Morgunblaðið - 27.11.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 FIMMTUDAGUR 27. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
OFBELDI gegn konum er „þrálát-
ustu mannréttindabrot sem nú er
við að etja í heiminum“, segir í yfir-
lýsingu frá mannréttindasam-
tökunum Amnesty International.
Þau hafa hvatt ríkisstjórnir heims
til að efla baráttuna gegn ofbeldi á
konum.
Í yfirlýsingu samtakanna segir
m.a. að árlega sé 700.000 konum
nauðgað í Bandaríkjunum og um
120 milljónir kvenna víðs vegar um
heiminn séu umskornar. Ofbeldi
beinist gegn öllum hópum kvenna
óháð menningu, trú, pólitík og efna-
hagslegri eða félagslegri stöðu.
Ein hæsta tíðni nauðgana er í
Suður-Afríku, þar sem 147 konum
er að meðaltali nauðgað daglega.
Nú stendur þar yfir 16 daga átak
gegn ofbeldi gegn konum. Í Bret-
landi kemur fram á mínútufresti
ósk um aðstoð frá fórnarlambi of-
beldis.
Um 65.000 konur eru beittar
heimilisofbeldi í Danmörku á ári
hverju en í Portúgal urðu um
17.000 konur fyrir andlegu og
líkamlegu ofbeldi á síðasta ári.
Kvennastofnunin á Spáni segir að
um 1,88 milljónir kvenna hafi orðið
fyrir árásum á síðasta ári en ein-
ungis 43.000 hafi haft kjark til að
tilkynna yfirvöldum um glæpinn.
Frá árinu 1999 hafa 315 spænskar
konur látist af völdum ofbeldis.
AP
Fyrirsætan Pamela Bravo tók þátt í athöfn í Chile í gær í tilefni af degi baráttunnar gegn ofbeldi gegn konum.
„Þrálátustu mannréttindabrotin“
London. AFP.
DAGINN eftir að ríkisstjórnir
Frakklands og Þýzkalands beittu
þungavigtaráhrifum sínum innan
Evrópusambandsins til að komast
upp með að brjóta eina af grundvall-
arreglum svonefnds stöðugleikasátt-
mála Efnahags- og myntbandalags-
ins – þ.e. að komast hjá þeim
viðurlögum sem kveðið er á um í sátt-
málanum fyrir að reka ríkissjóð með
meira en 3% halla – nuddaði franski
fjármálaráðherrann salti í sárin í gær
með því að leggja til að sáttmálinn
yrði allur tekinn til endurskoðunar.
Ráðherrann, Francis Mer, sagði í
útvarpsviðtali að endurskoðun á
framkvæmd stöðugleikasáttmálans
ætti að fara fram eftir um það bil ár,
þegar öldurnar hefur lægt, en mjög
skiptar skoðanir eru um málið meðal
ráðamanna evru-svæðisins.
Romano Prodi, forseti fram-
kvæmdastjórnar ESB, lýsti í gær
óánægju með samkomulag sem ráð-
herrar Frakklands og Þýzkalands
fengu samþykkt á fundi ráðherra
evru-landanna tólf á þriðjudag, þess
efnis að ríkissjóðir landanna tveggja
kæmust hjá því að verða gert að
greiða sektir fyrir að fara yfir 3%
fjárlagahallamörkin, en um slík við-
urlög er kveðið á í stöðugleikasátt-
málanum. Í efnahagsniðursveiflunni
sem ríkt hefur í þessum tveimur
kjarnalöndum evru-svæðisins síð-
ustu misseri hefur fjárlagahallinn
farið yfir 3%-mörkin bæði í fyrra og í
ár.
Lögfræðingar framkvæmda-
stjórnar að skoða valkostina
Prodi sagði ekki hægt að fallast á
samkomulag ráðherranna. Sagði
hann lögfræðinga framkvæmda-
stjórnarinnar vera að skoða hvort
forsendur væru fyrir því að kæra
samkomulagið til Evrópudómstóls-
ins.
Ráðamenn í minni ríkjum evru-
svæðisins, þar á meðal seðlabanka-
stjóri Finnlands, hafa gagnrýnt sam-
komulagið en viðurkenna að hefði
Frökkum og Þjóðverjum verið gert
að greiða sektir kynni það að hafa
valdið of miklum titringi í fram-
kvæmd myntbandalagsins.
Deilt um stöðugleikasáttmála EMU
Stóru ríkin
gagnrýnd
Brussel, París. AFP.
Óánægja með að Frakkar og Þjóð-
verjar komist upp með brot á reglum
VERJANDI poppstjörnunnar Michaels
Jacksons segir að hverjum þeim sem reyni
að sverta mannorð skjólstæðings síns verði
mætt af fullum þunga. Fullyrðir lögfræð-
ingur Jacksons að peningavon sé rótin að
ásökununum á hendur poppgoðinu.
Verjandinn, Mark Geragos, boðaði til
fréttamannafundar á þriðjudaginn eftir að í
ljós kom að leynilega hafði verið tekin kvik-
mynd af honum og Jackson um borð í
einkaþotu á leið til Santa Barbara í síðustu
viku þar sem Jackson gaf sig fram við yf-
irvöld. Honum var birt ákæra fyrir kynferð-
islega áreitni við dreng sem gist hafði á
heimili hans.
Geragos hét því á fréttamannafundinum
að verja Jackson með kjafti og klóm. „Mich-
ael Jackson mun ekki taka þessum ásök-
unum þegjandi og hljóðalaust.“
Meintir „dáleiðslu-
hæfileikar“
Ýmsar efasemdir hafa vaknað um dreng-
inn sem ákærði og fjölskyldu hans, sem hef-
ur átt þátt í tveim öðrum dómsmálum vegna
meintrar áreitni. Annars vegar hefur fjöl-
skyldan haldið því fram að hafa sætt bar-
smíðum öryggisvarða í verslunarmiðstöð, og
hins vegar er um að ræða skilnaðarmál þar
sem fjölskyldufaðirinn hefur ekki andmælt
ásökunum konu sinnar um að hafa mis-
þyrmt henni og sýnt börnunum harðneskju.
Fyrir tveim árum greiddi fyrirtækið J.C.
Penny fjölskyldu drengsins 137.500 dollara í
dómsátt vegna ákæru um að öryggisverðir
hafi misþyrmt drengnum, móður hans og
bróður eftir að drengurinn hafði tekið vörur
úr verslun fyrirtækisins ófrjálsri hendi.
Móðir hans hélt því ennfremur fram, að hún
hefði sætt kynferðislegri misþyrmingu af
hálfu eins öryggisvarðarins.
Mánuði áður en þessi dómsátt var gerð
fór móðir drengsins fram á skilnað og varð
það upphafið að hörðum deilum sem m.a.
fólu í sér ákærur fyrir meint ofbeldi. Lög-
maður föður drengsins, Russell Halpern,
sagði að móðir drengsins hefði logið til um
ofbeldið og hefði „dáleiðsluhæfileika“ til að
láta börnin sín endurtaka lygarnar.
Halpern sagði að skjólstæðingur sinn
hefði einu sinni sýnt sér handrit sem eig-
inkona hans mun hafa skrifað fyrir börnin
þegar þau voru yfirheyrð vegna dómsmáls-
ins. „Hún skrifaði allan vitnisburðinn fyrir
þau. Ég sá handritið,“ sagði Halpern. „Ég
man, að skjólstæðingur minn sýndi mér
það.“
Kvikmyndaðir á laun
Aðild fjölskyldunnar að fyrri dómsmálum
getur ráðið úrslitum í málinu gegn Jackson
takist Geragos að sýna fram á að móðir
drengsins eða drengurinn sjálfur séu ekki
trúverðug, sagði Leonard Levine lögmaður
sem sérhæfir sig í málum er varða kynferð-
islegar misþyrmingar.
„Þetta er nákvæmlega það sem verjandi
vill fá að heyra – að þau hafi áður farið í
mál og að minnsta kosti megi halda því
fram að ásakanirnar séu af svipuðum toga,“
sagði Levine. „Ef maður fær heimild til að
leggja fram gögn um vísbendingar um að
annaðhvort drengurinn eða foreldrarnir hafi
í fyrri málum farið frjálslega með stað-
reyndir þá er maður eiginlega búinn að
tryggja sér sýknudóm.“
Geragos höfðaði á þriðjudaginn mál á
hendur leiguflugfélaginu XtraJet í Santa
Monica og fullyrti að leynilega hefði verið
komið fyrir tveim myndbandstökuvélum í
farþegarými þotunnar sem Jackson leigði í
síðustu viku.
Með myndavélunum hefðu verið tekin upp
„samtöl verjanda og skjólstæðings og svo
var einhver svo óforskammaður að reyna að
selja þessi myndbönd þeim fjölmiðli sem
hæst bauð“, sagði Geragos. Talsmaður
bandarísku alríkislögreglunnar, FBI, sagði
að lögreglumenn hefðu farið í höfuðstöðvar
XtraJet og verið væri að kanna hvort ein-
hver lög hafi hugsanlega verið brotin.
Fulltrúar flugfélagsins sýndu nokkrum
fjölmiðlum myndbandið og kváðust hafa
fundið það um borð í einni véla sinna. Þeir
vildu vita hvort löglegt væri að dreifa því
eða selja það. Geragos sagði að lögmaður
XtraJet hefði sagt sér: „Við vorum með
lottómiða í höndunum og vildum nota
hann.“
„Þetta er ekki lottóið,“ sagði Geragos á
fréttamannafundinum á þriðjudaginn.
„Þetta er líf þessa manns. Líf fjölskyldu
hans. Þetta eru meiðandi ásakanir.“
Sjónvarpsstöðin Fox sýndi myndbandið á
mánudaginn og sagði í frétt stöðvarinnar að
Jackson hafi virst „afslappaður, brosmildur
og hlæjandi“ um borð í þotunni. Í ákærunni
á hendur XtraJet segir að flugfélagið hafi
farið fram á „hátt í eina milljón dollara“
fyrir myndbandið.
Efasemdir um trú-
verðugleika ákær-
anda Jacksons
AP
Verjandi Michaels Jacksons, Mark Geragos, talar við fréttamenn í Los Angeles á þriðjudaginn.
’ Þetta er nákvæmlegaþað sem verjandi
vill fá að heyra ‘
Los Angeles. AP.
KONUNGLEGI breski læknahá-
skólinn og sautján aðrir læknahá-
skólar í Bretlandi hafa hvatt til að
reykingar verði bannaðar á öllum
opinberum stöðum í landinu. Í
bréfi sem birtist í The Times segja
skólarnir að sannfærandi vísbend-
ingar séu um að óbeinar reyking-
ar séu hættulegar.
Skólarnir segja, að ekki hafi
náðst nægjanlega góður árangur
með því að leyfa eigendum öldur-
og veitingahúsa að ráða því sjálfir
hvort reykingar séu bannaðar á
þessum stöðum. Þörf sé á laga-
setningu. Að sögn lækna deyja ár-
lega um 1.000 manns á Bretlandi
af völdum óbeinna reykinga.
Vilja reykingabann