Pressan - 04.02.1993, Blaðsíða 20

20
FIMMTUDAGUR PRESSAN 4. FEBRÚAR 1993
E R L E N T
að útskúfa hommum
Skemmdarverk hersins og veik staða Clintons forseta verða til þess að samkynhneigðir í hernum verða að
sætta sig við það sem blökkumenn þurftu að þola áratugum saman: útskúfun, fordæmingu og ofsóknir.
Þar kom að því að Bill Clinton
reyndi að standa við kosningalof-
orð. Og þar kom að því að hann
lærði fyrstu lexíuna um muninn á
pólitíkinni í Washington og Little
Rock.
Það tóku ekki margir eítir því
þegar Clinton lofaði í kosninga-
baráttunni að afnema bann við
því að samkynhneigðir gegni her-
þjónustu í Bandaríkjunum. Þetta
var eiginlega ekki-mál; svo sjálf-
sagt réttlætismál innan Demó-
krataflokksins að það þurfti ekki
að ræða það mikið. En málshöfð-
un homma í hernum varð til þess
að þetta varð eitt af fyrstu málun-
um sem Clinton þurfti að fást við í
Hvíta húsinu. Og þar lenti hann í
baráttu við herinn og áhrifamikla
þingmenn — baráttu sem hann
virðist hafa tapað.
SKEMMDARVERK HERSINS
Herinn gerði nefnilega eigin-
lega uppreisn gegn forseta sínum
og æðsta yfirmanni hersins. Ný-
skipaður dómsmálaráðherra, Les
Aspin, hafði samband við forystu-
mann demókrata í öldungadeild-
inni, George Mitchell, og spurði
hversu mörg atkvæði hann gæti
tryggt forsetanum fyrir breyting-
unni. Mitchell sagðist ekki hafa
örugg fleiri en þrjátíu, langt frá
þeim sextíu sem þyrfti til að
tryggja öruggan framgang máls-
ins.
Varnarmálaráðherrann sendi
forsetanum minnisblað með þess-
um upplýsingum. Clinton var
hins vegar varla búinn að opna
bréfið þegar innihald þess birtist á
forsíðu New York Times og hafði
þá verið lekið úr varnarmálaráðu-
neytinu. Það er nánast einsdæmi
að herinn reyni með svo augljósu
skemmdarverki að grafa undan
stefnu æðsta yfirmanns síns, for-
setans.
Clinton sat sem sagt uppi með
það opinbert gert að í þinginu
væri ekki meirihluti fýrir málinu
og öllum var kunn andstaða hers-
ins með formann herráðsins, Col-
in Powell, í broddi fýlkingar. En
Ciinton ætlaði að efna kosninga-
loforð sitt og hóf samningavið-
ræður við herinn og þingmenn
um hvernig hægt væri að miðla
málum.
SPURNING NÚMER 27
Niðurstaðan varð að herinn
myndi hætta að spyrja nýliða
spurningar númer 27: „Ertu sam-
kynhneigður eða tvíkynhneigð-
ur?“ Jákvætt svar við þessari
spurningu þýddi áður að viðkom-
andi komst ekki í herinn. Nú er
ekki spurt lengur og því lendir
fólk ekki í vandræðum fyrr en
mun seinna, þegar herþjónusta er
The Straits Times
Bosnía brennur
í nærri ár hafa Sameinuðu þjóðimar og Evrópubandalagið staðið hjá
á meðan harmleikurinn í Bosníu verður sífellt skelfilegri. Hvenær skyldi
þessi martröð eiginlega taka enda?
Það er kominn tími til að Sameinuðu þjóðirnar sýni einurð. Ágrein-
ingur er þó bæði innan öryggisráðsins og Evrópubandalagsins. Aðeins
sjálfbirgin forysta Bandaríkjanna getur orðið til að draga úr slíkum skoð-
anamun.
Ef Öryggisráðið tekur ekki af skarið munu Samtök íslamskra ríkja
gefa aðildarríkjum sínum grænt ljós á að koma múslímum í Bosníu til
aðstoðar. Átökin kunna að breiðast út. Hættan er of mikil fýrir þjóðir
heims til að hægt sé að standa hjá á meðan Bosnía brennur.
hafin. Sú verður skipan mála í að
minnsta kosti hálft ár og vel hugs-
anlegalengur.
Það þarf lagabreytingu til að
breyta því sem máli skiptir í regi-
um hersins varðandi samkyn-
hneigða. Við svo búið er ekki
meirihluti í þinginu fyrir slíkri
breytingu og það sem verra er,
það er líklegt að þingið breyti lög-
um þannig að fýrirætlanir Clin-
tons verði aldrei að veruleika. Sú
er að minnsta kosti hótun repú-
blikana, sem hóta að tengja slíka
breytingartillögu við fýrsta frum-
varpið sem fær afgreiðslu á nýju
þingi. Ef að líkum lætur verður
það frumvarp sem tryggir laun-
þegum launalaust leyfi vegna
barnsfæðingar eða veikinda í fjöl-
skyldunni — frumvarp sem er of-
arlega á forgangslista allra demó-
krata. Til að fella breytingartillögu
repúblikana þurfa demókratar 60
atkvæði í öldungadeildinni, sem
er fjarri lagi að þeim takist.
CLINTON LÚFFAR
Þessi vandræði forsetans
minna að mörgu leyti á vandræði
Jimmy Carters fyrstu mánuði
hans í embætti. Þar var líka á ferð
suðurrískur fýlkisstjóri sem hafði
ekki mikinn skilning á valdakerf-
inu í Washington og lenti í ótrú-
legustu vandræðum. Eitt af uppá-
haldsmálum Carters var frekar
ómerkileg stíflugerð í Suðurríkj-
unum, sem mikil andstaða var þó
við í þinginu. Carter sat fast við
sinn keip og lenti í svo ótrúlegum
átökum við þingið út af tiltölulega
ómerkilegu máli að flokksbræður
hans veltu fýrir sér hvernig þess-
um manni hefði tekist að vera
stjórnmálamaður árum saman.
Hér lenti Clinton í opinberri
andstöðu við samflokksmenn
sína í þinginu, menn á borð við
Sam Nunn, formann hermála-
nefndar öldungadeildarinnar,
sem hefur svo gott sem neitunar-
vald í málinu í þinginu. Clinton
hefði átt að sjá þetta fýrir eða að
minnsta kosti gera sér grein fyrir
að töluverða lempni þyrfti við
íhaldssama demókrata í þinginu.
Eftir að andstaðan varð opinber
og átökin greinileg hefði Clinton
hins vegar þurft að eyða stórum
hluta af sínu pólitíska kapítali til
að fá málið í gegn.
Það lagði hann ekki í og hefði
þó varla getað fundið sér meira
réttlætismál. Átökin um samkyn-
hneigða í hernum bera nefnilega
öll merki þess þegar aðskilnaður
kynþátta þar var afnuminn
skömmu eftir seinna stríð. Rök-
semdir hersins nú eru þær sömu
og rök samkynhneigðra þau sömu
og blökkumanna þá. Þótt kyn-
þáttahatur fýrirfinnist enn í hern-
um — eins og í bandarísku sam-
félagi yfirleitt — tókst samruninn
þó með eindæmum vel. Sönnun
þess er formennska Colins Po-
wells í herráðinu. Vegna vand-
ræðagangsins í Clinton verður
þess þó langt að bíða að samkyn-
hneigðir fái sama tækifæri.____
Karl Th. Birgisson
„Það hef ég
aldrei sagt"
Niðurstaðan varð að herinn myndi hætta að spyrja
nýliða spurningar númer 27: „Ertu samkynhneigður
eða tvíkynhneigður?" Jákvætt svar við þessari
spurningu þýddi áður að viðkomandi komst ekki t
herinn. Nú er ekki spurt lengur og því lendir fólk
ekki í vandragðum fyrr en mun seinna, þegar her-
þjónustj pr hafin

JS^Íaður
vikunnar
Jean-Marie
LePen
Leiðtogi Þjóðernisfýlkingar-
innar í Frakklandi, Jean-Marie
Le Pen, er ekki eins sigursæll
og áður, enda maðurinn búinn
að konia sér í vond mál. f sveit-
arstjórnarkosningunum fýrir
ári gerði Le Pen sér vonir um
15 til 20 prósent atkvæða, en
fékktæplega 14 prósent. Síðan
þá hafa vinsældir hans farið
dvínandi og samkvæmt nýj-
ustu skoðanakönnunum fýrir
þingkosningarnar í mars
fengju hægriöfgasinnar aðeins
10 til 12 prósent atkvæða. Jean-
Marie Le Pen hefur munað fífil
sinn fegurri. Flokkur hans er
hættur að vekja sömu athygli
og áður og hægriöfgastefnan er
ekki lengur það aðdráttarafl
sem hún var á blómatíma Le
Pens. Stöðugur samdráttur í
efnahagsh'fi og aukið atvinnu-
leysi er það sem franska þjóðin
hefur mestar áhyggjur af. Auk
þess sættir almenningur sig
ekki lengur við þá einföldu
lausn flokksins, að leggja að
jöfnu innflytjendur og atvinnu-
leysi. Fyrir um ári sýndu kann-
anir að rúmlega þriðjungur
þjóðarinnar var hlynntur
stefnu Þjóðernisfýlkingarinnar
í málum innflytjenda. Talað
var um að flokkurinn yrði brátt
annað sterkasta stjórnmálaafl-
ið f Frakklandi og Le Pen
mundi komast langt í næstu
forsetakosningum. Engu að
síður voru tveir þriðju Frakka
þeirrar skoðunar að Þjóðernis-
fýlkingin væri „ógnun við lýð-
ræðið“. Flokkurinn hefiir
aldrei verið talinn fær um að
vera við stjórnvölinn. Svo virð-
ist sem æ fleiri séu að komast á
þá skoðun, að stjórnmála-
stefna Jean-Maries Le Pen sé
síður en svo ákjósanleg.
Hemum enn helmilt
I