Morgunblaðið - 09.06.2004, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 9. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
SAMRÁÐSFUNDI SLITIÐ
Fundi formanna stjórnarflokkanna
og forystumanna stjórnarand-
stöðuflokkanna var slitið eftir 15 mín-
útur í gærmorgun. Að sögn Össurar
Skarphéðinssonar lauk fundinum
skyndilega með snörpum orðaskipt-
um. Ríkisstjórnin hefur ákveðið að
Alþingi komi saman hinn 5. júlí vegna
þjóðaratkvæðagreiðslu, og skipaður
hefur verið starfshópur til að und-
irbúa lagasetningu vegna atkvæða-
greiðslunnar.
Samstaða í öryggisráði SÞ
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
samþykkti einróma ályktun Breta og
Bandaríkjamanna um framtíð Íraks í
gærkvöld. Allar 15 þjóðirnar, sem
eiga fulltrúa í ráðinu, studdu álykt-
unina. Samstaðan um ályktunina er
talin skref í þá átt að lægja deilur í al-
þjóðasamfélaginu um Írak og er talin
mikill stjórnmálasigur fyrir Banda-
ríkjamenn og Breta.
Von á stafrænu sjónvarpi
Sjónvarpsstöðvum hér á landi mun
fjölga á næstunni þegar Síminn, Og
Vodafone, Norðurljós og Val+ hyggj-
ast öll hefja dreifingu stafræns sjón-
varpsefnis. Sturla Böðvarsson sam-
gönguráðherra kynnti í vetur
áætlanir um uppbyggingu stafræns
sjónvarps og áætlað er að verkinu
ljúki um 2008. Gæði útsendinga
aukast mjög með stafrænni útsend-
ingu.
Cherie Blair væntanleg
Rannsóknastofa í kvennafræðum
og lagadeild Háskóla Íslands munu fá
Cherie Blair, forsætisráðherrafrú
Bretlands, hingað til lands á málþing
í lok ágúst. Þingið ber yfirskriftina
„Konur, vald og lögin“. Frú Blair er
mjög þekktur lögmaður, hefur feng-
ist við mannréttindamál og ferðast
víða og haldið erindi um þýðingu þess
að fjölga konum í dómarastétt.
Leiðtogar G-8 hittast
Leiðtogar átta helstu iðnríkja
heims komu í gær til Bandaríkjanna
til að halda árlegan fund sinn. Meðal
tillagna sem ræddar verða á fund-
inum eru hugmyndir Bandaríkjanna
um ráðstafanir til að stuðla að umbót-
um í Mið-Austurlöndum og aðgerðir í
baráttu við fátækt og alnæmi. Sagt
hefur verið, að Bandaríkjastjórn hafi
hrundið af stað „blíðkunarherferð“ til
að hrista af sér neikvæða ímynd.
Hungursneyð í Súdan
Átök í Darfur-héraði í vestanverðu
Súdan hafa komið af stað miklum
hörmungum í landinu. Um milljón
manna hefur flúið heimili sín og er
talin hætta á hungursneyð. Ástandið í
landinu er skelfilegt, að sögn Mat-
vælaaðstoðar Sameinuðu þjóðanna.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 32
Viðskipti 12/13 Minningar 32/36
Erlent 14/16 Bréf 40
Höfuðborgin 19 Kirkjustarf 41
Akureyri 20 Dagbók 42/43
Suðurnes 21 Staksteinar 42
Landið 22 Fólk 48/53
Listir 24/25 Bíó 50/53
Umræðan 26/27 Ljósvakamiðlar 54
Forystugrein 28 Veður 55
* * *
HEILBRIGÐISEFTIRLIT Vestur-
lands tók í gær, í samvinnu við heilsu-
gæsluna í Borgarnesi, sýni úr gestum
á tjald- og sumarhúsasvæðinu á
Húsafelli þar sem grunur leikur á að
veirusýking hafi gert vart við sig á
svæðinu. Sýkingin lýsir sér með upp-
köstum og stundum niðurgangi og
gengur oftast yfir á 12–24 tímum.
Helgi Helgason, heilbrigðisfulltrúi
hjá Heilbrigðiseftirliti Vesturlands,
segir að eftirlitið hafi fengið um 100
formlegar tilkynningar vegna sýk-
inga á Húsafelli undanfarnar vikur,
en tilfellin séu hugsanlega fleiri.
Fyrstu tilkynningarnar bárust í lok
maí, en vitað er um tilfelli í héraðinu
frá því um miðjan maí.
„Við vitum í raun ekki hvað veldur
þessari sýkingu, en svo virðist sem
um veirusýkingu sé að ræða. Við ætl-
um að ná í sýni úr fólki á Húsafelli því
ef um veirusýkingu er að ræða er ekki
hægt að greina hana í vatni,“ segir
Helgi. Ekkert bendir til þess að veir-
an sé í vatninu á staðnum en ekki
hægt að útiloka það. Þá er fylgst
reglulega með gerlum í vatni á Húsa-
felli. Helgi segir að sýkingin geti bor-
ist hratt á milli manna því nábýli
gesta á Húsafelli er mikið, einkum um
helgar.
„Þarna koma hundruð eða jafnvel
þúsund manns um helgar og því kjör-
aðstæður fyrir veiruna að dreifa sér,
ef um veirusýkingu er að ræða á ann-
að borð,“ segir hann.
Helgi segir að sams konar sýking
hafi einnig komið fram í sveitum í
kring og líklega sé um að ræða sömu
veirusýkingu og kom upp á elliheim-
ilum og sjúkrahúsum í vetur. Úr því
fáist hins vegar ekki skorið nema með
rannsóknum og sýnatöku úr fólki.
Sýnataka vegna gruns
um veirusýkingu
VALDHEIMILDIR lögreglu til að halda konu í
gæsluvarðhaldi í sex skipti á árunum 1988–1992
fullnægðu ekki þeim kröfum sem 5. grein Mann-
réttindasáttmála Evrópu gerir til frelsissviptingar.
Þetta er niðurstaðan í dómi Mannréttindadómstóls
Evrópu í máli sem kona höfðaði gegn íslenska rík-
inu, en dæmt var í málinu í gær. Í dag gilda reglur
lögreglulaga frá 1996 um handtökuheimildir lög-
reglu en í málinu voru til umfjöllunar lagaákvæði
frá 1974 og lögreglusamþykkt frá 1987, sem nú eru
úr gildi fallin.
Meirihluti dómsins taldi að þegar handtökurnar
áttu sér stað hefði skort í íslenska löggjöf nægilega
skýr ákvæði um ákvörðun á lengd gæsluvarðhalds
og þótti það skapa hættu á að slík ákvörðun væri
undir geðþóttavaldi lögreglu komin.
Tildrög málsins eru þau að konan var sett í
gæsluvarðhald sex sinnum á árunum 1988–1992
vegna ýmissa brota, m.a. drykkjuláta og vegna þess
að hún gerði sig líklega til að ráðast að lögreglu-
mönnum. Hún fór í mál og krafði íslenska ríkið um
skaðabætur vegna ólöglegrar handtöku í öll þessi
skipti en þeirri kröfu var hafnað bæði í héraði og
fyrir Hæstarétti. Dómur Hæstaréttar gekk árið
1996 og skaut konan málinu til Mannréttindadóm-
stóls Evrópu árið 1998.
Reglur um lengd varðhalds
ekki nægilega skýrar
Fimm af sjö dómurum Mannréttindadómstólsins
töldu að skort hefði á að reglur um lengd gæslu-
varðhaldstíma væru nægilega skýrar til að „forðast
alla áhættu um geðþóttaákvörðun“ lögreglunnar.
Einnig komst dómstólinn að því að íslensk lög hafi
ekki verið fullnægjandi grundvöllur fyrir ákvörðun
um gæsluvarðhald í fyrsta sinn sem konan var
handtekin í byrjun árs 1988. Í hinum fimm tilvik-
unum taldi dómstóllinn að handtökurnar hefðu
staðist efnis- og málsmeðferðarreglur og ekki hefði
verið beitt harkalegri úrræðum en þörf var á.
Dómurinn taldi að tjón konunnar væri ófjárhags-
legt og að viðurkenning á broti ríkisins væri sann-
gjarnar málsbætur en hún fékk dæmdan máls-
kostnað.
Hæstiréttur ekki nógu gagnrýninn
Ragnar Aðalsteinsson fór með málið fyrir hönd
konunnar í Strassborg. Ragnar segir niðurstöðu
dómsins hafa mikil áhrif.
„Svona mál hafa mjög mikil áhrif og eru alltaf
áfall fyrir okkur. Það sýnir sig að þeir sem und-
irbjuggu löggjöfina og þeir sem notuðu löggjöfina
áttuðu sig ekki á hvað hún var ófullkomin. Í nútíma-
réttarríki gildir ekki að vísa til þess að við höfum
alltaf gert þetta svona. Frelsissvipting er alltaf
mjög alvarlegt brot á mannréttindum og þess
vegna verður réttarheimildin að vera klár og ljós og
öllum aðgengileg,“ sagði Ragnar. Hann segir að
Hæstiréttur verði að átta sig á því að hann hafi ekki
verið nógu gagnrýninn og að þeir sem undirbúi lög-
gjöf megi ekki aðeins skoða texta Mannréttinda-
sáttmála Evrópu heldur einnig hvernig hann sé
túlkaður af dómstólum í Strassborg.
Íslenska ríkið dæmt fyrir brot á mannréttindasáttmála Evrópu
Valdheimildir lögreglu upp-
fylltu ekki skilyrði sáttmálans
NEMENDUR og kennarar við Ár-
túnsskóla fjölmenntu ásamt for-
eldrum við undirritun samstarfs-
samnings skólans við Umhverfis-
og heilbrigðisstofu Reykjavíkur um
grenndarskóg skólans. Þetta er
fjórði grenndarskógurinn sem
samningar takast um.
Grenndarskógur Ártúnsskóla af-
markast af svæði austan Félags-
heimilis Orkuveitu Reykjavíkur að
vestan, að brúnni yfir Elliðaárnar
að austan, að Elliðaánum að sunnan
og að veginum meðfram veitu-
stokknum að norðan. Alls er svæðið
um þrír hektarar að stærð.
Með samningnum er skólanum
heimilt að nýta skóginn í tengslum
við skipulagða fræðslu og aðra
þætti er tengjast skólastarfinu.
Nemendur Ártúnsskóla fylltu skóg-
inn með söng og hljóðfæraslætti um
leið og skilti um grenndarskóginn
var afhjúpað.
Morgunblaðið/Eggert
Nemendur fylltu skóginn með söng
VINNA við Fáskrúðsfjarðargöng
gengur vel og var búið að sprengja
4.676 metra, eða 82,1% af göngun-
um, hinn 7. júní. Alls verða göngin
5,7 kílómetrar að lengd, ásamt 200
metra vegskálum. Vinna við þá er nú
í fullum gangi, og sömuleiðis vega-
gerð, en lagður verður alls 8,5 kíló-
metra langur vegur um göngin og til
að tengja þau við vegakerfið.
Nú eru eftir 1.018 metrar þar til
vinnuflokkar mætast í miðju fjalli.
Göngin lengdust um 64 metra á einni
viku Fáskrúðsfjarðarmegin og 81
metra Reyðarfjarðarmegin og er
þetta með besta árangri þeim megin
frá því að sprengingar hófust.
Að sögn Ásgeirs Loftssonar, stað-
arstjóra Ístaks á svæðinu, er áætlað
að búið verði að bora í gegn síðsum-
ars eða í september. „Þá er hins veg-
ar verkið aðeins hálfnað, þar sem öll
vegagerð í göngunum og annar frá-
gangur er eftir,“ sagði Ásgeir í sam-
tali við Morgunblaðið. Að hans sögn
er bergið misgott til borunar. „Það
hefur verið mjög gott upp á síðkastið
þannig að þetta hefur gengið vel síð-
ustu vikur,“ sagði Ásgeir.
Fáskrúðsfjarðargöng
Eftir að
sprengja
um einn
kílómetra
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Ólafur Stephensen, aðstoðarritstjóri, olafur@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Listir menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi,
orri@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir
sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Fólk í fréttum Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Andrea Guðmundsdóttir, andrea@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is