Morgunblaðið - 10.12.2003, Page 4

Morgunblaðið - 10.12.2003, Page 4
FRÉTTIR 4 MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ MIÐAÐ við núverandi stuðnings- kerfi myndi innganga Íslands í Evr- ópusambandið leiða til samdráttar og tekjumissis í landbúnaði og hjá afurðastöðvum. Þetta yrði fyrst og fremst vegna breytinga sem verða myndu á markaðshlutdeild inn- lendrar framleiðslu og innfluttrar. Á hinn bóginn munu stefnuákvarðanir Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar (WTO), sem væntanlega koma til framkvæmda eftir 2006, líklega breyta öllum viðhorfum í íslenskum landbúnaðarmálum og m.a. yrði þá einnig að endurmeta hugsanleg áhrif ESB og aðildar Íslendinga að sambandinu. Þetta er meðal helstu niðurstaðna í nýrri áfangaskýrslu starfshóps á vegum utanríkisráðu- neytisins, Íslenskur landbúnaðar í alþjóðlegu umhverfi, sem kynnt var á ríkisstjórnarfundi í gærmorgun. Horfið frá framleiðslu- tengdum stuðningi Í skýrslunni er bent á að gangi Íslendingar í ESB verði búvöru- markaður hér hluti af innri markaði sambandsins með tilheyrandi niður- fellingu tolla og verulegum verð- lækkunum til framleiðenda hér. Miðað við núverandi aðstæður megi gera ráð fyrir að framleiðsla á mjólkurvörum muni minnka nokkuð við inngöngu og kjúklinga- og svína- kjötsframleiðsla hlutfallslega enn meira. Eins megi búast við sam- drætti í framleiðslu á kinda- og nautakjöti auk garðyrkju. Ólíklegt sé að heimildir fáist til að auka heildarstuðning við búvörufram- leiðslu frá því sem nú er. Miðað við óbreytt stuðningskerfi verði því að telja að staða íslensks landbúnaðar væri verri innan ESB en utan þess. Ekki sé þó hægt að útiloka að ein- hver sóknartækifæri og betri út- flutningsmarkaðir geti skapast inn- an ESB. Þá segir í niðurstöðunum að flest bendi til þess að Íslendingar haldi meira sjálfræði til mótunar eigin landbúnaðarstefnu utan ESB en innan sambandsins en Íslending- ar verði eftir sem áður að fylgja nýj- um stefnuákvörðunum WTO en að innan ESB gæti þó verið að Ísland gæti notfært sér hluta af heildar- svigrúmi sambandsins til tiltekinna stuðningsaðgerða við landbúnaðinn. „Heildarstuðningur við landbúnað á Íslandi árið 2000 var meira en 80% af hámarksheimildum sam- kvæmt reglum WTO. Ýmislegt bendir til að heildarstuðningur ESB eftir hugsanlega inngöngu Íslands gæti orðið tæplega helmingur þeirra beingreiðslna sem nú eru veittar til framleiðenda. Af þeim sökum er ljóst að til viðbótar þessu munu umsamin viðbótarframlög skipta miklu máli, sbr. reynslu Finna. Auk þess má telja víst að innlendar stuðningsaðgerðir og framlög muni hafa mikla þýðingu á sviði landbúnaðarmála hvort sem Ísland gerist aðildarland að ESB eða ekki,“ segir í skýrslunni. Ísland í flokk með úteyjum og úthéruðum? Þá er og bent á að í aðalsáttmála ESB séu sérstök ákvæði um sér- stöðu Azoreyja, Madeira og Kan- aríeyja og stjórnsýsluhéraða Frakk- lands utan Evrópu og samkvæmt því hafi þessi svæði víðtæka sér- stöðu á sviði landbúnaðar, fiskveiða o.fl. Sú sérstaða sé hluti aðalsátt- málans en ekki sértúlkun eða und- anþága. Samkenni Íslands með þessum svæðum séu svo sterk að umrædd grein aðalsáttmálans hljóti að verða eitt af þeim atriðum sem Íslendingar hafi til hliðsjónar í sam- skiptum og samningum við ESB í framtíðinni. Stuðningur minni við land- búnað gangi Ísland í ESB ARI Teitsson, formaður Bænda- samtakanna, segir nokkuð augljóst hvaða áhrif það myndi hafa á ís- lenskan landbúnað ef Ísland gengi í Evrópusambandið. Landbún- aðarstefna sambandsins sé að vísu að breytast en menn viti þó nokk- urn veginn hvernig hún verði og hvað það myndi þýða fyrir íslensk- an landbúnað ef Ísland gengi í sam- bandið, þ.e. að tekjur framleiðenda hér myndu dragast verulega sam- an, reikna megi með að innflutn- ingur á landbúnaðarvörum myndi aukast og landbúnaður og landbún- aðartengd starfsemi á Íslandi myndi dragast saman og mjög verulega í sumum greinum. Ari segir ástæðu þess að lagt var í vinnu við áfangaskýrsluna þá að það hafi verið misvísandi fullyrð- ingar og ályktanir um hvað það þýddi fyrir íslenskan landbúnað ef Ísland gengi í Evrópusambandið. „Menn voru ekki á eitt sáttir um þetta og mein- ingin var að reyna að varpa skýrara ljósi á hvað innganga þýddi í raun og veru. Hvaða möguleikar væru á stuðningi og hvernig fram- leiðslumynstrið liti út o.s.frv. eft- ir aðild. Ég held að þessi vinna hafi að því leyti verið gagnleg að það liggur nú ljósar fyrir. Evrópu- umræðan hér á landi er að fá á sig miklu raunhæfari mynd. Þetta var svolítið í slagorðastíl en það er að breytast, finnst mér.“ Innganga myndi þýða samdrátt í landbúnaði SENDINEFND bandarískra stjórnvalda er væntanleg til Íslands annað kvöld til viðræðna við hér- lenda ráðamenn um varnarsamstarf ríkjanna. Munu viðræðurnar sjálfar fara fram á föstudag. Douglas Feith, aðstoðarvarnar- málaráðherra Bandaríkjanna, fer fyrir nefndinni en hann hefur verið á ferð um Evrópu í vikunni ásamt Marc Grossman, aðstoðarutanríkis- ráðherra, og embættismönnum að ræða við aðildarríki NATO um end- urskipulagningu bandaríska herafl- ans í álfunni. Í fyrstu var talið að Grossman kæmi til Íslands en nú hefur sú ákvörðun verið tekin að ráð- herrarnir skipti liði vegna viðbótar- funda sem upp hafa komið. Að því er fram kemur í frétta- skeytum BBC og AP áttu Grossman og Feith fund með sendiherrum og fastafulltrúum NATO í Brussel sl. mánudag. Samkvæmt upplýsingum úr utanríkisráðuneytinu sat Gunnar Gunnarsson, fastafulltrúi NATO, þann fund fyrir Íslands hönd. Var sá fundur almenns eðlis. Í fréttaskeyti AP er m.a. haft eftir Grossman að ný ógn blasi við nú þegar kalda stríðinu sé lokið. Bandaríkjamenn þurfi að fullvissa sig um að herafli þeirra og annarra NATO-ríkja séu samstiga að takast á við þessa nýju ógn. Einn- ig kemur fram að á næstu árum megi vænta flutnings á þúsundum banda- rískra hermanna, aðallega frá Þýskalandi og til austurs í Evrópu, til landa eins og Póllands, Rúmeníu og Búlgaríu. Viðræður um varn- armál á föstudag Douglas Feith aðstoðarvarnarmála- ráðherra fer fyrir sendinefndinni ÁÆTLAÐ söluverð fimm listaverka, sem eyðilögðust á sýningu á Þingvöllum haustið 2000, er 7.350.000 krónur, að mati Ólafs Jónssonar, fyrrverandi forstöðumanns Listasafns ASÍ, og Sverris Kristinssonar, löggilts fast- eignasala. Listamennirnir fimm kröfðust 10,6 milljóna króna í bætur fyrir verkin en forsvarsmenn Kristnihátíð- arnefndarinnar töldu á hinn bóginn að bótaréttur tak- markaðist við efniskostnað verkanna og kostnað við við- gerð og og endurgerðar á þeim. Listamennirnir töldu aftur á móti að fjárhagslegt verðmæti verkanna réðist af söluverði þeirra áður en þau eyðilögðust. Töldu þeir bótaskyldu Kristnihátíðarnefndar byggjast einkum á 16. kapítula Þjófabálks Jónsbókar frá árinu 1281. Jónas Þór Guðmundsson, lögfræðingur listamann- anna, segir að Kristnihátíðarnefnd hafi nú verið send kröfugerð á grundvelli matsins. Verði nefndin við ekki við þessum kröfum eða ef ekki náist samningar sem listamennirnir geta sætt sig við komi til greina að stefna Kristnihátíðarnefnd. Eyðilögðust í vondu veðri Listamennirnir Bjarni Sigurbjörnsson, Hulda Hákon, Ósk Vilhjálmsdóttir, Rúrí og Sigurður Árni Sigurðsson voru beðnir um að vinna myndlistarverk fyrir Kristnihá- tíðarnefnd vegna sýningar nefndarinnar í Stekkjargjá á Þingvöllum sumarið 2000 í tilefni þúsund ára kristni á Ís- landi og átti sýningunni að ljúka 1. september 2000. Í matsgerð kemur fram að nefndin hafi framlengt sýn- inguna án samráðs við listamennina og 12. september 2000 hafi öll verkin eyðilagst í slæmu veðri. Bjarni taldi verðmæti verks síns vera 3,2 milljónir, Hulda Hákon mat sitt verk á 1,5 milljónir, Ósk mat sitt verk á 1,8 milljónir, Rúrí taldi verðmæti verks síns vera 2,5 milljónir og Sigurður mat sitt verk á 1,6 milljónir króna en samtals gerir það 10,6 milljónir. Ólafur Jónsson og Sverrir Kristinsson voru dóm- kvaddir af Páli Þorsteinssyni, héraðsdómara í Héraðs- dómi Reykjavíkur, til að framkvæma mat á listaverk- unum og áætla söluverð þeirra. Þeir mátu öll listaverkin ónýt, en áætluðu söluverð verks Bjarna vera 2,2 millj- ónir, söluverð verks Huldu 950 þúsund, verks Óskar 900 þúsund, verks Rúríar 2,300 milljónir og verks Sigurðar eina milljón eða samtals 7,3 milljónir. Morgunblaðið/Sverrir Hér sjást nokkur verkanna í Stekkjargjá Áætlað sölu- verð rúmlega 7,3 milljónir Listaverkin sem eyðilögðust á sýningu á Þingvöllum metin Ari Teitsson ÞJÓNUSTA efnalauga í Reykjavík og nágrenni hefur hækkað um 12,7% að meðaltali á rúmum tveimur árum frá því í september árið 2001. Á sama tíma hefur vísitala neysluverðs hækk- að um 6,3% og og launavísitalan um tæp 12%. Þetta kemur fram í athugun Sam- keppnisstofnunar þar sem kannað var verð á hreinsun í 28 efnalaugum í Reykjavík og nágrenni. Hreinsun á pilsi, jakka og buxum hefur hækkað mest á tímabilinu eða um 14% að meðaltali, en hreinsun á silkiblússu minnst eða um 8%. 119% munur á að hreinsa dúnúlpu Mikill verðmunur kemur fram milli efnalauga fyrir hreinsun á dúnúlpum, rykfrökkum og silkiblússum. Verð- munur á hreinsun á buxum, jakka og pilsi var hins vegar mun minni, en 26% munaði á hæsta og lægsta verði samkvæmt könnuninni í öllum þrem- ur tilvikunum. Munur á hæsta og lægsta verði á því að hreinsa kápu var hins vegar 57%, á peysu 66%, á jakka- peysu 74% og á kvenblússu úr silki 79%. Munurinn á hæsta og lægsta verði á því að hreinsa rykfrakka var 105% og mestu munaði á dúnúlpu fullorðinna þar sem munurinn á hæsta og lægsta verði var 119%. Einnig var athugað hvort verðlist- ar lægju frammi vegna algengustu þjónustu efnalauga og reyndist það vera tilfellið í 21 efnalaug. Fatahreins- un hækkaði um 12,7% frá 2001 ÁLFTANESIÐ er fallegur og frið- samur staður og tilvalinn til útivist- ar, sérstaklega þegar veður og vindar gera hlé á vetrinum. Þessir kumpánar mættust sinn hvorum megin girðingarinnar um leið og síðustu geislar sólarinnar böðuðu nesið. Þegar Sveinn Bjarki lallaði upp að girðingunni tölti hesturinn á móti. Morgunblaðið/Brynjar Gauti Kyrrlát samverustund

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.