Íslendingaþættir Tímans - 08.04.1970, Blaðsíða 29

J>ví a<5 ihann yar oft fylgdarma'ður
föður síns í emtoættisferðum hans.
Við þessi auknu kynni bættist og
það, að fjölfarið var á vetrum, er
sleðaferðir til Biönduóss voru tíð-
ar, vegna vöruflutninga, þótti gott
að koma við í Steinnesi og hvíla
hesta sína, brynna þeim og fóðra
og þiggja veitingar húsráðenda.
Var ekki til sparað er Ólafur bar
hey fyrir hesta okkar. Séra Bjarni
var gáfumaður og viðræðugóður
svo af bar. í hverri ferð, sem kom-
ið var að Steinnesi, fórum við það-
an glaðir og ánægðir og betur und
ir það búnir að þola þótt kalt væri
í veðri og frosthart.
Heima í Steinnesi er dásamlega
failegt útsýni og vítt til veggja til
útsýnis, Vatnsdalsá hlunnindagóð
rennur meðfram túninu með hæg
um straumi, oft eins og silfurband
um grænt landið, norður í Húna-
vatn. Em aústan árinnar eru hinar
víðáttumiklu áveituengjar, sem
kallaist „Eylendi" og skiptist
til margra jarða. Þar tilheyra Stein
nesi 70 hektarar af véltæku áveitu
engi.
Mér þykir eigi ólíklegt að 0M-
ur hafi orðið nokkuð mótaður af
þeirri fegurð, er umhverfið bauð.
og það hafi einnig aukið honum
kapp í hug, að sjá þa framtíðar-
möguleika til búskapar, er hann
sá í nágrenni við sig. Má vera að
sá draumur nafi komið fram, er
hann hugsaöi hátt og keypti höf-
uðbólið Brautarholt.
Haustið 1910 fór Ólafur til náms
að Hólum í Hjaltadal, og lauk
námi þar vorið 1912. Ég fór þang-
að ári síðar og kynntist því Ó’afi
náið. Má fullyrða, að hann var þar
sem konungur yfir okkur, þó ó-
krýndur væri. Var bæði hið Wýja
viðmót og virðuleg framkoma,
sem skapaði honum vinsældir og
traust. Hann varð sökum þess að
bæta því á sig að vera fram-
kvæmdastjóri matarfélags skóla-
pilta, sem var mikið aukastarf og
vandasamt því að skólapiltar voru
þann vetuf mær 50. Þurfti tals-
vert lag og gætni líka í því að
vera í húsbóndasæti í matsal og
skapa þá kurteisi, er þarf að
rækja þar .Þetta aiít leysti Óiafur
vel af hendi, og fór frá Hólum
heim í Steinnes með vaxandi virð-
ingu og manndómi.
Fjórum árum síðar fór Ólafur
til búfræðináms i Danmörku í 1
ár, og kom heim í Steinnes að því
loknu.,
Þó eigi sé það stórvægilegt í
lifssögunmi, þá vil ég enn sýna
fleiri myndir úr heimahögum Ól-
afs. Sveitirnar Þing- og Vatnsdal-
ur er eitt upprekstrarfélag_ fyrir
fénað á Grímstunguheiði. Átti því
Steinnesbúið að senda fjallleitar-
menn þangað að tiltölu við bú-
stærð. Fóru þeir Steinnesbræður
oftast þessar ferðir, en þó Ólafur
oftast. Mér finnst ennþá skemmti-
legt að minnast þessara ferða með
Ólafi, glöðum félaga og duglegum
í erfiðleikum ef svo bar undir —
það á sína sögu. Við fórum
nokkrar ferðir saman í 6 daga
göngur suður yfir Stórasand á-
samt öðrum leitarferðum.
Á þessum árum er Ólafur í
Steinmesi farinn að taka drjúgan
þátt í félagsmálum 1 sveit sinni og
héraði, og sýnir þá að hamn mun
vel til höfðingja fallinn og forystu,
enda þá valinn til ýmissa starfa í
félagsmálum.
Vorið 1918 hóf hann búskap á
Akri í Torfulækjarhreppi, þessari
sömu jörð er föðurafi hans, Páll
Ólafsson hreppstjóri, sat lengi. Ak-
ur er góð og falleg jörð með mikl-
um veíðihlunnindum og ágætu
ræktunarlandi — en þá vantaði
hinar stórtæku vélar, sem nú und-
irbúa ræktunina. Allt fór þá á
hægagangi hjá okkur Húnvetning-
um, með ræktun og umbætur sem
víðast annars staðar. Þá var um
svipað leyti að hefjast stórbylting
vélvinnslu í jarðrækt í mágrenni
Reykjavíkur og fyrirsjáanlega
betri sölumöguleikar búsafurða
þar á höfuðborgarsvæðinu. Ég tel
vafalítið að þessar óliku aðstæður
hafi nokkuð ráðið því að hinn
ungi og dugmikli bóndi á Akri vildi
búa sér framtíð við þessax aðstæó-
ur, er bújarðir í nágremni Reykja-
víkur höfðu þá. Því brá hann á
það ráð árið 1923 að kaupa höf-
uðbólið Brautarholt á Kjalarnesi og
flutti þangað sama ár. Þetta var
svo stórt átak fjárhagslega miðað
við þá tírna, að bæði þurfti kjark
til þess og trú á framtíð lamdbún-
aðar á íslandi. Þetta hafði Ólafur
bóndi hvoru tveggja í eigin
brjósti. Mér þykir nú á þessum
tímamótum, þegar ævistarfinu er
lokið hjá þessum góða bónda í
Brautarholti, gott að minnast þess,
að hann var íslenzkri gróðurmold
gagnlegur í samstarfi og hafði
þann metnað vegna landbúnaðar-
ins að hann valdi sér stöðu fram-
arlega í fylkingu bæridanna með
lífsstarfi sínu og áhugu.
Við Húnvetningar soknuðum Ó1
afs er hamn færði búsetu sína, því
að hann var þá orðinn í fvemri
bænda röð, en okkur þót.ti þó gott
til þess að 'nugsa að húnvetnskur
bóndi legði undir sig Brautarholt
á Kjalarnesi.
Vel farnaðist Ólafi < þvi, er hann
seldi Jóni Pálmasyni Akur árið
1923, Það var góður kapítuli i sögu
Húnvetninga. Ég held það sanni
líka, hversu störf Ólafs reyndust
oft vel á hans löngu hisbraut.
Eg hef í þessari stuttu minning
argrein sent kveðjuorð — brugðið
upp nokkrum myndum frá upp-
vexti og þroska Óiafs Bjarnason-
ar í Húnaþingi og læt hér stað-
að numið, er hamn flytzt á Xjal-
arnes. Þó vil ég að nokkru minna
á hversu gæfan brosti við honum,
er hann kvæntist Ástu Ólufsdóctur 1
prests í Hjarðarholti. Það voru
svo fallega samvalin hjón, bæði
að glæsileik, virðiúegri og hlýlegri
framkomu. Þeirra samstarf og
heimili hefur líka borið þess góð
an vott, að þau voru af góðu bergi
brotin, og höfðu fengið gott upp-
eldi og þroska í heimanfylgju.
Ég við að síðustu segja þet.ta:
Ég er þakklátur lifinu fyrir að
hafa kynnzt æsknheimni Ólafs og
vináttu hans og manndómi, og
ennfremur því að hafa kynnzt
hinu fallega heimili þeirra hjóna,
börnum þeirra og árangursríku
ævistarfi.
Ágúst B. Jónssou.
t
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
29