Pressan - 04.10.1990, Blaðsíða 20

20
FIMMTUDAGUR PRESSAN 4. OKTÓBER
NÝJAR ÍSLENSKAR
þjóÖsögur
Þaö er siöur til sjós aö henda gaman aö nýliðum í
áhöfninni. Þetta fékk drengur einn að reyna sem réö sig
um borö í fraktara. Fyrstu dagarnir liðu án þess aö nokk-
ur af áhöfninni yrti á drenginn fyrir utan fáeinar fyrir-
skipanir. Á þriöja degi er drengurinn settur á naeturvakt.
Um nóttina fór hann niður í messa. Þar var fyrir félagi
hans á vaktinni, gamalreyndur sjómaður, og lagði kapal.
Þó drengurinn settist á móti honum hélt hann áfram
meö kapalinn eins og ekkert væri. Loks mælti drengur-
inn, eins og til þess aö segja eitthvað:
„Andskoti ertu í flottri
peysu."
„Já, finnst þér þaö
ekki," svaraði sjóarinn án
þess aö líta af spilunum.
„Jú, hún er helvíti
góð," sagöi drengurinn.
„Hvar fékkstu hana?"
bætti hann svo viö.
„Kallinn prjónaöi
hana," sagði sjóarinn og
hélt áfram með kapalinn.
„Kallinn," hrópaði
drengurinn upp yfir sig,
vantrúaöur.
Sjóarinn leit upp eins
og honum væri brugðið
og horföi á drenginn
sem flýtti sér aö segja:
„Prjónar kallinn?"
„Já, hann hefur prjónaö á okkur alla strákana."
Drengurinn þagði um stund og spuröi síðan: „Held-
urðu að hann væri til í aö prjóna á mig?"
„Jájá, blessaður spurðu hann bara."
„Spurja hann? Núna? Klukkan er hálfþrjú. Hann er
ábyggilega steinsofandi."
„Neinei. Blessaöur vertu, hann er ábyggilega aö
prjóna."
„Já, en hann er alltaf í svo vondu skapi."
„Blessaður góði, um leiö og þú minnist á prjónaskap
þá Ijómar hann allur."
Drengurinn horföi um stund á sjóarann, sem hélt
áfram aö leggja kapalinn án þess aö líta upp. Síðan stóö
drengurinn á fætur og hélt upp í brú þar sem káeta
skipstjórans var. Hann hikaði örlítið fyrir utan dyrnar en
barði síöan þéttingsfast á hurðina.
„Hvað?" heyrðist hrópaö skapillri röddu innan úr káet-
unni og síðan var hurðinni svipt upp. Fyrir framan
drenginn stóð skipstjórinn á nærfötunum, auðsjáanlega
nývaknaður og allt annað en hlýlegur.
„Hvern djöfulinn vilt þú um miðja nótt?" hrópaði hann
að drengnum.
„Geturðu prjónað á mig peysu?" stamaði drengurinn
út úr sér um leið og hann virtist átta sig á að hann hafði
verið leiddur í gildru.
Engar sögur fara af viðbrögðum skipstjórans né
hversu lengi hann hafði drenginn í áhöfninni.
(Úr sjómannasögum)
SJÚKDÖMAR OG FÖLK
Limurinn og
Fáar íslendingasagna hafa
heillað íslendinga meira en
sagan af Gretti Ásmundar-
syni, enda er hún samofin
örlagasögu íslensku þjóðar-
innar. Grettir var vel af guði
gerður en varð landskunnur
ógæfumaður. íslenskri þjóð
virtust eitt sinn allir vegir
færir en hún lenti í miklum
ógöngum; nýlendukúgun,
niðurlægingu, einokunar-
verslun og erlendri hersetu.
Annað er gæfan en gjörvu-
leikinn eru einkunnarorð
Grettissögu og eflaust hafa
margir íslendingar á öllum
öldum fundið til samúðar og
samkenndar með Gretti.
Hann var allra manna sterk-
astur, ágætt skáld og prýði-
lega greindur, en lánaðist
ekki að stýra lífsfleyi sínu
framhjá öllum þeim boðum
og skerjum sem urðu á vegi
hans. Grettir var bráðþroska
og lenti ungur í útistöðum við
föður sinn, áreitti hann og gat
ekki gert honum til hæfis.
Hann gerðist myrkfælinn sí-
brotamaður, var lengst allra
íslendinga í útlegð og endaði
ævina vopnbitinn í Drangey
ásamt Illuga bróður sínum.
Oamalt ntvik úr
OreWissögu______________
Eg lá eitt kvöldið og las
þessa sögu. Seint og um síðir
lagði ég bókina frá mér. Úti
fyrir gnauðaði haustvindur-
inn, regnið barði húsvegginn
og leigubílar urruðu og
vældu úti í nóttinni. Einhvers
staðar í fjarska heyrðist
drukkinn maður reka upp
gól. Atvik úr Grettissögu,
þegar Grettir synti úr Drang-
ey eftir eldi, hélt fyrir mér
vöku. Hann kom úr sjónum
til bæjar á Reykjanesi, fór í
heita laug og lagðist síðan til
hvíldar og sofnaði, enda orð-
inn þrekaður af sundinu.
Vinnukona ein leit á Gretti fá-
klæddan og sofandi og fannst
fádæmi hversu lítt hann var
vaxinn niður og limurinn lít-
ill. Dóttir bónda ávítaði hana
fyrir þessa léttúð en stúlkan
VISTARVERUR JARÐDVERGA Göngustígurinn, sem sést til vinstri, var færöur til að raska ekki ró jarðdverganna. Tekið skal
fram að það er jarðnesk vera sem situr á steininum.
JARÐDVERGAR RASKA
BORGARSKIPULAGI
„Það reyndust vera jarð-
dvergar sem höfðu stöðv-
að framkvæmdir, enda
hafa þeir víst orð á sér fyr-
ir að vera stríðnir," sagði
KOLBRÚN ODDSDÓTTIR,
landslagsarkitekt hjá
garðyrkjudeild Reykjavík-
urborgar, um tafir á fram-
kvæmdum við göngustíg í
Fossvogi.
Að sögn Kolbrúnar gekk
allt á afturfótunum þegar
mælingamenn mættu með
tól sín og tæki til þess að und-
irbúa lagningu stígsins. Ekki
tók betra við þegar málið
komst loksins í hendur verk-
fræðings. Og jafnvel tölvan
sem mötuð var á upplýsing-
um um stíginn tók sig til og
færði hann á allt annan stað.
Að sögn Kolbrúnar voru
menn búnir að leggja öll
áform um göngustíginn á hill-
una þegar henni hugkvæmd-
ist að leita til Erlu Stefáns-
dóttur. Hún hefur gert sjón-
varpsþátt um álfa og huldu-
fólk, og kortlagt byggðir
þeirra á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu.
Erla fór á vettvang ásamt
fulltrúa garðyrkjudeildarinn-
ar og komst fljótlega að raun
um að fyrirhugaður stígur lá
í gegnum vistarverur jarð-
dverga, sem eru smávaxnar
ógæfa Grettis
fór aftur, kíkti og hló dátt.
Grettir vaknaði og reiddist
mjög og kvað vísu. í vísunni
segir Grettir háttalag stelpu-
gopans léttúðugt. Hann við-
urkennir að limurinn sé of
stuttur en segist á móti hafa
stóran pung.
Skringilegur____________
draumur_________________
Út frá þessum hugleiðing-
um sofnaði ég og dreymdi að
ég væri heilsugæslulæknir á
Norðurlandi. — Næsti, sagði
ég og inn kom tröllslega vax-
inn maður með rauðleitt úfið
hár. Hann var í bláum sam-
festingi, lopasokkum, svört-
um stígvélum og nælonúlpu.
Um hálsinn bar hann rauð-
leitan trefil. Við fengum okk-
ur sæti og hann sagðist heita
Greltir Ásmundarson frá
Bjargi í Miðfirði. Hann fór
úr úlpunni og var í bol undir
sem á stóð: Kraftlyftinga-
klúbburinn. — Mér líður
illa, sagði hann eftir langa
þögn. — Nú, hvað er að?
spurði ég. — Hann er alltof
stuttur á mér, svaraði maður-
inn og mér fannst það hljóma
hjárænulega frá þessum stóra
manni. — Mér fannst strák-
arnir alltaf hlæja að mér í
leikfiminni og starfsstúlka í
sundlaugunum flissaði að
mér um daginn eftir sund-
sprett. Ég hef aldrei kvænst
en ferðast um landið þvert og
endilangt, keyrt vörubíla og
jarðýtur og stundað aflraunir.
En það er alveg sama hvað ég
lyfti miklu, ekki lengist limur-
inn við það.
Maalingar Kinseys
— Já, sagði ég, flestir karl-
menn hafa miklar áhyggjur af
lengdinni á lim sínum. AI-
bert Kinsey, þekktur amer-
ískur kynlífskönnuður, rann-
sakaði 2.376 karlmenn og
mældi liminn í slappri og
stinnri stöðu. Meðallengd
reðurs í stinningi var 15 sm
með dreifingu milli 9 og 22ja
sm. Langfiestir voru á bilinu
13—18 sm. Það var ekkert
samband milli líkamshæðar
og lengdar lims. En lengd
limsins skiptir ekki þeim
sköpum sem margir telja, því
að leggöng konunnar eru
teygjanleg og geta lagað sig
að öllum stærðum getnaðar-
og dálítið hrekkjóttar verur.
Jarðdvergarnir hafa lengi bú-
ið á þessum slóðum og undu
því stórilla að vera hraktir
burtu. í samtali við PRESS-
UNA sagði Erla samt að sög-
ur um geðillsku og hefnigirni
álfa og huldufólks væru stór-
lega ýktar, þetta væru miklar
friðsemdarverur sem lifðu í
sátt og samlyndi við náttúr-
una. Garðyrkjudeildin færði
göngustíginn lítilsháttar til,
svo nú liggur hann í sveig
meðfram jarðdvergasteinin-
um, og undu báðir aðilar
lims. Hafðu engar áhyggjur af
þessu, Grettir minn. Hann
virtist hlusta af mikili gaum-
gæfni og sagði svo: — Skiptir
lengdin þá engu máli? — Nei,
svaraði ég. — Þá látum við
reyna á það, sagði hann, ég
skelli mér í Glæsibæ í kvöld
með hinum jarðýtustjórun-
um. Hann glotti og hugði gott
til glóðarinnar.
Ný söguskýring
'J
Eg hrökk upp af svefni og
hugsaði með mér: Er hægt að
rekja lungann af ógæfu Grett-
is til þessa, að vera svona stór,
mikill og sterkur að vallarsýn
málalokum vel. Erla kvað
fólk leita til sín í vaxandi mæli
þegar það ætlaði að breyta
einhverju í görðum sínum.
„Ég segi fólki að setjast niður
og hugleiða. Tala í huganum
við verurnar og segja þeim
hvað er á döfinni. Þá verða
engin óhöpp."
Þess má að lokum geta að
sjónvarpsstöðvar á Norður-
löndum og BBC hafa sagt frá
viðskiptum garðyrkjudeild-
arinnar og jarðdverganna í
Fossvogi.. .
en með pínulítinn lim og stór-
an pung? Vísur Grettis benda
þó til þess að honum hafi
mjög þótt fyrir þessu sköpu-
lagi sínu, en á þeim tíma vissu
menn ekki eins mikið um
þessi mál og nú. Kannski
hefði verið hægt að afstýra
hörmungum Grettissögu
með einfaldri kynfræðslu og
ráðgjöf í kynferðismálum. Þá
hefði Grettir orðið sóma-
bóndi í sveit, átt börn og buru
og stundað aflraunir sér til
skemmtunar með sveitung-
um sínum á góðviðrisdögum
en ekki lent í öllum þeim
hörmungum sem Grettissaga
greinir frá.