Íslendingaþættir Tímans - 28.10.1970, Blaðsíða 14

Jóhannes Guðmundsson,
AtS kvöldi miðvikudagsins 30.
september s.l. barst mér sú fregn,
að hinn gamli, góði vinur minn og
samstarfsmaður, Jóhannes Guð-
mundsson, kennari á Húsavík,
hefði amdazt síðdegis þennan dag,
78 ára að aldri og þremur mánuð-
um betur.
Þó að mér væri raunar kunnugt
um, að líkamsþrek hans væri mjög
að þverra á síðustu mánuðum, kom
mér fregnin engu að síður á óvart.
Ég hafði vonazt til, að við fiemgjum
enn einu sinni að hittazt, ræða
áhugamál okkar, sem voru svo
mörg, og rekja gamlar minningar.
En þannig er það alltaf, þegar góð
ir vinir hverfa af sjónarsviði, hvort
sem æviárin eru fleári eða færri.
Brottför þeirra kemur ætíð á óvart.
Vð eium svo erfitt með að sætta
okkur við, að þeir séu raunveru-
lega farnir frá okkur, að við get-
um aldrei framar notið samvista
við þá, aldrei framar deilt við þá
geði.
Jóhannes naut þeirrar gæfu að
halda fullu andlegu þreki sínu allt
til hinzta dags, og er mér tjáð, að
áhugi hans fyrir framgangi góðra
mála hafi einnig verið jafnfölskva-
laus og fyrr. Þanng ér gott að
hverfa til nýrra heimkynna að
loknu löngu og farsælu lífsstarfi.
Hamn andaðist í sjúkrahúsi Húsa-
víkur eftir aðeins fárra daga l'egu.
Jóhannes Guðmundsson var
Keldhverfingur að ætt, fæddur 22.
júní 1892 að Þórólfsstöðum, sem
nú eru komnir í eyði, sonur hjón-
anna Guðmundar bónda þar Páls-
sonar bónda í Austurgarði Vigfús-
og stutt eftir megni, þar sem hann
öiun hafa fundið sárt til þess á
yngri árum að haifa ekki aðstöðu
til að ganga í framhaldss'kóla og
áfía sérréttinda og menntunar,
sém góðar gáíur hefðu veitt hon-
uíír svo auðveídan aðgang að.
Um leið og ég lýk þessum líinum
kennari, Húsavík
sonar og konu hans Sigurveigar
Jóhannesdóttur hreppstjóra í
Keldunesi Pálssonar. Að honum
stóðu traustir og gáfaðir ættstofn-
ar sem sjá má meðal annars af því,
að nákomnir ættingjar hans eru
þeir Kritján Jónsson Fjallaskáld
og hinn víðfrægi prestur og rit-
höfundur Jón Sveinsson — Nonni.
Jóhannes kennari hlaut líka í
vöggugjöf mörg af hinum glæsi-
legu einkennum ættar sinnar.
Hann var hinn mesti skýrleiksmað
ur, skáldmæltur ágætlega og rit-
fær, eins og kunnugir bezt vita, og
víðlesinn djúphyggjumaður. En
beztu eðliseigindir hans voru þó
tvímælalaust trúmennskanj ein-
Iægnin og hjartahlýjan, sem kom
fram í daglegum störfum hans og
samskiptum við menn og málleys-
ingja, og baráttuvilji hans í þágu
vil ég votta konu hans og sonum
og tengdadætrum, systur hans og
bróður mína dýpstu samúð. En
minningarnar um góðan mann
munu lifa og megi hönd guðs
styðja þau og leiða í þeirra þung-
bæru sorg.
Ingólfur H. Bender.
góðra málefna og göfugra hug-
sjóna. Slíkur maður er ætíð æski-
legur þegn og fansæll fræðari.
Jóhannes kennar lauk gagn-
fræðaprófi á Akureyri vorið 1914.
Næstu þrjá vetur var hann kenn-
ari í Eyjafirði og Kelduhverfi. En
haustið 1917 varð hann kennari
við barna- og unglingaskólann á
Húsavíik, og þar starfaði hanm sam
fellt til ársins 1962 að einu ári
undanskildu, er hann var sjúkling
ur. Þótt Jóhannes næði alls ekki
heilsu sinni að fullu á ný á þessu
ári, og raunar ekki fyrr en eftir
alllangt árabil, sinnti hann alltaf
kennslustarfi sínu meira og minna,
og lengslt af að fullu. Þjónustuald-
ur hans sem kennari varð því
óvenju langur, eða 44 ár á Húsa-
vík, er hann lét af störfum, eins
og lög mæla fyrir, þegar hann varð
sjötugur. En þar sem heilsan var
enn góð og starfsáhuginm mikill,
stofnaði hann smábarnaskóla, sem
hann starfrækti á heimili sínu
nokkur næstu árin, og sinnti auk
þess stundum tímakennslu við
barnaskólann. Með þessum síðustu
kennsluárum í smábarnaSkólanum
og farkemnsluarunum fyrstu þrem
ur, naði hann 52 ára starfsaldrl sem
kennari og mun það næsta fágætt.
Sýnir það betur en orð fá lýst,
hvílík trúmennska hans var við
allt, sem hann tók að sér.
Síðustu tvö til þrjú árin starf-
rækti hann ekki smábarnaskóla
sinn, en kenndi þó alltaf eitthvað
barnabörnum sínum, sem voru
yndi og eftirlæti afa síns. En þar
sem starfsþrekið var enn töluvert
og áhuginn alltaf brennandi, sat
hann oftast langa stund á hverjum
degi við Skrifborð sitt ýmist við að
frumsemja eða þýða úr Norður-
landamálum. Er mér t.d. kunnugt
um, að hann þýddi tvær skáldsög-
ur eftir norska rithöfundinn
kunna, Johan Bojer, og hefur önn-
ur þeirra verið lesin í útvarp. Þá
tókst honum einn-ig að Ijúka a.m.k.
U
ISLENDINGAÞÆTTIR