Íslendingaþættir Tímans - 08.04.1970, Blaðsíða 19

Af fyrra hjónafoandi SigurSar:
Ragna húsfrú á Egilsstö'ðum i
Elóa, gift Breini Sigtryggssyni,
bónda þar, frá Hallbj arnarstöðum.
Freydís húsfrú í Áiftagerði í Mý-
vatnssveit, gift Geir KriStjánssyni
bónda þar.
Heiður húsfrú á Húsavík, gift
Sigtryggi Jónassyni, vélgæziu-
manni við Frystihús K. Þ.
Arnljótur bóndi á Arnarvatni,
kvæntur Vilborgu Friðjónsdóttur
frá Bjarnarstöðum.
Huld húsfrú á Húsavík, ekkja
Páls Kristjánssonar bókhaldara hjá
Húsavíkurbæ.
Sverrir húsasmiður á Akureyri,
kvæntur Ingu Björnsdóttur lækni
þair.
Af hjónabandi Sigurðar og Hólm
fríðar:
Þóra húsfrú á Arnarvatni, gift
Jóni Kristjánssyni bónda þar.
Arnheiður magister í ísl. fræð-
um, búsett í Reykjavík.
Jón vegaverkstjóri á Húsavik,
kvæntur Gerði Kristjánsdóttur frá
Svartárkoti.
Málfríður húsfrú Jaðri, Reykja-
dal, gift Haraldi Jónassyni bónda
þar.
Eysteinn bóndi Arnarvatni,
kvæntur Halldóru Jónsdóttur frá
Grýtu í Eyjafirði.
Ettir lát manns síns brá Hólm-
fríður fljótlega búi, og hefur síð-
an dvalizt hjá börnunum til skipt-
is, ekki til að sitja auðum höndum
heldur sívinnandi og uppörvandi.
Hólmfríður Pétursdóttir hefur
alltaf fylgzt ágætlega með því, sem
gerzt hefur í íslenzku þjóðlifi og
látið sig varða helztu stefnumál og
atburði umheimsins. Hún er lýð-
ræðissinni. Öfgamenn í íslenzkum
stjórnmálum hafa stundum viijað
telja hana til sinna herbúða. Það
hafa þeir gert af óskhyggju. Hún
er kona frjálslynd í skoðunum, en
hins vegar gerhugul og raunsæ,
þegar til úrslita kemur og mats á
því, sem gera skal í hverju máli.
Listunnandi er hún mikill og list
Viirk.
Hólmfríður hefur mikið starfað
&ð félagsmálum. Félagsmál eru
henni hugðarefni. Mest hefur hún
fSLENDINGAÞÆTTIR
unnið að féiagsmálum i samtökum
kvenna, — ekki elngöngu heima i
sveit sínni heldur fyrst og fremst
á breiðara sviði. Hún var forvígis
kona lengi í Sambandi þingeyskra
kvenna. Átti sæti á þingum Samb.
norðlenzkra kvenna og einnig á
þingum Kvenfél. sambands ís-
lands. Hvar sem hún hefur mætt
í þessum samtökum hefur hún lát-
ið til sín taka, því áhuginn á umbót-
um lýðs og lands hefur verið glað-
vakandi alla tíð. Hún er vel máli
farin og á auðvelt með að
fá áheyrn. Ritfær er hún einnig
með ágætum.
Þegar húsmæðraskólinn á La.ig-
um í Þingeyjarsýslu var stofnað-
ur, áttu kvenfélögin í sýslunni
mikinn hlut að því. Var Hólmfrið-
ur þar í fararbroddi. Hefur hún
átt sæti í stjórn skólans frá upp-
hafi, — kosin og síendurkosin af
Sam-b. Þingeyskra kvenna. Hefur
hún alla tíð borið velferð skól-
ans fyrir heitu brjósti. Ég hef átt
sæti með henni í skólastjórninni í
þriðjung aldar. Finnst mér aðdá-
anlegt, hve þessi háaldraða kona
er enn þrekmikil að bjartsýni og
þó um leið íhugul og öfgalaus í
skoðunum sínum á málefnum skól-
ans og í tillögum sínum um þau.
Ég nota þetta tækifæri til þess að
votta henni virðingu mína og þakk
læti fyrir samstarfið í stjórninni.
Hólmfríður er skemmtileg við-
ræðu, og mjög glögg á rétta merk-
inga orða. Hefur gaman af að
brjóta torskilin efni til mergjar.
Léttur tónn og hæverskur lætur
henni vel.
Ekki er hún opinská á sína eig-
in innri reynslu, en mun þó vera
allnæm á það, sem talið er tilheyra
dulheimum.
Hólmfríður segir 1 eftirtektar-
verðri grein, sem hún ritaði í
kvennablaðið „Húsfreyjuna11 (1.
tbl. 1962) um Steinunni H. Bjarna-
son:
„Flestum eldri konum fer svo,
að þær kjósa að hafa allt í föst-
um skorðum í híbýlum sínum.
Umgjörð lífsins er orðin föst og
einskorðuð. En Steinunni var ekki
svo farið. Fram á síðustu ár átti
hún til að gera smábreytingar á
híbýlum sínum, færa til stól,
myndir eða skrautmuni, setja nýj-
an dúk á borð eða annað því líkt.
Þetta var andsvar frá sál hennar,
sem aldrei lét fjötmst af böndum
vanaais".
Það, sem Hólmfríður segir hér
um vin'konu sína, á líka mjög vel
við um hana sjálfa. Andsvarið frá
tápmikilli og auðugri sál Hólm-
fríðar er svo sterkt, að áleitin
bönd vanans frá áttatíu ára ævi
fjötra hana ekki.
Þetta andsvar ljómar henni líka
á brá og yngir svip hennar.
IV.
„Fjalladrottning, móðir mín“
Þegar mývetnskra manna er
minnzt, er varla hægt að gera það,
án þess að renna huga til byggðar-
innar, sem þeir eru kenndir við,
svo mikillar náttúru er hún. Talið
er að hvorki í dagdraumum né
skýrri vöku íbúanna láti hún þá
ósnortna.
Sigurður á Arnarvatni ávarpaði
sveitina í hinum fleyga byggðar-
söng með orðunum: „Fjalladrottn-
ing, móðir mín“.
En þessi hálendisbyggð býr ekki
einungis yfir tignarlegri fjallafeg-
urð í umhverfi sínu, heldur einn-
ig unaðslegum nálægðartöfrum,
eins og skáldið líka getur í ljóði
sínu.
Þar eru sum gæði torsótt og
krefjast táps og fjörs. Búsæld er
þar þó margvísleg, þegar eftir er
leitað. Og „óðul andans“ hafa ver-
ið þar vel setin.
Þar hafa verið þjóðkunnir bú-
fræðimenn, íþróttaafreksmenn, fé-
lagsmálafrömuðir, stjórnmálagarp
ar, söngmenningarmenn, rithöf-
undar og skáld.
Ekki verður annað með sanni
sagt, en að mannlíf sveitarinnar
hafi verið hinni drottningarlegu
ásýnd hennar samboðið. Vitanlega
hefur menningin ekki komið af
sjálfri sér, þó að aðstaða hafi lyft
undir.
Tvíburasystkinin, Jón Gauti á
Gautlöndum og HóLmfríður á Arn-
arvatni hafa átt ríkan þátt í þessu
mannlífi á sinni tíð. Þau verða
áreiðanlega á spjöldum sögunnar
talin í hópi mætustu og mikilhæf-
ustu þegna „fjalladrottningarinn-
ar“.
Ég leyfi mér að votta þeim báð-
um virðingu og þakkir, — og
árna þeim heilla. Ósk-a þeim góðr-
ar heilsu og — ef hún gefst —
margra æviára til viðbótar hinum
áittatíu.
Karl Kristjánsson.