Vísir - 29.06.1981, Qupperneq 8

8
Mánudagur 29. júní 1981
vísm
Útgefandi: Reykjaprent h.f.
Ritstjöri: Ellert B. Schram.
Fréttastjóri: Saemundur Guðvinsson. Aöstoðarfréttastjóri: Kjartan Stefánsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammen-
drup, Arni Sigfússon, Friða Astvaldsdóttir, Herbert Guðmundsson, Jóhanna
Birgisdóttir, Jóhanna Sigþórsdóttir, Kristin Þorsteinsdóttir, Magdalena
Schram, Sigurjón Valdimarsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir.
Blaðamaöur á Akureyri: Gisli Sigurgeirsson. iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sig-
mundur Ö. Steinarsson. Ljósmyndir: Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V. Andrés-
son. útlitsteiknun: Magnús Ólafsson, Þröstur Haraldsson, Safnvörður: Eiríkur
Jónsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611, 7 linur.
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8, simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Áskriftargjald kr. 80 á mánuði innanlands og verö i lausasölu
5 krónur eintakið.
Visir er prentaður i Blaðaprenti, Siðumúla 14.
Að undanförnu hafa átt sér
stað umræður um þá hugmynd að
Norðurlöndin yrðu kjarnorku-
laust svæði. Þessar tillögur hafa
fengið misjafnar undirtektir og
hafa verið teknar með miklum
fyrirvara. Sá fyrirvari er eink-
um fólginn i því, að f jarstæða sé
af Norðurlöndunum að gefa lof-
orð eða yfirlýsingar fram í tím-
ann í þessum efnum, meðan
Sovétríkin eru með kjarnorku-
vopnabúr í næsta nágrenni. Bæði
er Kolaskaginn talinn slík mið-
stöð í herbúnaði Sovétríkjanna og
eins hitt, að um Norður-Atlants-
haf sigla kafbátar og sovésk
skip, búin kjarnorkuvopnum.
Svokallaðir friðarsinnar hafa
hinsvegar tekið þessum hug-
myndum um kjarnorkuvopna-
laus Norðurlönd tveim höndum,
og vinstri menn og kommúnistar
hafa að sjálfsögðu kynnt undir á-
iróður þeim til stuðnings. I þeim
herbúðum er nú eins og áður ein-
blínt á vopnabúnað Vesturland-
ianna og spjótunum beint að skað-
■ serni hans,rétt eins og Sovétríkin
væru ekki til.
Stjórnmálamenn á Norður-
löndum, þeir sem vita að minnsta
kosti um Sovétríkin á landakort-
inu, hafa margtekið fram, að
engin kjarnorkuvopn séu á
Norðurlöndum og ekki standi til
að koma þeim upp. Þeir hafa
ekki hafnað hugmyndinni um
kjarnorkuvopnalaust svæði, en
bent á Kolaskagann og gert það
að skilyrði fyrir frekari umræð-
um, að hið sovéska landssvæði
verði að vera með í friðlýsing-
unni.
Sovétmenn hafa verið svarafá-
ir. þegar minnst er á friðlýsingu
Kolaskagans þar til nú að Bre-
snev hefur látið hafa eftir sér í
finnsku blaði að Sovétríkin
mundu vilja tryggja Norðurlönd-
um að beita ekki kjarnorkuvopn-
um gegn þeim, ef þau yrðu hluti
af hinu kjarnorkulausa svæði.
Fljótt á litið virðist vera hér vel
boðið: Rússar tilbúnir til að gefa
loforð um að beita ekki kjarn-
orkuvopnum gegn Norðurlanda-
búum. Næst geta þeir lofað
fslendingum sérstaklega, að ráð-
ast ekki á landið, ef varnarstöðin
verði lögð niður!
Nytsamir sakleysingjar taka
mark á slíkum loforðum,
„friðarsinnar" munu prísa góð-
mennsku Bresnevs: nú má mikið
vera ef Samtök herstöðvaand-
stæðinga hafa ekki fengið nýtt
vopn í hendurnar, hjartagæsku
Bresnevs.
Slík lof orð eru ekki meira virði
en pappírinn sem þau eru skrif uð
á. Reynslan hefur sýnt það og
sannað, að ofbeldið er mest
gagnvart þeim, sem tekið hafa
mark á friðlýsingum og hlut-
leysi. Það hefur verið léttasta
verk einsræðisherra allra tíma
að svíkja friðarssamninga. Hver
spyr um slík loforð, þegar til
styrjaldar hefur dregið? í hvaða
herdeild er hjartagæskunni skip-
að? Hvað varðar herforingjana
um hlutleysingjana og friðar-
sinnana, þegar barist er upp á líf
og dauða?
Nei, Sovétríkin geta ekki boðið
Norðurlöndum neina tryggingu í
einu eða öðru formi. Það sem
Sovétríkin gætu gert ef hugur
þeirra væri jaf ngóður til Norður-
landanna og Bresnev vill vera
láta, er að draga úr hernaðarum-
svifum sínum á norðurhöfum,
kalla kjarnorkukafbátana heim,
og eyða kjarnorkustöðvum sínum
á Kolaskaga. Þetta væru aðgerð-
ir sem hefðu raunhæfa þýðingu,
trygging fyrir því, að Norður-
löndin gætu tekið upp breyttar
varnir.
En ekkert af þessu minnistBré-
snev á. Hann býður fram
tryggingu en ekki meir. Hann
biður um f riðlýsingu, um einhliða
yfirlýsingar af hálfu Norður-
landanna til þess að Sovétríkin
geti farið sínu fram. Annaðhvort
er Bresnev genginn í barndóm
ellegar hann heldur sig vera að
tala við börn.
Tálbeita hans er gegnsæ, hún
er gildra sem menn ganga ekki
lengur í. Bresnev verður að bjóða
betur.
SYNDARMENNSKA
Þaö er búiö aö skrifa sitt af
I hverju um hina aumkunarveröu
_ gönguferö sértrúarflokksins,
sem kallar sig herstöövaand-
| stæöinga frá Keflavik til
Reykjavikur hér um daginn.
I Ýmislegt gefur til kynna aö nú
Íséu þáttaskil í starfi þessa hóps.
Þar hefur hallaö undan fæti,
■ boöskapurinn á engan hljóm-
grunn hjá þjóöinni. Uppgjöf og
eymd hafa tekiö völdin.
Samtök herstöðvaandstæö
inga eru útibú frá Alþýöubanda-
laginu. Þaöan er starfseminni
stjórnaö, og tekist hefur aö fá tii
fylgis viö málstaðinn ýmsa, sem
I i misskilinni þjóöernisrómantlk
kjósa aö loka augunum fyrir
I raunveruleikanum og iáta beita
sér fyrir áróöursvagn kommún-
ista. Sumir úr þessum hópi falla
I undir þaö sem Lenin á sinum
| tima kallaði „nytsama kjána”.
Kommúnistar hafa alltaf og
ævinlega kunnaö aö notfæra sér
■ slikt fólk.
Nýtt andlit
Nú átti aö freista þess aö hefja
baráttuna upp úr öldudal liöinna
ára. Nú var breytt um nafn. Nú
hét þetta ekki heldur ekki Kefla-
vikurganga, heldur Friðar-
ganga, eöa Peace March, eins
og segir i bæklingi, sem sam-
tökin létu dreifa I hús. En allt
kom fyrir ekki. Göngufólkinu
fjölgaöi ekki frá umliönum
árum. Heldur fækkaöi. Þeir
segjast hafa haldiö sex þúsund
manna fund. Lögreglan segir aö
eitt til tvö þúsund hafi sótt fund-
inn. Þeir sem gengu þar fram-
hjá velkjast ekki i neinum vafa
um það hvor talan er nær sanni.
Sem sagt Enn einu sinni átti aö
koma meö nýjar umbúöir utan
um gamla vöru, en upplýst fólk
lét ekki blekkja sig.
Hver er annars á móti friöi?
Ég þekki ekki nokkurn mann,
sem er á móti friöi. Spurningin
er bara sú viljum viö friö, sem
byggist á sovéskum yfirráðum,
eöa viljum viö friö, sem byggir
á þvi aö jafnvægi haldi út-
þenslustefnu Sovétrikjanna i
skefjum. Auövitaö viljum við öll
kjarnorkuvopnalausa veröld,
auövitaö viljum viö öll aö vig-
búnaöarkapphlaupinu linni,
auðvitaö viljum viö öll aö þvi
fjármagni sem variö er til vig-
búnaöar veröi variö til þess aö
hjálpa soltnum og sveltandi
þjóöum til sjálfsbjargar. Um
þetta deilum viö ekki. En viö
getum ekki lokaö augunum fyrir
þvihvernig sú veröld er sem viö
búum i I dag. Viö getum byggt
okkur loftkastala, en þeir eru
þvi miöur ekki Ibúöarhæfir. Við
veröum aö horfast i augu viö
raunveruleikann og reisa okkur
hibýli samkvæmt þvi,
Hin „islenska" utanrikis-
stefna
1 bæklingum sem „samtök
herstöövaandstæöinga” létu
dreifa i hús (og minnir um
margt á tungutak og málfar
Glafs Ragnars Grimssonar) er
talaö um „fyrirætlanir Banda-
rikjamanna um uppsetningu
meöaldrægra eldflauga og
stýriflauga I Vestur Evrópu sem
sagðar eru eiga að mynda jafn-
vægi gegn ss-20 eldflaugum
Eiður Guðnason al-
þingismaður skrifar um
„friðargönguna", sem
runnin sé undan rifjum
Alþýðubandalagsins.
Enginn hefur á móti friði
segir Eiður, en af hverju
er aldrei minnst á hern-
aðarumsvif Sovétríkj-
anna, þegar herstöðva-
andstæðingar efna til
göngu?
Sovétrikjanna” (leturbr. min)
Þetta er athyglisvert. Þaö er
ekki veriö aö mótmæla þeim
eldflaugum sem Sovétrikin hafa
þegar sett upp og beint er aö
borgum Vestur Evrópu, heldur
þeim eldflaugum sem af hálfu
Atlantshafsbandalagsins eiga
aö mynda hiö óumflýjanlega
mótvægi. Ég minnist þess ekki
aö samtökin, sem hér um ræöir
hafi nokkurntima haft döngun i
sér til aö mótmæla vigbúnaöi
Sovétrikjanna. Þaö er ekki á
dagskrá. Til þess er ekki leikur-
inn geröur.
Ef grannt er skoöaö, þá er
allur málflutningur Alþýöu-
bandalagsins og útibúsins, sam-
taka herstöðvaandstæðinga,
hallur undir Sovétrikin. Allt tal
Alþýðubandalagsmanna um
utanrikismál, er leynt og þó
aöallega ljóst stuöningur viö
utanrikisstefnu Sovétrikjanna,
Þeir þingmenn eru til, sem setiö
hafa hádegisveröarboö i so-
véska sendiráöinu og hlustaö
þar á útlistanir sovéska sendi-
herrans á því hvernig utanrikis-
stefnu Islendingum væri best að
fylgja, en fariö siöan á þingfund
og heyrt forystumenn Alþýöu-
bandalagsins hafa yfir hinar ná-
kvæmlega sömu röksemdir úr
ræöustóli. Þetta er mergurinn
málsins. Hin „islenska” utan-
rikisstefna Alþýöubandalagsins
er ekki frekar islensk en sovéski
sendiherrann. Æ fleiri eru þeir,
sem gera sér nú grein fyrir
þessu.
Starfsemin að líða undir
lok
Mér hefur alltaf þótt þaö
merkilegt hvaö þaö hefur fengið
mikiö rúm i fréttum rikisfjöl-
miðlanna. þótt núll komma núll
eitthvaö prósent af þjóöinni fari
árlega gönguferö sunnan af
Miönesheiöi. Þetta er satt best
aö segja löngu hætt aö vera
frétt. Allra sist þegar þetta eru
sömu andlitin ár eftir ár, og ekki
aöeins sömu ræðumennirnir
heldur lika sömu ræöurnar. En
hversvegna er gengið? Jú það |
veröur aö sýna lit. Sýna aö bar- i
áttan sé ekki alveg búinn aö ■
vera, enda þótt Alþýöubanda-
lagsráöherrar sitji nú i fjóröu
rikisstjórninni, sem hreyfir ekki I
við varnarliöinu eöa aöild Is- ■
lands aö Atlantshafsbandalag-
inu. Enda þótt Alþýðubanda- !
lagið kyngi hverjum stórfram- |
kvæmdunum á Keflavikurflug- I
velli eftir aörar, og sé nú búiö aö
„samþykkja tillögur Oliufélags-
ins h.f. i Helguvikurmálinu”
eins og það var oröaö i Þjóövilj- |
anum.
Þau þáttaskil hafa nú oröiö i |
starfsemi herstöövaandstæö- ■
inga, aö hún viröist vera aö liöa
alveg undir lok.
í viötali viö Þjóöviljann 7. mai
i vor sagöi Vilborg Dagbjarts- ■
dóttir rithöfundur: „Ég var meö |
i baráttunni gegn hernum frá
fyrstu tiö, meö i undirbúningi
fyrstu Keflavikurgöngunnar og
seinna i stofnun samtaka her-
stöövaandstæöinga. Baráttu-
öflin voru sterk i upphafi. Viö I
trúöum þvi, aö barátta okkar _
mundi leiða til sigurs. En eftir I
aö undirskriftasöfnun her- I
stöövaandstæðinga rann út i
sandinn og eftir aö klofningur I
kom upp og nýir stjórnmála- |
flokkar voru stofnaöir hefur
þetta mest veriö sýndar- |
mennska”.
Þaö er nákvæmlega rétt sem
höfundurinn segir. Hún hittir
naglann á höfuðið. Barátta her- »
stöðvaandstæöinga, sem kalla
sig svo er sýndarmennska, og sú I
sýndarmennska á sem betur fer
engan hljómgrunn hjá þjóöinni.
Eiöur Guönason. |