Heimilistíminn - 12.12.1974, Blaðsíða 4

Bölvun
gulleyjarinnar
Sá, sem leitar gulls á Nanmatol,
lifir ekki lengi, segja þeir
innfæddu í Suðurhöfum.
Þetta er hvorki hjátrú né
vitleysa, því margir hafa reynt
en allir látist á dularfullan hátt
SÉKFRÆÐINGAR á Nýja Sjálandi fengu
merkilegan hlut til rannsóknar. Þaö var
gullkross, en gerður úr gullblöndu, sem
þeir höföu aldrei séö fyrr. Krossinn var aö
likindum margra alda gamall. Og John
Mannion Gilbertson, sem komið hafði
meö krossinn, vildi ekki með nokkru möti
segja, hvar hann heföi fengið hann.
Gilbertson var kunnur maður á smærri
eyjum Suðurhafa, en milli þeirra hafði
hann siglt verzlunarskonnortu sinni i
meira en 40 ár. Nú var hann 62 ára og til
var ekki það rif, sem hann gjörþekkti
ekki. A Fiji og Samoa, á Gilbert- og
Elliceeyjum var hann kallaöur konungur
Suðurhafsins. Hann átti eina eða fleiri
konur á hverri eyju og — lauslega áætlað
—120 börn þarna á viö og dreif. Hann kom
övænt til heimaborgar sinnar, Auckland
árið 1956 með krossinn og baö um að hann
yrði rannsakaður. Var hann ekta og ef svo
var, hvers viröi var hann þá?
Krossonn reyndist úr svo hreinu gulli,
að sérfræðingarnir gátu ekki metið það.
Við þetta bættist svo sögulegt verðmæti,
sem var enn ómetanlegra. A að gizka var
krossinn siðan 300 til 400 eftir Krist. En
ekki var hægt aö segja meira, þar sem
Gilbertson, þagði eins og steinn. Honum
voru boönir 10 þúsund dollarar, en neitaöi
og sagöi að aðeins gullið væri meira virði
en það, en krossinn var á þriðja kiló að
þyngd.
Fréttin um kross Gilbertsons breiddist
út og lagt var að honum að koma til
London með krossinn, svo hægt væri að
rannsaka hann þar. En Gilbertson neit-
aði. Þá kom Bandarikjamaðurinn Willi-
am Messner fljúgandi frá New York með
25 þúsund dollara i vasanum. Hann bauð I
krossinn fyrir bandariskt safn og Gilbert-
son gekk aö þvi 'Yfirvöld á Nýja Sjálandi
reyndu varla að kopia i veg fyrir kaupin,
enda gátu þau litiö gert, þar sem krossinn
hafði ekki fundizt á Nýja Sjálandi. Messn-
er tók krossinn með sé'r til Philadelphia.
En fleiri höfðu fengiö áhuga. Menn sem
höfðu fjársjóðaleit að atvinnu, héldu að
Gilbertson hefði fundið mikinn fjársjóð,
sem hann nú ætlaði sjálfum sér. Ráðizt
var um borð i skip hans að næturþeli,
vörðurinn rotaður og sjóferðabókinni stol-
ið. En ekkert var upp úr henni að hafa,
þvl hún var skrifuð á dulmáli, sem Gil-
bertson einn gat ráðið.
Þrátt fyrir allar varúðarráðstafanir var
einum af áhöfn Gilbertsons rænt nokkrum
dögum siðar. Hann var pyntaður þar til
hann skýrði frá þvi að Gilbertson hefði
fundið krossinn á Nanmatol-eyju. Sami
maöur sagði yfirvöldum það siðar, að þar
heföi krossinn hlotið að finnast, þvi Gil-
bertson hefði ekki farið með hann i land,
en hins vegar komið með hann aftur.
Það var ekki ósennilegt. 1 áraraðir
höfðu gengið sögusagnir um fjársjóð á
Nanmatol — dularfullur fjársjóður með
mörg mannslif á samvizkunni. Menn
höfðu horfið gjörsamlega við að leita
hans. Hafði Gilbertson fundið þennan
fjársjóð? Þegar blaðamenn komu morg-
uninn eftir var skipið horfið. Gilbertson
hafði siglt burtu i skjóli nætur og horfið út
á Kyrrahafið. Hann skildi eftir ósvaraðri
spurningu, sem var ekki svarað fyrr en
mörgum árum siðar.
Fjársjóðurinn á Nanmatol er bæði al-
kunnur og alræmdur, og andstætt mörg-
um öðrum sögum um falda sjóræningja-
fjársjóði, hefur þessi reynzt vera til. En
menn þeir, sem farið hafa til að finna
hann, hafa verið með bölvun hans hang-
andi fyrir sér. Sagt er að þeir, sem leiti
fjársjóðsins á Nanmatol, lifi ekki lengi
og það eru ekki orðin tóm, heldur allt of
satt.
Nanmatol er i Carolinueyjum og hefur i
meira en öld verið takmark ótal vel út-
búninna fjársóðsleitarmanna. Fundizt
hafa guðamyndir úr gulli og nokkrir hnif-
ar lagðir dýrum steinum. Þá hefur fundizt
annar kross eins og Gilbertsons en
visindamenn telja, að enn hafi hinn raun-
verulegi fjársjóðir ekki fundizt. Hvers
vegna ekki, er enn ráðgáta.
Nanmatol, sem eróbyggð, er austan við
eyja Ponape og einu lifverurnar sem þar
búa að staðaldri, eru risaeðlur, sem
enginn veit, hvernig þangað eru komnar.
Nanmatol hefur ekki verið rannsökuð eins
og Páskaeyjan, en talið er, að þar — eins
og á Páskaeynni — hafi verið þróuð
menning, sem leið undir lok af einhverj-
um ástæðum, fyrir árþúsundum.
Viða á Suðurhafseyjum hafa menn rek-
izt á rústir, sem benda til þróaðrar menn-
ingar og einna athyglisverðastar eru rúst-
irnar á eynni Malden, sem er um 1000 km
frá Namatol. Þar hafa verið risavaxnar
byggingar, vigi, musteri og neðanjarðar-
leiðir. Bein, sem fundizt hafa þarna,
benda til þess aö fólk það sem þarna bjó
hafi verið stórvaxið mjög, yfir tveir metr-
ar á hæð og 145 kiló. Talið er sannað að
þetta fólk hafi verið af evrópskum upp-
runa.
A Nanmatol hafa fundizt rústir viðáttu-
mikillar borgar, sem minnir svolitið á
Feneyjar. Að minnsta kosti 300 skuröir
liggja um borgina þvera og endilanga og
4