Tíminn Sunnudagsblað - 23.03.1969, Blaðsíða 11
Tvö á grænni greln — þaS er ihygll í storum, kringlóttum augunum.
ardrífu og bremma mús, sem
hvergi sá á. Svo djúpt var músin
undir snjónum, að hann taldi ó-
hugsandi, að uglan hefði getað séð
nokkra hræringu Hún hlaut að
hafa heyrt til miúsarinnar.
Au'ðvitað er ótrúlegt, að ugla
geti heyrt til músar niðri i fönn,
og enn furðulegra er, ef hún get-
ur ákvarðað nákvæmlega, hvar
dýrið er, með heyrninni einni.
Leyndardómar uglueyrans hljóta
að vera miklir og merklegir.
Það er í fyrsta lagi um eyru u-gl-
unnar að segja, að þau eru ekki
eins. Komast má svo að orði, til
þess áð gera fóM mál einfalt, að
hún nemi hljóð með nokkuð mis-
munandi hætti, eftir því hvoru eyr-
aniu hún beitir. Á perluugluwni til
dæmis er hægra eyrnaopið talsvert
hærra og aftar en hið vinstra. Þeg-
ar það er lagt saman, er uglan
heyrir með báðum eyrum, verður
nákvæmnin undramikil. En til
þess að ákvarða rétt stefnu r>g
fjarlægð verður uglan aS breyfa
höfuðið — ekki snúa því eins og
þegar hún beitir sjóninni, heldur
halla undir fiatt, velta vönguim.
Það má næsbum því sjá, að uglan
hlustar með eyrunum til skipt-
is. Hún situr með upprétt höfuð,
leggur undir flatt á báða bóga.
Þannig skynjar hún hljóðið í
breytilegri stöðu og getur gert sér
grein fyrir því, hvar hljóðgjafinn
er í umhvertinu. Hornuglan veltir
einnig höfðinu á flugi, og heyri
hún mús tísta undir snjónum, veit
bún undir eins, hvar hennar er að
leita og rekur klœrnar niður í
fönniina.
Þeir, sem rannsaka hafa hætti
uglunnar, segja, að henni skeiki
sjaldan. Samt sem áður ber við, að
músin sleppur.
Örfðugt er að skera úr um það,
hvort veiðia'ðferðir uglunnar hafa
smám saman þroskaS svona og
skerpt skilningarvit hennar, eða
næm heyrn og hvöss sjón hafa mót
að hætti hennar á þann veg, sem
þeir e>ru mú. En nær allar tegumdir
bafa sama siðinn: Þær setjast við
og við, þar sem þær sjá vel í
kring um sig — á stein, trjágreim
eða stólpa, svo sem tvo e®a þrjá
metra frá jörðu. Þar sitja þær
grafbyrrair, en feafa þó sýnllega op-
in eyru og augu. Mús, sem skrjáf-
ar í grasinu, grípa þær eftiir heyrn-
inni sinni, en þau kvikindi sem svo
eru stór, að þær ráða með herkj-
um við þau, ráðast þær ekiki á á8
jafnaði fyrr en þær hafa haft auga
á þeim um stund. Nálega alli'r
fuglafræ'ðingar eru sammála um
þaið, afð heyrnin sé uglutn enn mik-
ilvægari vilð veiðar, að minmsta
kosti mörgum uglutegundum,
enda þótt sjónin sé svo gdð sem
raun ber vitni um.
Uglur eru merkilegir fuglar.
Þjóðtrúin hefur samt ekki verið
þeim hliðholl. Væl þeinra átti að
baða feigð, og hornuglan bélt fólik,
að væri fjandinn sjálfuir alfiðra®'
ur. En nú eru uglur firiðaðar að
meira e©a mimina leyti í flestum
löndum, sem svo er á veg komin,
aö menn séu farnir aö láta nátt-í
úruvernd til sín taka.
T í » I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
25T