Pressan - 09.09.1993, Blaðsíða 28

FAGRAR LISTIR
28 PRESSAN
Fimmtudagurinn 9. september 1993
MYNDLIST
• Stefán Geir Karlsson
sýnir tréskúlptúra í Galleríi
Sævars Karls.
• Húbert Nói hefur hengt
upp verk sín í Götu-griil-
inu, Borgarkringlunni.
• Kristín Ómarsdóttir,
Bragi Ólafsson, Valgarður
Bragason, Elísabet Kristfn
Jökulsdóttir og Sjón taka
Ijóðahandrit sfn niður af
veggjum Mokka eftir helgi.
• Margrét Jónsdóttir hef-
ur opnað sýningu í Nor-
ræna húsinu. Opið dag-
lega kl. 14-19.
• Kaisu Koivisto, mynd-
listarkonan finnska, sýnir í
Galleríi 1 1.
• Laszek Golinski &
Maciej Deja; sýning þess-
ara pólsku grafíklista-
manna í Galleríf Úmbru
hefur verið framlengd til
22. september.
• Jón Reykdal sýnir smá-
myndir í Stöðlakoti. Opið
daglega kl. 14-18.
• Ragnhildur Stefáns-
dóttir hefur opnað sýningu
í Nýlistasafninu. Verkin eru
unnin úr leir, gúmmíi, vaxi,
silikoni og gifsi. Opið dag-
lega kl. 14-18.
• Situation ’93 Reykja-
vfk - Köln nefnist sýning
þeirra Steingríms Eyfjörð
Kristmundssonar, Pa-
schutan Buzari og Harald-
ar Jónssonar í Nýlistasafn-
inu. Síðasta sýningarhelgi.
• Þórir Barðdal sýnir
höggmyndir úr marmara í
miðrými Listhússins í
Laugardal.
• Skarphóöinn Haralds-
son & Garðar Jökulsson
halda haustsýningu í aðal-
sýningarsal Listhússins í
Laugardal.
• Arngunnur Ýr sýnir ol-
íumálverk á Hulduhólum,
Mosfellsbæ. Opið daglega
kl. 14-18.
• Kristbergur O. Péturs-
son sýnir í Hafnarborg.
Síðasta sýningarhelgi.
• Níels Arnason sýnir
pasteimyndir í Sverrissal.
Síðasta sýningarhelgi.
• Louisa Matthíasdóttir,
yfirlitssýning á verkum
hennar á Kjarvalsstöðum.
Síðasta sýningarhelgi. Op-
ið daglega kl. 10-18.
• Daníel Þorkell Magn-
ússon heldur sýningu á
Kjarvalsstöðum. Sfðasta
sýningarhelgi. Opið dag-
lega kl. 10-18.
• Janet Passehl sýnir
verk sín f Ganginum.
• Pétur Gautur Svavars-
son sýnir olíumálverk í
Portinu. Síðata sýningar-
helgi. Opið alla daga nema
þriðjudaga kl. 14-18.
• Ásmundur Sveinsson.
Yfirlitssýning f Ásmundar-
safni við Sigtún í tilefni ald-
arminningar hans. Verkin
spanna allan feril hans,
þau elstu frá 1913 og það
yngsta frá 1975. Opið alla
daga fró 10-16.
• Jóhannes Kjarval.
Sumarsýning á verkum Jó-
hannesar Kjarvals á Kjar-
valsstöðum, þar sem meg-
ináhersla er lögð á teikn-
ingar og manneskjuna í list
hans.
• Ásgrímur Jónsson.
Skólasýning stendur yfir í
Ásgrímssafni þar sem
sýndar eru myndir eftir Ás-
grím Jónsson úr íslensk-
um þjóðsögum. Opið um
helgarkl. 13.30-16.
Miðlc* dúfuttcebU >ie4ý*tbLt.
Bandaríski ballettdansarinn Lauren Hauser fluttist til Islands i sumar
ásamt eiginmanni sínum, Magnúsi Ragnarssyni leikara, eftir að hafa
starfað í 18 ár með New,York Cily Ballet, einum besta dansflokki í heimi. Eins
og gefur að skilja fúlsaði íslenski dansflokkurinn ekki við slíkum dansara, enda
þott búið væri að ganga frá fastráðninau kennara við Listdansskólann. Því
mun Lauren taka þátt í að þjálfa dansflolocinn í vetur og hlaupa í skarðið fyrir
kennara við ballettskólann ,þegar þörf krefur. En hvernig skyldi það vera að
flytjast frá „Stóra eplinu" til Islands?
LAUREN HAUSER. Dansaði með New York City Ballet
í 18 ár en er nd flutt til íslands.
„Ég er hæstánægð með að vera fiutt hinaað þótt au
brigoi," segir Lauren. „Ég hafði komið hingað nokkrum
fenqiÉ
auðvitað séu þetta við-
m sinnum í stuttar heim-
sóknir með Magnúsi og Tengið smjörþefinn pf landi og þjóð. Fyrir fveimur ár-
um tókum við svo ákvörðun um að flytiast til Islands þegar ég myndi hætta að
dansa, svo hann gæti snúið sér að leiklistinni. Því var ekki eftir neinu að bíða
þegar ég sagði samningnum hjá New York Citv Ballet lausum síðasta vor.
Klú er ég sest hér að og hlakka til að stækka fjplskylduna, enda er ég sann-
færð um að það er yndislegt að ala upp börn á Islandi."
Lauren er fædd og uppalin í New Jersey og fór í fyrsta balletttímann níu
ára gömul. Hún segir það vissuleqa vera skrýtið að íegaja táskóna nú frá
sér, eftir öll þessi ár. „Það eru mikií viðbriaði, að hætta að dansa. Því er ég
auðvitað áffægð að fá tækifæri til að þiálfa Islenska dansflokkinn og kenna
við skólann og þurfa ekki að leqgja ballettinn alveg á hilluna. Þetta er
skemmtilegur vinnustaður, dansflokkurinn er aóður og nemendur skólans
bæði hæfiíeikarikir og áhugasamir. Það hefur pví ræst vel úr minum málum.
Eina vandamálið er tungumálaörðualeikarnir. Því ætla ég í háskólann í vetur
í íslensku fyrir útlendinga. Það er ekki hægt að búa hér ár
málið."
án þess að kunna
oþolandi
að sundæfingafólkið skuli
nú aftur vera mætt í Laug-
ardalslaugina eftir sumarfri.
Þessir fantar leggja undir
sig hálfa laugina svo
óbreyttir sundlaugargestir
hafa aöeins nokkrar brautir
til umráöa. Ég veit ekki
meö hina en mér er aö
minnsta kosti fyrirmunað
að synda meö tæmar af
næsta manni uppi í mér.

I kvöld og á laugardagskvöld verður flutt í Langholtskirkju óperan Orfeo eftir Claudio MontevcrdL Hugmyndina að
flutningi óperunnar á ungur hljómsveitarstjóri, Gunnsteinn Ólafsson, og ber hann jafnframt aila ábyrgð á tiltækinu.
Gunnsteinn er ekki alveg óreyndur stjómandi þótt nýútskrifaður sé. Hann fór að fást við kórstjóm og tónsmíðar á
meðan hann var nemandi við Menntaskólann í Kópavogi og því lá beinast við að fara utan í frekara tónlistamám að
stúdentsprófi loknu. Gunnsteinn hélr fýrst
til Búdapest, þar sem hann var í fjögur ár
að læra tónsmíðar, en síðan ákvað hann að
snúa sér að hljómsveitarsljóm og valdi til
þess tónlistarháskólann í Freiburg í Þýska-
landi. Þegar hann útskrifaðist síðastliðiö
vor eftir fimm ára nám var hann ekki bú-
inn að fá nóg af útlegðinni og brá sér því
suður yfir Alpa tii ltaiíu þar sem hann
sökkti sér niður í pælingar á verkum bar-
okktónskáldsins Monteverdis. Á ítaliu
kviknaði sú hugmynd að flytja Orfeo,
fyrstu óperuna scm líkist því ópemformi
sem við þekkjum í dag. Síðustu sex mán-
uði hefur Gunnsteinn unnið að undirbún-
ingi flutningsins, sent m.a. hcfúr falist í því
að finna ifljóðfæri frá barokktímanum, en
þau liggja ekki á lausu. Allt hófst það að
lokum, með hjálp ungra íslenskra og er-
lendra tónlistarmanna.
Afraksturinn kemur í ljós í Langholts-
kirkju í kvöld.
Gunnsteinn Ólafsson segist fyrst og fremst líta á sig sem tónlistarmann.
MYNDUST
Annars staðar og undir niðri
inn sjálfur. Ekki aðeins form-
ið, líkamslaust likamsform,
heldur húð, bein, æðar og
innyfli. Ragnhildur hefur tek-
ið anatómíuna mjög bókstaf-
lega og krufið mannslíkam-
ann. Hún sýnir okkur innviði
líffærakerfisins mótaða í
gúmmí, vax og leir, í blóðrík-
um litum. Verkið „Vegur“ er
meltingarvegurinn frá tungu
niður í skeifrigöm, með mag-
ann danglandi neðan úr vé-
samanstendur af gúmmíaf-
steypum af appelsínum, en
umhverfis standa rauðar (eld-
tungur).
Það slær mann útaf laginu
að sjá skúlptúrista koma sér
svona beint að efninu, og
koma sér beint að því sem við
þreifum á. Myndhöggvarar
móta, þreifa og strjúka með
höndunum, en það sem
Ragnhildur er með milli
handanna eru engin ísköld
„Það er eins ogMargréti sé í mun að
sannfœra áhorfendur um að henni sé
full alvara og að það sem myndirnar
sýni séfeikilega mikilvœgt. Hún gerir
allt sem hún getur til að hafa sem allra
mest áhrifá þann sem stendur frammi
fyrir striganum. “
lindanu. Löng þarmaflækja
hangir upp á vegg, en á gólf-
inu liggur móðurlíf. Samt er
þetta ekki eins óhuggulegt og
það hljómar. Hér og þar er
grunnt á hinu skoplega eins
og í „Appelsínuhúð“ þar sem
fótleggur er þakinn appels-
ínuberki á lærinu, eða „Sex
silikon“, sem em sex æðaber-
ar brjóstfyllingar. En í verk-
um eins og „Sól“ er ljóðrænni
strengur, þar sem sólarskífan
ffumform. Hún hefur engan
áhuga á raffineruðum rýmis-
kenndum. Áhugi hennar á
mannslíkamanum er í takt
við þá þróun sem víða hefúr
átt sér stað, t. d. í Bandaríkj-
unum, að gera mannslíkam-
ann aftur að spennandi við-
fangseffii, að kryfja og afhjúpa
þá utanaðkomandi krafta,
bæði sálræna og félagslega,
sem berjast um yfirráð yfir
líkamanum. Ég býst við að
aukinn áhugi á líkamanum í
öllum sínum blóðugu smáat-
riðum sé líka sprottinn af
andstöðu við mínímalíska
fagurfræði í skúlptúr og dul-
speki tilfinninganna, en boði
þess í stað afturhvarf til þeirra
tilfinninga sem maður finnur
í iðrunum, jaffivel sársauka.
Ragnhildur hefur riðið á
vaðið af nokkurri áræðni, en
misjöffium árangri og sýning-
in ber þess merki að hún hafi
verið að prófa sig áfram með
ólíkar útfærslur. Ef of langt er
gengið í realisma þá er hættan
að verkin verði eins og absúrd
vaxmyndasýning, en ef of
langt er gengið í stílfærslum
þá er hættan að verkin missi
bitið. En það er góðra gjalda
vert að reyna að opna augu
skúlptúrlistarinnar fyrir
mannslíkamanum á ný.
Margrét í kjallaranum
Það má með sanni segja að
Margrét Jónsdóttir nýti loft-
hæðina í kjallara Norræna
hússins til fullnustu og máli
stórt. Þar sýnir hún ellefu
málverk, sem eru með þeim
stærstu sem maður sér á ís-
lenskum myndlistarsýning-
um, þótt slíkar stærðir sæti
ekki tíðindum í listsölum
stórborganna. Enda eru við-
fangseffii Margrétar stór: lífs-
krafturinn, orkan og ólgandi
tilfmningarnar. Á sýningu
hennar á Kjarvalsstöðum fyrir
tveimur árum voru einnig
feiknalega stór verk. Það er
eins og henni sé í mun að
sannfæra áhorfendur um að
henni sé ffill alvara og að það
sem myndirnar sýni sé feiki-
lega mikilvægt. Hún gerir allt
sem hún getur til að hafa sem
allra mest áhrif á þann sem
stendur frammi fyrir strigan-
um. En stærð leysir engin
vandamál í sjálffi sér. Þegar
þarf að koma til skila óravíð-
áttum, hinu mikilfenglega í
tilverunni, þá dugar enginn
strangi einn sér, hversu stór
sem hann er. Óendanleikinn
verður ekki fangaður nema
með ímyndunaraflinu.
Myndirnar eru byggðar
upp annars vegar á lífrænum
formum, sveipum, iðum og
vatnstaumum, sem svífa um í
myrku tómi, en hins vegar
bregður fyrir fígúrum og
frekar augljósum táknum,
eins og ffiðardúfúnni, kaleik,
augum, o. s. frv. En þótt
myndirnar opni okkur sýn
inn í draumkennda veröld þá
nær sú sýn ekki djúpt, maður
fær ekki tilfinningu fyrir óra-
víðáttunni fyrir innan, eða
alltumkring.
Innanum eru fimmtán
smáar vatnslitamyndir mál-
aðar á handgerðan pappír.
Það er öllu bjartari og hlýlegri
andi sem ríkir í vatnslita-
myndunum og málverkin
virka frekar drungaleg í sam-
anburði.
Ragnhildur í Nýló
Myndeffii Ragnhildar Stef-
ánsdóttur, sem sýnir í Ný-
listasaffiinu, er öllu nærtæk-
ara og jarðbundnara: líkam-
------------------------- GUNNAR
ÁRNASON
Margrét Jónsdóttir,
Norræna húsinu og
Ragnhildur Stefánsdóttir,
Nýlistasafninu.