Tíminn - 24.12.1969, Blaðsíða 7

TÍMINN - JÓLABLAÐ
7
Séra
Skarphéðinn
Pétursson
Hornafirði:
Vor Guð er borg það er
þýðing á upphafinu á einum
frægasta sálmi Marteins Lut-
ers — Ein feste Burg ist unser
Croll — og svo sem þeir. sja
er kunna þýzku, þá er þetta
hjálpar sveltandi fólki í Bí-
afra á þessu ári, rennur einn-
ig stoðum undir þá hugsun, að
enn standi sú bor^ á nokkuð
styrkuni grunni, sem grund-
völluð er á orðum Jesú Krists:
Hungnaður var ég, og þér gáf-
uð mér að eta, þyrstur var ég,
og þér gáfuð mér að drekka,
nakinn, og þér klædduð mig,
sjúkur var ég, og þér vitjuðuð
mín“.
Meðan boðskapur Jesú
Krists er lifaður á þessari
jörð, meðan hjartað finnur til
með þörfum náungans, meðan
nnan n gildishugs jón kristin-
dómsins er virt og einstak-
lingurinn er meðhöndlaður
sem sköpun Guðs, andlega
frjáls vera, þá sýnir það sig
að guðstrúin er starfandi sem
lifandi kraftur. Hversu traust
þessi borg, þ.e. guðstrúin, er í
samtímanum, er ek'ki í mínu
valdi að dæma, en víst er, að
hún er traustari en margur vill
vera láta, og það er hún, sem
heillarík framtíð hvers einstak
lings og hverrar þjóðar. bygg-
ist á.
í f'ljótu bragði virðist menn
ing og ýmsir þjóðfélagshættir
sa...Gmans lítt byggjast á
hinni traustu borg guðstrúar-
innar, en þó þegar betur er
að gáð, hvílir undirstaðan víða
á trúarlegum grunni.
Þær stoðir mættu |)ó hvíla
á meiri trúarsannfæringu.
Mætti samtíminn byggjast
upp af þeim heilaga krafti,
sem Guðs orð geymir. Það er
bæn mín á þessum jólum.
Gleðileg jól.
Trausti Péturssoi).
Djúpavogi.
sæmilega nákvæm þýðing. En
það var til önnur þýðing á þess
um sálmi áður og þá var sagt
og s-ungið — Óvinnanleg borg
er vor Guð — og þótt það sé
ekki eins likt þýzku orðunum,
þá nær það betur þeim hug-
blæ, sem yfir sálminum er og
ætti ekki að misskiljast.
— En víkjum aftur að því
sem um var spurt. — Vor Guð
er borg. Þetta vekur ýmsar
hugleiðingar. Við getum að
sjálfsögðu líkt Guði bæði við
eitt og annað og allt milli him-
ins og jarðar. Við gætum sagt
Guð er vatn, mold, klet-ur.
fjall og hvað sem okkur dett-
ur í hug o.g hvort sem mönn-
um þykir það vel valið eða
ekki. Þ\ú Guð er allt og bess
vegna hlýtur öll s'köpun ha.ns
að lýsa honum að einhverju
leyti. Ifann hlýtur að hafa alia
þá hæfileika, er við kunnum
að nefna og auk þess ýmsa,
er við kúnnum engin skil a.
En við verðum að gera okkur
það ljóst, að því fylgir vdss
hætta að ‘ala um Guð sem
allt. Erum við ekki með því
að gefa þeirri hugsun undir
fótinn, að hann sé þá lfka eak-
ert? Það, sem er óendanlega
stórt, getur verið á ýmsan hatt
fengið. Stærðfræðingar fá pað
út úr hverju sem er með þvi
að deila með 0 — .411 a vega
hlýtur það að vera hverjum
manni -ljóst, að það sem e
óendanlegt á einhvern — eða
allan — hátt, er eitthvað, sem
við getum enga grein gert fyr
ir og þess vegna eru allar sam-
líkingar urn Guð ágætar og gex
samlega út í hött, hvort sem
við viljum heldur segja.
Aldrei er of mjög á það
bent, hive orð ganga sér <6
húðar og fara jafnvei að þýða
andstæðu sína. Ti-1 skamms
tíma hefur það þótl hól að
segja um menn, að þeir væru
frjátslyndir og víðsýnir. Og
það er enn þægilegt að eiga
þessi orð í tungu okkar, ec
ég segi fyrir mig, að ég myndi
aldrei bera þau mér í munn
nema ef ég þyrfti að skamma
einhvern mann undir rós, —
svo sem í afmælisveizlu eða
einhverju þvílíku — og væri þá
að bera honum á brýn sérstak-
an glópaldahátt og hringlanda.
En því get ég þessa hér, að
eitt af þeim orðum, sem breytt
hefur um merkingu, cr orðið
borg. Á þeim tímum, er sálrn-
urinn er ortur og þýddur, er
það kastali. Fáum okkar mun
liggja sú þýðing í augum uppi.
Og þótt við færum að þýða
sálminn á nútímamál og segð-
um: Guð er óvinnandi virki,
þá værum við sjálfsagt ekki
miklu nær, þvá að það virki,
er við þekkjum bezt, er Borg-
arvirki í Húnavatnssýslu.
En Guð — hver er þinn
Guð? Svarið ætti ef til viLl að
liggja í augum uppi, en það er
ekki víst að það sé svo fyrir
því. Er það langt frá lagi að
segja að Guð sumra sé Amer-
íka en annarra Rússía. Og
eins og við vitum, fallast xriarg-
ir æði fast á blótstalla Amors
og Bakkusar, en aðrir bey.gja
sig í d-uftið fyrir Mammoni.
Já — hver er þinn Guð? Mig
varðar það litlu, hvað hver og
Framhald á bles. 62.
„Vor G<uð er borg á
bjargi traust“.
Uversu traust er sú borg í
samtómanum?
Augljóst er, að þegar Lút-
her yrkir þennan fagra og þrótt
mifcla sálm, sem ge-fið hefur
jólablaði Tímans til-efni til að
beina til nokkurra presta þess-
ari sipurningu, þá hefur hann
í huga niðurlag Fjallræðunnar.
Líkingin um hinn hyggna
nnann, sem byggði hús sitt á
bjargi, endurómar í fyrstu lxnu
sálmsins.
Sá maður, sem heyrt hefur
boðskap Jesú Krists og breyt-
ir eftir honum, hann hefur
grundvailað líf sitt á þeirri
undirstöðu, sem etoki fær bif-
ast. Guðstrú hans er sú bygg-
ing, sem veitir honum bæði
skjól og kjöifestu.
Sú líking Lúthers, að Guð
sé boiig hans, merkir að hann
hefur byggt iif sitt á óbifan-
le/;ri sannfæringu guðstrúar og
guðstrausts. Og ekki er að efia
guðstrú Lúthers, hún var sú
bvgging, sem í senn reyndist
honum „hæli og styrkur, ör-
ug'g hjálp í nauðum“.
Þegar því spurning blaðsins
er hugleidd, verðum vér að
hafa í huga, að sú borg, sem
þar er átt við, er guðstrúin og
guðstraustið, sannfæring
mannsins um almætti Guðs og
hjálpræði.
Hversu traust er sú borg í
samtimanum, er svo spurt, og
vér prestarnir beðnir að gefa
svör.
Ég skal fúslega játa vanmátt
minn í þessu efni. Ég geri ráð
fyrir, að sp?rjandinn ætlist til
þess að sva-rið miðist við víð-
ara svið, en þorri íslenzkra
presta hefur tækifæri til að
kunna ski'l á.
Þekking mín i þjóðfélags-
háttum og baráttuaðferð-
um samtímans, sem í .aun og
veru speglar kraft og styrk
guðstrúarinnar, er ekki uægi
lega mikil. Ég tel iriig'einriig
tæplega þess umkominn að
dæma rettilega þau teikn, sem
eiga að sýna styrkleika eða
veifcleifca guðstníarinnar. Það,
sem einum kann að sýnast
merki sterkrar. andlegrar bygg
ingar, verður öcSrum tákn veik
leikans. Þannig hljóta svörin
við spurnin.gunni \ að mótast,
að nokkru, af persónulegU'm
tilfinningum og viðhorfum.
Lútiher talar um „vorn Guð“,
þ.e.a.s. hina traustu borg fjöld
ans, guðstrú, sem fjö’ldinn
byggir líf sitt á og lifir eftir
Þiað eitt er styrkleikamerki, að
margir geti gefið slíka játn-
ingu, og lifað eftir þeirri sann
færingu.
Hvernig kemur þétta heim
við samtímann í dag? Það eitt,
að gefa þessa játnin.gu, er etoki
nægilegt. Sjáum \rér í dag kraft
þeirrar guðstrúar, sem byggir
á Guði, orðum bans og vilja?
Margir þýkjast sjá í samtím-
anum nverki þess, að borgin
sé ekki nógu traust, guðstrúin
haíi fjarlægzt samtimann.
Verk og breytni mannsins, hug
sjón og áhugamál, eigi ekki
hljómgrunn þess styrkleika,
sem orð Guðs byggir upp. Máli
sínu til stuðnings benda þeir
á aillt hið il'la, sem við gengst
í heiminn, og 9vonefndir
kristnir menn ráða miklu um.
Það færd ekki hjá því, að ef
borg Guðs væri traustari í lífi
fjötdans, þá væri ásjóna sam-
tímans öðruvísi.
Auðvitað er jvetta rétt. Styrj
aildir, undirokun, frelsisskerð-
ing, de'ilur, pyndingar, — hvar
og hverjir sem slíkl fremja, —
aiHt er þetta veiikleikamerki í
saimtíimanum. Slík verk sýna á
hryggiilegan hátt, að grundvöll
urvnn er al-lt annar en guðstrú-
in og guðstraustið.
En hvar sjáuim vér þá áhrif
guðstrúarinnar í samíímanum?
Sem betur fer, sjáum vér hann
víða, og eitt er víst: Ef heim-
urinn hefði ekki átt, og ætti
ekki enn í dag, menn og kon-
ur, sem geta tekið undir orð
Lúthers „Vor Guð er borg á
bjargi traust", þá væri svipur
samtímans dekkri, en hann þó
er í dag og framtíðin vandrat-
aðri.
Á bjargi guðstrúiarinnar
hafa þeir by.ggt líf sitt, og sam-
tovæmt vilja Guðs hafa þeir
gengið erinda hans. Vér get-
um etoki sagt, hwrsu traust sú
borg er í samtímanum, en eitt
viturn vér með vissu. Frá
þeirri borg berast geisiar feg-
urðar, kærleika, samúðar,
hjálpsemi og annarra andans
ávaxta.
Flestir vita, að grundvöllur
allra líknar- o-g mannúðarfé-
laga er boðskapur Jesú Krists.
í samtímanum í diag, eru mörg
félög starfandi, sem eiga sinn
meginstyrk í kærleitosboðskap
Jesú.
Guðstrúin er kveikjan, sem
gefur viljann og nváttinn ti'l
blessunarríkra framkvæmda.
Mörg slík félög mætti nefna
hér á landi, en tel óþarfa að
telja þau upp, þau eru, eða
ættu að vera, flestum vel kunn.
Sem aTþjóðafélagsskap má
nefna Rauða krossinn. Undra
traust er sú borg, sern starfar
í nvæt-ti kærleiksríkra verka,
þegar váiegir atburðir gerast
og leitað er liðsinnis fjöldans,
til að líkna og lækna.
Hvernig skal mæla þá guðs-
trú, setn þá birtist í lifandi
starfi samtírnans. Hin almenna
þátttaka ísl. þjoðarinnar,' til
Séra Trausti
Pétursson
Djúpavogi:
\