djöfluðust
°S djöfluðust”
Sigurjón Þóroddsson sem nú rekur Aöalstrætisbúöina I kompunni sem
hýsti skrifstofur Silla og Valda f áratugi. (Vfsimynd: Ella)