Morgunblaðið - 30.06.2004, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. JÚNÍ 2004 11
ÚR VERINU
AFLAVERÐMÆTI íslenskra skipa
var nærri 19,6 milljarðar króna á
fyrsta ársfjórðungi ársins 2004,
samanborið við tæplega 19,7 millj-
arða á sama tímabili 2003. Aflaverð-
mæti hefur því dregist saman um
0,4% á milli ára eða um nærri 76
milljónir króna, samkvæmt útreikn-
ingum Hagstofu Íslands.
Verðmæti botnfiskaflans var 13,7
milljarðar króna og jókst um 360
milljónir króna (2,7%). Verðmæti
þorsks var 9,4 milljarðar króna og
jókst um tæplega 500 milljónir
króna (5,6%). Verðmæti ýsuaflans
nam 2 milljörðum króna og jókst
verðmæti hans um 300 milljónir
króna (17,9%). Verðmæti karfa var
1,1 milljarður króna og dróst því
saman um 250 milljónir króna
(-18,2%). Verðmæti loðnuaflans nam
tæplega 3,6 milljörðum króna og
dróst saman um rúmar 600 milljónir
króna (-14,5%). Þá var verðmæti
skel- og krabbadýraafla 394 millj-
ónir króna en var 700 milljónir
króna á sama tímabili 2003.
Verðmæti afla í beinni sölu út-
gerða til vinnslustöðva var á tíma-
bilinu 10 milljarðar króna saman-
borið við 10,8 milljarða á árinu 2003
og er það samdráttur um 7%. Verð-
mæti sjófrysts afla var 4,6 millj-
arðar króna en nam rúmum 4 millj-
örðum króna á fyrstu þremur
mánuðum ársins 2003 og er þetta
aukning um 13,5% á milli ára. Verð-
mæti afla sem seldur var á fisk-
mörkuðum til fiskvinnslu innan-
lands dróst saman um 5,9%, var 3
milljarðar króna samanborið við 3,2
milljarða króna á sama tímabili
2003. Í gámum var fluttur út fersk-
ur fiskur fyrir 1,7 milljarða króna
sem er aukning frá fyrra ári um 500
milljónir króna.
Á Suðurnesjum var unnið úr afla
að verðmæti 4,1 milljarður króna og
er það aukning um 244 milljónir
króna á milli ára eða 6,3%. Mestur
samdráttur milli ára varð á Austur-
landi, 447 milljónir króna eða sem
nemur 14,5%. Verðmæti afla ís-
lenskra skipa sem unninn var er-
lendis jókst um 30,4%, úr 1,2 millj-
örðum króna á fyrsta ársfjórðungi
ársins 2003 í nærri 1,6 milljarða
króna á sama tímabili 2004.
Aflaverðmætið
lækkar lítið eitt
FORMLEG opnun jarðbaðanna í
Jarðbaðshólum fer fram í dag, mið-
vikudag kl. 17. Miklar væntingar eru
bundnar við þessa framkvæmd að
hún verði til að styrkja umtalsvert
ferðaþjónustu ekki aðeins í Mý-
vatnssveit heldur miklu víðar. Nú
keppast menn við að gera allt klárt
fyrir opnunina. Síðustu daga hefur
almenningi verið boðið að nota að-
stöðuna bæði jarðböðin og lónin og
hafa fjölmargir notað sér það boð.
Tilkynnt hefur verið að fram í byrj-
un september verði opið frá 10 að
morgni til 1 eftir miðnætti.
Morgunblaðið/BFH
Opnað hjá Baðfélaginu í dag
Mývatnssveit. Morgunblaðið.
STURLA Böðvarsson samgönguráð-
herra og Björn Bjarnason dómsmála-
ráðherra hafa staðfest samning milli
Landhelgisgæslunnar, Neyðarlín-
unnar og Slysavarnafélagsins Lands-
bjargar og Siglingastofnunar um
rekstur einnar samræmdrar sigl-
ingavaktstöðvar í Björgunarmiðstöð-
inni Skógarhlíð. Landhelgisgæslan
og Neyðarlínan sjá um rekstur nýju
vaktstöðvarinnar og flytur vaktþjón-
usta sjálfvirku tilkynningaskyldunn-
ar sem Landsbjörg hefur rekið í
Gufunesi, skipafjarskipti Landssíma
Íslands og vaktþjónusta Landhelgis-
gæslunnar við Seljaveg, þar með í
Björgunarmiðstöðina. Loftskeyta-
stöðin í Vestmannaeyjum verður
áfram rekin tengslum við vaktstöð
Björgunarmiðstöðvarinnar.
Eftirlit með nýju skipavaktstöð-
inni er í höndum Siglingastofnunar
og fyrirtæki á vegum Flugmála-
stjórnar, Flugfjarskipti ehf., þjónust-
ar stöðina á sviði fjarskipta. Þá verð-
ur vaktstöðin tengd þjónustu
Neyðarlínunnar og fjarskiptamiðstöð
lögreglu.
„Þetta sparar peninga til lengri
tíma litið og stóreykur öryggið þegar
allir þessir aðilar eru hér á sama gólf-
inu og geta unnið sameiginlega,“ seg-
ir Sturla Böðvarsson samgönguráð-
herra um kosti nýrrar samræmdrar
vaktstöðvar.
Hafsteinn Hafsteinsson, forstjóri
Landhelgisgæslunnar, tók í sama
streng og sagði það augljósan kost að
allar upplýsingar um skip í kringum
landið yrðu eftirleiðis aðgengilegar á
einum stað.
Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra sagði um nýju vaktstöðina að
með tilkomu hennar væru innviðir
björgunarstarfs og öryggisgæslu í
Björgunarmiðstöðinni styrktir enn
frekar.
Samræmd siglinga-
vaktstöð tekin til starfa
Morgunblaðið/Eggert
Sturla Böðvarsson samgönguráðherra, Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra og Hafsteinn Hafsteinsson, forstjóri Landhelgisgæslunnar, undirrita
samkomulag um samræmda siglingavaktstöð í fyrradag.
VEIÐIFRÉTTIR sem berast þessa
dagana eru flestar á sömu bókina
lærðar. Veiðisvæði eru enn að
opna og víðast hvar lofar byrjunin
góðu. Þannig var feiknagóð veiði
fyrstu vikuna í Veiðivötnum á
Landmannaafrétti, 3.574 silungar
komu á land og margir stórir.
Vikuna 18.–25. júní veiddust
alls 3.574 silungar, 2.870 urriðar
og 704 bleikjur. Fer bleikjuveiði
vaxandi en fyrir ekki svo ýkja
mörgum árum fannst sú fiskiteg-
und ekki á svæðinu. Eftir að
Tungná náði að tengjast nokkrum
vötnum, nam bleikjan land. Besta
vatnið að vanda er Litlisjór en
þar veiddust 900 urriðar, allt að
8,5 pund, en síðan komu Snjóöldu-
vatn með 308 urriða upp í 7 pund
og Hraunvötn með 281 urriða,
upp í 8 pund. Besta bleikjuvatnið
er Skyggnisvatn með 475 bleikjur.
Álftá var opnuð á mánudaginn
og veiddust 13 fiskar fyrsta dag-
inn, 8 laxar og 5 birtingar. Þetta
er besta byrjun í ánni sem menn
muna, að sögn eins leigutaka
hennar, Dags Garðarssonar. Lax-
arnir voru á bilinu 5 til 8 pund og
birtingarnir 3 til 6 punda. Fiskur
var víða og tók bæði maðk og
flugu.
Góð skot hafa komið í Blöndu
og Miðfjarðará síðustu daga. Einn
dagurinn í Blöndu var uppá 26
laxa á fjórar stangir og í Mið-
fjarðará veiddust 22 laxar á
tveimur dögum.
Leiðrétting
Ranglega var frá því greint í
umfjöllun um dýpkun á ósi Gljúf-
urár í Borgarfirði, að Stefán Hall-
ur Jónsson væri formaður ár-
nefndar Gljúfurár. Formaður til
margra ára er Hannes Ólafsson
og er hann beðinn velvirðingar.
Sömu góðu tölurnar
Dagur Garðarsson með 11 punda
lax úr Brennu.
Sá stærsti í sumar: Jakob Valdemar
Þorsteinsson með 21 punds fisk úr
Fnjóská.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
NORÐMENN eru að auka útflutn-
ing sinn á ferskum þorskflökum til
landa innan Evrópusambandsins.
Þannig fluttu þeir út 1.170 tonn af
þorskflökum fyrstu fimm mánuðina í
fyrra, en 2.093 nú. Ísland er hins
vegar með langmesta hlutdeild á
þessum markaði, eða 70% og eykur
hlut sinn einnig.
Þetta kemur fram hjá Útflutn-
ingsráði fiskafurða í Noregi. Þar
kemur fram að ESB hafi flutt inn
tæp 9.000 tonn af ferskum þorskflök-
um á síðasta ári, sem sé tvöfalt meira
en árið 2000. Af þessu sé Ísland með
70% en Norðmenn séu að auka hlut-
deild sína. Aukinn útflutningur
Norðmanna á ferskum þorskflökum
er svar þeirra við samkeppninni frá
Kína. Á síðasta ári var útflutningur
ferskra þorskflaka frá Íslandi til
ESB 6.500 tonn en Norðmenn voru
með 1.800 tonn. Sé litið á tímabilið
janúar til apríl hefur Ísland aukið
hlut sinn úr 1.744 tonnum í 3.312
tonn frá árinu 2000. Á sama tímabili
hafa Norðmenn farið úr 335 tonnum
í 1.823. Frá því á síðasta ári hefur Ís-
land aukið sinn útflutning um 32% en
Norðmenn hafa tvöfaldað sinn.
Nýjustu tölur, sem ná yfir fyrstu
fimm mánuði ársins sýna að útflutn-
ingur ferskra þorskflaka frá Noregi
hefur aukizt og farið úr 1.170 tonn-
um í fyrra í 2.093 tonn nú. Meðalverð
hefur verið um 600 krónur á kíló,
sem er 15% hækkun frá því á sama
tíma í fyrra. Mest fer til Danmerkur,
Frakklands og Bretlands, eða um
500 tonn til hvers lands fyrir sig.
Hæsta verðið fæst í Frakklandi, um
680 krónur. Í Danmörku fást 638
krónur og í Bretlandi 607 krónur að
meðaltali fyrir hvert kíló.
ESB kaupir meira af
ferskum þorskflökum
LÆKNAR væru betur í stakk búnir
til að segja til um hvort sjúklingur sé
líklegur til að fá hjartaáfall, mæli þeir
magn fiskilýsis í blóði, að því er kem-
ur fram í niðurstöðum bandarískrar
könnunar. Sérfræðingur við Harv-
ard-háskóla segir að þeir sem séu í
mestri hættu á að fá hjartaáfall hafi
minnst magn af omega-3 fitusýrum í
blóði en þær fást úr fiskilýsi. Í frétt
BBC segir hins vegar haft eftir
breskum hjartalæknum að álíka
gagnlegt sé að ræða við sjúklinga um
mataræði. Niðurstöður rannsóknar-
innar voru kynntar á ráðstefnu um
rannsóknir á fitusýrum og lípíðum en
hún fer fram í Brighton í Bretlandi.
Vitað er að skortur á ákveðnum gerð-
um omega-3 fitusýra í blóði eykur lík-
urnar á hjartaáfalli. Þá hafa vísinda-
menn vitað um nokkurt skeið að
neyzla á feitum fiski verndar hjartað
og dregur úr líkum á hjartaáfalli. Þó
svo að ekki sé vitað með hvaða hætti,
virðist sífellt fleira benda til þess að
fiskilýsi hafi áhrif til stöðugleika á
hjartað.
Dr. Albert og samstarfsmenn hans
segja að með því að kanna magn
omega-3 fitusýra sé unnt að bjarga
mannslífum. Læknar geti þannig séð
hvaða sjúklingar eru í mikilli hættu á
að fá hjartaáfall. Þetta myndi gera
læknum kleift að grípa fyrr inn í.
Bretar borða lítið af feitum fiski
Manneldisráð í Bretlandi hefur nú
lagt til að fólk auki neyzlu sína á fitu-
ríkum fiski úr tveimur skömmtum á
viku í fjóra. Þessar ráðleggingar vísa
til karlmanna, drengja og kvenna,
sem komnar eru úr barneign, en kon-
um í barneign og stúlkum er enn ráð-
lagt að takmarka neyzlu á feitum fiski
við eina til tvær máltíðir á viku. Að
meðaltali borða Bretar þriðjung
skammts af feitum fiski á viku og sjö
af hverjum tíu borða aldrei feitan fisk.
Þessar ráðleggingar eru byggðar á
niðurstöðum víðtækra rannsókna þar
sem kannað var samspil lyfja og eit-
urefna í mataræði og heilsu fólks. Þar
var tekið tillit til mögulegrar eitrunar
af völdum díoxíns og PCB-eiturefna
og sú áhætta vegin á móti þeirri holl-
ustu sem fiskátinu fylgir.
Hollusta neyzlu á
feitum fiski staðfest