Morgunblaðið - 06.02.2005, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. FEBRÚAR 2005 17
Lotion Promotion kynnir:
Þessir eru styrktaraðilar tónleikanna:
ÚTSALAN
er hafin
Opið í dag til kl. 22.00
Laugavegi 1 • sími 561 7760
50% afsláttur
Útsölulok
Opið í dag kl. 13-17
Margir virðast halda að sjálf-stæðisbaráttu Íslendinga hafilokið árið 1944.Að með því að stofna form-lega lýðveldið Ísland hafi
sjálfstæði þjóðarinnar verið tryggt um aldur
og ævi. Því fer auðvitað fjarri. Einn af helstu
hornsteinum sjálfstæðis þjóða er menning
þeirra og tunga. Hvorugt er þess eðlis að unnt
sé að tryggja framtíð þess með samkomu á
Þingvöllum. Alveg sama hvernig veðrið er.
Miðað við það hve
stoltir við Íslendingar
erum af menningu
okkar er það með
hreinum ólíkindum
hvað við látum
okkur framtíð
hennar litlu varða. Á þeim vett-
vangi erum við sannarlega í al-
geru tapliði og það sem meira er:
Svo er að sjá sem við séum full-
komlega sátt við það.
Á sama tíma og aðrar þjóðir hafa gripið til róttækra
ráðstafana til að sporna gegn neikvæðum áhrifum al-
heimsvæðingarinnar á eigin menningu látum við það við-
gangast ár eftir ár, að voldugasti miðill menningarefnis í
samtímanum, sjónvarpið, færi okkur Frónbúum nánast
ekki neitt af því efni sem með áhrifaríkustum hætti end-
urspeglar – og vekur til umhugsunar um – okkur sjálf,
bæði sem einstaklinga og þjóð og það samfélag sem við
hrærumst í.
Á sama tíma og við verðum sífellt betur að okkur um
margvísleg samfélagsmein og sálarvíl meðal fólks í
Bandaríkjunum, Bretlandi og í nokkrum mæli meðal
frændþjóðanna fáum við ekki að sjá neitt íslenskt leikið
sjónvarpsefni.
Þetta er ekki aðeins algert hneyksli fyrir þjóð sem tel-
ur sig hafa af töluverðu að státa í menningarlegu tilliti.
Þetta er aðför að framtíð okkar sem sjálfstæðrar þjóðar.
Margir mætir menn hafa hvað eftir annað bent á
þetta. En það gerir enginn neitt í málinu. Það er líkt og
valdamönnum finnist þeim ekki koma þetta við? Hverj-
um kemur þetta við ef ekki þeim sem við höfum kosið til
að stjórna landinu og fara með sameiginlega fjármuni ís-
lensku þjóðarinnar? Stundum fær maður á tilfinninguna
að menn líti á umræðu um þetta sem einhvers
konar væl í listamönnum sem heimti alltaf
meiri peninga. Slík afstaða lýsir annaðhvort
fullkomnu ábyrgðarleysi eða stórhættulegu
sambandsleysi við raunveruleikann.
Auðvitað hafa listamenn, bæði sem ein-
staklingar en einnig samtök þeirra, svo sem
Bandalag listamanna, Leikskáldafélag Íslands
og ýmis félög í kvikmyndageiranum, ítrekað
bent á mikilvægi þess að gert verði átak í þess-
um efnum, enda væri vísast eyðilegra um að
litast í íslenskri menningu og enn minna fjár-
magn veitt til hennar en raun ber þó vitni,
ef ekki hefði komið til þrýstingur frá lista-
mönnum í áranna rás.
En valdamenn hafa hingað til kosið að
hunsa þessi sjónarmið þegar kemur að
leiknu sjónvarpsefni. Þeir lúta enda
aðeins einu valdi og það er vald
kjörkassans, kosningaréttur
þjóðarinnar. Meðan þeir kom-
ast upp með að hlunnfara okkur
á þessu sviði halda þeir því vísast
áfram. En hvernig eiga almennir borgarar að
mynda þrýsting á yfirvöld vegna einhvers sem þeir hafa
aldrei séð? Það á að ætlast til þess af kjörnum fulltrúum
okkar að þeir axli ábyrgð sína til fulls og sinni einnig
mikilvægum málefnum sem ekki eru eins áþreifanleg og
mannvirkjagerð fyrir milljarða til að búa til nokkur
verkamannastörf.
Það er ekkert svar að segja að Ríkisútvarpið hafi nóga
peninga. Meðan enginn gerir neitt róttækt í að hrista
upp í þeirri stóru eilífðarvél skiptir stofnunin litlu sem
engu máli í þessu samhengi.
Það eina sem þarf er viljinn til að segja: Við eigum rétt
á því að hér sé framleitt og sýnt íslenskt leikið sjónvarps-
efni af nægilegum efnum, metnaði og magni til að keppa
við aðkeypta efnið. Og veita síðan það fé sem til þess þarf
í þar til gerðan sjóð, sem þegar er til.
Góð byrjun væri um hálfur milljarður á ári, sem er
brot af þeirri upphæð sem árlega rennur til ríkisins í
formi stimpilgjalda, svo dæmi sé tekið.
Svona einfalt er það. En hver ætlar að eiga heiðurinn
af mikilvægasta framlagi til sjálfstæðisbaráttu okkar fá-
mennu þjóðar frá því Jón Sigurðsson var og hét? Eng-
inn?
Hvar er sjálfstæðishetjan
þegar hennar er þörf?
HUGSAÐ
UPPHÁTT
Eftir Sveinbjörn I.
Baldvinsson