Morgunblaðið - 07.02.2005, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. FEBRÚAR 2005 15
UMRÆÐAN
LÁNASJÓÐUR íslenskra náms-
manna er félagslegur jöfn-
unarsjóður og ber að stuðla að því
að allir geti stundað nám óháð
efnahag. Raunveru-
leikinn er hins vegar
sá að undanfarin ár
hafa kjör tekjuhárra
námsmanna farið sí-
fellt batnandi á
kostnað þeirra tekju-
lægri. Þessi þróun er
tilkomin vegna lækk-
andi skerðingarhlut-
falls sem líkt og fyrr
segir kemur þeim
tekjuháu betur en
öðrum. Í þriðju grein
laga um Lánasjóðinn
kveður skýrt á um að
námslánin eigi að
duga námsmönnum til náms- og
framfærslukostnaðar meðan á
námi stendur. Í dag er óskert
grunnframfærsla námsmanns, sú
upphæð sem hann fær á mánuði,
einungis 79.500 krónur. Það sem
er athyglisvert við það er að sú
upphæð er aðeins 70% af áætl-
uðum framfærslukostnaði náms-
manns, sem gefur tilefni til þess
að velta fyrir sér hvort yfirvöld
líti á háskólanám sem einungis
70% vinnu.
Þessi verri kjör tekjulægri ein-
staklinga hafa þau áhrif að stúd-
entar þarfnast aukavinnu til að
framfleyta sér yfir námstímann í
stað þess að geta sinnt náminu af
fullum krafti. Því miður hafa þó
ekki allir kost á því að vinna sam-
hliða námi eða fá aðstoð frá vinum
og vandamönnum. Grunn-
framfærsla námslánanna hlýtur
því að þurfa að endurspegla raun-
veruleg útgjöld námsmanns enda
er það sú upphæð sem allir lán-
þegar fá á mánuði – í sumum til-
vikum sú eina.
Röskva leggur áherslu á að
sjóðurinn eigi fyrst og fremst að
tryggja öllum tækifæri til háskóla-
náms. Það gefur augaleið að ein-
staklingur sem hefur einungis
sumarhýruna á milli handanna
þarfnist lánanna frekar en aðili
sem hefur kost á því að vinna
samhliða náminu sínu. Á meðan
margir lánþegar lifa langt undir
áætluðum framfærslukostnaði
námsmanns getur það því engan
veginn verið réttlætanlegt að
lækka skerðingarhlutfallið enn
frekar á kostnað grunnframfærsl-
unnar.
Tryggja verður hlutverk lána-
sjóðsins sem félagslegs jöfn-
unarsjóðs við gerð næstu úthlut-
unarreglna. Það verður einungis
gert með því að sníða lánin að
raunhæfum útgjöldum námsmanns
og úthluta þeim á réttlátan hátt –
hækka grunnframfærsluna, en
leyfa skerðingarhlutfallinu að
haldast óbreyttu. Stúdentar, sam-
einum krafta okkar og tryggjum
sterka forystu í lánasjóðsmálum.
Setjum X við Röskvu á kjördag.
Hvaða augum lítur Lána-
sjóðurinn stúdenta?
Dagbjört Hákonardóttir og
Atli Rafnsson skrifa vegna
kosninga í Stúdentaráð HÍ ’Grunnframfærslanámslánanna hlýtur
því að þurfa að end-
urspegla raunveruleg
útgjöld námsmanns
enda er það sú upphæð
sem allir lánþegar fá á
mánuði – í sumum til-
vikum sú eina.‘
Atli
Rafnsson
Dagbjört er laganemi og Atli
sagn- og trúarbragðafræðinemi við
Háskóla Íslands. Þau skipa 4. og 5.
sæti á lista Röskvu til Stúdentaráðs.
Dagbjört
Hákonardóttir
AÐSTÖÐUMÁL eru eitt mik-
ilvægasta málefni stúdenta við Há-
skóla Íslands. Vaka, félag lýðræð-
issinnaðra stúdenta, hefur alltaf
barist fyrir auknu aðgengi nemenda
að byggingum skólans og markmið
félagsins er að byggingar verði opnar
allan sólarhringinn. Stúdentar eru
stór hópur með ólíkar
þarfir og misjafnt er
hvenær hverjum og
einum hentar að nota
sér lesaðstöðu í bygg-
ingum. Mikilvægt er
að komið sé til móts við
ólíkar þarfir stúdenta
með því að sá tími sem
byggingar eru opnar
sé sem rýmstur.
Á þeim þremur ár-
um sem Vaka hefur
leitt starf Stúd-
entaráðs hefur miklu
grettistaki verið lyft í
aðstöðumálum við skólann. Vöku-
liðar vöktuðu byggingar á há-
skólasvæðinu á prófatímabilinu fyrir
tæpum þremur árum og sýndu skóla-
yfirvöldum þannig að það er raun-
hæfur möguleiki að hafa lengur opið.
Sá frábæri árangur náðist svo í vetur
að sá tími sem fjórar byggingar eru
opnar var lengdur frá klukkan 22 til
miðnættis og skiptir sá aukatími
miklu fyrir stúdenta sem vilja nýta
kvöldin til lesturs.
Mikilvægi þess að hafa góðan að-
gang að lesaðstöðu kom berlega í ljós
í haust þegar stúdentar börðust gegn
skerðingu á þeim tíma sem Þjóð-
arbókhlaðan er opin, besta les- og
rannsóknaaðstaða á háskólasvæðinu.
Það var mikill sigur fyrir stúdenta
þegar rektor tilkynnti í nóvember að
tekið hefði verið upp á nýjan leik að
hafa safnið opið á kvöldin. Sú ákvörð-
un kom eftir þrýsting frá stúdentum
og sýnir vel hve mikill sam-
takamáttur þeirra getur verið.
Auk góðs aðgengis í byggingum
leggur Vaka mikla áherslu á að að-
búnaður nemenda í byggingum sé
góður. Undir forystu Vöku hefur ver-
ið ráðist í að rafvæða kennslustofur
og fyrirlestrasali og fyrsta skrefið í
þá átt er rafvæðing salar 1 í Há-
skólabíói sem lýkur í vor.
Mikill uppgangur hefur verið í
húsnæðismálum stúdenta eftir að
Vaka tók við meirihlutanum í Stúd-
entaráði og verður m.a. hafist handa
við byggingu á 98 íbúðum fyrir stúd-
enta við Lindargötu í lok mánaðar-
ins. Mikil eftirspurn hefur verið eftir
einstaklingsíbúðum undanfarin ár og
verður þetta kærkomin viðbót fyrir
stúdenta.
Undir forystu Vöku hefur náðst
frábær árangur í hagsmuna- og að-
stöðumálum. Við viljum fá umboð til
að halda áfram á þeirri braut.
Markmið Vöku að hafa
byggingar opnar
allan sólarhringinn
Árni Helgason og
Karl Jónas Smárason skrifa
vegna kosninga í Stúdentaráð HÍ ’Það var mikill sigurfyrir stúdenta þegar
rektor tilkynnti í
nóvember að tekið
hefði verið upp á nýjan
leik að hafa safnið
opið á kvöldin. ‘
Árni Helgason
Árni er formaður hagsmunanefndar
Stúdentaráðs HÍ,
Karl Jónas skipar 4. sæti á lista Vöku
til Stúdentaráðs.
Karl Jónas Smárason
Hjördís Ásgeirsdóttir: „Ég er ein
af þeim sem heyrði ekki bankið
þegar vágesturinn kom í heim-
sókn.“
Vilhjálmur Eyþórsson: „For-
ystumennirnir eru undantekning-
arlítið menntamenn og af góðu
fólki komnir eins og allir þeir, sem
gerast fjöldamorðingjar af hug-
varð kringum undirskriftasöfnun
Umhverfisvina hefði Eyjabökkum
verið sökkt.“
Ásthildur Lóa Þórsdóttir: „Vilj-
um við að áherslan sé á „gömlu og
góðu“ kennsluaðferðirnar? Eða
viljum við að námið reyni á og þjálfi
sjálfstæð vinnubrögð og sjálfstæða
hugsun?“
Bergþór Gunnlaugsson: „Ég hvet
alla sjómenn og útgerðarmenn til
að lesa sjómannalögin, vinnulög-
gjöfina og kjarasamningana.“
sjón. Afleiðingar þessarar auglýs-
ingar gætu því komið á óvart.“
Jakob Björnsson: „Mannkynið
þarf fremur á leiðsögn að halda í
þeirri list að þola góða daga en á
helvítisprédikunum á valdi óttans
eins og á galdrabrennuöldinni.“
Jakob Björnsson: „Það á að fella
niður með öllu aðkomu forsetans að
löggjafarstarfi.“
Ólafur F. Magnússon: „Ljóst er
að án þeirrar hörðu rimmu og víð-
tæku umræðu í þjóðfélaginu sem
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar