Íslendingaþættir Tímans - 28.10.1970, Blaðsíða 30

frændsemistengzlum manna í
milli.
Eins og áður er sagt var Jón
elztur sona í stórum systkinahópi.
Foreldrar hans eignuðust 12 börn.
Sum þeirra dóu í æsku. Nú lifa
aðeins þrjú þeirra: Valgerður, sem
er ári eldri, varð áttræð 1969, Jón,
sem hér um ræðir og Einar, sem
varð sjötugur í fyrra. Hann býr á
Patreksfirði og heimsækir bróður
sinn reglulega á spítalann. — Jón
á þarna góðu atlæti að fagna, því
hann er þolinmóður sjúklingur og
ættingjum hans og vinum, sem
koma til hans, þykir fróðlegt að
spjalla við hann þegar þeir heim-
sækja hann. Hann hefur haldið
þeim skapstyrk, sem einkenndi
hann jafnan, að bogna ei þótt móti
blási. — Til gamans minnist ég
þá eins atburðar, sem kannski lýs-
ir honum betur en l'angar frásagn-
ir:
Það var fyrir mörgum árum að
hann varð fyrir því óhappi, að veð
ur svipti þaki af heyhlöðu hjá hon
um og tætti svo í sundur að lítt
varð nýtilegt. og voru tætlurnar af
því að finnast uppi á fjalli löngu
siðar. — Jón hafði ekki mörg orð
um skaða sinn. en tók fremur tii
marks hversu veðrið hefði verið
sterkt, er þetta bar á góma. —
En hann byggði aðra hlöðu upp
úr tóft hinnar eyðilögðu. Var sú
hlaða miklu veggjahærra og
stærra hús en hin, og stendur enn,
að því er ég bezt veit. Hlóð hann
veggi hannar að vanda sjálfur.
Mikið voru þeir veggir vel hlaðn-
ir.
Þannig voru viðbrögð hans við
mótdrægni lífsins. — Með þeirri
ósk vildi ég Ijúka þessari afmælis-
kveðiu til Jóns frænda míns, að
honum megi endast þessi sami sál
arstyrkur unz hann flyzt alfarimn
að nýjum Hreggsstöðum. sem ég
efa ekki að verða muni.
Ragnar V. Sturluson.
HALLDÓR -
Framhald at bLs.
siðari tíma tundi slíka saman við
hina fyrri. bvkir mér fitið til hinna
síðari koma.
Hitt er staðreynd, að í þessum
átökum komst Halldór næst allra
mótherja Ásgeirs Ásgeirssonar. að
ógna kjöri hins vinsæla þing-
manns, og komu þó margir mæt-
ir menn þar við sögu. Munaði að-
eins 10 atkvæðum eða eins og Hall
dór einhvern tíma orðaði það sjálf
ur: Ein fjölskylda með eða móti
gat ráðið úrslitum.
Árið 1946 er hann svo í fram-
boði í Barðastrandasýslu, en síðan
eigi fyrr en 1959 og æ síðan. Ætíð
hefur hann staðið í fylikingar-
brjósti Framsóknarmanna í bar-
áttunni, bæði í ræðu og riti, hvort
heldur er í kosningabaráttunni
sjálfri eða á hinum rólegu tímum.
ÖIT flokksþing hefur hann sótt
frá 1937 og í miðstjórn hefur
hann átt sæti síðan 1956.
Hann var formaður í Félagi
ungra Framsóbnarmanna í V—
ísafjarðarsýslu frá 1960. Þá hefur
hann verið formaður Kjördæmis
sambands Pramsóknarmanna á
Vestfjörðum frá 1966.
Hann var skipaður i stjórnar-
skrárnefnd 1945, en baðst þar
lausnar 1950. Mun mörgum hafa
þótt seint sækjast, en e-kki verður
það rætt hér.
Við Tímann starfaði hann á
árunum 1945 til 1952.
Var það á flestra vitorði, að oft
var hann í reynd stjórnmálaritstj-
óri blaðsins í fjarveru og forföil-
um ritstjórans.
Skrif hans vöktu athygli, enda
hvorutveggja í senn, harðskeytt og
beinskeytt. En þótt hann hafi
marga ritdeiluna háð. hefur hann
almennt hlotið þá viðurkenningu
samherja sem niótherja, að hafa
stýrt vopni sínu af fuTlum dreng-
skap, enda allt annað viðsfjarri
hans hugsun.
Meðritstjóri fsfirðings hefur
hann verið nú um nokkurt skeið.
Auk stjórnmálaskrifa hans
liggja eftir hann mýmargar blaða
og tímaritsgreinar, það sem efnis-
valið er harla víðfemt. Trúmála-
skrif, sögulegar greinar af inn-
lendum og erlendur vettvangi,
svo eitthvað sé nefnt.
Þá reit hann bókina séra Sig-
tryggur Guðlaugsson, sem út kom
i tilefni af 100 ára afmæli séra
Sigtryggs. Auk þess hefur hann
þýtt „NordenskjoTd“ eftir Svend
Hedin og „Vinir um veröld alla“,
eftir Jo Tenford, en hún var lesin
upp í útvarp.
Ég hefi hér tíundað sitt hvað af
félagsmálastörfum Halldórs, en
ekki er sú upptalning á nokkurn
hátt tæmandi, enda von okkar að
hann eigi enn eftir þar mörgu við
að bæta.
En allt þetta liggur utan við
hið raunverulega ævistarf
HalTdórs.
Ég þykist vita að hann hafi
átt annarra kosta völ, þeirra er í
dag eru af flestum taTdir betri
kostir. Þeirra, þar sem andleg
orka hans og gáfur nutu sín beint
í starfi. Ekki svo að skilja, að
þeirra sé ekki þörf í því lífsstarfi,
sem hann valdi, en það var honum
hugsjón að rækja starf bóndans.
Og sannfærður er ég um það að
þess hefur hann ekki eitt andar-
tak iðrazt. Enda hefur hægur stóll
og persónuleg metorð aldrei verið
hopum keppikef'li.
í ræðu, sem HaTTdór nýlega
flutti, trúði hann tilheyrendum
sínum fyrir því, að sér fyndist
stjórnmál heiTlandi viðfangs-
efni. En hvers vegna? „Það er
vegna þess“, sagði Halldór, „að þau
eru hamingjuleit manna, leit að
því, sem betur má fara í sam-
skiptum manna og í þjóðfélaginu.
Menn athugi, hvíTíkur reginmun
ur er á þeim grunntóni, sem hér
er undirrót og aflvaki stjórn-
málabarattu og hinu sem um of
bólar á í samtiðinni, það er að
menn berjist hatrammri vaTda-
baráttu, ekki vegna málefnaágrein
ings heldur vegna persónulegs
metnaðar, notandi jafnvel aðferðir
hugmyndasmiða fyrri alda, sem
miðast við það eitt að ná árangri
í áróðri.“
Þessi grunntónn Halldórs er
sannur. Það hefur hann marg-
sinnis sýnt á ferli sínum.
Sumum hættir e.t.v. við að telja
ekki aðra stjórnmálamenn en þá,
sem á ATþingi sitja. Halldór hefur
til þessa aðeins setið þar skamman
tíma sem varaþingmaður. Eigi að
síður hika ég ekki við að láta þá
skoðun í ljósi, að ég tei Halldór
einn merkasta stjórnmáTamanin
sinnar samtíðar á íslandi. Persónu-
iega hefi ég ástæðu tii að nota
tækifærið og tímamótin tii að færa
fram margháttaðar þakkir.
Það Teyfi ég mér að gera um leið
og ég og fjölskylda mín árnar
honum og hans ágætu eiginkonu,
frú Rebekku Eiríksdóttur allra
heilla um langa framtíð.
Gunnlaugur Finnsson.
Halldór á Kirkjubóli varð sextug
ur 2. okt. síðastiiðinn.
Mörg eru Kirkjubólin í landinu
og ekki síður margir menn með
30
ISLENDINGAÞÆTTIR