Pressan - 15.06.1989, Blaðsíða 16

16
Fimmtudagur 15. júní 1989
sjúkdómar og fólk
IGERÐ A FÆTI
Igerð eftir gaddavír
Bóndinn í Ási hafði stungið sig á
gaddavír fyrir nokkrum dögum.
Hann hafði klofað yfir girðingu og
rispað sig illilega á ryðguðum gadd-
inum á lærinu innanverðu. Af þessu
hafði hlotist sár, sem síðan hafði
bólgnað og grafið í. Hann hafði
legið með þetta í nokkra daga og
var orðinn mjög veikur, þegar
læknir var loksins sóttur til hans.
Sárið leit illa út og grienilegt að
mikil ígerð var komin í lærið. Hann
var með bólgna eitla í náranum og
lærið var rauðþrútið og svert.
— Þetta lítur ekkert sérstaklega vel
út, sagði ég, eftir að hafa horft
spekingslega á lærið um hríð. — Er
það ljótt? spurði bóndinn og horfði
á mig með óttablöndnum svip.
— Nei, nei, svaraði ég gegn betri
vitund og bætti svo við: En það
verður að leggja þig inn á sjúkra-
hús. — Heldurðu kannski að þejta
sé eins og fótarmein Grettis Ás-
mundarsonar, sem hann fékk úti í
Drangey forðum? spurði bóndinn.
— Hefurðu grun um, að einhver
hafi galdrað gaddinn inn í lærið?
spurði ég svona til að sýna, að ég
væri ekki alveg blankur í Grettis
sögu. — Nei, nei, svaraði kallinn,
mér finnst bara fóturinn vera eins
og lýsingin á meini Grettis. Við
höfðum ekki um þetta fleiri orð. Ég
kallaði á sjúkrabíl og bóndinn var
fluttur á sjúkrahús, þar sem lækn-
arnir gerðu aðgerð á fætinum, gáfu
honum fúkalyf og fóturinn varð
nokkuð góður eftir. Ég fór heim og
reyndi að sofna en gat það ekki;
mér stóð fyrir hugskotssjónum fót-
urinn bólgni.
Dauði Grettis
Þegar ég hafði velt mér nokkrum
sinnum reis ég á fætur, náði í Grettis
sögu og fór að lesa lokakaflana um
dauða Grettis. Samkvæmt sögunni
reyndi Grettir að höggva sér trjárót
í eldivið en öxin skrapp af rótinni í
fót Grettis fyrir ofan hné. Trjárót-
ina hafði fóstra Þorbjörns önguls
sent Gretti, honum til óheilla. Iltugi
bróðir batt um sárið og hafðist það
vel við í 3 daga og greri ágætlega
eða per primam eins og skurðlækn-
arnir segja, þegar þeir dást hvað
mest að handarverkum sínum. En
fjórðu nóttina kemur í ljós, að ígerð
er hlaupin í sárið eins og hjá bónd-
anum vini mínum. Þegar þeir
Grettir og Illugi skoða fótinn er
hann orðinn blásinn og kolblár og
sárið nú hlaupið í sundur. Þessu
fylgdu miklir verkir og varð Gretti
ekki svefnsamt. Verkirnir jukust og
fóturinn bólgnaði æ meira og gerð-
ist Grettir banvænn eins og stendur
í sögunni. Illugi sat yfir honum dag
og nótt. Þorbjörn öngull og hans
menn komust síðan út í Drangey og
drápu Gretti, enda gat hann lítt var-
ist vegna fótarsársins og lærið allt
grafið upp að smáþörmum.
Bakteríusýking
En hvað varð Gretti að fjörtjóni?
Hann fær sár af axarhögginu og
greinilega hleypur illt í það á nokkr-
um dögum. Sennilegast hefur verið
um sýkingu með bakteríu eins og
Streplókokkum, Stafýlókokkum,
Clostridíu eða gram ijeikvæöum
stöfum að ræða, en það eru allt
þekktar bakteríur sem geta valdið
slæmum sýkingum í- sárum sem
þessum og skapað mikil vandræði.
Sýkingin getur verið einskorðuð við
húðina og undirhúðina eða farið
dýpra niður í vöðvana og á milli
þeirra. Slíkar sýkingar eru oft á tíð-
um mjög alvarlegar og geta orsakað
mikil veikindi. „Líklegast er, að
Grettir hafi sýkst af Clostridíu
perfringens“ sagði mér sérfræðing-
ur minn í smitsjúkdómum forn-
manna. Illugi stundaði bróður sinn
í þessum veikindum af mikilli
natni, en þó hann væri hinn vænsti
og hugrakkasti piltur virðist hann
hafa kunnað lítið fyrir sér í læknis-
kúnst þessara tíma. Hann reynir
ekki að skera í sárið til að tæma út
ígerðina, eins og menn þó gerðu
iðulega á þessum árum, þegar illt
hljóp í bardagasárin. Þannig hikaði
Þórhallur Ásgrímsson ekki í Njálu,
þegar hann hafði fengið fótarmein,
heldur tvíhenti spjótið Skarphéð-
insnaut og rak í gegnum fótinn til
að hleypa út greftri og blóði. Illugi
lætur auk þess umbúðir vera of
lengi á sárinu án þess að gá hvernig
allt gangi. Bakteríurnar fá því að
leika lausum hala í fæti Grettis og
valda þeim óskunda sem Iýst er hér
að ofan.
Einkennilegur draumur
Ég fór að sofa en svaf óvært. Mér
fannst ég vera á leiðinni út í Drang-
ey í læknisvitjun til Grettis sterka
og Illuga bróður hans. Ég var ferj-
aður út í eyna í leiðindaveðri og
klifraði svo upp stigann sem þræll-
inn Glaumur kastaði niður, þegar
báturinn lagði að. Hann vísaði mér
til þeirra bræðra og við gengum hlið
við hlið að skálanum. Á leiðinni
kvartaði Glaumur hástöfum undan
vistinni hjá þeim bræðrunum,
sagðist aldrei eiga frí og þyrfti stöð-
ugt að sitja undir köpuryrðum og
ámælum. — Þú verður að tala við
trúnaðarmann verkalýðsfélagsins á
Sauðárkróki eða Búnaðarfélagið,
sagði ég, þeir hljóta að geta talað
við þá Illuga og Gretti fyrir þig svo
þeir fari ekki svona með þig.
Glaumur svaraði fáu. Við komum
að skálanum og bönkuðum nokkr-
um sinnum. — Knýr Hösmagi
hurð, sagði þá Illugi. — Nei, ætli
þetta sé ekki bara læknirinn, sagði
þá Grettir með hægð. Við snöruð-
umst inn, og ég gekk að Gretti, þar
sem hann lá á fleti og var greinilega
mjög þjáður. Fóturinn var, eins og
áður er lýst, blásvartur og mjög
bólginn og sver og eitlarnir í náran-
um bólgnir. — Þú ert með alvar-
lega sýkingu, sagði ég og við verð-
um að koma þér í land strax. — Er
þetta svo slæmt? spurði Iilugi og
var greinilega brugðið. — Já, svar-
aði ég og fór í farsímann og pantaði
þyrlu landhelgisgæslunnar út í
Drangey til að ná í fársjúkan mann.
Við biðum komu þyrlunnar dágóða
stund og þeir bræður kvörtuðu
undan letinni og ómennskunni hjá
Glaumi, en ég bað þá sýna honum
þolinmæði. — Annars klagar hann
ykkur bara fyrir verkalýðsfélaginu
og þið fáið aldrei annan mann hing-
að út í eyju til langframa í vinnu-
mennsku á taxta Búnaðarfélagsins.
Síðan kom þyrlan, lenti og út snör-
uðust snöfurmannlegir unglæknar
í nælonúlpum með Ioðkrögum.
Þyrlan flutti Gretti á Borgarspítal-
ann, enda tóku unglæknarnir ekki í
mál að fara með Gretti á Sauðár-
krók.
Úti er draumur
Ég fór svo í land og leitaði frétta
af Gretti. Hann hafði alvarlega sýk-
ingu með Clostridium perfringens
og var þegar í stað settur á stóra
penicillinskammta. Síðan var gerð
aðgerð á fætinum og reynt að
hleypa út öllum greftrinum og
hreinsa þetta upp. Daginn eftir var
greinilegt að betur mátti ef duga
skyldi og skurðlæknarnir fóru enn
dýpra niður í vöðvalögin til að
hreinsa ígerðina. — Sennilega
missir hann fótinn sagði ábúðar-
mikill skurðlæknir í símann, verst
að hann skyldi ekki koma fyrr.
— Ætli hann geti synt einfættur frá
Drangey í land? hugsaði ég með
mér, og á hann einhverja möguleika
á að sigla á seglbretti? Með þetta
vaknaði ég upp af draumnum, löð-
ursveittur og argur í skapi.
ÓTTAR
GUOMUNDSSON
Síðan skein sól lét gamminn geisa í Kringlunni í
vikunni. Tónleikarnir eru liður í ótaki tónlistar-
manna vegna sölu happdrættismiða. Tónlistar-
menn eygja stórkostlega möguleika í nýju og
rúmgóðu félagsheimili ó þremur hæðum.
Tónlistarbandalag íslands ad kaupa tvær hæðir / viðbót
við félagsheimili tónlistarmanna
TÓNUSTARBAR OG
VEITINGASTAÐUR
í þessari viku eru allar líkur á að Tónlist-
arbandalag íslands festi kaup á tveimur
hæðum til viðbótar þeirri sem það hefur nú
til afnota sem Felagsheimili tónlistar-
manna á Vitastig 3. Tónlistarmenn eiga
þriðju hæð hússins sem er um 250 m2 að
stærð, en nú er verið að ganga frá kaupum
á fyrstu og annarri hæð hússins fyrir mús-
íkanta og mun þá félagsheimilsisaðstaðan
u.þ.b. þrefaldast. Þarna hillir undir stór-
kostlega möguleika fyrir tónlistarmenn
að sögn Jóhanns G. Jóhannssonar tónlist-
armanns, sem er einn af forsvarsmönnum
þessa átaks.
Að kaupunum frágengnum fyrstu hæð á að koma upp tónlist-
hyggjast tónlistarmenn ráðast í arkrá í stíl við hinn fræga danska
miklarendurbæturáhúsnæðinu. Á Montmartre-klúbb. Þar verður
kappkostað að skapa sem besta að-
stöðu fyrir lifandi tónlistarflutning
og og upptökur.
Á annarri hæð er reiknað með að
rekinn verði veitingastaður i tengsl-
um við krána á fyrstu hæð. Þegar
kaupin ganga í gegn er ljóst að orð-
ið hafa straumhvörf hvað alla að-
stöðu til tónlistarflutnings í ís-
Iensku músíklífi varðar.
Tónlistarmenn hafa staðið að
miklum tónlistaruppákomum síð-
ustu daga í Kringlunni og selt happ-
drættismiða til fjáröflunar vegna
félagsheimilisins. Á dagskrá fram
að helginni verða m.a. Karlakórinn
Fóstbræður og Bjartmar Guðlaugs-
son. Öll helstu félög tónlistar-
manna eiga aðild að félagsheimil-
inu og má telja víst að þriggja hæða
vel búið félagsheimili muni efla all-
ar tegundir tónlistar þegar fram í
sækir og valda byltingu í lifandi
tónlistarlífi borgarinnar.