Tíminn Sunnudagsblað - 23.03.1969, Blaðsíða 11
Tvö á grænni greln — þaö er ihygll í stórum, kringlóHum augunum.
ardrífu og hremma mús, sem
hvergi sá á. Svo djúpt var músin
undir snjónum, að hann taldi ó-
hugsandi, að uglan hefði gefcað séð
nokkra hræringu Hún hlaut að
hafa heyrt til músarinniar.
Auðvitað er ótrúlegt, að ugla
-geti heyrt til músa-r niðri í fönn,
og enn furðulegra er, ef hún get-
ur ákvarðað nákvæmlega, hvar
dýrið er, með heyrninni einni.
Leyndardómar uglueyrans hljóta
að vera miklir og merkilegir.
Það er í fyrsta lagi um eyru ugl-
unnar að segja, að þa-u eru ekki
eins. Komast má svo að orði, til
þess að gera fólki mál einfalt, að
hún nemi hljóð með nokkuð mi-s-
muniandi hætti, eftir því hvoru eyr-
aniu hún beitir. Á perluuglunni til
dæmis er hægra eyrnaopið talsvert
hærra og aftar en hið vinstra. Þeg-
ar það er la-gt saman, er uglan
heyrir með báðum eyrum, verður
nákvæmnin un-dramikil. En ti-1
þess að ákvarða rétt stefnu og
fjarlægð ve-rður uglan að h-reyfa
höfuðið — ekki snúa því eins og
þega-r hún beitir sjóninni, heldur
halla undir flat-t, velta vöngum.
T t M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
Það má næstum því sjá, að uglan
hlustar með eyrunum til skipt-
is. H-ún situr með upprétt höfuð,
leg-gur undir flatt á báða bóga.
Þannig skynjar hún hljóðið í
breytilegri stöðu og getur gert sér
gi'ein fyrir því, hvar hljóðgjafinn
er í umhvertinu. Hornuglan veltir
einnig höfðinu á flugi, og heyri
hún mús tísta undir snjónum, veit
hún undir eins, hvar hennar er að
leita og rekur klærnar niður í
fönnina.
Þeir, sem rann-saka haf-a hætti
uglunnar, segja, að hen-ni skeiki
sjaldan. Samt sem áðu-r ber við, að
músin sleppur.
Örðugt er að skera úr um það,
hvort veiðiaðferðir uglunnar hafa
smám sama-n þrosk-að svona og
skerpt skilningarvit hennar, eða
n-æm heyrn og hvöss sjón hafa mót
að hætti hennar á þa-nn veg, sem
þeir eru nú. E-n nær -allar tegundir
hafa samia siðinn: Þær setjast við
og við, þar sem þær sj-á vel 1
krin-g um sig — á stein, trjágrein
eða stólpa, svo sem tvo eða þrjá
metra frá jörðu. Þar sibja þær
grafkyrrar, en hafa þó sýnilega op-
in eyru og augu Mús, sem skrjáf-
ar í grasinu, grípa þær -eftir heyrn-
inni sinni, en þau kvikindi sem svo
eru stór, að þær ráða með herkj-
um við þau, ráðast þær ekki á að
jatfn-aði fyrr en þær hafa -haft auga
á þeim um stund. Nálega allir
fuglafræðinga-r eru sammála um
það, að heyrnin sé uglum enn mik-
ilvæg-ari við v-eiðar, að minmsta
kosti mörgum uglutegundum,
enda þótt sjónin sé svo góð sem
ra-un ber vit-ni um.
Uglur eru merkilegi-r fuglar.
Þjóðtrúm hefur samt ekki verið
þeim hliðholl. Væl þeiirra átti að
boða feigð, og hornuglan hélt fólk,
að væri fjandin-n sjálfur alfiðrað-
ur. En nú eru uglur friðaðar að
meira eða minna leyti í tfl-estuim
löndum, sem svo er á veg komin,
að -menn séu farn-ir að lá-ba nátÞ
úruvernd til sín taka.
251
I