Íslendingaþættir Tímans - 20.06.1970, Blaðsíða 2

framkvæJndir hjá Benedifct eink-
uim eftir atS Björn, sonur hans, fór
að viinna að búi með honum. Eftir
að Björn stofnaði sjálfur til heim-
ilis, byiggðu þeir feðgar stórt íbúð-
arhús fyrir bæði heimilin í stað
annars minna, sem fyrir var, en
ræktun er þar mikil og búskapur
með myndarskap í hvívetna.
Ég minnist Benedikts fyrst fyr-
ir 35 árum, er hann bjó á Víði-
hóli og fylgdi mér á vorkvöldi
austur yfir miðja Búrfellsheiði í
átt til Þistilfjarðar. Þótti mér hann
skemmtilegur samferðamaður og
viðræðugóður. Síðan bar fundum
okkar oft saman, bæði á heimilum
okkar, einkum þó í Sandfellshaga,
og á mannfundum, og nú er leiðir
skiija, á ég honum þökk að gjalda
Hann skipaði af myndarskap sinn
sess sem bóndi í sveit sinnj, og
var áhugasamur um félagsmál hér-
aðsins og landsmál, vinfastur mað-
ur og góðviljaður skapfestumaður
með sterk persónuleg einkenni,
gerhugull og skýr í hugsun Það
taldi hann miklu skipta, að eigi
rofnuðu tengslin milli fornrar
menningar og nýrrar í landi hér.
Hann átti u-m skeið sæti í hrepps-
nef-nd og skól&nefnd í Öxarfjarðar-
hxeppi og var formaður sjúkrasam-
1-ags þar, en nokkur síðustu árin
átti hann einnig sæti í stjórn kaup-
félags Norður-Þingeyinga. Enn-
fremur um skeið í stjórn Fram-
sóknarfélags Norður-Þingeymga
vestan heiðar. Eftir að kjördæmis-
sam-band Framsóknarmanna var
stofnað 1960, var hann ofta-r en
ein-u sinni meðal fullt-rúa Norður-
Þingeyinga á samband-sþingum.
Þótti mér hann jafnan aufúsugest
u-r á fu-ndum, þar sem við vorum
saman, enda fóru þar saman vits-
munir og heill hugu-r, skemmtileg
glaðværð og kímni, sem stundum
kom fram í bundnu máli, er til-
efni gafst.
Áh-ugamál Benedikts og umhugs
unarefni voru rauna-r fleiri en hér
voru nefnd. Hann lá efcki á liði
sínu við búskapinn, en jafnframt
mjög bókheigður maður, og oft
mun hann hafa fundið til þess, að
skylda bóndans og lestrarlöngunin
toguðust á um tímann, þó að sú
fyrrnefnda bæ-ri þa-r hærri hlnt.
Svo segir mér sr. Páll Þorleifsson,
sem va-r prestur á Skinnastað í 40
ár, og fylgdist betur en nofckur
annar, með bóklestri í sveitum
vestan beiðar, að Benedikt m-uni
um langt slkeið hafa iesið flest bað
er út kom á islenzku og veigur
var í eða til lestrar f-allið og til
náðist. Sjálfur átti hann töluvert
af bókum, en nauit að öðru leyti
bókasafna innan héraðs, þar á með
al safns útlendra bóka á Kópa-
skeri. Hann hafði yndi a-f skáld-
skap og orti -sjálfur ljóð, var vand-
virkur á því sviði og kröfuharður
við sjálfan sig. Lét því fátt frá sér
fara.
í Árbók Þingeyinga 1. árg. 1958,
eru þó prentuð eftir hann kvæðin:
Vor, Friðardagur, f naustum, Á
Hólssandi, Móðurást, og Að kveldi
dags:
„Lyngbrekkur anga, lundur
döggum g-rætur
lindin er rjóð í geislum
sólarlagsins,
himininn flytur hi-nztu kveðju
dagsins
hlustandi jörð og býður góðar
nætur“.
En honum va-rð líka eins og
fleiri tíðhugsað um það ævifcvöld,
sem í hönd fór, og um hin hinztu
rök, þó að hann flíkaði því efcki.
Um sextugsaldur hefur honum lík
lega fundizt k-raftar fara dvinandi,
því að þá kvað hann:
„Ég ligg hér eins og skip, sem
skilað er í naust
og skal efcki framar á sjó . . . .
en taldi þó ekki vonlaust, að skip-
inu mætti ýta úr vör í sléttum sjó.
þá átti hann lífca nokkuð rneira en
áratug eftir. Á þeim tíma va-” mik-
ið starf unnið í Sandfellshaga og
þau hjónin eignuðust mörg mann-
vænleg barnabörn, nutu ánægju-
Þann 12. rnarz s.l. var Jón Bene-
difctsson borinn til grafar á Mel-
stað. Hann lézt á Ytri-Völlum, heim
ili sínu. Jón var áfcaflega lengi á
Torfustöðum út. Þar var hann
sjálf-s sín og átti margt af skepn-
um. Hann bjó þar á móti Jakobi
bróður mínum. Ég kom oft þang-
að og mér þótti m-jög gaman að
tala við Jón, því að hann var mjög
skýr maður. Honum þótti mjög
le-gra samvista við vandameinn og
vini og sáu sprota f-ramtíðarinnar
dafna. Eflaust leit hann svo á í
lokin, að gæf-an hefði verið honum
hliðholl, þó að hann væri alinn upp
við kröpp kjör. Árið 1962 réðust
þau hjónin til utanfarar, og dvöld-
u-st um díma í Svíþjóð hjá Þo-rgils
Iæfcni, syni sí-num o-g fjöl-skyldu
hán-s. Höfðu þa-u giéði af þeirri
för. Síðar veiktist Benedifct alvar-
le-ga, en hla-ut bata eftir vonum.
Haustið 1969 varð hann að ganga
undir uppskurð á Afcu-reyrarspít-
ala, en dvaldi eftir það syðra ásamt
ko-n-u sinni, á heimili sonar síns og
síðar á sjúkrahúsi, u-nz yfir lauk.
Það mun hafa verið á sjúkrahúsi,
sem hann orti kvæðið, sem birtist
í Sunnudagsblaði Tímans 3. febr.
s.l. og grunaði þá að lífcindum að
hverju fór, er hann kvað:
„Lítið er hugsað um aimátt-ug
öfl,
þá allt sýnist -gan-ga v-el.
Er lífið virðist leika við mann,
er lítið talað um hel.
En dimmi og hvessi á lífsins
1-eið
og leku-r er báturinn manns
hjá þér er, drottinn, þrátt fyrír
allt
þrautalendingin hans“.
Nú e-r hann horfinn sýnum, en
leitandi hugir halda áfrarn að
„stara í himinsins bláu vök“, eins
og hamn gerði. Um leið og ég
minnist hans, flyt ég þeim, sem
honu-m stóðu næstir, innilega sam-
úðarkv-eðju frá mé-r og mínum.
G.G.
gaman að hestu-m, enda var hann
mikill tamnin-gamaður og gerði
mikið af því að temja fyrir menn.
Jón va-r mjög sön-ghneigður eins
og öll þessi systfcini hafa verið.
Hann var í karlakórnum og þótti
mjög garnan að sön-g. Fyrir mörg-
um árum fceypti Jón býlið
Sn-æland og hafði þar nokkrar
skepnur og hélt til á Ytri-
Framlhald á bls. 29
JON E. BENEDIKTSSON,
Ytri-Völlum
2
fSLENDINGAÞÆTTIR