Tíminn - 24.12.1969, Blaðsíða 21

Tíminn - 24.12.1969, Blaðsíða 21
TÍMINN - JÖLABLAÐ 21 VOR GUÐ ER RORG Á BJARGI TRAUST um, liggar 1-eíðin samt hærra og inænca, ef vér gleymum altteei «®ppr.usia vorum, • því að vér erum Goiðs ættar. Þó stefn ir í réfcfca átt Þé eigum vér tnéna, jþrátt fyrii' aöt, en hún er íþaS band er tengir oss öllu öðr,u fremor uippihafi vonu og æðsta mahki. Þá erum vér í leit að lifandi Guði „eins og ■hindin, sem þráir vatnslindir“. I>að fcann að vera, að minna b 'ri á trúartjáningunni á yfir- b v'ðinu með vo-rri kynslóð en áður var, en hvað sem um það er, fínnst mér eMd ástæða til að óttast. Ég trúi þw að tón æðstu rök séu í svo ör- ug@im höndum að efeki þurfi að ófctást ram þau. ÖH ytri form enu mannanna verk og þess vegna tímabundín, en iorasta ,þráin er Gnðs verk, sem ekki dvinar né deyr og mun sífellt finna sér nýjan búning með hvemi kynslóð. Andrés ölafisson. Séra Þórir Stephensen Sauðárkróki: Hversu ti'aust er sú borg? Heilög oátning hefur trúlega engan sannari unnanda átt en Martein Lúther, höfund sálms- ins, sem vaikið faefiur spurning una, er ég hef verið bcðinn að svara hér. Alla sína guð- fræði grundvallaði hann á orð- um hennar. Allt sitt líf vildi hann framkvæma að 'boði henn ar. Andi Ritningarinnar virð ist einkenna sérhvern drátt þeirrar myndar, sem við lúth- erskir menn eigum af höfundi siðbótar okkar. Sálmarnir hans eru engin undantekning. Hinn voldugasti þeirra, Vor Guð er borg á bjargi traust, er berg mál af boðskap skáldkonungs- ins mikla, sem sat í virkinu á Zíonhæð, sem við hann var kennt og nefnt Davíðshorg. Davíð lagði mikið kapp á að vinna Jerúsalem og gera hana að höfuðborg, vegna þess hve þar var gott að verjast. En, er því marki var náð, þá fann hann vel, að með því var ekki hið endanlcga og langþráða ör- yggi fengið. Hann þurfti enn áð sækja á brattann, og í þeirri baráttu dugðu ekki sverð og spjót. Þvi greip hann hörpuna og söng um Drottinn: „Ver mér verndarbjarg, vígi mér til hjálpar. .. Vér hollubjarg mitt og frelsari.. . Elettur minn og hjálpræði, háhorg min“. í Nýja testamentirm fann Lúther viða samhljóma þessar ar trúar, sem setur allt sitt traust á Drottinn, á þann sem er grundvöllur alls Mfs. Það var m.a. í niðurlagsorðum Fjallræðunnar, þar sem talað er um hygginn mann, sem reisti hús sifct á bjargi, og þá stóðst það öil áföll lífsins, varð hin trausta borg, er líf hvers manns þarf að eiga, vilji það öruggt heita. Maðurinn þráir öryggi. Það er ekki eðli bans að standa einn. Það er meðalmanninum ofraun, og allir finna til þess einhvern tíma á lífsleiðinni, að siíkt er ekki gott. En hvar leitar hann öryggis? Flestir leita efnahagslegs öryggis. Þeir leggja sig alla fram við að eignast íbúð, tól og anraað það, sem myndaar rammann um líf góðborgarans í dag. Slíka viðleitni ber sízt að lasta. En þetta er ekki attt. Þetta er ekki hið cndanlega mark, sem hinn viti barni maður hlýtur að sefcja sér. Segjum svo, að alvarleg veikindi eða jafnvel dauðsfall verðá í fjölskyldunni. E.t.v. er eitt barnanna á heim- ilinu skyndilega orðið ólækn andi sjúklingur. E.t.v. verður móðirin fiyrir sigð dauðans. Þá fyrst, er slík eða svdpuð atvik verða, reynir verulega á manri legt líf. Þá kemur í ljós, hve örugg sii borg var, er það bjó sér. Og þá kemur það ævin- lega vel í ijós, að enn í dag er auðurinn valtastur vina. Veraldargæðin, sem maðurinn hleður í kringum sig, þau reyn ast einskis naegnng að verja líf hans slikum áföllum. Og þá kemur í ijós sama þörfin sem 'hjá Davíð koraumgi. Jerúsalem nægðl honum ekki. Hann þurfti að leita eim lengra, og hann fann Guð: „Drottinn er minn hirðir, mig mun ekkert bresta". Þörf mannsiais fyrir siika borg, fyrir öryggi og traúst, er enn fyrir hendi. Mannleg þekking mun aldrei útrýma henni, ekki heldur fullnægja henni. Þar hlýtur æðri mátfcur að koma ti l. Það tilheyrir starfi mínu að umgangast mennina við hinar margbreytilegustu aðstæður, bæði á stærstu gleðistundum lífs þeirra og þegar mest reyn- ir á. Ég geng þess ekki dul- inn, að það er ákaflega rikt í manninum að byggja sér borgir úr lífsþægindum og halda, að hann vinni með þvi Hfi sínu það öryggi, sem þvi er nauðsynlegt. En ég verð þess lika oft áþreifanlega var, hve fljótar þær borgir eru að hrynja, þegar virkilega reynir á. Og þá er það reynsla mín, sem ótal margra annarra, að Guð er óumbreytanlegur. Hann stendur sem eilíf stað- reynd, óhagganlegur klettur að baki lífs hvers einasta maons. Það er starf mitt að vása á hann, á öryggið, sem hann býð ur mannlegu iífi í borg sinni. — Ég væri löngu hættur að starfa sem prestur, hcfði reyndar aldrei getað það, ætti ég ekki örugga reynslu og ó- bifanlega vissu þess, að Guð cr borg á bjaigi traust. Kyn- slóðirnar hefðu heldur ekki si- fellt leitað að lindum trúarinn ar, ef þær ættu ekki reynsluna fyrir því, að þar er lifandi vatn að finna. Ég vitnaði til Fjalii’æðunn ar. í henni ræðir Jesús æði margar hliðar mannlegs lífs. Lokaorðin, sem ég minntist á, eru eias konar niðurstaða: Hver sem heyrir mín orð og breytir eftir þeim, honum má lí'kja við hygginn mann, sem byggir hús sitt á bjargi, hús, sem því stenzt öll áföll lífsins. Með bjarginu átti hann við Guð og það öryggi, sem trúin á hann gefur. Reynslan sýnir, að þar sem sliku er hafnað, en Mfsþægindin dýrkuð öllu ofar, er árangurinn öryggisleysi, lífs leiði, iífsótti. En þar sem tek- ið er í útrétta hönd Guðs, þar er öryggi, friður, lffsfylliog. Þar gerist ekki þörf deyfilyf ja eða annarca óyndisúrræða tfl að leysa ISfsvandann. Það er gert í kærleika. Vandamáli-n hverfa ekki, en þau verða yfir- stígin með þeirri hjélp, sem veitt er. Fjalkæóan hefur því ekki misst gildi sitt enra, né heldur Ritningin í heild. Jafnvel 20. öldin hefur efcki getað ógilt boðskap hennar. Það mura og ekfci gert verða. Þórk Stephensen. Séra Björn Jónsson Keflavík: „Ég fcrúi á Guð, þó titri hjartað veika og tárin blindi augna minna ljós. Eg trúi, þótt mér trúin finnist roika og titra líkt og stormi slegin rós. Ég trúi, því að allt er annars farið og ekkert. sem er mitt, er lengur til, og lífi'ð sjálft er orðið eins og skarið, svo ég sé varla handa minna skil“. M. Joeh Ef við eigum að gera okkur grein fyrir því, hve sterk Guðs tniin er í vitund samtímans, þá verðum við að byrja á því að hugleiða örlítið hvað í því felst áð tiúa á Guð. Þar er a.in.k. um þrjú mik ilvæg atriði að ræða, sem taka verður afstöðu til. í fyrsta lagi er það, trúrin á tilvist persónulegs, lifandi Guðs. f öðru lagi sú þekking á Guð'i, sem hann sjálfur hef ur veitt okkur með bví að opinbera sig í Jesú Kristi. Og í þriðja lagi er svo trúin á Guð í því fólgin að þora að treysta honum fyrir sér, eins og barnið treystir föður sín- um eða móður. Eftir því sem ég hef kom- izt næst, þá eru þeir miklu fleiri meðai nútímamanna, sem telja sig trúa á einhvern gu'ðdóm, — eitthvað sem sé manninum æðra og meira, — eitthvað, sem vaki yfir, verndi og stjórni tilverunni allri. En eigi menn svo að fara að gefa nánari skýi'ingar á þessum guð- dómi, þá vefst þeitn oft tunga um tönn, og gjarnan verða skýringar einstaklinganna sundurleitar og næsta þoku kenndar, oft á táðum. Þegar Gúðs-'hugmyndin er svona óljós, þá lætur það að líkum, að slíkur Guð sé efcki tekinn alltof alvarlega, og þeim, sem ekki fcomast lengra í trú sinni, þyki fýsilegra að treysta á eig- in mátt, eða a.m.k. á eitfchvað raunhæfara og áþreifanlegra en þeiman fjarlæga Guð. Og víst er um það, að mátt ur nútímamannsins er mikrll. Aldrei hefur nein kynslóð haft jafn mikla möguleika í hendi sér og sú, sem nú lifir. Hin risastóru skref, sem sífellt er verið að stíga á vettvangi vis- inda og vélmenningar eru svo stórkostleg, að mörgum finnst, sem nú sé skammt eftir að marki almættisins. Og er þá nokkur þörf á Guði lengur? Hefur ekki maðurinn nú þegar náð þeim þroska og þeii'ri full komnun, að hann fcomist alveg eins vel, eða j-afnvel mildu bet- ur, af án Guðs? Þessar spurningar og aðrar óþekktar þeim eru vissu- lega þess virði, að þeim sé gaumur gefinn. Og verði svar- ið við þeim jákivætt, þá er erf- itt að neita því, að borg Guðs trúarinnar sé orðin ærið ris lág og sviplítil í samfcíðinni. En mundi þá þar með fiin endanlega niðurstaða fengin? Á meðan allí gengur vel og yegurinn framundan tiltölu- lega greiðfær, þá er svo ákaf lega auðvelt að vera sjálfum sér nógur. En lífið er nú einu sinni þannig, að það brosir ekki alltaf við. Og þeir eru ái-eiðanlega fáir, sem ganga þannig sína ævigöfcu, að þeir verði ekki einhvern tíma, — og sumir oft „cinir" á kaldri braut“. Og hvað verður bá uppi á teningnum? Hvað gerir sá, sem incinleg örlög hrekja burtu af mann legri alf araleið? Matthías Jochumsson var, s\>o sem kunnugt er, mikill cfasemdarmaður í trúmálum. En þegar mest á reyndi, þá var hinzta — og eina athvarf- ið, sem hann 'fann: Gúð. Hið tilvitnaða Ijóð hans er ávöxt ur einnar slíkrar reynslu. Iíann hóf sig upp úr hyldýpi sorgarhafsins með því að leggja allt sitt við fótskör Guðs og bera fram úr blæ’ð- andi und þá játningu, sem eng inn getur dregið í efa: „Ég trúi á Guö, þó titri hjartað veika og tárin blindi augna minna ljós“. Matbhias ea- áð vísu ekki samfcímamað'ur. En eigi að síð ur er ég sannfærður um. að hann tiilkar i ljóði sínu þau sannindi, sem mjög margir, ef ekki flestir hinna mæddu, beygðu og böli slegnu meðal nútímamanna, gætu gert — og vildi gera að sitmi hjartans játningu. Því það er staðreynd, sem erfitt mun reynast að hrekja, að þótt svo fari oft á tíðum, að margt, já a'lttof margt skyggi á borg Guðs-trú arinnar á dögum meðlætisins, meðan allt leikur í lyndí, þá gnæfir húra öllu ofar, þegar erfiðleikar verða á veginum, þegar allt hið tímanlega, sem á var treyst, hrynur tál grunna. Örvæntingarhrópi maon- legrar sálar svarar enginn — og getur enginn svarað — ncma Guð. En hitt er svo aftur annað máL að við erum öll í sömu þörf fyrir trúna á Guð bæði í meðlæti og þegar á móti blæs. Og sá, sem vill lifa lífi sínu sjálfum sér og öðrum til gæfu og blessunar, getur á eng an hátt betnr tryggt sér far- sæla för, en með þvi að tnka Guð með í reifenángian af fulM alvöru og hlýða hettrœöi Hallgríms Pétunssonar, er hann segir: „Láttn Gaðs höodiþig leSða-hér. lífsreghi halt þá bezte Blessuð hans orð, sem bóðasfcþfe í brjósfci og hjarta festírf. Fyrir nokkrum árum lóta 88 þýzkrr sáisýkis- og taagaSækn- ar firá sér f-ara stórameaáátega yfirlýsingu á opinbemm vietl vangi. Hiún er á þessa leið: „Við undirritaðir sálsýfcis og taugalæknar, sem í raim- sóknum okkar og starfi fáum dagléga innsýn i hyMýpi tóns sjúklega hugarástands og sár- usta sálameyðar, viljum hér með beina sterkum og alvar- legum varnaðarorðum tíl a®ra þeirra, sem á einn cða annan hátt gera tilraun tíá að fcrufla eða hindra áhrif Guðsfcrúar og kristindóms á hina nugu. í stormum lifsins er hin kiástaa fcrú eina björgunartódterið, sem eigi mun bregðast. Kristándómurinn er aSt í senn, — og mun ávattf verða hin eina raunverulega heim- speki, sálfræ'ði, siðfræði og þjóðfélagsfræði. Á Jæssoin vett vangi erum rfð, læfcnar, sam mála himim mestu og göfug- ustu andans inönnuni, sem þjóðin okkar telur meðal sinna beztu sona, — þeim mönnum, sem hítfa fcennt okk- ur að þekkja mark og mið kristindómsins, í hans óendan legu visku, samvleika, frelsi og styrk“. Þessi vitnisburður er- ekki gefian samkvœmt pöntun — og ekki í neinni stundar-farifn- ingu, heldui- a'ð vandlega yfir veguðu ráði. Ég veit ekki, hvað þér finnst sem þetta lest. En fyrir mig er þessi yfirlýsing voldug stað festing þess, a'ff enn í dag er: „Guð vor borg á b jargi fcraust". Megi hann gefa þér og þín um: Gléffileg jól. lljörn Jónsson.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.