Pressan - 09.09.1993, Blaðsíða 38

JOLABÆKURNAR
38 PRESSAN
Fimmtudagurinn 9. september 1993
Sitthvað af nýjum bókum sem koma út fyrír jólin.
GYRÐIR ELÍASSON Sendir frá sér smásagnasafn.
VALGEIR GUÐJÓNSSON Skrifar skáldsögu sem gerist í poppbransanum.
JÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR Skrífar ævisögu Jökuls Jakobssonar.
ILLUGIJÖKULSSON Önnur skáldsaga, afar óvenjuleg.
GUÐBERGUR BERGSSON Hann er með verðlaunalegan titil.
ElNAR MÁR GUÐMUNDSSON Skáldsögu hans er beðið með effa'nræntingu.
BRAGIÓLAFSSON býðir Glerborgina eftir Paul Auster.
Það er ekld ýkja langt þar til
jólabækur taka að streyma á
markað. Útgáfustjórar forlag-
anna eru þó misviljugir til að
gefa upp nöfn væntanlegra
bóka. Iðunn, Vaka-Helgafell
og nokkur önnur forlög hafa
ekki enn látið uppi hvað frá
þeim er væntanlegt, en við
höfum þó fyrir satt að Stein-
unn Sigurðardóttir (Iðunnar-
kona) sé með nýja skáldsögu.
I>' Hér er birtur listi yfir það
helsta sem Mál og menning,
Forlagið, Bjartur og ffú Emil-
ía, Almenna bókafélagið og
Örn og Örlygur senda frá sér
fyrir jól. Reynt verður að gera
bókum annarra forlaga skil að
örfáum vikum liðnum.
Mál og mennlng
Meðal íslenskra skáldverka
sem Mál og menning senda
ffá sér fyrir jól eru skáldsög-
urnar Hvatt að rúnum eftir
*s Álfrúnu Gunnlaugsdóttur og
Ljósin blakta eftir Hannes Sig-
fússon, en sú skáldsaga gerist
á elliheimili. Guðlaugur Ara-
son er með ffamhald af bestu
skáldsögu sinni Pelastikk, en
titill hefúr enn ekki fundist. Sá
ágæti listffæðingur Bjöm Th.
Bjömsson á einnig skáldsögu
um þessi jól. Sú nefnist Falsar-
inn og mun vera stór og mikil
ættarsaga byggð á sannsögu-
legum atburðum. Þar segir af
íslenskum manni sem dæmd-
ur var fyrir peningafals seint á
18. öld og sendur til Kaup-
mannahafnar í tugthús. Stór
hluti sögunnar gerist á 19. öld
og segir þar af afkomendum
þessa manns.
Sigurður Guðmundsson
listmálari og Valgeir Guð-
jónsson poppari reyna fyrir
sér á skáldskaparsviðinu. Bók
Valgeirs er skemmtisaga,
nefnist Tvcer grítnur og gerist í
poppheiminum. Skáldsaga
Sigurðar heitir Tabúlarasa og
mun vera mjög óvenjuleg,
höfundur mun þar meðal
annars eiga spaklegar viðræð-
ur við Sölku Völku og Tómas
*"~Jónsson.
Ragna Sigurðardóttir
myndlistarkona, búsett í Hol-
landi, sendir frá sér fyrstu
skáldsögu sína og nefhir hana
Borg.
Þeir, sem finnst að fasta
landsliðsmenn vanti nú í jóla-
sveit Máls og menningar, geta
glaðst því Gyrðir Elíasson er
enn inni og með nýtt smá-
sagnasafn, Tregahomið.
Pétur Gunnarsson lumar á
skáldsögu en óvíst er hvort
hún kemur út á þessu ári eða
því næsta. Sama óvissa ríkir í
kringum prósaverk eftir Thor
Vilhjálmsson. Við vonum að
þessir fagmenn bregði sér í
leildnn, jólin verða daufari án
þeirra.
Ingibjörg Haraldsdóttir,
Kristín Ómarsdóttir og
Sveinn Yngvi Egilsson verða
öll með ljóðabækur um þessi
jól. Þorsteinn Gylfason heim-
spekiprófessor sendir frá sér
ljóðaþýðingar.
Fyrsta bindi íslenskrar bók-
menntasögu vann til íslensku
bókmenntaverðlaunanna á
síðasta ári. Annað bindið er
væntanlegt fyrir jól. Ritstjóri
þess er Vésteinn Ólason, en
-auk hans eiga greinar í bók-
inni þeir Torfi H. Túliníus,
Sverrir Tómasson og Böðvar
Guðmundsson. Verkið nær
til ársins 1750.
Þorbjörn Magnússon og
Unnur Jökulsdóttir slógu í
gegn á sínum tíma með ferða-
bókinni Kjölfar Kríunnar.
Framhald af þeirri vinsælu
bók er væntanlegt í nóvember
og nefnist Á Kríu um Kyrra-
haf.
Seinna bindið af þýðingu
Sigurðar A. Magnússonar á
Ódysseifi James Joyce kemur
út í vetur. Gargantúi og Pant-
agrúll eftir Rabelais í þýðingu
Erlings E. Halldórssonar er
bók sem ekki má vanta í
bókahilluna. Einnig er óhætt
að mæla með skáldsögu Mil-
ans Kundera, Bókin um hlátur
og gleymsku, í þýðingu Frið-
riks Rafnssonar. Bókin kom
fyrst út í Frakldandi árið 1979
og þykir einna djörfust bóka
hans að formi og innihaldi.
Verkið vakti á sínum tíma
mikla reiði tékkneskra yfir-
valda sem sviptu höfundinn
ríkisfangi sínu skömmu eftir
útkomu þess.
Með skemmtilegri skáld-
sögum á markaðnum þessi jól
verður Lttill heimur eftir Dav-
id Lodge, gamansaga þar sem
þessi ágæti bókmenntafræð-
ingur gerir óspart gys að koll-
egum sínum.
Mál og menning sendir
einnig frá sér smásögur eftir
Nadine Gordimer í þýðingu
Ólafar Eldjárn og Orðabók
Lempriéres eftir Lawrence
Norfolk í þýðingu Ingunnar
Asdísardóttur.
1 hinni gullfallegu Syrtluút-
gáfu koma smásögur eftir
Ljúdmílu Petrúshevskaju og
TonyLindgren.
Aragrúi barnabóka kemur
frá forlaginu að venju. Þar
vekur helst forvitni fyrsta
barnabók Einars Kárasonar,
Ævintýrið um Diddu Dojojong
ogDúa dúfnaskít.
ForlagíO
Forlagið státar líklega af
þeirri skáldsögu íslenskri sem
beðið mun með mestri
óþreyju þessi jól. Hin kvalda
ást sem hugarfylgsnin geyma er
ný skáldsaga eftir Guðberg
Bergsson. Titillinn er að
minnsta kosti verðlaunalegur.
Birgir Sigurðsson leikrita-
skáld sendir frá sér skáldsög-
una Hengiflugið. Forlagið gef-
ur einnig út smásagnasöfn eft-
ir Rúnar Helga Vignisson,
Sindra Freysson og Steinar
Sigurjónsson. Og skáldið
ágæta Sigurður Pálsson er
með ljóðabókina Ljóðlínu-
dans.
Þýddar skáldsögur eru tvær.
Bókasafn Nemós skipstjóra eft-
ir Per Olav Enquist og Varið
ykkur á úlfunum eftir Yann
Queffelec, en eftir Queffelec
kom út fyrir örfáum árum hin
magnaða skáldsaga Blóðbrúð-
kaup.
Af barnabókum Forlagsins
er sérstaklega vert að nefna
Stafrófskver eftir systkinin Sig-
rúnu og Þórarin Eldjárn, en
samvinna þeirra hefur ætíð
verið með miklum glæsibrag.
Ólafur Gunnarsson, sem átti
eitt best heppnaða skádverk
síðasta árs (sumir segja síð-
ustu ára), sendir nú frá sér
barnabókina Snæljónin og það
er Brian Pilldngton sem sér
um myndskreytingar.
Bjðflur og frð EmeJía
Hið unga og metnaðarfuUa
forlag Bjartur og frú Emelía er
á fljúgandi ferð að venju. Titl-
arnir eru að vísu ekld margir
en allir hinir forvitnilegustu.
Eldhús eftir Banana Yo-
hismoto er fyrsta skáldsaga
kornungrar japanskrar stúlku.
Bókin olli miklu fjaðrafoki i
Japan og sópaði til sín öllum
þarlendum bókmenntaverð-
launum. Bókin er að koma út
í Evrópu og Bandaríkjunum
um þessar mundir og hefur
vakið feikilega athygli.
Glerborgin er fyrsta bókin í
svonefndri New York-trílógíu
Paul Auster. Bækur þessa
bandaríska höfundar þykja
með því framsæknasta og
frumlegasta í skáldsagnagerð
samtímans. í Glerborginni
notar hann frásagnartækni
spennusögunnar og segir frá
lífi ungs rithöfundar í New
York. Það er Bragi Ólafson
skáld sem þýðir verkið.
Jón Hallur Stefánsson þýð-
ir úrval smásagna eftir Julio
Cortazar, einn virtasta höfúnd
Suður-Ameríku. Smásagna-
safnið nefnist Nóttin langa.
Sigfús Bjartmarsson og
Jón Thoroddsen þýða úrval
ljóða eftir mexíkóslca Nóbels-
verðlaunahafann Olctavio Paz
og koma í eina bók.
Blmenna bóhafélagið
Nolckur spenna fylgir út-
komu nýrrar skáldsögu effir
Einar Má Guðmundsson.
Einar Már hóf feril sinn með
miklum glæsibrag en leiðin
hefúr legið niður á við síðustu
árin. Og nú er að duga.
Fyrsta skáldsaga Illuga Jök-
ulssonar var eldd næstum því
jafnvonlaus og grimmustu
gagnrýnendur létu í veðri
vaka. Nú er Illugi með nýja
slcáldsögu, Bamið mitt bamið,
og kunnugir segja að þar sé á
ferð mjög svo óvenjuleg bólc.
Móðir Illuga, Jóhanna
Kristjónsdóttir, á einnig bók
hjá AB. Og sú er ævisaga Jök-
uls Jakobssonar, vafalítið for-
vitnileg. Og kollega Jóhönnu á
Morgunblaðinu, Hjörtur
Gíslason, skráir ævi SofFan-
íasar Cecilssonar.
Viðreisnarstjórnin er bók
sem vafalítið á eftir að vekja
athygli, en höfundur hennar
er Gylfi Þ. Gíslason, fyrrver-
andi menntamálaráðherra.
Meðal annarra bóka má
nefna Ijóðabók eftir Kristján
Hrafnsson og barnabók eftir
Aðalstein Ásberg Sigurðsson.
Örn og Örlggur
Þjóðlegur fróðleikur situr
að vanda í öndvegi hjá Emi og
Örlygi.
Fyrst ber að nefna bókina
Akureyri eftir Steindór Stein-
dórsson, fyrrverandi skóla-
meistara. Verldð er byggt upp
á svipaðan hátt og hinn vin-
sæli bókaflokkur Reykjavík —
sögustaður við Sund. í bólcinni
er lýst þróun byggðar og at-
vinnuhátta og greint ffá lit-
slcrúðugu mannlífi staðarins
frá upphafi og ffarn á olckar
daga.
Sjósókn og sjávarhcettir við
Suðurströndina er bók eftir
Þórð Tómasson, safnvörð á
Skógum. Bókina prýða
hundmð ljósmynda.
Aðrar bœkur Arnar og Ör-
lygs eru Saga Stýrimannaskól-
ans í Reykjavík eftir Einar S.
Arnalds og Sjómannahand-
bókin eftir Gunnar Ulseth og
Tor Johansen. Sú seinni er
þýdd og staðfærð fyrir íslensk-
ar aðstæður og er fyrst og
fremst hugsuð fyrir bátasjó-
menn.
Síðast en ekki síst er bókin ís-
lensk orðatiltœki eftir Jón G.
Friðjónsson dósent. Þetta er
mitóð verk, allt að 1.000 blað-
síðum. Þar er fjallað um meira
en 6.000 ólík orðatiltætó. Ól-
afur Pétursson teiknar
hundruð mynda sem skýra
enn frekar þær lfldngar sem
liggja að bató orðatiltækjun-
um.