Morgunblaðið - 09.06.2004, Blaðsíða 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. JÚNÍ 2004 33
ar saman. Á heimili hennar vorum
við tíðir gestir og kenndum okkur
raunar sem eitt með fjölskyldunni.
Þar blöstu við og birtust allir ofan
nefndir eiginleikar, höfðingslundin,
rausnin, ljúfmennskan, fegurð
heimilisins, gleðin í umgengni allri
og samskiptum. Hún var í senn
mikil móðir og húsmóðir… Þannig
urðu kynni okkar langstæð, náin,
einlæg og innileg allt fram á síðustu
stund.
Hún var harla fróðleiksfús,
kjarkmikil, vildi kanna og kunna
skil á sem flestu. Gott dæmi þess
er, að á árunum sem við störfuðum
í Afríku þurfti kona mín að skreppa
heim til að sinna málefnum okkar.
Þá greip Fjóla tækifærið og
ákvað að skreppa með henni til Afr-
íku – þá vel við aldur – en lét það
ekki aftra sér. Við vorum staðsett í
Ghana skammt norðan við miðbaug
í 30-40 stiga hita. Samanlagt er
þetta um 20 tíma flug.
Við ferðuðumst með henni til ým-
issa landa þar í Afríku, en allt mikl-
ar vegalengdir og þreytandi, 6, 8,
10 tíma.
Tógóland er austan við Ghana.
Þangað ákváðum við fara, skoða svo
stærsta minjagripasvæðið í Accra,
Höfuðborg Ghana, þegar við kæm-
um til baka. Í Afríku getur sitthvað
gerzt forvaralaust til tafar. Svo var
og þennan dag. Því þegar við kom-
um til baka voru menn farnir að
draga muni sína saman og ganga
frá. En við brunuðum inn á svæðið.
Það var eins og við manninn
mælt. Þegar Fjóla birtist, hávaxin
miðað við svertingjana okkar, sló
þögn og kyrrð á allt. Menn spurðu,
hver þessi hefðarmaddama væri.
Ég svaraði að bragði, að hún væri
Drottningarkyns frá Íslandi, komin
til að kynna sér Afríku, mannfólk
hennar, menningu og listir og hefði
mikinn hug á að sjá listmunina
þeirra. Aftur var allt eins og við
manninn mælt. Menn sviptu ábreið-
unum af minjastöflunum sínum og
nú helltust öldur sölumennskunnar
og viðskiptanna yfir Fjólu rétt eins
og hafrót við Heimaklett. Því allir
vildu selja og sýna sem mest. En
þar stóð hún með blíða brosið sitt
og fágunina, en glöggskyggnin vök-
ul til staðar, og vissi vel, hvað taka
skyldi og hverju hafna.
Þegar Afríku-tíminn hennar var
liðinn, flaug hún ein heim, Accra,
Amsterdam, Kaupmannahöfn,
Keflavík. Þetta sýnir vel, hvað í
henni bjó. Oft rifjuðum við þetta
ævintýri upp og glöddumst.
Fjóla var víðlesin og vel greind.
Margt bar því á góma í tíðum sam-
ræðum okkar – allt frá hversdags-
málunum til dýpstu viðfangsefna –
m.a. um lífið, dauðann og eilífðina.
Samkvæmt fyrirheitum Frelsarans
um nýjan himin og nýja jörð litum
við fram til endurfundanna á landi
lifenda. Dauðanum kveið hún ekki,
enda fékk hún hið friðsælasta and-
lát í svefni og yfir ásjónu hennar
látinnar hvíldi sannur friður og
mikil fegurð.
Nú hefur hún lagt að baki langan,
afkastamikinn og farsælan ævidag
og eftirlætur okkur fagurt fordæmi
og göfgar minningar. Að njóta sam-
fylgdar hennar voru mikil forrétt-
indi.
Hjartkæru vinir, Óttar minn,
Steinunn og allir ástvinirnir. Þið
eigið óskiptan samhug fjölskyld-
unnar okkar allrar, og við biðjum
Guð að blessa ykkur og styrkja.
Blessuð veri minning Fjólu.
Sólveig, Jón Hjörleifur
og fjölskyldan öll.
Samstarfsmaður minn í rúmlega
tvo áratugi Fjóla Haraldsdóttir
fyrrverandi deildarstjóri er látin 91
árs að aldri.
Þegar ég varð tryggingayfir-
læknir 1960 og tók til starfa í
Tryggingastofnun ríkisins var Fjóla
þar fyrir og hafði um skeið verið
ritari tryggingayfirlæknis. Hún hélt
áfram starfi sínu og var ritari okkar
Stefáns Guðnasonar sem kom til
starfa sem tryggingalæknir, en það
var þá nýtt starf.
Ég hafði starfsaðstöðu til að
byrja með á 4. hæð en Stefán og
Fjóla á 2. hæð svo samskipti okkar
voru í byrjun ekki mikil. En fljót-
lega fann ég að þar fór ritari sem
var alveg frábær, því hún var svo
vandvirk og velvirk að óvenjulegt
var. Á þessum tíma fór öll vélritun
fram í ritvélum og þeir sem létu
rita fyrir sig skrifuðu handrit með
penna sem ritari þurfti að lesa.
Ég hafði vanist því í spítalavinnu
minni í Svíþjóð að tala allt inn á
band sem rita þurfti og þegar
skipulega var talað var þetta mikill
vinnusparnaður. Þessi tækni var lít-
ið komin í not hér á landi þá. Ég
fékk heimild forstjórans, Sverris
Þorbjörnssonar, til þess að kaupa
tæki af þessu tagi og við Stefán og
Fjóla hófum notkun þeirra við
vinnu okkar. Fjóla var fljót að til-
einka sér þessa tækni. Hún skilaði
aldrei inn vélrituðu handriti þar
sem nokkur villa var, svo við Stefán
þurftum varla að lesa yfir. Gerði
þetta vinnu okkar eins auðvelda og
hægt var. Öðrum í Tryggingastofn-
un þótti þetta óþörf tækni og tóku
hana ekki upp.
Á þessum árum var Fjóla á
fimmtugsaldri, var í hjónabandi og
átti tvö börn. Hún var hávaxin og
grönn og ávallt mjög vel klædd og
hár hennar var dökkt og mikið og
fór vel. Hún var víðlesin og hafði
sérstakt dálæti á bókum Halldórs
Laxness.
Þegar tímar liðu flutti læknahóp-
urinn saman á 3. hæð í Trygginga-
stofnun og myndaði góða einingu.
Við Stefán fengum ágæta aðstöðu
með viðtals- og skoðunarherbergi
og fyrir framan mitt viðtalsherbergi
var skrifstofa Fjólu þar sem hún
annaðist alla vélritun fyrir okkur
báða. Hún hafði svo stúlku í mót-
tökunni sem tók á móti þeim sem
komu og vísaði þeim inn til okkar.
Stefán vann eingöngu á stofnun-
inni en ég hafði sjúklinga á Landa-
koti og einnig á stofu úti í bæ en
flutti þá starfsemi síðar inn á
Tryggingastofnun. Kom þá í hlut
Fjólu að vera milligöngumaður.
Sumarið 1970 fékk ég starf sem
ráðuneytisstjóri í nýstofnuðu heil-
brigðis- og tryggingamálaráðuneyti.
Ég bað Fjólu þá að koma með mér
til þessa nýja starfs. Hún hafði þá
starfað í Tryggingastofnun á annan
áratug, þekkti þar allt starfsfólk og
var í vafa um hvað gera skyldi. Ég
lagði hart að henni því ég vissi að
betri ritara var ekki hægt að fá.
Hún lét loks til leiðast og flutti með
okkur Jóni Ingimarssyni og Ragn-
hildi E. Þórðardóttur inn á Lauga-
veg 172 þar sem ráðuneytið var
fyrst til húsa. Ég veit að fyrstu
mánuðina og ef til vill árin var hún
ekki fullánægð en þetta breyttist,
einkum eftir að við fluttum niður í
Arnarhvol.
Fjóla annaðist vélritun fyrir okk-
ur Jón en fór einnig að fást við önn-
ur störf svo sem skjalavistun. Hún
gekk upp í starfi og fékk titil deild-
arstjóra.
Ráðuneytið flutti 1980 inn á
Laugaveg 116 og þar lauk Fjóla
föstu starfi þegar hún varð sjötug
1983. Við starfsmenn og Svavar
Gestsson ráðherra færðum henni
þá silfurdisk með nöfnum okkar
allra og hún bauð til mikillar veislu
á heimili sínu við Bergstaðastræti.
Fjóla vann tímabundið í ráðu-
neytinu eftir starfslok og hélt góð-
um tengslum við okkur. Þá voru
gamlir starfsmenn boðnir þegar
eitthvað var um að vera svo sem um
litlu-jólin, boð sem ráðherra bauð til
eftir áramótin og í ferðalögin á
haustin. Fjóla mætti til allra þess-
ara hátíða meðan ég var ráðuneyt-
isstjóri en eftir að ég hætti lagðist
þetta niður. Ég hitti Fjólu síðast í
áttræðisafmæli séra Jóns Hjörleifs
sl. haust. Þá þekkti hún mig ekki,
enda orðin níræð.
Ég á góðar minningar um sam-
starf okkur Fjólu og þakka henni
samstarf og vináttu í meira en fjóra
áratugi.
Ég bið henni blessunar Guðs og
flyt börnum hennar og öllum ætt-
ingjum samúðarkveðjur frá okkur
Guðrúnu.
Páll Sigurðsson.
Ég bjó á fyrstu hæðinni en þau
Fjóla og Guðmundur á þeirri
þriðju, í risinu. Milli fjölskyldnanna
var náið vináttusamband frá því
þau fluttu inn í húsið þegar ég var
12 ára. Við vorum ekki með síma
lengi vel og þeir sem vildu hringja í
okkur hringdu í þau uppi. Sam-
komulag var um að eitt högg í ofn á
þriðju hæðinni væri hringing til
pabba, tvö högg símtal við mömmu
og svo þrjú högg símtal við mig,
strákinn. Þegar ég 15 ára gamall
fór að starfa meðal róttæklinga, í
Æskulýðsfylkingunni, þurfti mikil
símasamskipti og stöðugt glumdi í
ofnakerfinu. Fjóla vissi hvaðan
hringingarnar komu og líkaði vel.
Hún og þau Guðmundur bæði voru
róttæklingar, verkalýðssinnar, fólk
lífsgleði og lista. Margir helstu
listamenn þjóðarinnar virtust eiga
athvarf hjá þeim á góðum stundum.
Börn þeirra voru Steinunn og Ótt-
ar. Ég passaði þau, sem laun fyrir
símaþjónustuna og svo margt fleira
sem þau voru mér og foreldrum
mínum. Guðmundur var mesti hag-
yrðingur þjóðarinnar á þessum
tíma, ótrúlega fyndinn. Fjóla var
líka mikill húmoristi þótt hún flíkaði
því ekki nema við þá nánustu. Bak-
við gleðina var hlýja sem ég orna
mér enn við. Fjólu datt í hug að ég
væri músíkalskur og vildi kenna
mér á gítar. Þetta var fyrir tíma
Bítlanna og ég hafði bara hlustað á
Öskubuskur spila á gítar og fannst
þetta algert stelpuhljóðfæri. Ég
vildi sannarlega ekki vera kenndur
við gítar.
Mamma og Fjóla voru mínir
nánu ráðgjafar í öllu því sem líf
mitt varðaði. Þegar leið að því að
ég, tvítugur að aldri, færi til náms í
Svíþjóð sátu þær stöllur í eldhúsinu
niðri og ræddu málin og ráðlögðu.
Varaðu þig á þeim sænsku, sagði
Fjóla. Mér datt nú strax í hug að
þetta gæti verið hennar stríðnislega
fyndni. Þegar ég svo kom til Ís-
lands nokkrum árum seinna með
þáverandi sænska eiginkonu mína,
tók enginn eins vel á móti henni og
Fjóla. Vináttan milli fjölskyldnanna
hélt áfram þrátt fyrir að við flyttum
hvert í sína áttina. Nú lifir pabbi
einn af eldri kynslóðinni í þessum
góða vinahóp, en vináttan heldur
áfram og erfist til hinna yngri.
Ragnar Stefánsson.
Við fráfall Fjólu Haraldsdóttur
minnist ég einstakra samvista við
þau hjónin Fjólu og Guðmund Sig-
urðsson, sem hófust upp úr 1950 að
Sigtúni 35 í Reykjavík. Þetta var
skemmtilegt sambýli og vináttan
sem myndaðist þá varaði áfram
þótt við flyttumst hvert í sína átt-
ina. Börnin þeirra Steinunn og Ótt-
ar urðu líka börnin okkar Rósu. Ég
votta þeim, mökum þeirra og börn-
um, mína innilegustu samúð.
Stefán Bjarnason.
JÓN ÆGIR JÓNSSON
sjómaður,
Kleppsvegi 68,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum Fossvogi sunnudaginn
30. maí.
Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey.
Sérstakar þakkir til starfsfólks lungnadeildar
6A, Landspítala Fossvogi, fyrir frábæra umönnun.
Aðstandendur.
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi, langafi
og langalangafi,
SIGURÐUR HALLMANNSON,
Heiðarbraut 1,
(Hrauni) Garði,
lést á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja sunnu-
daginn 30. maí sl.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins
látna. Jarðsett var í Útskálakirkjugarði.
Ágústa Sigurðardóttir, Páll Zophoníasson,
Guðrún Ágústa Sigurðardóttir, Karl Njálsson,
Hjörtur S. Sigurðsson, Erna Björnsdóttir,
og afabörn.
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
LAUFEY GOTTLIEBSDÓTTIR,
Dvergabakka 32,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum við Hringbraut mánu-
daginn 7. júní.
Jarðarförin auglýst síðar.
Valur Sigurðsson, Karen Aradóttir,
Rúnar Sigurðsson,
Guðmundur Sigurðsson, Steinunn Gísladóttir,
Sigurjóna Sigurðardóttir,
Hildur Sigurðardóttir, Sigurjón Ólafsson,
Hörður Sigurðsson, Þóra Eylands,
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
JAKOBÍNA HALLDÓRA ÞORVALDSDÓTTIR,
Gullsmára 11,
Kópavogi,
andaðist á Landspítala háskólasjúkrahúsi
mánudaginn 7. júní.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Þorvaldur J. Sigmarsson, Elín Richards,
Hólmfríður K. Sigmarsdóttir, Eðvald Geirsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
ÁSGRÍMUR KRISTJÁNSSON
frá Siglufirði,
Hjallabrekku 43,
Kópavogi,
lést sunnudaginn 30. maí.
Jarðarförin fór fram í kyrrþey að ósk hins
látna.
Kristrún Ásgrímsdóttir, Gunnlaugur R. Jónsson,
Kristján Lúðvík Ásgrímsson,
barnabörn og barnabarnabarn.
Minn ástkæri eiginmaður, stjúpfaðir, faðir, afi
og langafi,
INGIMUNDUR ÓLAFSSON,
Frostafold 49,
Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Grafarvogskirkju
fimmtudaginn 10. júní kl. 13.30.
Erna Eden Marinósdóttir,
Guðrún Erna Sigurðardóttir, Ásbjörn Hjálmarsson,
Örn Ingvar,
Hjálmar Sigurður, Sigríður Kristín,
Erna Hanna,
Ólafur Ingimundarson, Helga B. Gunnarsdóttir,
Inga Björk,
Gunnar Backman,
Lilja Dögg,
Ingibergur Ólafur.