24 stundir - 29.05.2008, Blaðsíða 14

14 FIMMTUDAGUR 29. MAÍ 2008 24stundir
24stundir
Útgáfufélag:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Árvakur hf.
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Björg Eva Erlendsdóttir
Magnús Halldórsson
Þröstur Emilsson
Elín Albertsdóttir
Auglýsingastjóri: Gylfi Þór Þorsteinsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2, 110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: frettir@24stundir.is, auglysingar@24stundir.is, 24stundir@24stundir.is,
Prentun: Landsprent ehf.
Gagnrýnt var fyrir ekki svo löngu þegar starfsmenn bankanna gengu
hart að framhaldsskólanemendum að ganga í viðskipti við þá og var unga
fólkinu þá boðið hátt yfirdráttarlán, debet- og jafnvel kreditkort ef það
tæki tilboðinu. Gjarnan fylgdu með fínar gjafir svo sem verðmætar reikni-
tölvur og fleira. Bankastarfsmennirnir töldu þetta eðlilega framgöngu,
enda væri unga fólkið líka viðskiptavinir og því ekkert óeðlilegt þótt
krakkar væru eltir á röndum á skólalóðum með boð um gull og græna
skóga í íslenskum bönkum.
Nú er staðan allt önnur og margt ungt fólk situr uppi með það að bank-
arnir loka á yfirdráttinn án viðvörunar. Unga fólkið er í stórskuld við
bankana og þarf jafnvel að hætta námi vegna þess hversu bankarnir eru
ósveigjanlegir. Í fréttum undanfarna daga hefur mátt lesa um það að eftir
að bankakreppan svonefnda hófst hefur hún bitnað hvað harðast á þess-
um hópi. Bankanum er nákvæmlega sama. Ungu viðskiptavinirnir skipta
engu máli lengur.
Unga fólkið er líka í erfiðum málum vegna bílakaupa. Bankarnir eða
bílasalarnir mæltu með að ungt fólk tæki bílalán í svokallaðri myntkörfu,
það er í erlendum gjaldmiðlum. Þau lán hafa hækkað hvað mest og unga
fólkið situr uppi með dýr lán sem eru orðin mun hærri en andvirði bif-
reiðarinnar sem fjárfest var í. Blönk ungmenni sitja því uppi með miklar
skuldir og óseljanlega bíla. Margir vöruðu við þessari eyðslu á sínum tíma,
fannst það óráðsía hversu auðvelt var að fá endalaus lán í bönkum og sáu
fyrir hvað myndi gerast. Á þá var ekki hlustað.
Hverjum er um að kenna hvernig komið er? Því er erfitt að svara. Bank-
arnir eiga vitaskuld þar hlut að máli en foreldrar, skólar og ríkisstjórn Ís-
lands eru líka sökudólgar. Þjóðarsálin fór á eyðslufyll-
irí og lifði í lúxus. Hún gleymdi að eftir fyllirí koma
timburmenn. Unga fólkið las um glæst líf bankastjóra
í fjölmiðlum, einkaþotur, afmælisveislur í takt við það
sem gerist hjá Hollywood-stjörnum að ekki sé talað
um veislurnar sem bankarnir buðu milljónavið-
skiptavinum sínum í, t.d. í Laugardalshöllinni. Það
var enginn maður með mönnum í þessu landi nema
hann gæti lifað í svipuðum lúxus og um var fjallað í
fjölmiðlum. Auðvitað er engin glóra í þessu en svona
var þetta samt. Og nú er þjóðin búin með kampavínið
og timburmennirnir eru vondir.
Kominn er tími til þess að læra og muna að það
sem fer upp fer niður aftur.
Kampavínið búið
SÆKTU LEIÐARANN Á WWW.MBL.IS/PODCAST
Sjálfur er ég trúleysingi og utan
allra trúfélaga en barðist samt
fyrir því í þinginu að þetta
ákvæði héldist
inni. Ástæðan er
einföld. Með því
erum við að
leggja lóð á vog-
arskálar þeirrar
hófsemi og um-
burðarlyndis sem
ríkt hefur í trú-
málum á Íslandi.
Hófsemi sem er dýrmætari en allt
því ekkert böl er eins vont og böl
trúarofstækisins. Slíkt böl fer nú
vaxandi um heim allan, ekki bara
í löndum spámannsins í austri
heldur ekki síður í guðs eigin
landi vestra, Ameríkunni, þar
sem þó ríkir lagalega algert hlut-
leysi í trúmálum.
Bjarni Harðarson
bjarnihardar.blog.is
BLOGGARINN
Hófsemi og trú
Björn Bjarnason bendir á að það
sé ekki til siðs að biðjast afsök-
unar á Íslandi, engin hefð fyrir
því, segir hann.
Það kann að vera
rétt. En það er
hefð fyrir öðru.
Kirkjan hefur
verið að koma á
hefð fyrir iðr-
unargöngum.
Þjóðkirkjan fór í
mikla iðr-
unargöngu á Þingvöllum um árið
til yfirbótar vegna kvenna sem
var drekkt þar á liðnum öldum.
Þarna er hefð sem Björn kvartar
yfir að skorti. Ég legg til að rík-
isstjórnin fari í iðrunargöngu
milli þeirra heimila í Reykjavík
hverra vé voru vanvirt með hler-
unum á tímabilinu 1949 til 1968.
Baldur Kristjánsson
baldurkr.blog.is
Iðrunarganga
Sjáið fyrir ykkur Bjarna Bene-
diktsson, dýrling Sjálfstæð-
isflokksins. Árum saman lét hann
hlera síma póli-
tíkusa í öðrum
flokkum, þar á
meðal þing-
manna og ráð-
herra. Aldrei kom
neitt bitastætt úr
því. Hann fékk
enga sönnun
þess, að þeir væru
fimmta herdeild Sovétríkjanna.
Hvergi var verið að undirbúa
byltingu. Samt hélt hann linnu-
laust áfram að láta hlera síma
þeirra, sem hann hataði hverju
sinni. Pólitíkusar annarra flokka
hlutu að hans mati að vera land-
ráðamenn. Þetta er ótrúleg væni-
sýki.
Jónas Kristjánsson
jonas.is
Landráðamenn
Elín
Albertsdóttir
elin@24stundir.is
Mannréttindanefnd SÞ sendi frá sér álit
fyrir síðustu áramót þar sem fiskveiði-
stjórnarkerfið okkar var sagt brjóta mannréttindi.
Stjórnvöldum var veittur sex mánaða frestur til að
svara álitinu og gera grein fyrir breytingum til úrbóta.
Nú, þegar fresturinn er að renna út, hafa stjórnvöld
enn ekki sagt frá fyrirhuguðum aðgerðum sínum til að
bæta fyrir þau mannréttindabrot, sem framin hafa
verið á sjómönnum og verkafólki í sjávarbyggðum
landsins um árabil. Úrskurður mannréttinda-
nefndarinnar kveður skýrt á um það, að úthlutun fisk-
veiðiheimilda til fárra útvaldra stangist á við grund-
vallarreglur alþjóðasáttmála um borgaraleg réttindi.
Sem sagt, íslensk stjórnvöld hafa um árabil brotið
mannréttindi á þegnum sínum og alls ekki lagt hlustir
við varnaðarorðum Frjálslynda flokksins, sem hefur,
allt frá stofnun fyrir tíu árum, haldið því fram að verið
væri að brjóta lög og traðka á mannréttindum. Þessi
mannréttindabrot hafa kollvarpað þjóðfélagsmynd-
inni, lagt sjávarbyggðirnar í rúst, skilið fólk eftir á
köldum klaka, atvinnulaust með óseljanlegar eignir,
fólk sem áður átti gott líf, efnahagslega og félagslega.
Þau andlegu sár, sem þessi brot á mannréttindum
skilja eftir sig, eru ævarandi blettur á þeim stjórn-
arháttum sem sjávarúvegsráðherrar Sjálfstæðisflokks-
ins, með Framsókn og nú Samfylkingu, stunda gagn-
vart stórum hópi landsmanna. Svör og aðgerðir
núverandi ríkisstjórnar við áliti mannréttindanefndar
SÞ eiga skilyrðislaust að koma fyrir Alþingi nú þegar,
og þar verður að koma skýrt fram, að ætlunin sé að
breyta núverandi fiskveiðistjórnunarkerfi á þann veg,
að ekki verði um frekari mannréttindabrot að ræða. Á
sama tíma og íslensk stjórnvöld
brjóta mannréttindi eru þau að falast
eftir sæti í öryggisráði SÞ, ráðinu sem
ætlað er að gæta þess að aðildarþjóð-
irnar standi vörð um mannréttindi í
heiminum. Hvílíkur tvískinnungur!
Að ætla sér að fá sæti á vettvangi
Sameinuðu þjóðanna og fremja á
sama tíma mannréttindabrot á þegn-
um sínum eru atriði sem engan veg-
inn fara saman.
Höfundur er þingmaður Frjálslynda flokksins
Mannréttindi ber að virða
ÁLIT
Grétar Mar
Jónsson
gretarjons@althingi.is