Tíminn - 24.12.1969, Blaðsíða 34

34
TÍMfNN - JÖLABLAÐ

I UTLONDUM
F-ara íingruim í hár sór!
Ég á vanda til að . . .
Herr Adolí!
Ég sagði ekki neitt.
O, svei, Adolf! Fara fingrum
inn í hár sitt á miðj4m degi
þegar bjartast er og flestir
gestanna hérna ljómandi af
tign og þú með fingurna í hár-
inu!
Ég biðst innilega afsökunar,
sagði Adolf, niðurbrotinn mað-
ur.
Ég gef yður einn séns, Ado-lf.
Heyi'ið þér það!
Já, herra.
Heyrið þér það!
Já, herra.
Einn séns, Adoif, aðeins
einn séns. Heyrið þér það!
Já, herra.
O, sivei, Adolf!
VI
Adoíf vann með mér dag
einn í vikulokin. Ágætis ná-
ungi. Hafði lítið sem ekkert
hár. Ég sagði Aclolf, að á ís-
landi væru ekki svona stór
hótel, og á íslandi hefðu sumir
engar greiður og væru líka
stundum ólhreinir. En Adolf
hafði öðlazt litla lífsreynslu
og skildi ekki við hvað ég átti,
því hann hafði aldrei séð
óhreinindi. Ég reyndi að skýra
fyrir honum hvað óþrif væru,
og hann kann að hafa skilið við
hvað ég átti, ég veit það ekki,
en allt um það trúði hann mér
ekki.
Hann þurfti svo sem ekki að
kaupa sér sápu eftir hneyksl-
ið, hann átti nóg af sápu og
notaði þvottatækin e'kiki síður
en aðrir. Svo að segja snoð-
klipptur. Hann sagði mér að
hann léti snoðklippa sig af
hreiniætisástæðum og hofði
keypt greiðu til þess að geta
greitt sér eins og aðrir, sýnt
það, ekki sízt eftir hið hroða-
lega hneyksli um daginn, sagði
hann. Það var nú meira uppi-
standið. Ég bara gáði ekki að
mér, skil það ekki enn þann
dag í dag. Svitna, fæ sjokk,
að hugsa um það.
Jafnaðu þig Adoif, gleymdu
þ\f.
Ó, það var hroðalegt.
Þú ættir ekki að þurfa að
greiða þér, Adolf.
Fyrir Rúdolf. Hann heldur
víst, ég eigi ekki greiðu.
Adolf var einstakur. Sér-
stak-lega óþrifinn. Adiolf var
einbver óiánsamasti Þjóðverji,
sem ég hef fyrir hitt, og þess
vegna fór ég að veita honum
athy.gli, langaði að vita hivort
ég gæti ekki séð á honum ó-
þrifnað. Jú, öhreinn, hvort það
nú var. Ég meina, að svona at-
hæfi, að fara fingrum gegnum
hár sitt í miðjum vinnutíma,
samsvaraír mik'lum öhreinind-
um. Auðvitað var enginn Þjóð-
verji öhreinn, slíkt e& ekki til,
Hafið þér athugað, að húsmóðir 6—7 manna f jölskyldu stendur
um það bil 900 klukkustundir við uppþvott á ári.
BEZTA GJÖFIN HANDA HÚSMÓÐURINNI
-™ Zoppas
UPPÞVOTTAVÉLIN
ITún sparar henni að minnsta kosti 600 klukku-
stunda vinnu á ári.
ZOPPAS uppþvottavélin hitar vatnið sjálf,
getur forþvegið sérstaklega, er á hjólum
og hægt er að láta hana étanda frítt á
gólfi. — Einangruð og hljóðlát.
Getum afgreitt nokkrar vélar fyrir jól. —
Greiðsluskilmálar.
Verð kr. 33.720,00
3oppas
EINAR FARESTSVEIT & CO. H.F.
Bergstaðastræti 10. Sími 16995.
en svona maður hlyti að vera
með öþrifalegri mönnum, ef
hann lifði í öðru landi. Eitt-
hivað hlaut að vera athugavert
við hann, úr því hann lenti í
öðru eins og því að valda
/sivona hneyksli. Hann þvoði
sér mcð sápu þar til hann var
orðinn gljáandi af hreinindum.
Síðan fór hann yfir sjálfan sig
með sótthreinsunarefnum eins
og aðrir landsmenn, til að skola
af sér hugsanlegar bakteríur
sápugljáans. Þess vegna var
ekki auðvelt að sjá á honum
óþrif. Eftir fjögurra mánaða
samstarf sá ég dag einn ekki
betur, eftir náikvæma skoðun,
að annar skór hans væri ör-
lítið skældur. Skæling skóar er
aldeilis ógeðsleg. Það hlaut
eittlhvað meira en lítið að vera
að Adolf. Hver mundi líka
hafa öskrað á Adolf, ef ekki
væri eitbhivað athugavert við
hann.
Já, það er satt, Adolf er
einn þeirra fáu Þjóðverja, sem
ekki eru m.eð öllum mjalla,
al'lt um það efcki fullkominn
eins og hinir. Allt um það sá
ég engan í Diisseildorf, sem
var lífcur Adoif, ég meina
drullugan, eða sama og druil-
ugan, ófullkominn. Jafnvel þótt
maður vildi skera sig úr í
klæðaburði, er það vonlaust.
Hér eiga líklega ailir hezta
klæðnað 9em til er. Enda sker
sig enginn úr. Nema Adolf
Þess vegna getur enginn kvart
að. Efcki einu sinni Adölf.
Enda klagar enginn.
Menn þegja og vinna.
Tala stundum, þegar það á
við. Þegar það er fullkomlega
viðeigandi. Þá eiga jafnvel
karlmenn tii að tala tímum
saman yfir kaffi og tertu. Fuil-
orðnir. Við konur. Það er að
minnsta kosti ekki á móti lög-
unurn.
Hiæja aldrei.
Jújú. Ég hef séð Þjóðverja
hlæja. Sjaldan. Mjög hátt. Að
einhverju sem ég gat þó ekki
hlegið að. Einhver afgreiðslu-
stúlka vai-ð fyrir vatni úr brjál
aðri gúmmíslöngu. Allir hlógu.
Þrilíikur hlátur. Að hverju gat
fólkið hlegið? Þvílíkt og annað
eins, eins og verið væri að
koma einhverri feikna jarðýtu
í drif. Hló. Ætlaði aldrei að
hætta.
Annað hvort 2345 eða ekki
til.
En ég er númer 12345! Ég
get svarið það. Samkvæmt
stimpli er ég ég. Sem sagt
12345.
Þér eruð persónulegur-
En ég er sjálfum mér sam-
kvæmur, og . . .
Þér eruð hivergi sýndur, kom
ið hvergi fram, ekki sannaður,
ekki til, það hljótið þér að sjá.
En þið stimpluðuð sjálfir,
Þjóðverjar, og samkvæmt því
sem ég . . .
Þér! Þér! Er verið að tala
u-m yður! Skiptið þér meira
máli en lögin!
Kannski kom fyrsta talan
ekki í gegnum kalkipappírinn?
Það hlaut að vera. Þjóðverjar
þóttust alltaf ha-fa á réttu að
standa. Það furðulega var, að
þeir höfðu alltaf á réttu að
standa. Vissu jafnan, hvaða
tölu átti að nefna og hvaða
tölu ekki til að bera sigra í
lífin-u, og án kunnáttu þeirra
mundu þeir hafa drepizt fyr-
ir löngu.
Þeir vita hvað þeir syngja.
Vita allt.
Þurfa ekki að brosa, mínir
menn.
Reyni einhver að syngja a
kránum, er marki stungið
í spiladósina, svo stemmurn-
ar fái ekki að hneyksla sak-
laust fólk.
Það má hamingjan vita, sð
ég var órólegur frá degi til
dags meðan óg Vann á þessu
höteli. Mér faunst eins og ég
hefði verið skertur frelsi. Mér
fannst eins og með mér væri
fylgzt. Mér fannst eins og þeir
vissu nákvæmlega, hvað ég að-
hefðist þann og þann daginn.
Og það var rétt. Þeir eru ná-
bvæmnismenn, og þar sem þeir
gengust undir mikla ábyrgð
vegna vinnunnar og tóku hana
með aivöru, sáu þeir (og bar
að sjá) ef maður veikst und-
an einhverju, sem manni þótti
kannski ekki skipta máli.
Þannig var ég undir smásjá á
þessu virðulega hóteli.
Um ellefuleytið setti ég a
eldana. Um tólfleytið fór eft-
irlitsmaður inn í kyndirúm að
líta eftir. Þér eruð beðinn um
að fylla ofnana. Svona lagað
fékk maður að heyra.
Þér 'hafið ekki burstað skó
á númer . . .
Það var þri engin furða,
þótt ég bölvaði.
Það var því engin furða,
þótt ég leyfði mér að hugsa
heim m-eð nokkurri hlýju, þvi
ég er viss um að á íslandi nýt-
ur maður rneira frelsis, eða er
eikki eins skorðaður af reglum
og þar m-eð ófrelsi vcgna hinna
daglegu smáatriða, sem hér
virðast v-era alvöru-má-1.
VII
Ég hugsaði vinisamlega hei-m.
Laug mikið að sjálfu-m mér.
Því hvað er betra h-eima, þeg
ar a-llt kemur til alls? Það er
aðeins öðruvísi. Ég er viss um,
að Þjóðv-erji, sem byrjaði að
vinna heima, mundi ekki böl-va
minna en ég í Dusse-ldorf. Þjóð
verji, sem gerðist íslenzkur rík
isborgari, mundi fljótt sjá, að
hann li-fir í ríki þar sem m-enn
ingin er eitthvað meir en lit-
ið á reiki, því á íslandi eru
samiskipti manna ótraustari og
reiku-l-li á margan hátt, þótt
ekld sé meifa sagt. Því oft
virðist einstaklingurinn ekki fá
að njóta sín vegna eigin hæfi-
leika, heidur er farið í kring-
um þá eins og -þeir væru eit-t-
hvei't aukaatriði eða feimnis-
mál, og þess vegna er oft kom-
ið að stundlegum hasafyrir-
brigðum sem einhverri lausn
á vanda þessa einstaklings, og
þá alla jafna í ein-hverri hjá-
kátlegri pólitík. (Kannski verð
ur þessi pólitík ofan á vegna
þess að við höfum aldrei þró-
að neina margþætta menningu,
pólitík ein hinna örfáu greina,
sem við skiljúm, þótt h-ún sc
raunar eins og einhver risavax
in þjóðieg bilun, sem enginn
skilur raunar, eða reynir að
skilj-a.) Reyn-t er o-ft að snúa
einstaklingnum (svo fremi sem
eitthvað er gert fyrir hann)
inn á eitthvert brask, bola hon
um í stöður og þá bola öðr-
u-m frá. Sú hvöt er h-vað mest
áberandi, að ha-uga ein-hverju
upp í snatri, ávallt í snatri,
því það er engu líkara en
ávallt sé verið að tjalda til
einnar nætur. (Hver var að tala
u-m að nýta þjóðlegar afurð-
ir, nýta mannsaflann, nýta
hina mannlegu skynsemi og
gáfur? Mig minnir að einihverj
ir hafi talað svona, en kannski
er það bara della.) En þegar
allt kemur tii alls, er þessi
hroði, eða verður, ekkert nema
maðurinn sjálfur, þes-si ein-
staklingur, sem hélt að hann
gæti orðið til einhvers, líf hans
hefði einhvern tilgang.
Einstaklinginn langar ekki
framar til að leggja hart að
sér. Til hvers væri það? I-Iann
er al-la vega farinn að hugsa:
Þvílíkt tildur- Þvílík skyndi-
tnennska! Til dæmis hef-ur Þjóð
verji, búsettur á íslandi, sfcrif-
að, og þetta kiVn mér ekki á
óvart: „I-Iér standa yfir kosn-
ingar. Það versta er að ég hef
ekfci hugmynd um, hvern ég
á að kjósa, og það er hjákát-