Morgunblaðið - 29.12.2003, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. DESEMBER 2003 35
Nýr og betriHverfisgötu
551 9000
Sýnd kl. 12.30, 2.30, 4.30, 6.30, 8.30 og powersýning kl. 10.30
Sýnd kl. 8 og 10.
Stranglega bönnuð yngri en 16 ára

Skonrokk FM909
Sýnd kl. 2, 4 og 6. B.i. 10 ára.
Sýnd kl. 2, 4 og 6. B.i. 10.
Skonrokk FM909

ÞÞ FBL
HJ MBL
HK DV

Kvikmyndir.com
Sýnd kl. 8 og 10.10. B.i. 16.
Pow
er-
sýni
ng
kl. 10
.30
www .regnboginn.is

Kvikmyndir.com
Sýnd kl. 1, 3, 5, 7, 11 og powersýning kl. 9 .
„Ein besta jólamynd
sem sést hefur...“
Hjörleifur Pálsson,
Kvikmyndir.com
Kl. 7, 9 og 11. Með ensku tali.
Sýnd kl. 1, 3 og 5. Með íslensku tali.
www.laugarasbio.is
POWE
RSÝnI
NG
kl. 9
Á STÆ
RSTA
THX
tJALD
I LAND
SINS
ÉG velkist ekki í vafa um að nýjasta geisla-
plata Hilmars Jenssonar; Ditty bley, er einhver
besta djassplata sem Íslendingur hefur hljóð-
ritað og þó að meðreiðarsvein-
ar hans séu allir bandarískir
er platan jafn íslensk fyrir
það. Tónverkin eru öll Hilm-
ars, hann valdi mennina og
stjórnaði hljómsveitinni og
svo eru landamæri sem betur
fer óljós í tónlist. Nafn plötunnar, eins og flestra
tónverkanna, er fengið frá sonum hans. Unnar
var 18 mánaða þegar Hilmar sat sveittur við að
kompónera og þurfti oft að ditty blei. Það er öll-
um Íslendingum vel skiljanlegt hvað sem eng-
ilsaxneskum líður – en platan er gefin út hjá
Songlines-fyrirtækinu í Kanada.
Þeir Andrew D’Angelo og Jim Black eru Ís-
lendingum að góðu kunnir eftir fjölmargar
heimsóknir til landsins en Howard Robertson
trompetleikari og Trevor Dunn bassaleikari
hafa ekki leikið hér fyrr en á djasshátíðinni í
nóvember í ár. Það er skemmst frá því að segja
að á þessari geislaplötu smella fimmmenning-
arnir jafnvel saman og drengirnir í kreólabandi
Kings Olivers 1923 – og það er eins gott því sam-
spuninn, sem er upphafsspuni djassins, kemur
mikið við sögu á þessari plötu. Hér skiptast á
þrælskrifaðir kaflar, oft ljúfar melódíur, úr
penna Hilmars, svo og hnitmiðaður spuni og
samspuni. Þetta hefur lengi verið einkenni hins
hvíta framúrstefnudjass ólíkt því sem við áttum
að venjast þegar Coleman og Coltrane notuðu
samspunann hvað mest á Free Jazz og Ascen-
sion. Annað finnst mér einkenna þessa tónlist
Hilmars, einhver samsvörun við tónlist þá sem
Charlie Haden skrifaði fyrir frelsissveit sína og
kemur það því ekkert við að Howard Robertson
hefur verið þar innanborðs. Upphafið að
„Latta“, seinni hluti „Grinning“ þegar Ornette-
fílingurinn er á bak og burt, svo og blásturinn
undir sérdeilis seiðandi gítarsóló Hilmars í
„Everything is temporary“ minna á ferlisljóð
Hadens.
Howard Robertson er sá einleikari plötunnar
er fangaði mig mest. Tónninn er magnaður, oft
svo breiður og kjötmikill að minnti á Bill Dixon,
einn af fyrstu postulum hins frjálsa djass sem nú
er flestum gleymdur. Stundum, eins og í abba,
kemur Clark Terry í hugann og stundum Don
Cherry eða Ellingtonurrararnir. Það eru ein-
faldlega hrósyrði fyrir svo sérdeilis glæsilegan
blásara sem hefur skapað sinn eigin stíl. And-
rew féll vel að blæstri Howards og saxinn oft
urrandi og grimmur eins og í letta eða vælandi
og sterkur í einfaldleika sínum eins og í „Cor-
rect me if I’m right“. Jim Black og Trevor Dunn
voru eins og einn maður og í Davu gæddi
burstaleikur Jims verkið sterkri sveiflutilfinn-
ingu undir dimmum sóló Howards studdum riff-
uðum undirleik.
Samspilið er aðal þessa kvintetts Hilmars og
ef einhver veður enn í þeirri villu að tónlist
Hilmars sé eintómt torf ætti sá hinn sami að ná
sér í eintak af Ditty bley.
Tónlist
Klassískt
en frjálst
DJASS
Geisladiskur
KVINTETT HILMARS JENSSONAR: DITTY BLEY
Herb Robertsson trompet, Andrew D’Angelo altó-
saxófón og bassaklarinett, Hilmar Jensson gítar,
Trevor Dunn bassa og Jim Black trommur. Hljóðritað
í New York 5. & 6. nóvember 2002. Songlines Recor-
dings SA1547-2. Dreifing: 12 tónar.
Vernharður Linnet
Morgunblaðið/Einar Falur
Vernharður Linnet telur Ditty bley Hilmars
Jenssonar eina albestu djassplötu sem Íslend-
ingur hefur hljóðritað.
SKÓLASTOFUDRÖMU
stinga upp kollinum af og til
með misjöfnum árangri eins
og gengur. Sumar sitja í
manni (To Sir With Love,
Dead Poets Society), á meðan
flestar aðrar eru löngu horfnar inn í sívax-
andi griðlönd gleymskunnar.
Bakgrunnur Keisaraklúbbsins er drengja-
skóli kenndur við heilagan Benedikt, snobb-
aður, mikilfenglegur, þéttsetinn nemendum
frá heimilum hinna ríku og valdamiklu.
Þessi ungmenni eru borin í heiminn til að
erfa valdastöður og ríkidæmi feðra sinna.
Blómi yfirstéttarinnar bandarísku, mættur
til að feta í fótspor feðranna í hinum mikils-
virta og fágaða St. Benedicts.
William Hundert (Kevin Kline) er sjálf-
umglaður, hrokafullur sögukennari, læri-
meistari sem tekur starf sitt grafalvarlega:
Hann telur skyldu sína að móta framtíðar-
persónur piltanna sem mættir eru við fót-
stall meistarans.
Ekki eru allir á sama máli, þ.á m. Bell
öldungadeildarþingmaður (Harris Yulin), en
Hundert hefur lent í árekstrum við son
hans, hinn bráðskarpa en óstýriláta Sedge-
wick (Emile Hirsch). Bell yngri virðist taka
sönsum en hann er jafn ófyrirleitinn og
hann er snjall og ekki á því að láta í minni
pokann fyrir Hundert frekar en öðrum.
Átök þeirra kristallast í Keisarakeppninni
þar sem nemendur á lokaári heyja einvígi í
spurningakeppni um sögu Rómaveldis.
Árin líða. Hundert er sestur í helgan stein
þegar Bell yngri (Joel Gretsch) býður til
nýrrar keppni sem er skilyrði fyrir mikil-
vægu fjárframlagi hans til skólans.
Myndin tekur til meðferðar almennar, sið-
ferðilegar spurningar og skyldur kennara
gagnvart nemendum sínum. Hundert, sá
vammlausi lærifaðir, er ekki með fullkom-
lega hreinan skjöld frekar en aðrir, einnig
hann verður að endurskoða afstöðu sína og
biðjast afsökunar í þessu vel gerða og oft
mikilfenglega uppgjöri kennara og nem-
anda. Sökudólgurinn stendur hinsvegar í
flestum skilningi uppi sem sigurvegari og
skilur þar á milli Keisaraklúbbsins og
flestra mynda á svipuðum nótum. Keisara-
klúbburinn kemst ekki að neinni sláandi
snjallri niðurstöðu en hún er samviskusam-
lega og fagmannlega gerð í flesta staði og
Kline stendur sig með prýði í hlutverki sem
má segja að sé klæðskerasniðið fyrir þennan
aðlaðandi leikara. Það stormar af Yulin sem
endranær og Emile Hirsch er eftirtektar-
verður sem óróaseggurinn Bell yngri. Vönd-
uð, á sinn hátt skemmileg en ekkert þunga-
vigtarverk.
Ungur nemur...
KVIKMYNDIR
Háskólabíó
Leikstjórn: Michael Hoffman. Hand-
rit: Neil Tolkin, byggt á smásögunni
„The Palace Thief“ eftir Ethan Can-
in. Kvikmyndatökustjóri: Lajos
Koltai. Tónlist: James Newton How-
ard. Aðalleikendur: Kevin Kline,
Steven Culp, Embeth Davidtz, Pat-
rick Dempsey, Joel Gretsch, Edw-
ard Herrmann, Emile Hirsch, Rob
Morrow, Paul Dano, Jesse Eisen-
berg, Harris Yulin. 120 mínútur.
Universal Pictures. Bandaríkin
2003.
Keisaraklúbburinn (The Emperor’s
Club)
Kevin Kline fer með aðalhlutverkið í Keisaraklúbbnum.
Sæbjörn Valdimarsson