Pressan - 17.12.1992, Qupperneq 9

FIMMTUDAGUR PRESSAN 17. DESEMBER 1992
9
Flugmálastjórn
HIMINHÁIR FERÐfl-
REIKNINGAR NOIADIR
SEM LAUNABÆTUR
FYRIR S1ARFSMENN
Starfsmenn Flugmála-
stjórnar innheimta
fullt gjald af ríkinu
fyrir farseðla sína í
embættisferðum. Það
gerist þrátt fyrir að
þeir njóti sérstakra af-
sláttarkjara hjá Flug-
leiðum. Þessi afsláttar-
kjör virðast því ekki
skila sér til ríkissjóðs
heldur hafa verið not-
uð til launauppbóta í
einni ferðaglöðustu
stofnun ríkisins.
Starfsemi Flugmálastjórnar ís-
lands var til umræðu hjá fjárlaga-
nefnd Alþingis fyrir skömmu. í
framhaldi af því hefur verið
ákveðið að taka starfsemi stofn-
unarinnar til gagngerrar rann-
sóknar effir áramót. Auk þess hef-
ur verið ákveðið að öll endur-
skoðun með stofnunni verði færð
undir Ríkisendurskoðun.
Eftir því sem komist verður
næst hefur verið nokkuð rætt um
það innan Flugráðs, sem formlega
séð fer með yfirstjórn Flugmála-
stjórnar, að stokka upp starfsemi
stofnunarinnar.
Þáð sem hefur vakið sérstaka
athygli manna nú er himinhár
ferðakostnaður sem virðist vera
dulbúin launuppbót til starfs-
manna. Þessir reikningar stangast
á við þá staðreynd að starfsmenn
Flugmálastjórnar í embættiser-
indum greiða ekki nema 25 pró-
sentaf flugfargjaldi.
Margir telja að mikil ferðalög
séu óhjákvæmilegur fylgifiskur
stofhunar eins og Flugmálastjóm-
ar. Það telur hins vegar Karl
Steinar Guðnason, formaður fjár-
laganefndar Alþingis, fullkomlega
ofrnetið. „Það mætti halda að það
væri ekki búið að fínna upp fax-
ið,“ sagði Karl Steinar og starfs-
maður Flugmálastjórnar sagði að
mikið af þessum ferðalögum
tengdist tilgangslausum fundar-
setum. í því sambandi má minna
á ummæli fyrrverandi flugmála-
stjóra, Péturs Einarssonar, þegar
hann tók við embættinu, en þá
sagði hann að oft og tíðum væri
nóg að senda íslenska fánann!
MIÐARNIR DÝRARIEN EF
FARIÐ VÆRIA SAGA CLASS
Árið 1991 var ferðakostnaður
Flugmálastjómar alls krónur 28,1
milljón en í ár verður hann 23,9
milljónir samkvæmt upplýsingum
frá Flugmálastjórn. í samtali við
PRESSUNA tafdi maður tengdur
stofnunni að eðlileg tala fyrir
þennan kostnað væri á bilinu 10
til 12 milljónir króna.
Það sem menn hnjóta þó helst
um í ferðareikningum Flugmála-
stjórnar er að flestallir farseðlar
virðast vera á fullu verði. í sam-
þykktri ferðaáætlun fyrir þetta ár
áttu ferðir til Evrópulanda að
kosta 97.000 krónur hver og
120.000 krónur ef farið yrði til
Bandaríkjanna eða Kanada. Þess-
ar upphæðir vekja furðu því í
raun er ekki hægt að frnna nein
fargjöld sem koma heim og sam-
an við þær. Ef tekið er dæmi af
nokkmm „Saga Class“ fargjöldum
í dag þá kostar 77.460 krónur til
Luxemborg, 80.520 til Kaup-
mannahafnar og 97.460 krónur að
fara til New York. Flugvallarskatt-
ar em ekki innifaldir í þessum töl-
um. Þá má bæta við að ef bókað er
með minnst fjögurra daga fyrir-
vara gefa Flugleiðir 20 prósent af-
slátt af „Saga Class“ fargjaldinu.
Þar sem flestir fundir, sem starfs-
menn Flugmálastjómar sækja, em
ákveðnir með löngum fyrirvara
ætti að vera auðvelt að uppfylla
þetta skilyrði.
STARFSMENNIRNIR FERÐ-
AST A ALLT ÖÐRU VERÐI
EN REIKNINGARNIR SEGJA
Samkvæmt upplýsingum sem
blaðið hefur aflað sér fá starfs-
menn Flugmálastjórnar, sem em í
embættiserindum, 75 prósent af-
slátt af fargjaldi og er þarna um að
ræða sérstök afsláttarkjör sem
þeir einir fá. Einnig segja heimild-
ir að algengt sé að starfsmenn
Flugmálastjórnar ferðist á al-
mennu farrými, með öðmm orð-
um á fargjöldum sem séu innan
við 30.000 krónur. Þá njóta starfs-
menn loftferðaeftirlitsins, sem er
sérstök deild innan Flugmála-
stjórnar, sérstakra afsláttarkjara
hjá Flugleiðum — kjara sem helst
er hægt að líkja við þau sem
starfsmenn félagsins njóta í formi
frímiða. f mörgum ferðum ferðast
menn því ókeypis.
Samkvæmt upplýsingum sem
liggja fyrir um reglur varðandi far-
seðlagreiðslur hins opinbera þá
ber mönnum að skila inn farseðl-
Pétur Einarsson: Ferðakostnað-
ur hans árið 1991 var 1,6 millj-
ónir króna. Hann dvaldist 76
daga erlendis í fyrra.
unum með reikningi.
Ekki er að sjá að þessi sérstöku
afsláttarkjör komi fram í verði á
farseðlunum sjálfum. Þar sem
Þorgeir Pálsson, núverandi flug-
málastjóri, er ekki á landinu var
Pétur Einarsson spurður að því
hvaða vinnulag tíðkaðist varðandi
farseðla. Sagðist Pétur hafa barist
fyrir því í sinni tíð að starfsmenn
fengju alltaf ódýrasta apex-far-
gjaldið sem byðist hverju sinni.
Ríkissjóður hefur hins vegar ekki
notið neinna slíkra kjara en menn
eru hins vegar að reyna nú að
hefja slíkar viðræður við Flugleið-
ir.
Þá neitaði Ágúst Valgeirsson,
fjármálastjóri stofnunarinnar, því
að þeir hefðu þessi kjör hjá Flug-
leiðum en vildi ekki segja hver af-
slátturinn væri.
Nefna má að fýrir tveim árum
flutti Birgir Þorgilsson flugráðs-
maður tillögu þess efnis að starfs-
menn Flugmálastjórnar tækju
ekki við afslætti frá neinu flugfé-
lagi. Slíkt mun vera til samræmis
við það sem tíðkast erlendis.
TÍÐAR SNJÓRUÐNINGS-
TÆKJASÝNINGAR
Sem dæmi um gagnsemi ferða-
laganna má nefna ferðir Jóhanns
H. Jónssonar, sem hefur með
málefni flugvalla á landinu að
gera, á snjóruðningstækjasýning-
Karl Steinar Guðnason: Starf-
semi Flugmálastjórnar til rann-
sóknar eftir áramót.
ar. Þessar ferðir hafa verið teknar
til umræðu í flugráði og hafa eitt-
hvað verið minnkaðar. Jóhann fór
hins vegar á þessu ári til Buffalo í
New York og kostaði sú ferð
285.135 krónur og þar af fargjald-
ið 119.215 krónur. Blaðið hefur
heimildir fyrir því að menn hafi
hent nokkuð gaman að þessum
ferðum vegna efasemda um sér-
þekkingu Jóhanns á tækjakostin-
um, en hann er mjólkurfræðingur
að mennt. Þá hefur því verið hald-
ið fram að allir framleiðendur
snjóruðningstækja, sem sérstak-
lega eru gerð fyrir flugvelli, séu
þegar með umboðsmenn hér á
landi.
Þá má nefna rausnarlega ferð á
miðju sumri í fyrra þar sem Pétur
Einarsson bauð Agli Ólafssyni á
Hnjóti í Örlygshöfn til Bandaríkj-
anna til að skoða Smithsonian
flug- og geimferðasafnið. Þangað
fór Egill í fylgd Jóhanns og eigin-
konu hans og borgaði Flugmála-
stjórn fyrir þau bæði. Ferðin kost-
aði 293.540 krónur. Pétur sagðist
ekki hafa neinar efasemdir um að
slíkur rausnarskapur hefði átt vel
við, enda hafi Egiíl byggt upp ein-
stakt flugminjasafn í Örlygshöfn.
Varðandi verðlag á fargjöldum
hjá Flugmálastjórn má nefna að
þegar starfsmenn hennar fara til
Seattle í Bandaríkjunum (þar sem
Boeing-verksmiðjurnar eru) þá
i
kostar farið um 240.000 krónur á
sæti. Kunnugir segja að vel sé
hægt að komast þangað fyrir þre-
falt til fjórfalt lægri upphæðir.
VIÐGERÐARTÍMARNIR Á
FLUGMÁLASTJÓRNARVÉL-
INA NOTAÐIR SEM LAUNA-
UPPBÆTUR
Rekstur á flugvél Flugmála-
stjórnar hefur oft orðið tilefni
gagnrýni. Samkvæmt heimildum
blaðsins hefur ekki dregið úr
þeirri gagnrýni undanfarið. Hefúr
verið bent á að rekstur og viðhald
sé dýrt, notkunin vafasöm og til-
gangur með rekstri hennar óviss.
A síðasta ári munu flugtímar á
vélina hafa verið í kringum 540 og
þar af leiguflug um 120 tímar.
Innan flugráðs hefur komið fram
gagnrýni þess efnis að vélin væri
með þessu leiguflugi í samkeppni
við einkafyrirtæki á því sviði. Auk
þess hafa margoft komið upp til-
vik sem vekja grunsemdir um
misnotkun á vélinni.
Eftir því sem komist verður
næst hefur mikill fjöldi viðhalds-
tíma verið skráður á vélina eða
um 800 talsins. Þetta mun hafa
komið upp í kjölfar launabaráttu
flugvirkja og því augljóslega verið
að búa til launauppbót með þess-
um hætti. Maður kunnugur mál-
inu sagði að viðhald af þessari
stærðargráðu væri út í hött. Karl
Steinar sagði að það hlyti að koma
til greina að færa þetta viðhald
undir Landhelgisgæsluna.
„KENNEDY-BRÆÐUR"
HAFA VEÐSETT FLUGSKÝL-
IÐ FYRIR 80 MILLJÓNIR EN
EKKIBORGAÐ KRÓNU ENN
ÞÁ
Eitt það atriði sem hvað harðast
hefur verið gagnrýnt við embætt-
isfærslur fyrverandi flugmála-
stjóra er sala hans á flugskýli
númer eitt tii íslandsflugs, sem er í
eigu „Kennedy- bræðranna" svo-
kölluðu á Akureyri.
Á sínum tíma var salan harð-
lega gagnrýnd og í Ijósi þess er
sériega forvitnilegt að skoða eftir-
mála sölunnar. Samkvæmt þing-
lýstu afsali kostaði flugskýlið 15
milljónir en á afsalinu er aðeins
gerð grein fyrir hvernig ætti að
greiða 12 milljónir. Það var gert
með þremur veðskuldabréfum
sem enn er ekki farið að greiða af.
Þess í stað er búið að veðsetja
flugskýlið fyrir hátt í 80 milljónir
króna sem er einmitt það sem
menn héldu fram að yrði gert á
sínum tíma.
í ljósi þessa er athyglisvert að
skoða ummæli Pétur Einarssonar
í greinargerð hans til flugráðs 3.
apríl 1991. Þar svarar hann ásök-
unum um að væntanlegir kaup-
endur ætli að nota húsið til veð-
setninga vegna hás brunabóta-
mats: „Ég hef kannað þetta mál og
mér er tjáð af bankamönnum að
mjög erfitt sé að fá lán veðsett í
byggingum, sem ekki megi standa
lengur en 10 ár svo sem er í þessu
tilfelli...“ Eigi að síður eru nú um
80 milljónir áhvílandi á skýlinu.
Farið hefur verið fram á það við
flugráð að það beiti sér fýrir opin-
berri rannsókn á sölunni.
17 PRÓSENT FRAM ÚR
FJÁRLÖGUM AÐ MEÐAL-
TALI
f samtali við blaðið sagtist Pét-
ur ávallt hafa haldið sig vel innan
fjárlaga og aðeins farið um eitt
prósent ffam úr fjárheimildum að
meðaltali. Hvernig hann fær þá
tölu út er óskiljanlegt, því ef
marka má upplýsingar úr ríkis-
reikningum (sem áður hafa verið
birtar hér í PRESSUNNI) fór
Flugmálastjórn um 17 prósent
fram úr fjárlögum á fimm ára
tímabili frá 1986 til 1990. Fram-
reiknað voru Flugmálastjórn
skammtaðar 626 milljónir á ári en
hún eyddi 732 milljónum eða 106
milljónum umfram fjárheimildir
að meðaltali. Á fimm ára tímabili
nam þessi ffamúrakstur því rúm-
lega hálfum milljarði. — Og það
þótt að sértekjur Flugmálastjórnar
hafí yfirleitt orðið meiri en gert
hafi verið ráð fyrir við fjárlaga-
gerð.
Samkvæmt ársreikningi Flug-
málastjórnar í fyrra fór stofnunin
164 milljónir fram úr fjárlögum,
jafnvel þótt tekjur hafi orðið 80
milljónum hærri en gert var ráð
fyrir._______________________
SigurðurMár Jónsson
ásamt Friðrik Þór Guð-
mundssyni
Flugskýli
íslandsflugs:
„Kennedybræðu
hafa ekki borgað
krónu fyrir húsið
en veðsett þaðfyrir
hátt í 80 milljónir.