Pressan - 04.02.1993, Blaðsíða 4

FIMMTUDAGUR PRESSAN 4. FEBRÚAR 1993
F Y R S T
&
F R E M S T
M E N N
Jóhannes Nordal, bankastjóri Seðlabankans
Hver vill sitja kyrr þegar
Jóhannes hefurflúið hið
sökkvandi skip?
Það á ekki af íslendingum að
ganga. Þorskurinn er horfinn.
Fiskeldisævintýrið orðið martröð.
Landið er að fjúka burt. Ríkis-
sjóðshallinn er krónískur og
skuldir hlaðast upp. Enginn vill
kaupa raforkuna af okkur — að
minnsta kosti ekki á þessari öld.
Það er ekkert ljós framundan. Að-
eins myrkur og fullvissan um að
við munum feta slóð Færeyinga;
ganga á fund dönsku ríkisstjórn-
arinnar, skila fullveldinu og óska
eftir að Danir taki við okkur aftur.
Þetta er ekki par ft'n framtíðar-
sýn. Það er ekki auðvelt að staul-
ast í gegnum daginn með hana á
bakinu. En það var hægt - allt þar
til í síðustu viku að Jóhannes Nor-
dal lýsti því yfir að hann ætlaði að
hætta í Seðlabankanum og skilja
okkur ein effir með vandann. Þá
féll manni allur ketill í eld.
Hvernig á íslenska þjóðin að
lifa án Jóhannesar? Man einhver
hvernig henni tókst til áður en
dómgreindar hans fór að njóta
við?
Líkast til ekki.
Jóhannes hafði varla fyrr sleppt
orðinu til að boða brotthvarf sitt
en þjóðin fór á taugum. Greinar
voru skrifaðar í blöðin þar sem
bent var á að íslendingar fengju að
öllum líkindum engin lán í út-
löndum úr þessu. Jóhannes þekk-
ir nefnilega svo marga banka-
stjóra og ef marka má greinarnar
fékk hann lán hjá þessum vinum
sínum út á eigin mannkosti en
ekki greiðslugetu fslendinga. Og
það er enginn kominn til með að
segja að þessir vinir Jóhannesar
séu tilbúnir að veita lán út á
mannkosti Jóns Sigurðssonar eða
einhvers ámóta manns.
Og þetta er aðeins dæmi um
það gat sem Jóhannes skilur eftir
sig. Hver á skrá gengið þegar hann
hættir? Hver á að ráðleggja ríkis-
stjórnum í efhahagsmálum? Hver
á að kaupa geirfúgla á útlenskum
uppboðum? Hver á að gefa út
Fjármálatíðindi?
Einhverjir hrokagikkir munu
sjálfsagt gera lítið úr þessu vanda-
máli og segja sem svo, að það sé
ekki mikill söknuður að leiðsögn
„Einhverjir hrokagikkir munu segja sem
svo, aðþað sé ekki mikill söknuður að
leiðsögn Jóhannesar og dómgreind, úr því
við sitjum uppi með raforku sem enginn
vill kaupa, vitlaust skráð gengi, allt of
mikið afskuldum, kolvitlausarjjárfest-
ingar og aðrar afleiðingar fáránlegrar
efnahagsstefnu undanfarinna áratuga.í(
Jóhannesar og dómgreind, úr því
við sitjum uppi með raforku sem
enginn vill kaupa, vitlaust skráð
gengi, allt of mikið af skuldum,
kolvitlausar fjárfestingar og aðrar
afleiðingar fáránlegrar efnahags-
stefnu undanfarinna áratuga. En
þetta eru ábyrgðarlausir gárungar.
Eða geta þeir svarað því hvert
Steingrímur, Ólafúr, Jón og Davíð
hefðu leitt okkur ef Jóhannes hefði
ekki rúnnað af mestu vitleysuna?
Nei, málið er að nú þegar Jó-
hannes er flúinn hið sökkvandi
skip er lítið vit fyrir okkur hin að
reyna að þrauka áffam. Hann hef-
ur gefið tóninn. Við hlýðum hon-
um eins og áður._______________
ÁS
Gylfi Sveinsson viðskiptafræðingur
Útgefandi svarta
listans ákærður
fyrir fölsk viðskipti
Ríkissaksóknari hefur
ákveðið að ákæra tvo menn,
þá Gylfa Sveinsson viðskipta-
fræðing og Magnús Guðjóns-
son prentara, vegna viðskipta
með prentvél. Þeim er gefið
að sök að hafa gefið út falsaða
sölunótu til að sýna fram á
viðskipti sem ekki virðast
hafa farið fram.
Gylfi Sveinsson hefur um
langt skeið rekið Reiknistof-
una hf. í Hafiiarfirði. Þar hef-
ur Gylfi séð um útgáfu á hin-
um umdeilda „svarta lista“ yf-
ir vanskilamenn sem bankar
og lánastofnanir hafa keypt.
Þessi listi hefur verið um-
deildur í gegnum tíðina og
þess jafnvel dæmi að Gylfi
hafi orðið fyrir aðkasti vegna
þess.
Málið sem hér um ræðir
verður þingfest í Héraðsdómi
Reykjaness á morgun, föstu-
dag. Ákæruefnið lýtur að
brotum á lögum um virðis-
aukaskatt. Þeim Gylfa og
Magnúsi er gefið að sök að
hafa útbúið málamyndaafsal
og meðfýlgjandi reikning fyrir
prentvél sem á að hafa kostað
2,3 milljónir. Með þeim hætti
átti að Iíta svo út að Gylfi
keypti prentvélina af einkafýr-
irtæki Magnúsar. Með þess-
um hætti fengu þeir endur-
greidda tæplega hálfa milljón
króna í innskatt. Rannsókna-
deild ríkisskattstjóra og RLR
rannsökuðu málið.
„Það er ekki mfiin háttur að tjá
mig um svona mál á þessu stigi.
En ég get sagt þér eitt: að það er
ólíklegt að viðskiptafræðingur
skuli ekki kunna eitthvað fyrir sér
í viðskiptum,“ sagði Gylfi þegar
sakarefnið var borið undir hann.
En ferð þú inn á svarta list-
annnúna?
„Þetta er allt öðruvísi mál. Til
dæmis má nefna að mál sem eru í
bókinni hjá mér koma úr héraðs-
dómum, fiá sýslumönnum og úr
dagblöðum. Þetta eru dómar og
Gylfi Sveinsson viðskiptafræðingur: Ætlar ekki að setja sjálfan sig á
svarta listann.
úrskurðir. Ef við tökum hins veg-
ar skattamál almenns eðlis, skatt-
kærur, umferðarlagabrot og svo
framvegis, þá fer það ekki inn á
skrá hjá mér. Þetta mál er sama
eðlis. Þetta er í rauninni bara túlk-
un á skattalögum eða þess háttar.“
Þó hefúr þetta leitt til ákæru
og það gæti komið dómur?
„Já, en sá dómur er öðruvísi.
Þetta er ekki dómur í máli milli
tveggja aðila, þar sem annar lofar
að borga hinum og svo framvegis.
Þetta er miklu frekar inni í skatta-
málapakka og þau mál eru með-
höndluð á allt annan hátt og yfir-
leitt aldrei talað neitt um þau.“
Þannig að þótt það kæmi
dómur myndi það ekki falla
undir þá flokkun sem þú hefur
beitt á Ustann.
„Nei, eins og við vorum að tala
um áðan. Þetta er allt annar mála-
flokkur."______________________
Sigurður MárJónsson
Á L I T
Pólitísk skipun í stöðu Seðlabankastjóra
Anna ívarsd., formaður
Samb. ísl.
bankamanna
„Ég er á móti pólitískum
stöðuveitingum og tel mikilvægt
að stöðuveitingar í bankakerfinu
byggist á faglegu mati. Sam-
kvæmt núgildandi lögum um
Seðlabanka ísiands er stöðuveit-
ing bankastjóra í höndum við-
skiptaráðherra og á hann að
framfylgja stefnu ríkisstjórnar-
innar í peninga- og efnahagsmál-
um. Nú liggur fyrir frumvarp til
nýrra laga um Seðlabankann þar
sem gert er ráð fyrir að hann
verði sjálfstæðari og óháðari rík-
isvaldinu og um leið er vald við-
skiptaráðherra til að skipa Seðla-
bankastjóra takmarkað, þar sem
hann getur aðeins valið úr hópi
umsækjenda sem bankaráð hefur
mælt með. Bankaráð gerir þær
kröfur til umsækjenda að þeir
hafi víðtæka þekkingu í peninga-
og efnahagsmálum og tel ég það
mjög til bóta ef þetta frumvarp
nær fram að ganga.“
össur Skarphéðinss., form.
n þingfl. Al-
þýðufl.:
„Æskilegt er að horfið sé frá
þeirri stefnu að Seðlabankinn sé
elliheimili fyrir afdankaða stjórn-
málamenn. Reyna' á að velja
menn í krafti reynslu sinnar og
menntunar en ekki vegna stjórn-
málaafskipta. Ég hygg að Seðla-
bankinn geti fremur gegnt hlut-
verki sínu ef ráðið er í stöðu
bankastjóra hans með faglega
hæfni að leiðarljósi og stjórn-
málaafskipti ráði þar engu um.“
Páll Péturss., form. þingfl.
I Framsóknarfl.:

„Meginatriði er að hæfni sitji í
fyrirrúmi við ráðningu manna í
stöðuna en hins vegar má ekki
refsa mönnum fyrir pólitískar
skoðanir sínar, sem flestir full-
þroska menn hafa. Með afskipt-
um sínum af stjómmálum öðlast
menn dýrmætari og dýpri
reynslu en í mörgu öðru og ég vil
heldur vita af pólitískum and-
stæðingi mínum í þessari stöðu
en skoðanalausri manneskju. Það
er hræðilegt að skipa menn í
stöður sem hafa menntun, en á
þröngu sviði, sem gerir þá lokaða
fýrir málefnum þjóðfélagsins, og
því heppilegast að í starfið veljist
menn sem hafa skoðanir. Þá aðila
virði ég ffemur en hina ópólitísku
sem venjulega reynast laumu-
menn sem eldci þora að gefa upp
stjórnmálaskoðun sína jafnvel
þótt þeir hafi hana. Mikilvægt er
einnig að bankaráð sé pólitískt
skipað þar sem Seðlabankinn á,
lögum samkvæmt, að fylgja
stefnu sitjandi ríkisstjórnar og
tryggja að stefna hennar nái frarn
að ganga. Bankaráð á að endur-
spegla hlutfallslega skiptingu
stjórnmálaaflanna sem sitja þing,
á að kjósa strax að lokinni stjóm-
armyndun og segja af sér þegar
stjórn fer ffá.“
Margrét Frímannsd., form.
| þingfl. Al-
þýðubandal.:
„Mér finnst fáránlegt að vera
með pólitískar stöðuveitingar,
sérstaklega í stöðu Seðlabanka-
stjóra, og tel að hæfni eigi fyrst og
fremst að ráða. Mikið hefur að
segja að menn geti Ieitað til Seðla-
bankastjóra úr öllum fylkingum,
því ráðleggingar hans og aðstoð
hafa mikið að segja. Erfitt verður
að fylla stól Jóhannesar og mikil-
vægt að hæfur maður veljist til
starfans."
I