Morgunblaðið - 06.01.2005, Síða 28

28 FIMMTUDAGUR 6. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Guðlaug Einars-dóttir fæddist á
Hvanneyri 3. maí
1918. Hún andaðist á
dvalarheimilinu Eir
aðfaranótt 20. des-
ember síðastliðins.
Foreldrar hennar
voru Lísbet Guðbjörg
Kristjánsdóttir, f. 12
janúar 1887, d. 1.
september 1979,
bónda á Hauka-
brekku í Fróðár-
hreppi á Snæfellsnesi
og Sigurlínar Þórð-
ardóttur, Þorsteins-
sonar – og Einar Jónsson, f. 21. apr-
íl 1885, d. 29. júlí 1969, Einarssonar
prófasts Hjörleifssonar í Vallarnesi
og Guðlaugar Einarsdóttur bónda
Halldórssonar í Firði í Mjóafirði.
Einar var kennari á Hvanneyri og
vegaverkstjóri á Austurlandi. Syst-
ur Guðlaugar eru Þóra, f. 10. febr-
úar 1913, d. 14. apríl 2000, Hulda, f.
18. júní 1914, d. 25. ágúst 1982, Þór-
dís, f. 18. apríl 1916, d. 9. febrúar
1983, Sigurlín, f. 3. október 1919, d.
eiga þrjár dætur, þær eru, Guðlaug
Ósk, maki Stefán Örn Valdimars-
son, Karen Rut, maki Arinbjörn
Ólafsson og Guðbjörg Brá, sam-
býlismaður Oddur Sigurðsson. 3)
Guðlaug, f. 22. maí 1952, hún á þrjú
börn, þau eru Guðmundur Þórðar-
son, sambýliskona Chloe Gyða
Leplar, Sveinn Óskar Þórðarson og
Guðrún Steinþórsdóttir. Barna-
barnabörnin eru 7.
Guðlaug ólst upp á Akranesi í
foreldrahúsum, en dvaldi mörg
sumur með fjölskyldu sinni á Aust-
urlandi og starfaði þar sem ráðs-
kona í vegagerð. Hún stundaði nám
við Reykholtsskóla og í Húsmæðra-
skólanum á Hallormsstað, einnig
hóf hún hjúkrunarnám. Guðlaug
flyst með manni sínum Guðmundi
að Hvanneyri þar sem hann var
sóknarprestur í Hestþingum 1945
til 1956. Þau flytja að Bifröst í
Borgarfirði 1955 þar sem Guð-
mundur tekur við skólastjórastöðu
Samvinnuskólans og hún við hús-
móðurhlutverki skólans. 1974 flytj-
ast Guðlaug og Guðmundur til
Reykjavíkur þar sem Guðmundur
verður skólameistari Fjölbrauta-
skólans í Breiðholti og Guðlaug
skrifstofustjóri skólans.
Guðlaug verður jarðsungin frá
Dómkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
12. mars 2001, Anna, f.
4. nóvember 1921, d.
11. nóvember 1998.
Beta, f. 17. apríl 1923,
Hildur, f. 7. október
1927, d. 25. mars 2002
og Hjördís, f. 11. júní
1930.
Guðlaug giftist hinn
15. apríl 1944 Guð-
mundi Sveinssyni, f.
28. apríl 1921, d. 16.
febrúar 1997. Foreldr-
ar hans voru Sveinn
Óskar Guðmundsson
múrarameistari í
Reykjavík, f. 5. nóvem-
ber 1895, d. 13. nóvember 1973 og
Þórfríður Jónsdóttir húsmóðir 26.
apríl 1895, d. 20. desember 1973.
Börn Guðlaugar og Guðmundar
eru 1) Guðbjörg, f. 18. febrúar
1943, gift Ólafi Péturssyni, þau
eiga tvö börn, þau eru Guðlaug
Rafnsdóttir, maki Baldur Viðar
Baldursson og Ólafur Pétur Ólafs-
son sambýliskona Heba Hilmars-
dóttir. 2.) Þórfríður, f. 28. septem-
ber 1944, gift Gísla Jónssyni, þau
Séra Guðmundur Sveinsson skóla-
meistari andaðist fyrir tæplega átta
árum og Guðlaug Einarsdóttir, eig-
inkona hans, varð aldrei söm eftir,
þótt ekki hafi verulega dregið af
henni fyrr en undanfarin nokkur
misseri. Þau voru sem eitt í áratugi
og þessi annars sterka kona varð að
játa sig sigraða í aðdraganda jólanna.
Það var mikil reisn yfir Guðlaugu
Einarsdóttur. Hún var heimskona en
umfram allt Íslendingur og var stolt
af því. Hún var mikill skörungur,
hafði ákveðnar skoðanir á þjóðmál-
um og fór ekki dult með þær. Hún
stóð fast á sínu og gat verið hvöss í
orðaskiptum, en hún var málefnaleg
og sanngjörn. Hún var vel lesin og
enginn kom að tómum kofunum hjá
henni. Séra Guðmundur Sveinsson
hélt margar ræður um ævina og eftir
að hann féll frá hélt ekkjan merkinu á
lofti. Það gerði hún af miklum mynd-
arskap eins og annað sem hún tók sér
fyrir hendur.
Guðlaug Einarsdóttir átti sína
paradís og hún þreyttist aldrei á að
dásama jörð sína, Jafnaskarð í Staf-
holtstungum í Borgarfirði. Það var
hennar unaðsreitur og þar vildi hún
helst vera, jafnvel löngu eftir að hún
gat það heilsunnar vegna. Þar lagði
hún á ráðin, þar setti hún börnum og
barnabörnum, vinum og vandamönn-
um, lífsreglurnar. Þar fór hún í
ótalda útreiðartúra, jafnvel eftir að
hún átti erfitt með að hreyfa sig. Hún
gerði það sem hún vildi og þegar hún
var komin á bak hafði hún hrint öllum
hindrunum úr vegi. Ég vil og ég skal
voru einkunnarorðin.
Það var mikið lán að kynnast Guð-
laugu Einarsdóttur og fjölskyldu
hennar. Við áttum um tuttugu góð ár
saman og fyrir þau ber að þakka.
Guðlaug Einarsdóttir var góð kona
og sérstaklega var henni annt um
Guðrúnu, dóttur okkar Guðlaugar
Guðmundsdóttur. Sú ást og sú um-
hyggja gleymist aldrei.
Dæturnar þrjár, Guðbjörg, Þór-
fríður og Guðlaug, studdu föður sinn
vel í veikindum hans og móðir þeirra
naut dyggilegrar aðstoðar þeirra þar
til yfir lauk. Þeim og fjölskyldum
þeirra sendi ég mínar innilegustu
samúðarkveðjur frá Manitoba í Kan-
ada.
Blessuð sé minning Guðlaugar
Einarsdóttur.
Steinþór Guðbjartsson.
Ég kveð þig, hugann heillar minning blíð
hjartans þakkir fyrir liðna tíð
lifðu sæl á ljóssins friðar strönd,
leiðir sjálfur Drottinn þig við hönd.
(Guðrún Jóhannsdóttir.)
Elsku besta amma.
Þegar ég rifja upp minningar um
elsku ömmu mína er af mörgu að
taka. Margar minningar eru um
ömmu frá því að við áttum heima á
Bifröst í Borgarfirði. Ég var mikið
hjá ömmu og afa á þeim tíma og naut
þeirra stunda sem við áttum saman.
Amma var fróð kona og sagði hún
mér skemmtilegar sögur bæði sem
hún hafði upplifað og um það sem
hún hafði lesið. Ég man að á þessum
árum var ég sex ára gömul og átti að
læra að lesa. Amma sýndi mér mikla
þolinmæði og hvatti mig til dáða því
ekki veitti af. Hún sat með mér oft á
dag til þess að ég myndi æfa mig og
gafst hún ekki upp fyrr en ég var orð-
in læs. Með þessu sýndi hún hvað hún
hafði mikla þolinmæði og það að gef-
ast upp var ekki í boði.
Á þessum árum fannst ömmu að ég
ætti að læra að prjóna mér til gamans
og dægrastyttingar. Leist mér illa á
prjónanna sem amma kom með því
þeir voru bæði stórir og sverir. Ég
var efins um getu mína en amma
hafði mikla trú á mér og sagði að æf-
ingin skapaði meistarann. Upp frá
þessu var ég alltaf með eitthvað á
prjónunum og er óhætt að segja að
þessi kennsla hafi orðið til þess að
áhugi minn á hvers kyns handavinnu
hafi kviknað.
Amma hafði sérstakan áhuga á
dýrum og átti hún í gegnum tíðina
hunda, hesta og hænur sem hún hafði
hjá sér á ættaróðalinu Jafnaskarði.
Hún hafði þó mest gaman af hestum
og naut þess að fara í reiðtúra og
skoða undur náttúru á landinu sínu.
Ömmu fannst það mjög mikilvægt að
barnabörnin nytu þess að vera á ætt-
aróðalinu Jafnaskarði og gerði allt
sem í hennar valdi stóð til þess að
barnabörnin hefðu gaman af hesta-
mennsku. Hún gerði mikið úr því
þegar við fórum í reiðtúra um ætt-
aróðalið og voru þær ferðir jafnan
skráðar í gestabók Jafnaskarðs við
votta viðurvist.
Guðlaug Rafnsdóttir.
Ég þakka þau ár sem ég átti,
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfinn úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sigurðardóttir.)
Elsku amma.
Þá ert þú komin til afa og allra
systra þinna sem farnar eru á undan
þér, en amma var ein
af níu systrum.
Amma hafði gaman af lífinu og
naut þess að fara í útreiðartúra í góðu
veðri á jörðinni sinni í Borgarfirði.
Henni var einnig mjög umhugað um
það að hennar börn og barnabörn
fengju að kynnast hrossum og land-
inu. Ég minnist margra reiðtúra sem
ég og aðrir tóku þátt í með henni.
Amma var mikill náttúruunnandi og
vildi helst engu breyta í íslenskri
náttúru. Skógrækt, eða önnur inn-
grip, voru henni þess vegna ekkert
sérstaklega að skapi, enda hætta á að
útsýnið frá Jafnaskarði yrði ekki það
sama á eftir. Einnig fannst ömmu
ekki sérstök þörf á ýmsum nútíma-
þægindum í sveitinni. Þar vildi hún
halda í andrúmsloft gamla tímans.
Ekki var annað hægt en hrífast af
þessari hugsjón ömmu og ég minnist
þess hve gaman var að vera með
henni á Jafnaskarði, þrátt fyrir að ég
sé borgarbarn og alinn upp við raf-
magn og nútímaþægindi.
Amma var tengd skólastarfi mest-
an hluta æfinnar, þar sem afi hafði
verið skólastjóri bæði að Bifröst og
Fjölbrautaskólanum í Breiðholti.
Hún hafði þess vegna gaman af að
fylgjast með hvernig okkur krökkun-
um gekk í námi og hvatti okkur
óspart.
Ég minnist þess einnig hve vel
amma tók á móti kærustu minni, þeg-
ar ég kynnti hana fyrir henni og hve
hún gladdist þegar við eignuðumst
okkar fyrsta barn.
Far þú í friði amma mín.
Óli Pétur.
Elsku amma okkar, nú ert þú farin
úr þessum heimi, en lifir þó ávallt í
minningu okkar sem eftir erum.
Þegar við minnumst ömmu þá
koma strax upp í hugann samveru-
stundir okkar að Jafnaskarði. Þar
dvaldi amma meira og minna öll sum-
ur ásamt fjölskyldu sinni og var jafn-
an margt um manninn í gamla bæn-
um. Oft var setið við gömlu
sólóeldavélina og skrafað langt fram
eftir kvöldi og hafði amma frá mörgu
að segja. Hún var víðlesin og hafði
upplifað margt um ævina og ljómuðu
grænu augun hennar þegar hún var
að segja frá því sem á daga hennar
hafði drifið. Amma lét sér sjaldan
verk úr hendi falla og fann sér sífellt
ný viðfangsefni. Hún nostraði við
gamla bæinn og ef hún var ekki með
málningarpensilinn í hendinni að
mála eða lakka var hún með ham-
arinn á lofti að festa nagla hér og þar.
Henni var mikið í mun að við stelp-
urnar lærðum handverkin og var það
hún sem gaf okkur fyrsta hamarinn
þegar hún taldi okkur hafa aldur til.
Amma hafði yndi af hestum og úti-
veru og fór hvenær sem færi gafst í
útreiðar- eða göngutúra um landar-
eignina í hvaða veðri sem var, því allt
veður var gott veður. Þessar stundir
eru okkur systrum einna eftirminni-
legastar, því á þessum ferðalögum
var amma í essinu sínu og hafði gam-
an að því að miðla til okkar fróðleik
sínum af sögu og náttúru, sem hún
hafði nóg af. Amma hafði gaman af
lífinu og naut líðandi stundar. Lífs-
kraftur hennar og gleði voru slík að
erfitt var annað en að hrífast með
henni. Nú er amma okkar farin og
með henni sterk kona með stóra sál
sem hafði mikil áhrif á líf okkar.
Amma, við viljum þakka þér fyrir
allar samverustundirnar og allt það
sem þú gafst okkur. Ljóð skáldsins
Omars Khayyám voru í miklu uppi-
haldi hjá ömmu og eru lýsandi fyrir
viðhorf hennar til lífsins. Við viljum
því kveðja þig elsku amma með þess-
um línum:
Tíminn, það er fugl sem flýgur hratt,
hann flýgur máski úr augsýn þér í kveld.
Guðlaug Ósk, Karen Rut
og Guðbjörg Brá.
Við systkinin minnumst ömmu
okkar sem konu sem hafði mikil áhrif
á okkur og hugsum með þakklæti til
þeirra stunda sem áttum við saman.
Amma tók vanalega ekki á móti okk-
ur með kökum, líkt og ömmurnar í
barnabókunum, heldur með harðfisk,
slátri og hafragraut. Alltaf var
ánægjulegt að koma til hennar og afa
í Breiðholtið en það var á ættaróðal-
inu Jafnaskarði sem mest var gaman
fyrir okkur barnabörnin að heim-
sækja hana. Hún hvatti okkur til úti-
veru og reiðmennsku en jafnframt
lagði hún ríka áherslu á að við tækj-
um til hendinni og var það oftar en
ekki með málningarpensil að vopni
sem við krakkarnir lögðum okkar af
mörkum.
Amma var mikill Íslendingur í sér
og stolt af landi og þjóð. Hún var
framsóknarmaddama mikil og trúði á
samvinnuhugsjónina líkt og margir
af hennar kynslóð. Hún var vel lesin
og kunni góð skil á þjóðsögum og
verkum Halldórs Laxness. Íslend-
ingasögunar voru henni hugstæðar
og er hún talaði um heimsbókmennt-
ir þá sagði hún Biblíuna koma fyrsta
en skammt á eftir kæmu Njála, Lax-
dæla og Egilssaga.
Jafnaskarð var afrek ömmu og
hennar mesta gjöf til fjölskyldunnar.
Með miklum dugnaði byggði hún
blómlegt ættaróðal með glæsilegum
húsum og hrossastóði. Jörðin í Borg-
arfirði var og er það sem bindur fjöl-
skylduna saman, öll eigum við góðar
minningar þaðan og er það okkar
annað heimili. Það er nú hlutverk
okkar sem eftir erum að heiðra minn-
ingu hennar og afa með því að halda
við húsunum og bæta landgæði Jafn-
askarðs með friðun og skógrækt.
Ævikvöldið var ömmu erfitt en
fyrir margt löngu veiktist afi, sálu-
félagi hennar. Amma átti erfitt með-
an á veikindum afa stóð og skömmu
eftir andlát hans veiktist hún. Hún
var því orðin þreytt undir það síðasta
og þráði svefninn. Hún lagðist til
hvílu í hinsta sinn á dimmu desem-
berkvöldi í Reykjavík. Nú vaknar
hún á sumarmorgni í vegavinnutjaldi
fyrir austan, telur köngulærnar á
tjaldhimninum og bíður eftir afa.
Blessuð sé minning hennar.
Guðmundur Þórðarson,
Sveinn Óskar Þórðarson,
Guðrún Steinþórsdóttir.
Mig langar í nokkrum orðum að
kveðja hana mágkonu mína og
frænku.
Ég minnist þess svo vel þegar
þessi fallega stúlka kom inn á heimili
okkar og ég fékk að vita að hún væri
að verða mágkona mín. Guðmundur
bróðir minn og Guðlaug áttu víða
heima, fyrst á Hvanneyri þar sem
hann var prestur. Prestsfrúin þurfti
að standa í miklu, því mikill var
gestagangur. Svo tók bróðir minn við
Samvinnuskólanum á Bifröst. Ekki
minnkaði starf Guðlaugar þá, því þar
var hún húsmóðir og er ég viss um að
oft hafa nemendur sótt til hennar ef
eitthvað var að. Þau Guðmundur og
Guðlaug mótuðu þann skóla vel þó
miklar breytingar hafi orðið á honum
síðan. Oft var maður gestur þar. Svo
keyptu þau jörðina Jafnaskarð og
þar áttum við Guðlaug margar góðar
stundir og alltaf varð maður að fara á
hestbak sem ég hafði ekkert á móti.
Svo fluttu þau suður og Guðmundur
tók við Fjölbrautaskólanum í
Breiðholti. Þá var Guðlaug líka
hjálparhella bróður míns. Allsstaðar
voru þau samhent og betri konu hefði
bróðir minn ekki getað fengið.
Samband okkar Guðlaugar var
alltaf gott. Tvær utanlandsferðir fór-
um við saman, aðra til Ítalíu en hina
til Kanaríeyja. Í Ítalíuferðinni vorum
við fjórar, þrjár systur og ég frænka.
Það var frábær ferð. Nú eru allar
þessar systur farnar og ég er hér ein
eftir. Svona er lífið og því verður víst
ekki breytt.
Að lokum votta ég dætrum þeirra
og fjölskyldum innilega samúð mína.
Guðrún Sveinsdóttir.
Hún Guðlaug Einarsdóttir, móður-
systir mín og bakhjarl minn í lífinu,
er dáin. Við kölluðum hana Gullu
stóru sem var réttnefni því það geisl-
aði af henni og hún hreif alla með sér.
Glæsileg kona með dökkt uppsett
hár, græn hlæjandi augu sem voru
full af kátínu. Kona sem hafði ein-
stakt auga fyrir fyrir því skemmti-
lega og merkilega í lífinu og hafði lag
á að miðla því með sér.
Ég nefndi það í upphafi að hún hafi
verið minn bakhjarl í lífinu. Hún
reyndist mér frá fyrstu tíð sem önnur
móðir. Heimili þeirra Guðmundar
stóð mér alltaf opið og dvaldi ég hjá
þeim á Bifröst í öllum fríum, mín
bernsku- og unglingsár. Samveran
við þau og Gullu litlu hefur mótað
mig fram á þennan dag og er ég æv-
inlega þakklát þeim.
Heimilið á Bifröst var einstakt.
Yndisleg náttúra umvafði allt. Mjög
gestkvæmt var og menningarlíf
blómlegt. Guðmundur var einstakt
góðmenni, einn mesti frumkvöðull í
menntunar- og menningarmálum á
sínum tíma. Guðlaug var enginn eft-
irbátur hans og lásu þau flest saman,
oft á tíðum upphátt hvort fyrir annað,
heimsbókmenntir, ljóð og fornsögur.
Gulla tók ætíð virkan þátt í starfi
Guðmundar sem skólastjóra, bæði á
Bifröst og seinna í Fjölbrautaskólan-
um í Breiðholti. Hún var húsmóðir í
Samvinnuskólanum að Bifröst og
stjórnaði því stóra heimili af skör-
ungsskap og reyndist hún bæði nem-
endum og samstarfsfólki einstaklega
vel. Þau hjónin ferðuðust víða um
heim og dvöldu við nám erlendis bæði
í Danmörku og Englandi. Þó var ís-
lensk náttúra Gullu kærust. Hún
keypti jörðina Jafnaskarð fyrir
mörgum árum og þar dvaldi hún
löngum með sínu fólki. Hún fór þang-
að ein á vorin, þreif og lakkaði gólfin,
naut bjartra nótta og gróandans. Ég
kom með útlenda gesti í heimsókn að
Jafnaskarði. Úti fyrir dyrum stóð
Gulla og bauð gesti velkomna. Gestir
mínir tala enn þann dag í dag um
þessa íslensku konu sem bar sig eins
og fjallkona, talaði eintaklega fallega
dönsku og vitnaði í heimsbókmenntir
og ræddi samfélags og trúmál sem
fræðimaður. Þannig var hún Gulla
frænka.
Bryndís Benediktsdóttir.
Hvernig er hægt að minnast móð-
ursystur minnar í stuttu máli í blaða-
grein?
Það er erfitt því margs er að minn-
ast eftir öll þessi ár.
Kannski ætti ég bara að minnast á
dugnaðinn, ósérhlífnina og jákvæðn-
ina. Hún hafði þá ættarfylgju til að
bera að hugurinn bar hana oft meir
en hálfa leið. En það sem er mér efst í
huga nú er ræktarsemin sem hún
sýndi ekki bara fjölskyldu sinniheld-
ur fjölmörgum öðrum sem hún hitti á
lífsleiðinni.
Þau hjónin fylltu líf hvort annars-
hvort á sinn hátt þannig að saman
voru þau sérstaklega yndisleg,
þroskuð og heilsteypt fjölskylda.
Fjölskyldan, þau hjónin Guðlaug
og séra Guðmundur maður hennar
og dæturnar þrjár, voru mjög sam-
hent og samrýmd. Þó dæturnar væru
löngu búnar að koma sé upp sínum
fjölskyldum hélst samheldnin áfram.
Það er mér sérstaklega minnis-
stætt að þegar venjulegur ættingi
eins og ég kom kannski af tilviljun í
heimsókn til fjölskyldunnar, þar sem
hún var saman komin, var hann um-
svifalaust tekinn inn í þetta sam-
heldna samfélag, nánast eins og
týndur sonur. Ég fann hlýjuna, sem
þar ríkti, umvefja mig og ég varð allt
í einu einn af hópnum. Slíkt hef ég
ekki fundið annars staðar á lífsleið-
inni.
Dæmi um þetta var ljúft atvik sem
allt í einu bar við, þegar þau hjónin
ásamt Guðbjörgu dóttur sinni tóku
Jonna son minn lítinn til dvalar á
heimili sínu í Bifröst og á Jafnaskarði
nokkur sumur óumbeðin. Það stóð þá
þannig á að slík dvöl var honum og
okkur foreldrum hans mikill stuðn-
ingur. Ég er viss um að hann býr að
dvölinni, og þeim góðu áhrifum sem
GUÐLAUG
EINARSDÓTTIR