Íslendingaþættir Tímans - 28.10.1970, Qupperneq 24

Sigríður Sigurðardóttir
frá Framnesi í Norðfirði
Endurminningin merlar æ
í mánasilfri hvað spm var,
vfir hið liðna bregður blæ
blikandi fjarlægðar.
Svo kveður Grímur. Og ekki er
fjar-’ægð bessara minninga okkar
svr. vkja löng i rúmi tímans. —
a^'úns háif öM eða rúmlega það.
Ljúft er að minnast og þær
k^nndir færa minningarnar nær
okkur Þá vorum við öll á æsku-
o° gelgiuskeiðinu austur á Nesi í
Norðfirði. Og heiðríkja tiTver-
unnar umlék okkur og fyllti líf
okkar saklausri' gleði. græskulaus-
um gáska og gamanstundum í lát-
lausu starfi. Við stunduðum nám
á vetrum og dútluðum við fram
leiðslustörfin á sumrin eftir orku
og getu hvers og eins. Svo skyldu
leiðir en endurminningarnar og
tryggðabnndin héldust við lýði.
Þau héldust til hinztu stundar.
Blessuð sé minning þessarar feóðu
frænku og vinkonu.
Á árunum 1881—1906 bjuggu
á Krossi í Mióafirði eystra bónda-
hjónin Sigurður Þorsteinsson og
Solveig Gísladóttir. Sigurður bóndi
átti rætur að rekja norður til
Skagfirðipga i báðar ættir. Hann
var sonur Þorsteins Henrikssonar
prests Henrikssonal’. en séra
Henrik H»nriksson fékk Skorra-
stað í Norðfirði árið 1858 og hélt
til æviloka 1867 Áður var r>r«=tur
þ°ssi aðstoðarprestur í Skaga-
fí-'r,>far<;éknum.
Móðir Sigurðar bónda var Dag-
biört Eviólfsdóttir, sem einnig
hafði flutzt austur á firði norðan
úr Skavafirði Hún var fædd í
R'nssókn
Solveig húsfreyja var dóttir
Gisla bónda á Krossi Ejólfssonar
og konu hans Hafldóru lióemóður
E'riólfsdóttur bónda i Stóru—
Breiðuvíkurhjáleigu Péturss nar
Kona Eyjólfs Péturssonar var
Sigríður Guðmundsdótti” *rá
Berunesi. — Ættir þessar eru úr
Austur—Skaftafellssýslu langt
fram. og gerir Þórbergur rit-
höfundur Þórðarson þeim góð skil
í bók sinni Lönd og Lýðir.
Harðindaárin 1881—1883, sem
jafnframt voru fyrstu búskaparár
hjónanna á Krossi í Mjóafirði,
Sigurðar og Solveigar, komu illa
við fjárhag þeirra. En Sigurður
bóndi var hörkuduglegur sjó-
maður og stundaði sjóinn úr
Krocsvör ósleitilega samhliða land
búnaðinum. svo að brátt urðu
hjón þessi bjargálna aftur eftir
áföllin á harðindaárunum.
Árið 1906 glórði i batnandi tíma
á Austfjörðum Fvrstu vélbátarn-
ir voru að koma til landsins og
þar til fjarðanna Vélbátaútvegur-
inn var að hefiast. — Þetta ár
fluttust hiónin húferlum frá
Krossi til Norðfíerðar m.a tiT þess
að geta orðið aðnjótandi fiskveiða-
tækni hins nýja tíma. Sigurður
Þorsteinsson og synir hans voru
síðan með kunnustu útgerðar-
mönnum á Nesi í Norðfirði um
árabil.
Þegar hjón þessi fluttust til
Norðfjarðar, höfðu þau eignazt 10
börn, og voru þá 8 þeirra á lífi.
Synir þessara hjóna reyndust
brátt atorkusamir og dugmiklir
sjómenn, sem reru á árabátum
og síðan eigin vélbáti. Fjölskvld-
an byggði sér fljótlega stórt íbúðnr
hús í innri hluta byggðarinnar á
Nesi. Hús sitt kölluðu beir Frmn
nes. Svo hét staður Friðþjófs
frækna við Sognfjörðinn. Og véT-
bát sinn kölluðu þeir Friðþjóf.
Feðgar þessir uxu að álnum og
getu og gátu sér góðan orðstír í
sóknarstarfi og aflasæld.
Yngsta barn hjónanna Sigurðar
og Sólveigar var Sigríður, sem við
minnumst hér. Hún var aðeins
þriggja ára, er hjónin fluttust að
Nesi.
f barnaskóla kom brátt í ljós,
að þessi litla stúlka bjó yfir
miklum og fjölþættum náms-
gáfum. Fyrst naut hún þar
kennslu hjá Valdimar Sigmunds-
syni Long. er var skólastjóri barna
skólans á Nesi í Norðfirði til
vorsins 1914. Hann fékk brátt
dálæti á Sigríði frá Framnesi
vegna gáfna hennar og háttpryði.
Vorið 1914 tók Valdimar Snævar
við skólastiórninni og kennslunni
i litla þorpinu. Hann lauk upp
sama munni um þennan nemanda
sinn. Þegar svo Sigríður Sigurðar-
dóttir lauk barnaprófi, höfðu
foreldrarnir efni á að kosta þessa
dóttur sína til framhandsnáms í
fjarlægu héraði Hún var þvi send
i ungmennaskólann á Eiðum. Þar
stundaði hún nám tvo vetur. Mest
og varanlegust urðu þar áhrif hión
anna Benedikts kenriara og frú
Siarúnar Blöndal á þessa einlæau
og viðkvæmu unglingssál draum-
lyndu og blíðivndu stúlku Aldrei
glevmdi Siaríður Sjaurðordóttir
þessum ágætu hiónum konnslu
þeirra og ömhyggju, leiðsögn
24
ISl ENhiwöar /*:-» n«