Tíminn Sunnudagsblað - 23.03.1969, Page 13
ihverjum fjallvega þeirra, sem
íiggjia miili Loðmundarfjarðar og
annarra byggðarlaga, með vinnu-
konur sínar tvær, og má vera, að
önnur hafi verið dóttir hans. Þau
hrepptu hríðarveður, og dóu
vinnukonurnar báðar, en Bjami
bjargaðist fyrir harðfylgi sitt. Vor-
ið eftir gerði dauðinn nýja atreið
í Stakkahlíð. Fyrst sálaðist gömul
niðurseta, síðan ung dóttir Bjarna
og loks kona hans hin fyrri, Her-
dis Guðmundsdóttir. Gerðist þetta
allt á tveim mánuðum, og var svo
kallað, að landfarsótt ylli, þótt
vísast sé, að laugvinnur skortur
væri fyrir göngur hans úr gröf
og garði inn í híbýli lifandi manna
með vænum iljafleygum.
Má af því ráða, er nú hefur ver-
ið sagt, að nokkuð hafi Ketilsstaða-
hjón staðið áveðra í nöprum gusti
sakir missmíða, sem fólk taldi sig
vita á ráði sumra náinna skyld-
menna þeirra. Sjál'f hafði Guðrún
komizt ung í kynni við álfa, að
sagnir herma, þótt með þeim
hætti væri, að henni hafi fremur
verið talin gifta af því standa en
vamzi.
Sá atburður átti að hafa gerzt
einhvern tíma á búskaparárum
gestkonan hafði druKKis nægju
sína, breiddi hún silkiklút yfir
könnuna og rétti húsfreyju.
Sjálfsagt hafa margir Borgfirð-
ingar trúað því, að huldufólk
byggi í Álfaborg, og þá mátti
næsta líklegt þykja, að það riði til
messu í Kirkjusteini á helgum
degi, svo svipaðir sem siðir þess
voru sagðir háttum mennskra
manna. Þess er ekki heldur getið,
að saga Guðrúnar hafi verið rengd,
enda hafði hún klútinn til sann-
indamerkis. Eftir nær hálfa aðra
öld kann þó einmitt klúturinn að
vekja þær grunsemdir, að hér hafi
Ur BorgarfirSi eystra — séS til fjalla neðan úr þorpinu. Rétt við þaS er álfaborgin, sem fólk ætlaði heim-
kynni huldukonunnar, er kom i hlaS hjá húsfreyjunnl á Jökulsá.
hafi verið búinn að lama viðnáms-
þrek fólksins. Við þetta hraktist
Bjarni brott af bújörð sinni, enda
bærinn hroðinn.
Guðrún, kona Árna BjaTnason-
ar, var dóttir ísleifs bónda Egils-
sonar og Arndísar Jónsdóttur i
Rauðholti í Útmannasveit. Voru
frændur hennar surnir í föðurkyn
menn fésælir, Egill, bróðir henn-
ar, sem í Rauðholti bjó við góða
virðingu, ríkur jarðeigandi og pen-
ingamaður, og í frásögur fært, að
föðursystur hennar ókvæntar
höfðu dregið saman skildinga í
vistum. En hröslumenni voru sum-
ir föðurbræður hennar kallaðir og
lundleiðir. Einn þeirra var Kol-
beinn svarti, um skeið einsetumað-
ur á Engimýri, er þeirri meðferð
sætti dauður haustið 1853, að járn-
fleygar voru reknir í iljar honum.
Kom það til, að hann hafði haft
í heitingum við Björn bónda Jóns-
son á Viðastöðum skömmu fyrir
dauða sinn, og hélt hann sig ekki
óhultan fyrir honum, nema girt
þeirra hjóna á Jökulsá, líklega i
kringum 1830. Var það sunnudag
eimn, að heimilisfólk allt, nema
Guðrún, fór til kirkju á Desjar-
mýri, sem er undir sporði Staðar-
fjalls austan Fjarðarár, nálega
gengt Jökulsá. Stóð Guðrún á hlaði
úti, er fólkið var farið, og horfði
á eftir því yfir ána. Varð henni þá
litið niður sveitina til klettavirkis
þess, sem Álfaiborg heitir, skammt
ofan við Bakkagerði. Þóttist hún
sjá, hvar flokkur manna kom ríð-
andi neðan mýrarnar, og virtist
henni, sem fólkið ætlaði að ríða
neðan túns á Jökulsá og stefndi á
Kirkjustein svonefndan á Kækju-
dal, sem er í fjöllum inn af sveit-
inni. Þegar móts við Jökulsá kom,
tók kona ein sig út úr hópnum og
reið í hlað. Varpaði hún orðum á
Guðrúnu, kvaðst Álfhildur heita
og bað hana að gefa sér að drekka,
svo sem títt er í álfasögum. Guð-
rún vékst vel við því og færði
henni volgar áfir í könnu, því að
strokk átti hún nýskekinn. Þegar
verið annað í efni en kirkjureið
álfa. Guðrún var nýgift um þessar
mundir, og hún gat haft gildar
ástæður til þess að dyljast þess,
hvernig hann var kominn í henn-
ar eigu. Hann gat verið skilnaðar-
gjöf einhvers, sem gjarna hefði
viljað ganga með henni brautir lifs-
ins, eða gamall tryggðapantur, er
henni þótti skynsamlegast að láta
heita gjöf úr hendi álfkonu.
m
Árni mun hafa hafið búskap við
lítil efni, og hafði hann bústýru
við hönd á Jökulsá hin fyrstu miss-
eri. Við upphaf þriðju búskapar-
ársins, vorið 1829, kom Guðrún til
bús með honum, og voru þau síð-
an gefin saman haustið eftir. Hef-
ur Árni þá þegar verið búinn að
draga nokkuð saman, þvi að hann
gaf brúði sinni þrjátíu spesíur í
bekkjargjöf, þótt aðrir brúðgumar,
sem vel gerðu, létu sér nægja tutt-
ugu. Blómgaðist búið fljótt, og
komst Árni í röð hinna betri
TlMlNN - SUNNUDAGSBLAÐ
253