Pressan - 05.08.1993, Blaðsíða 8

F R E TT I R
8 PRESSAN
Fimmtudagurinn 5. ágúst 1993
SKOTTUIÆKNAR
Þegar læknavísindin hafa reynt allt leita fársjúkir til skottuiækna.
Hinn almenni borgari tekur skottulækninn líka fram yfir heimilis-
lækninn þegar sá síðarnefndi er hættur að hlusta
Ákveðið hlutfall þeirra sem
fara til skottulækna er fársjúkt
fólk með ólæknandi sjúk-
dóma eins og Hafsteinn Sig-
urðsson sem rætt er við hér
annarsstaðar á opnunni. Það
var samdóma álit þeirra sem
PRESSAN ræddi við að sjúk-
lingar væru oft tilbúnir til þess
að leggja ýmislegt á sig, ef það
mætti verða til þess að þeir
fengju bót meina sinna, enda
hafi þeir litlu að tapa þegar
sjúkdómurinn er kominn á
alvarlegt stig. Kostnaðurinn
sem af þessu hlýst getur þó
orðið alihár.
En þeir eru líka margir sem
kenna sér ókennilegra kvilla er
þeir fá enga lækningu við hjá
sínum heimilislækni og leita
því til skottulækna. Ólafur tal-
ar um „sjúkdóma af sállíkam-
legum toga“ í grein sinni, sem
hann telur að hafi vaxið á
undanförnum árum. „Vanda-
málið er að læknar hafa ekki
mörg ráð í hendi sér til þess að
lina óþægindi og jafnvel þján-
ingu þessa fólks,“ ritar land-
læknir. Matthías Halldórsson
aðstoðarlandlæknir er ekki al-
veg sammála hvað þetta síð-
asta atriði varðar. „Sumir
læknar gefa sér mjög góðan
tíma fýrir sjúklinga sína. Ann-
ars staðar er meira álag og þá
getur verið erfítt að gefa sér
tíma.“ Hann bætir því við að
aldrei verði hægt að gera svo
öllum líki, jafiivel ekki þó heil-
brigðisþjónustan hafi batnað
mjög og aðsókn í hana aukist.
Samkvæmt þessu er tvískinn-
ungur í viðhorfum þjóðarinn-
ar til lækna.
LÆKNAR HAFA LÍT-
INN TÍMA
Uppspretta sállíkamlegra
sjúkdóma er yfirleitt af félags-
legum eða sálrænum toga.
Orsökin er þá sálræn en ein-
kennin líkamleg, t.d. hjart-
sláttur, magasár eða útbrot.
Sumir skottulæknar eru þó
þeirrar skoðunnar að mjög
marga sjúkdóma megi rekja tU
sálarástands sjúklingsins eða
þá lífernis hans. Hallgrímur
Þ. Magnússon er lærður
læknir en leggur nú aðallega
stund á grasalækningar og
nálastungur. Hann leggur
mUda áherslu á mataræðið og
er alveg sannfærður um að líf-
erni fólks og umhverfi hafi
mildl áhrif á þróun sjúkdóma.
Ulfur Ragnarsson læknir úti-
lokar ekkert og hefur allt tíð
stundað óhefðbundnar og
hefðbundar lækningar jöfn-
um höndum. Skoðanir Úlfs
eru þó mun hófsamari en
Hallgríms, en sá síðarnefndi
lenti í útistöðum við land-
læknisembættið fýrir rúmum
tveimur árum vegna aðferða
sinna.
Matthías Halldórsson segir
landlæknisembættið fýlgjast
með þeim sem stunda óhefð-
bundnar lækningar og full-
yrðir að þeir hundelti engan.
HALLGRÍMUR MAGNÚSSON telur að fólk leiti til skottulækna þegar það fær ekki bót meina sinna hjá læknum.
þeir geta verið grasalæknar,
náttúrulæknar, nálastungu-
læknar, læknamiðlar eða
„undralæknar“ eins og Ro-
berto Tapia sem kom hingað
til lands frá Mexíkó í byrjun
júlí. Ólafur Ólafsson land-
læknir sá til þess að snöggur
endir var bundinn á dvöl hans
hér, enda þóttist hann hafa
fullvissu fýrir því að maðurinn
væri ekki læknir. Það hefúr þó
ekki aftrað íslendingum ffá að
leita til Tapia í Mexíkó.
Margir urðu til að hneykslst
á framkomu landlæknis.
Ástæðan er eflaust sú að sífellt
fleiri íslendingar vilja eiga þess
kost að geta sótt læknisþjón-
ustu sem stendur utan við hið
opinbera heilbrigðiskerfi.
Fjölgun skottulækna síðasta
áratuginn sannar það. Her-
mann Ragnar Stefánsson
danskennari sem búinn er að
fara tvisvar sinnum til Mexíkó
í leit að lækningu við krabba-
meini er þeirrar skoðunnar að
fólk eigi að ráða því sjálft hvert
það leitar þegar enga lækn-
ingu er að fá hjá hérlendum
læknum. Fleiri viðmælendur
PRESSUNNAR tóku undir
þessi sjónarmið Hermanns,
þar á meðal heilbrigðir ein-
staklingar sem hafa áhuga á
fyrirbyggja sjúkdóma. Ekki
tókst að ná tali af Dagmar Ko-
eppen sem er tengiliður Is-
lendinganna við Mexíkó.
HAFA ENGU AÐ TAPA
En Ólafur Ólafsson hefur
fúlla ástæðu til að vara fólk við
gylliboðum manna eins og
Tapia (sjá viðtal við Hafstein
Sigurðsson) jafnvel þótt eng-
inn hafi hlotið skaða af heim-
sókn til hans — ennþá. Ólafur
sagði í grein er birtist í Morg-
unblaðinu 24. júlí að mál Tap-
ia sé eitt versta dæmið um
skottulækni sem komið hefur
inn á borð til hans lengi.
Hann á þar við loforð „lækn-
isins“ um bót á ólæknandi
sjúkdómum eins og MS-sjúk-
dómi og krabbameini. Þá
svíður Ólafi féð sem sjúkling-
arnir eyða í „lækninguna“, en
ferðin tfl Mexíkó kostar ekki
undir 400.000 krónum. Tapia
er ekki fýrsta dæmið um út-
lending sem hingað kemur til
að plokka peninga af íslensk-
um sjúklingum. Mörgum er
minnistæður „indíáni“ nokk-
ur sem hér var fýrir fáum ár-
um, að ógleymdum „handa-
skurðlæknunum" frá Filipps-
eyjum.
Hvert svo sem viðhorf
landlæknis er til skottulækn-
inga þá er fjölgun skottulækna
og viðskiptavina þeirra stað-
reynd. Grasakonum hefur
fjölgað, en þær búa til seyði, te
og krem. Aðrir hafa sambönd
inn í aðra heima. Edda Gunn-
arsdóttir notar pendúl og
tengir sjúkdóma við fýrri líf
Síðan koma þeir sem þykjast
geta mælt vítamínið í líkam-
anum og selja að sjálfsögðu
bætiefni í miklu magni.
ÓLAFIÓLAFSSYNI landlækni er illa við fjárplógsstarfsemi skottulækna.
MATTHÍAS HALLDÓRSSON aðstoðarlandlæknir bendir á að þótt fleiri leiti til
skottulækna hafi sjúklingum í opinbera heilbrigðiskerfinu líka fjölgað.
öllum þeim sem ekki hafa
læknisleyfi og háskólapróf í
lækningum er bannað að
stunda lækningar á íslandi.
Þetta er skýrt tekið frarn í heil-
brigðislögum. Þeir sem fara á
bakvið lögin eða í kringum
þau með því að stunda óhefð-
bundnar lækningar eru kall-
aðir skottulæknar í lögunum.
Enginn greinarmunur er
gerður á skottulæknum, en