Pressan - 05.08.1993, Blaðsíða 6

MENN
6 PRESSAN
Fimmtudagurinn 5. ágúst 1993
Albert Guðmundsson
Bölvun boltamannsins
Edda Helgason hjá Handsal
VARÐ AÐ SKILA
IBUÐINNI06
JEPPANUM
Málaferlum er nú lokið fyrir Héraðs-
dómi Reykjavíkur í tveim dómsmálum
sem enska fyrirækið Sleipner Ltd. í Lond-
on höfðaði á hendur Eddu Línu Sigurð-
ardóttur Helgason hjá Handsal. Edda
var starfsmaður hjá verðbréfafyrirtækinu
Sleipner áður en hún kom hingað til
lands en hún hætti störfum hjá fyrirtæk-
inuíágúst 1988.
Fyrirtækið höfðaði mál gegn Eddu fyrir
bæjarþingi Reykjavíkur til að ná úr hönd-
um hennar íbúð að Hagamel 27 og jeppa
af gerðinni AMC árgerð 1985.
Taldi breska fyrirtækið að þessar eigur
væru komnar í hendur Eddu án þess að
neinar heimildir hefðu verið til þess.
Edda bar því hins vegar við að henni
hefði verið ráðstafað eignunum af Erik
Falk, sem þá var aðalframkvæmdastjóri
Sleipners, en honum var vikið ffá um leið
og Eddu. Þess má geta að í kjölfar brott-
rekstursins hóf Sleipner málaferli á hend-
ur Eddu og Erik en málinu var vísað ffá
dómi í Lundúnum í fyrra.
Dómarinn, Allan Vagn Magnússon
héraðsdómari, taldi að Erik hefði ekki
haft umboð til að ráðstafa eignunum
með framangreindum hætti. Taldi dóm-
arinn að engar sönnur hefðu verið færðar
fyrir því að þetta hefði verið gert í þágu
fyrirtækisins né því yfir-
höfuð gerð grein fyrir
málinu. Edda bar því
við fyrir dómi að hún
hefði fært fyrirtækinu
mikil viðskipti hér á
landi og taldi af þeim
sökum að henni bæru
þessar eignir upp í sölu-
þóknanir.
Vegna íbúðarinnar
var Eddu gert að greiða
7,5 milljónir að viðlögð-
um 5000 króna dagsekt-
um frá lokum aðfarar-
frests. Fyrir þann þátt
málsins var henni gert
að greiða 350.000 krón-
ur í málskostnað.
Það kom fram að
Edda hafði selt bróður
sínum bílinn og taldi
dómarinn að ekki ætti
að rifta þeim samningi.
Þess í stað var Eddu gert
að greiða Sleipner 1,2
milljónir króna fyrir bíl-
inn og 150.000 krónur í
málskostnað.
ALIT
Einar Páll Sveinsson, Jóhannes F. Skaftason, Jón Daníelsson
Ottó B. Ólafsson
Sigurður B. Þorsteinsson
að vera frjáls?
Þrátt fyrir háan aldur vekur
Albert Guðmundsson enn
skelfingu meðal pólitíkusa. Sú
ffétt að hann sé á heimleið og
Hulduherinn í viðbragðs-
stöðu fær kaldan svita til að
spretta út á sjálfstæðismönn-
um. Ástandinu má líkja við þá
tíma sem Frakkar upplifðu
eftir að Napóleon slapp úr
einangrun á Korsíku og
marséraði til Parísar — borg-
arinnar sem Albert er að
koma frá. Sjálfstæðismenn
spyrja hvort karlinn ædi virki-
lega að fara í framboð; af
hverju getur hann ekki farið á
elliheimili eins og önnur lög-
gilt gamalmenni? Þeim finnst
nánast ósanngjarnt að þurfa
að upplifa þessa bölvun bolta-
mannsins alla tíð.
Ferill Alberts Guðmunds-
sonar er einhver mannlegasti
kaflinn í íslenskri stjórnmála-
sögu. Enginn stjórnmálamað-
ur hefur staðið nær litla
manninum sem bærist í okk-
ur öllum. Albert veit hvernig
litlu hjörtun slá og hann veit
allt um mannlega breyskleika.
— Hann hefúr nefnilega próf-
að þetta allt á sjálfum sér. Það
var hann sem sem sat báðu-
megin borðsins í Hafskips-
málinu en gerði þó ekkert af
sér. Enda má spyrja hvort
maður sem veit ekki hvað er
rangt sé yfir höfúð fær um að
gera nokkuð af sér. Það var
eðlilegasti hlutur í heimi þegar
hann tók umboðslaun af
sjúkrapeningunum hans
Gvendar jaka, það var líka
fullkomlega eðlilegt að hann
skyldi taka öll biðlaun sem
boðist hafa. Það var einnig of-
ureðlilegt að hann skyldi
senda alla litlu karlanna sem
þurftu uppáskrift á litlu víxl-
ana sína til hinna þingmann-
anna í Borgaraflokknum. Það
„ Sjálfstœðismenn
spyrja hvort karl-
inn œtli virkilega
aðfara íframboð
— afhverju getur
hann ekkifarið á
elliheimili eins og
önnur löggilt gam-
almenni?“
var ekki heppilegt að hann
sjálfúr stæði í þessu.
En nú er hann á heimleið,
blessaður heillakarlinn. Það er
einmitt það sem við þurfum
nú í miðri krepputíðinni. Það
verður munur að fá hann
heim úr hringiðu Evrópu og
njóta alls þess sem hann hefúr
lært í útlandinu. Þó að fyrri
útivist Alberts hafi fyrst og
ffemst snúist um að elta tuðru
og afla umboða þá hefur
seinni útivistin sjálfsagt verið
heilladrýgri fyrir land og þjóð.
Þjóðin þarf einmitt mann
eins og Albert núna. Mann
með heildstæðar hugmyndir í
efnahagsmálum; mann sem er
fljótur að skilgreina vandann,
sundurgreinir í hvelli og legg-
ur fram vandaða málefna-
pakka þar sem allir fá eitthvað
við sitt hæfi. Albert skilur
samtímann og samtíminn
skilur Albert.
Það eru framundan góðir
tímar fyrir litla manninn. Ef
Albert býður sig fram í borg-
inni er allt eins líklegt að hann
lendi í lykilstöðu — enginn
geti myndað meirihluta nema
Albert fái að verða borgar-
stjóri. Þá verður gaman í borg
Berta.___________________
AS
Á lyfsala
Einar Páll Sveinsson, fratn-
kvœmdastjóri Domus Medica.
„Aðalástæðan fyrir því að
ég tel eðlilegt að frumvarpið
verði samþykkt er sú að kom-
inn er tími til að afúema ein-
okunarfyrirkomulag apóteka.
Út ffá sjónarhorni læknamið-
stöðvar Domus Medica, sem
er í eigu einkaaðila og hlutafé-
lags, er bagalegt að hafa ekki
apótek sem er óaðskiljanlegur
hluti slíkra miðstöðva ef vel á
að vera. Við sjáum ffam á að
með þessu frumvarpi verði
hægt að setja hér upp apótek.
Það hefur einnig skert okkar
samkeppnisstöðu að í skjóli
þessa einokunarfyrirkomulags
hefur fjöldi apótekara byggt
upp húsnæði fyrir lækna sem
þeir hafa í námunda við sín
apótek. Þetta gera þeir með
því fjármagni sem þeir afla í
gegnum þetta kerfi. Þannig er
staða annarra lækna sem
byggja sína þjónustu upp af
eigin rammleik ekki sambæri-
leg.“
Jóhannes F. Skaftason, lyf-
sali.„Ég get ekki verið með
frelsi í lyfsölu eins og það
kemur fram í þessu frum-
varpi. Það er of óheft og ég er
hræddur við of mikið ffelsi í
þessum málaflokki. Slíkt býð-
ur hættunni heim þegar til
lengri tíma er litið. Þetta getur
orðið tíl þess að lyfjum verði
haldið að almenningi vegna
þess að þróunin er sú í ná-
grannalöndunum að aðgengi
fólks að lausasölulyfjum vex.
Það er meðal annars gert til að
létta byrðar tryggingastofn-
ana. Við þekkjum hvernig
mannlegt eðli er. í framtíð-
inni munu safnast í þetta fag
menn með annað hugarfar en
þeir sem nú eru fyrir. Þeir
munu hafa sölumannssjónar-
miðið meira í hávegum. “
Jón Daníelsson, lektor í
hagfrœði.„Eitt af einkennum
íslensks þjóðfélags er ótrúlegt
magn sérleyfa, svo sem í
einkasölu lyfja, sem ríkið út-
hlutar vinum og vandamönn-
um ráðamanna. Þetta er aug-
sýnilega hagstætt fyrir sérleyf-
ishafana sem njóta mikils
hagnaðar af einkaleyfum sín-
um, og jafhframt leiðir það af
sér mikið þakklæti í garð
þeirra stjórnmálamanna sem
úthluta leyfunum. í flestum
öðrum vestrænum ríkjum eru
völd stjórnmálamannanna til
slíkrar úthlutunar mun minni
en hérlendis, og eru slík völd
talin neikvæð, svo sem á Ítalíu
þar sem almenningur er þessa
dagana að kasta fyrir róða
spiílingarkerfi gærdagsins. Is-
lendingar eru í þessum efnum
sem öðrum á eftir vestrænum
þjóðum í pólitísku siðferði, en
frumvarpið um frjálsa sölu
lyfja er til mikilla bóta. Frjáls
sala lyfja leiðir af sér lækkað
verð og betri þjónustu fyrir al-
menning og er kominn tími
til að við hættum að greiða
einbýlishús og jeppa lyfsala. “
Ottó B. Ólafsson, fram-
kvœmdastjóri Delta.„E'ms og
frumvarpið leit út í vor var
nánast bara ein megin breyt-
ing ffá gildandi fyrirkomulagi
í frjálsræðisátt. Sem sagt sú að
lyfjafræðingum eigi að vera
frjálst að stofna lyfjabúðir
hvar sem er. Ég sé í sjálfu sér
ekki stóra muninn á fyrir-
komulaginu með þessari
breytingu. Aftur á móti sé ég í
rauninni ekkert athugavert
við að þessi rýmkun eigi sér
stað, það kemur sér ekki illa
við okkur í iðnaðinum. Vænt-
anlega er nú samt meiningin
með þessum breytingum sú
að spara og minnka notkun.
Það leyfi ég mér að efast um
að muni gerast, því ljóst er að
með auknu aðgengi að lyfjum
mun notkun aukast. Það er
ekkert öðruvísi með lyf en
aðrar neysluvörur. Einnig er
ólíklegt að verð muni lækka
eitthvað að ráði, það virkar
örugglega í báðar áttir.“
Sigurður B. Þorsteinsson,
formaður lyfjanefndar.„Per-
sónulega finnst mér ekki mik-
il eftirsjá í því lénsfyrirkomu-
í haust er von á því að Al-
þingi afgreiði frumvarp um
sölu og dreifingu lyfja, sem
Sighvatur Björgvinsson
fyrrum heilbrigðisráðherra
lagði ffam í vor. Frumvarp-
ið gerir ráð fyrir auknu
ffelsi í lyfsölu.
lagi sem nú ríkir. Án tillits til
þess hvaða fyrirkomulag
menn vilja hafa á lyfsölu verð-
ur að gæta þess að ekki verði
slakað á öryggiskröfúm, hvað
varðar geymslu lyfja og af-
greiðslu þeirra. Ef því skilyrði
er fúllnægt hef ég ekki mikið
við það að athuga að frjáls-
ræði verði aukið. Þó hef ég
ekki mikla trú á því að verð
muni lækka mikið, bara af því
að frjálsræði verði komið á í
sölu lyfjanna. Verð getur líka
orðið mismunandi eftir því
hvar menn eru staddir á land-
inu og umfangi viðkomandi
apóteks. Menn geta haft ein-
hverjar skoðanir á því hvort
slíkt sé æskilegt. I tengslum
við umræðuna um tengsl
apóteka við læknastofúr vil ég
benda á, að langflestir læknar
eru þeirrar skoðunar að öll
fjárhagsleg tengsl milli lyfsala
og lækna séu óæskileg.“